Voorkeur
lokale
fondsen
Dr. Pluizer vraagt
uw aandacht
H m
t®
i
i
p
,s
LEIDSE COURANT
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
f 5,00 Mej. N. Alkemade. Park
die Leythe 1, Leiden.
DAMRAK VAN WEEK TOT WEEK
(Van onze financiële medewerker)
Levendige vraag naar aandelen,
een levendige beurs met sterke
voorkeur voor locale fondsen.
Zo kunnen we de afgelopen
week het beste typeren. Bijzon
dere factoren voor de hausse
stemming waren er niet. Er was
gewoon een sterke kooplust die
ten dele uit het buitenland,
maar zeker ook uit eigen land
kwam. Die binnenlandse koop
lust werd gevoed door vele
gunstige bedrijfsberichten en
door koopkracht die beschik
baar kwam door dividenduitke
ringen. Voegen we daarbij nog
de meelopers die er bijtijds wil
len inspringen en anderzijds de
terughoudendheid bij verkoper
die groter wordt naarmate de
koersen in de lift zitten, dan
hebben we wel de belangrijkste
factoren gehad die de hausse
stemming verklaren.
Wat de internationale fondsen be
treft, spelen de gunstige cijfers
van Philips en Unilever over
het eerste kwartaal natuurlijk
een belangrijke rol, terwijl de
verbeterde stemming in New
York en de Amerikaanse vraag
naar olies evenmin uit het oog
verloren mogen worden. Hoe de
hausse zich ontwikkeld heeft, la
ten de volgende indexcijfers van
het ANP nog eens duidelijk
Ultimo 28 18
71 april mei
Internat, fondsen 87 99 106
Industrie 105 131 139
Scheepvaart 95 113 120
Banken 96 118 124
Handel 97 118 126
Algemeen 95 115 123
Het algemene niveau is in de af
gelopen 4,5 maand niet minder
dan 27 pet. gestegen, het niveau
bij de groep industrie zelfs 32
pet. Hierin komt duidelijk de
belangstelling voor locale fond
sen tot uiting.
Die stijging werd bepaald niet
verwacht. Voortdurend vragen
beursdeskundigen zich dan ook
af hoe lang deze hausse zal
voortduren. Tot nu toe zijn er
alleen maar kleine terugvallen
geweest, veroorzaakt door
winstnemingen of door teleur
stellende bedrijfsberichten. Zo
werd afgelopen donderdag bij
diverse fondsen de stijging afge
remd.
Tot slot nog enkele frappante
koersstijgingen in de eerste vier
dagen van deze week:
De zeer grote stijging bij Erdal is
het logische gevolg van het bod
van 290 gulden op de aandelen
door een Amerikaans concern.
In feite is de stijging bij De Te
legraaf en Pakhoed nog groter
de afgelopen vier dagen ex divi-
geweest, omdat de koersen in
dend werden genoteerd: dit di
vidend is dus meer dan inge
haald.
Nu terug naar de internationale
fondsen. Philips kwam met heel
opvallende cijfers over het eer
ste kwartaal. De netto winst
steeg ten opzichte van het eer
ste kwartaal van 1970 met 67
pet. Dank zij lagere financie
ringskosten, lagere voorraden
en een stijgende afzet van kleu
ren t.v. De notering steeg met
5,50 gld. Voor het eerst sedert
maanden boven de 50 gulden tot
53,10 gld. op donderdag. Unile
ver had ook gunstige cijfers
(netto winst 8 pet. in het eer
ste kwartaal) maar ze vielen de
beurs donderdag toch wat te
gen. Ondanks een koersdaling
van bijna 4 gld. op die dag was
de koersstijging in vier dagen
per saldo 3,80 gld.
