Ver. Staten houden deur vooi
overleg met Sowjet-Unie open
CeldocSoimint
Deel Kamer
tegen blokkade
van Vietnam
voor een eigen huis.
I Nvt blokkade twijfelachtig
Algemene Bank Nederland
Vermoorde
meisjes
hegraven
WOENSDAG 10 MEI 1972
LEIDSE COURANT
PAGINA L'
De vergelijking met de tweede
Cubaanse crisis zal zich aan ve-
j len opdringen. Toen, in oktober
1962, was het president Kenne
dy, die voor radio en televisie
bekend maakte, dat de Sovjet-
I Unie voorbereidingen had ge
troffen voor het stationeren van
aanvalsraketten op het eiland
Cuba. Hij kondigde een quaran
taine af (tegen het woord „blok
kade" hadden enkele adviseurs
van de president bezwaar ge
maakt, omdat het technisch een
oorlogshandeling was) voor alle
offensieve militaire uitrustings
stukken die onderweg waren
naar Cuba.
Ufgelopen maandag was het pre-
i sident Nixon, die op de Ameri-
j kaanse beeldschermen ver
scheen om mee te delen dat hij
verder alle oorlogswapens uit
handen wenste te houden van
de „internationale bandieten" in
Noord-Vietnam. Ook hij ver
meed het woord „blokkade",
maar de maatregelen, die hij
afkonsigde, verschilden slechts
op onderdelen van een blokka
de: in de toegangeri tot de ha
vens van Haifong, Thanh Hoa,
Vinh en vier andere Noordviet-
namese kuststeden zijn mijnne
gelegd, die uit de aard van de
zaak geen onderscheid maken
tussen oorlogvoerenden en niet-
oorlogvoerenden (al is het bij
voorbeeld wel mogelijk accous-
tische mijnen af te stellen op
een betrekkelijk sterk geruis,
zodat niet dadelijk iedere vis
sersprauw in de lucht vliegt).
Amerikaanse ,vlootstrijdkrachten
zien erop toe eventueel ook
in de territoriale wateren van
1 Noord-Vietnam dat de strijd
krachten van Noord-Vietnam en
het Nationale Bevrijdingsfront
geen enkele bevoorrading over
zee ontvangen. En de landen,
wier schepen gevaar lopen te
I worden getroffen, zijn vooraf
gewaarschuwd. Alles precies
volgens de regels van de oor
logsblokkade.
ohn Kennedy besloot zijn toe
spraak destijds met een oproep
tot de Russische partijleider Ni-
kita Chroesjtsjev om af te zien
van pogingen tot wereldheer-
schappij en deel te nemen aan
een historische onderneming om
t de gevaarlijke bewapeningswed
loop te staken en de geschiecfe-
nis van de mensheid te hervor
men. Sommige zinnen zijn de
i tijdgenoten in het geheugen ge-
j grift: „Medeburgers, laat nie-
i mand eraan twijfelen, dat dit
een moeilijke en gevaarlijke on-
derneming is... Niemand kan
1 nauwkeurig zeggen hoe zij zal
door'
H. J. Neuiuan,
directeur van het Neder
lands Instituut voor Vredes
vraagstukken: verkeerde ta
xatie kan fataal zijn.
verlopen en hoe groot de kosten
of het aantal slachtoffers zullen
zijn. Maar het allergrootste ge
vaar zou zijn, als wij niets de
den." Echo's van deze toe
spraak vinden we terug in de
redevoering van Nixon: „Onder
deze omstandigheden, nu 60.000
Amerikanen gevaar lopen, zou
iedere president, die naliet op
een besliste wijze te handelen,
het vertrouwen van zijn land en
de zaak van de wereldvrede
verraden." Ook het beroep op
de Sovjet-leiders is er ditmaal:
„Wij vragen u niet uw beginse
len of uw vrienden op te offe
ren. Maar evenmin zoudt gij
moeten gedogen, dat Hanoi door
zijn koppigheid de kans krijgt
de vooruitzichten, die wij samen
zo geduldig hebben voorbereid,
uit te wissen."