Er was volop nieuws uit de
scheepvaarthoek. Zowel de Ne
derlandse Scheepvaart Unie als
de Holland-Amerika Lijn hebben
met te hoge kosten en te lage
tarieven moeten werken. Voorts
waren er nog speciale proble
men, zoals staking in de Ameri
kaanse havens en de wijziging
van de valutapariteiten. Bij de
Nederlandse Scheepvaart Unie
daalde de winst van 66 tot 60
miljoen gulden. Bij de Holland
Amerika Lijn was er een nega
tief bedrijfsresultaat dat alleen
weggewerkt kon worden een
verrekening krachtens een arti
kel in de wet materiële oorlogs
schade. Dat er toch nog een
netto winst was, was alleen te
danken aan de opbrengst van
effecten, aan de uitkering van
deelnemingen en een door ver
koop gemaakte boekwinst. Ook
bij Van Ommeren is een netto
winst gedaald omdat het sterk
gezakte vrachtenpeil het saldo
van de bedrijfsrekening van zee
schepen met niet minder dan 35
miljoen gulden naar beneden
drukte. Hogere opbrengsten el
ders konden een winstdaling
toen niet meer voorkomen.
We tippen nu nog even wat be
richten aan: de Verenigde Ma
chine Fabrieken verwachten de
winst die vorig jaar na jaren
van verlies eindelijk kon wor
den gemaakt, dit jaar te kunnen
doortrekken. Het farmaceu
tisch/chemische bedrijf Gist
Brocades is somber gestemd
over de resultaten van dit jaar.
De Telegraaf heeft dit jaar tot
nu toe duidelijk beter gewerkt
dan vorig jaar. Pakhoed ver
wacht dit jaar een stijging van
de winst met 3,5 miljoen gulden.
Tot slot het emissiefront. Pakhoed
heeft aangekondigd dat op elke
10 aandelen één nieuw aandeel
van 20 gulden tegen een koers
van 80 gulden zal worden uitge
geven. Betonfabriek De Meteoor
gaat een converteerbare obliga
tielening met een rente van 7
pet. uitgeven terwijl het zieken
huis Heerenveen een lening met
een rente van 8 pet. heeft aan-
gexondigd. Dit is opmerkelijk
omdat deze week nog de in
schrijving op een 7 3/4 pet. zie
kenhuislening openstond. Deze
lening is echter mislukt. Het
rentepeil trekt heel duidelijk
weer aan.
Horizontaal:
1. watervlakte
4. dameskledingstuk
10. venster
14. vogel
15. jonge stier
16. Ned. rivier
17. plaats in Gelderland
19. pl. in Zwitserland
21. akelig
22. wang
23. muze v.h. minnedicht
24. noodsein
25. azijn
26. Arabisch hoofd
27. kledingstuk
28. boom
30. hersteld
32. bijb. figuur
34. verdikte huid
35. ovenkrabber
36. stuurinrichting
37. hoekpilaster
38. zwaardwalvis
42. zuivelprodukt
45. pl. in Z.-Holland
47. verfplant
51. geestelijke
54. kledingstuk
55. Eng. titel
56. riv. op Sumatra
58. tapijtweefsel
59. voegwoord
60. slaapplaats
61. tennisterm
62. herkauwer
65. lagere diersoort
68. deel v. e. breuk
71. stroom
73. pl. in Griekenland
75. riv. in Engeland
76. bloedarmoede
78. vr. munt
80. klinknageltje
81. lusthof
82. voorzetsel
83. mijt
85. langzaam
88. riv. in Frankrijk
91. mogelijkheid
93. zwak
94. familielid
95. dringend verzoek
96. dringend verzoek
97. pl. in Rusland
98. afzonderlijk
100. 'pl. in Duitsland
102. opslagplaats
104. voertuig
105. Ierland
107. eiland (Fr.)
109. nikkel
110. inwendig
112. vlaktemaat
113. roofdier
115. pl. in Noord-Holland
116. slechts één arm bezit
tend
117. gelijkenis
119. voegwoord
121. wees gegroet
122. woonschip
123. vreesachtig
125. slaapplaats
127. riv. op Sumatra
129. eil. voor de Schotse
kust
131. deel v.h. jaar
132. voortbrenging
134. glijdend
136. titel v.d. Japanse kei
zer
138. bewaarpl. v. vis
140. gierigaard
142. razernij
144. veelh.dier
146. honingdrank
147. droogoven
149. boom
151. strijdmacht
152. wandversiering
153. armzalig vertrek
155. regel
157. meer in Amerika
158. riv. in Rusland
160. bijb. figuur
162. honingbij
163. echtgenoot
164. vrouwenhoofddeksel
166. muziekinstrument
167. slaapplaats
168. bitterheid
169. nauwe opening
170. derhalve
171. iemand die van zijn
geld leeft
172. harde klap
Verticaal:
2. verwonding
1. balspel
2. verwonding
3. godin
4. tabakssoort
5. rijstbrandewijn
6. muziekstuk
7. smakelijk
_8. Ind. plant
9. kenteken
11. bloeiwijze
12. sprookjesfiguur
13. vaste brandstof
14. kerkbewaarder
18. weekdier
20. bedrog
23. roem
29. beroep
30. drinkgerei
31. verdicht verhaal
33. smaad
39. veerkracht
40. inhoudsmaat
43. waterstand
44. vaartuig
45. vlaktemaat
46. vr. munt
47. wijnsoort
48. rampzalig
49. problemen
40. problemen
50. vr. munt
52. klaagzang
53. meisjesnaam
55. lidwoord
57. Europeaan
63. winterkost
64. pl. in Zeeland
66. vr. munt
67. ring van bloemen
69. euvel
70. oevergewas
71. toespraak
72. pl. in Utrecht
74. wilddief
77. godin
79. lengtemaat
82. in elkaar
84. voegwoord
86. Japanse parelduikster
87. bloeiwijze
89. Japanse gordel
90. honingdrank
92. jongere broer of zuster
97. boomloze grasvlakte
98. soort palm
99. nachtvogel
100. Europees land
101. koorhemd
103. pl. in Amecïka
106. evenzo
108. slim
110. Europees land
111. naast
113. eiland in de Atlanti
sche Oceaan
114. soort stof
117. eerste vrouw
118. spoedig
119. deel v.e. wet
120. puntige uitwas
123. feestmaaltijd
124. windrichting
126. groente
128. mankement
130. beneden
131. honingdrank
133. blijkens de akten
135. benedenwindse zijde
136. telegraaf restant
137. rechtvleugelig insekt
139. herkauwer
140. trouweloze handeling
141. lichaamsdeel v.e. dier
143. hard geschreeuw
145. verzoekschrift
146. direkt
148. bundel fabels
150. noodsein
152. eikeschors
154. vette vloeistof
156. pl. in Zeeuws-Vlaan-
deren
157. landbouwwerktuig
159. hondenaam
161. kwaad
165. vlaktemaat
Oplossingen dienen voor
woensdag 17 mei
uur met vermelding
„PUZZEL 39" te zijni
ingezonden aan het
bureau van ons blad.
Bij Martin Seeker Warburg
Limited, Londen, is zo juist een
boek verschenen, getiteld Aces
and Places en geschreven door
de welbekende mrs. Rixi Mar
kus. In dit boek beschrijft Me
vrouw Markus zo'n 75 interes
sante spellen, die zij in de loop
der jaren op de grote toernooien
is tegengekomen en waarbij tal
rijke topspelers blijk hebben ge
geven van hun kunnen. De vlot
te stijl van de schrijfster en de
beschrijving van de kenmerken
de eigenschappen van de diverse
jaarlijkse toernooien, de sfeer
en de karakters van de vele spe
lers en speelsters die Rixi heeft
ontmoet, maken dit boek tot een
prettig leesbaar geheel, waarin
dan bovendien nog veel leer
zaams te vinden is.
In de diagrammen van de spel
len worden de onbelangrijke
lage kaarten aangegeven met
kruisjes, wat niet iedereen op
prijs zal stellen, maar wat het
voordeel heeft, dat duidelijk
wordt aangegeven om welke
kaarten het dan wèl gaat.
Het boek telt 140 pagina's, waar
van de laatste zeven gevuld
worden met informatie over de
plaatsen waar jaarlijks grote
A B x x
9H 10 8
O X X X
H x
H V 10 x x
O A5 3
O AHx
AV
toernooien worden gehouden en
tot wie men zich kan wenden
om hierover nadere inlichtingen
te verkrijgen. De prijs is £2.10.
Hieronder een van de beschre
ven spellen, afkomstig uit een
toernooi te Cannes:
„Zuid speelde 6 schoppen en
mrs. Gordon (west) kwam met
ruitenvrouw uit. De leider nam,
haalde de troeven, incasseerde
de klaveren en bracht west met
ruiten aan slag. Hij hoopte na
tuurlijk dat west nu hetzij een
extra hartenslag moest afstaan,
hetzij in de dubbele renonce zou
spelen. Maar mijn partner was
klaar wakker en vond de enige
kaart, die het contract deed
sneuvelen. Ze speelde harten
boer na en daar moest de leider
het antwoord op schuldig blij-
Hiema beschrijft Rixi een spel
uit hetzelfde toernooi, waarin ze
met Garozzo speelde, waarbij
een slag in de ruitenkleur moet
worden gemaakt in deze situa
tie:
H 8 x x
A 10 7
B x
Oost (mrs. Markus) is aan slag
en west heeft nog een entree.
De enige manier om die slag I
ontwikkelen is het voorspelen
van een kleine ruiten uit oost!
West dekt de kaart van zuid zo
laag mogelijk en kan nu
ruiten spelen als hij aan slag
komt. Men ga na, dat het voor
spelen van de boer dat niet mo
gelijk zou maken. Rixi besluit: j
„De „vierde van boven" en
hoogste van een doubleton" zijn 1
de regels maar met mijn part
ners in Cannes moest van beide
worden afgeweken".
DOOR W. J. MUHRING
De drie fasen in de schaakpar
tij: de opening, het middenspel
en het eindspel worden wel eens
gekarakteriseerd door te wijzen
op het feit, dat het in de eerste
fase van de partij aankomt op
kennis, in de tweede fase op in
zicht en in de laatste fase dus
in het eindspel op rekenen.
Men kan echter beter stellen,
dat in de genoemde fasen het
accent valt op kennis, inzicht en
rekenen. Een uitstekende kennis
van zaken op het terrein van de
openingen garandeert in geen
enkel opzicht, dat men de ope
ningen goed zal behandelen. In
zicht is namelijk geboden, wan
neer de tegenstander van de
boeken-variant afwijkt en zo zal
men, ook in het middenspel goed
moeten kunnen rekenen wanneer
men een bepaalde kombinatie op
het oog heeft. Het eindspel
dat door de meeste schakers
stiefmoederlijk bestudeerd wordt
bevat naast het rekenen tal
van facetten, die met kennis en
inzicht te maken hebben. In
deze laatste fase van de partij
dient men vooral zijn kennis te
verrijken en het inzicht te ver
groten inzake de afwikkeling
van stellingen naar bekende po
sities. Ik zal nog wel eens nader
op deze problematiek ingaan,
voorshands zal ik aan de hand
van enkele voorbeelden van par
tijstudies deze afwikkelingstech
niek nader onder de loupe ne-
Een prachtig eindspel, dat een
vlijmscherpe behandei;»g
vraagt. De winst is nameli|»c
lang niet eenvoudig, omdat tal
van tactische tegenkansen op
zeer slimme wijze verijdeld die
nen, te worden. 1. h7-h8 Dame,
t.
i
Wit j
i zet t
a2-al Dame
(Zwarts eerste troef; wordt zijn
gepromoveerde dame g enomen,
dan staat hij pat)
2. Dh8-g8! (De enige mogelijk
heid, na 2. De8 volgt 2. ...Dg7 en
op 2. Df8 bereikt zwart met 2.
...Da3 remise). 2. Dal-a2 3.
Dg8-e8!Da2-a4 4. De8-e5+,
Kb8-a8 5. Dc5-h8ü en nu is
zwart machteloos tegen het drei
gende aftrekschaak en mat.
Door het fijne tempospel-de
zwarte koning staat op a8
heeft wit het op pat spelen verij
deld.
Gewapend met deze kennis van
zaken zal het u stellig gemakke
lijker afgaan in de onderstaande
positie de winstvoörtzetting te
vinden.
Met dit eindspel kunt u furore
maken op de schaakclub of bij
uw schaakvrienden, want nie
mand zal u geloven dat wit deze
samenstelling kan winnen.
1. b5-b6 En niet 1. h4 wegens
1ab5: en ook 1. ba6: wint
niet wegens 1. ...b5!) 1. ...Ka7-
der van een afwikkeling naar
het gewonnen eindspel van de
eerste diagramstelling.
Wit aan zet en wint
b8! 2. h2-h4, a6-a5 3. h4-h5, a5-a4
4. h5-h6, a4-a3 5. h6-h7, a3-a2 en
de eerste diagramstelling is be
reikt. Wit wint!! L'appétit vient
en mangeant! Ook in de volgen
de stelling voltrekt zich het won-
*1
X
i
-V
1. Lh2-gl Ka7-b8 2. Lgl-b6,
Ta6xb6 3. a5xb6, a4-a3 4. h6-h7.
a3-a2 en we zijn er weer. Wit
wint!
Als u deze rubriek onder ogen
krijgt is de strijd om de wereld
titel dammen bijna geëindigd.
Tweede Pinsterdag is de laatste
ronde en wie de hoogste dam-
troon dan zal gaan bezetten we
ten wij op het moment dat wij
deze rubriek schrijven nog in
het geheel niet. Zal Andreiko
zijn titel prologeren? Zal de jon
ge Fries Harm Wiersma de
nek-aan-nek-race met de Rus
weten vol te houden? Of zal Ton
Sijbrands de eer van zich opeis-
sen? Dit laatste is na de tiende
ronde voor ons hoogst twijfel
achtig geworden. Niet zo zeer
vanwege zijn twee punten ach
terstand op dat moment op An
dreiko maar meer door zijn ge
leverde spel in enkele partijen.
Was zijn optreden tegen de Ita
liaan Francesco Laporta al wei
felend en onzeker, tegen de
Franse kampioen Michel Hisard
was dat mogelijk nog erger.
Beide partijen werden weliswaar
door Sijbrands gewonnen maar
hiervoor had hij toch wel alle
medewerking nodig van zijn t<v
genstanders. Maar de tienda
ronde had een sensationeel ver
loop kunnen' hebben. De partij
die Sijbrands speeide in deze
ronde tegen Hugo Verpoest zal
de Nederlander een slecht*
nachtrust bezorgd hebben, want
de Belgische kampioen kreeg bij
de 24e zetgelegenheid om dam-
geschiedenis te schrijven door
het nemen van een lichte combi
natie die vrijwel zeker verlie
zend zou zijn geweest voor Sij
brands! Zie diagram. De lezer
zal het ongetwijfeld interesseren
welke zettenreeks tot de positie
in het diagram hebben geleid: 1.
32-28, 18-23: 2. 33-29, 23x32; 3.
37x28, 19-23; 4. 28x19, 13x33; 5.
39x28, 14-19 en 6 41-37, 10-14;
7. 37-32 12-18; 8. 38-33 5-10; 9.
44-39, 9-13; 10. 42-38, 7-12; 11.
46-41, 4-9; 12. 50-44, 1-7; 13. 47-
42, 17-22; 14. 28x17, 12x21; 15.
35-30, 19-24; 16. 30x19, 14x23; 17.
41-37, 7-12; 18. 34-29, 23x34; 19.
40x29, 10-14; 20. 45-40, 14-19, 21.
40-34. 19-24; 22. 31-27, 2-7; 23.
DOOR FREEK GORDIJN
Verpoest
,J J M
<-' rj .?y
rr.
f*
Sijbrands
37-31, 9-14: en hier hebben we de
stand in het diagram. Wit heeft
hier niet veel mogelijkheden.
31-26 kan niet wegens 3-9 en 18-
23. Blijven over 27-22 en 42-37
maar beide zijn niet aantrekke
lijk. In de stelling in het dia
gram vervolgde wit met 24. 44-
40? En zwart antwoordde: 14-
19?! Inplaats hiervan had zwart
kunnen spelen: 24-30! 34x25, 18-
22. 27x9, 8-13, 9x18, 12x40! Hoe
zou wit hier nog aan een neder
laag kunnen ontsnappen? Na
zwarts 14-19, waarmee wit door
het oog van de naald kroop,
ging het spel verder met: 25.
42-37, 3-9; 26. 40-35, 19-23; 27.
48-42, wit voelt blijkbaar niet
vor 27-22 om zich uit de ket
tingstelling te bevrijden, 11-17;
Op 21-26 volgt 49-44 en zwart
moet dan loslaten door 20-25 met
heel goed spel voor wit of 13-19
spelen waarna gunstig 27-22 kan
volgen. 28. 49-44, op 31-26 volgt
7-11 met de dreiging 23-28, 17-22;
wit mag nu niet 33-28 wegens
24x33 28x26, 23-28! 29. 31-26.
22x31; 30. 26x17, 12x21; 31.
37x17, 7-12; 32. 36-31, 12x21; 33.
31-27, 21-26; Niet mocht 6-11 we
gens 27-22 en 33-29; 34. 42-37, 9-
14; heel terecht laat zwart zijn
tegenstander zichzelf uit de ket
tingstelling bevrijden. De tekst
zet is beter dan 20-25. Het voor
de hand liggende 6-11 waardoor
wit ogenschijnlijk geen goede
zet meer zou hebben faalt ver
rassend door: 37-31! 26x28,
33x22, 24x42, 43-38, 42x33, 39x19,
13x24, 22x2 of 4! 35. 27-22; 18x27;
36. 29x9, 14x3; 37. 32x21; 16x27;
38. 33-28, (op 34-30 volgt 24-29)
3-9; 39. 39-33, 6-11; 40. 44-39,
(dreigt 28-22, 37-31 en 38-32) 41.
34-29 <wit heeft geen andere zet
diagram. Want wederom is een
damhistorisch moment aange
broken! In deze stand is de
sterkste zet voor zwart wel 8-12
en wit zal dan de remise moeten
gaan baggeren. In de diagram
positie vervolgde zwart echter
met: 13-19?? Een afgrijselijke
blunder. 42. 28-22! 27x18; 43. 29-
23. 18x29; 44. 35-30, 24x35; 45.
33x2! 35-40; 46. 2x16, 40-45; 47.
16-7, 20-24? nog maar een. 48. 7-
40 en zwart gaf het op. Zonder
overdrijving mogen we zeggen
dat Sijbrands met deze overwin
ning meer dan tevreden mocht
zijn. Zou de Belg de combinatie
hebben gezien dan was de rol van
Sijbrands
Sijbrands in dit toernooi uil
speeld geweest. Zelfs bij remise
geloven we waren de kansen
voorSijbrands op een wereldtitel
praktisch verkeken geweest. Het 1
is omdat wij beter weten maar
anders zouden we aan combine
gaan denken.In ieder geval
vergat Verpoest om damhistorie
te schrijven!