De vraag is nu alleen, of Nixon's
blokkade even doelmatig zal
zijn en met even weinig onge
lukken zal verlopen als destijds
de quarantaine van Kennedy.
Hoe boos Castro destijds ook
was dat de grote mogendheden,
teneinde de grote nucleaire con
frontatie te ontgaan, over zijn
hoofd heen - en zonder hem
daarin te kennen - afspraken
maakten, hij kon moeilijk vol
houden, dat zijn nationale be
langen rechtstreeks bij deze af
faire waren betrokken. In het
geval van Noord-Vietnam ligt
dat anders. De regering in Ha
noi voert als rechtvaardiging
voor haar strijd in het zuiden
het argument aan, dat zij bezig
is het recht op zelfverdediging
van het Vietnamese volk te ef
fectueren. Zij meent daarbij te
mogen rekenen op de hulp van
zowel de Sovjet-Unie als de
volksrepubliek China. Gooit de
Sovjet-Unie het op een akkoord
je met de Amerikanen, dan zal
zij zich wel degelijk hebben te
verdedigen tegen het verwijt,
dat zij schromelijk tekort schiet
in socialistische solidariteit. Dat
verwijt zal opklinken uit Hanoi,
en het zal duizendvoudig wor
den versterkt door Peking. In
dien de Amerikaanse strijd
krachten er nu in slagen - om
een term te gebruiken van oud
president Johnsons adviseur
voor nationale veiligheidszaken
Walt Rostow - de mond van de
Noordvietnamese trechter te
sluiten, dan zal dit op het ver
loop van de strijd in het zuiden
naar alle waarschijnlijkheid
geen rechtstreekse invloed heb
ben. Het grote offensief, dat op
Witte Donderdag is ontketend,
is voorafgegaan door uitgebrei
de voorbereidingen. Het is zeer
waarschijnlijk dat nabij de drie
voornaamste fronten in het zui
den (in de noordelijke provin
cies Quang Tri en Thua Tien, in
het centrale bergland en in de
omgeving van an loc) aanzien
lijke voorraden uitrusting, mu
nitie, brandstof en leeftocht zijn
opgeslagen. Evenwel dient be
dacht te worden, dat de Noord
vietnamese veldheer Von Guyen
Giap ditmaal een conventioneel
offensief leidt, met zware artil
lerie tanks e.d. en de logistieke
problemen, die hij moet over
winnen, zijn nu groter dan wan
neer hij zich tot de guerilla had
beperkt. Met name de toevoer
van dieselolie voor zijn Russi
sche tanks kan gevaar lopen.
Sterker spreekt het tot de verbeel
ding, dat het welslagen van de
Amerikaanse blokkade tot ge
volg zal hebben, dat Noord-Viet
nam ook verstoken blijft van
niet-militaire voorraden, zoals
voedsel en medicijnen. Geeft de
Sovjet-Unie in dit opzicht de
Amerikanen hun zin en respec
teert zij de blokkade, dan
maakt zij zich tot de medeplich
tige van dit aspect van Nixons
maatregelen. Een belangrijke
factor bij de bepaling van het
Russische handelen kan ook
zijn, dat de Cubaanse crisis - en
het onvermogen om de maritie
me krachtsontplooiing van de
Verenigde Staten het hoofd te
bieden - een belangrijke stoot
heeft gegeven tot de indrukwek
kende uitbreiding van de rode
vloot onder admiraal Gorsjkov.
Zal de Russische marineleiding
nu rustig afwachten, wat de re
gering van de Sovjet-Unie be
slist. Of zal zij smeken om te
mogen bewijzen, wat zij waard
is? Hoe zullen de Amerikanen
reageren, als er in de Zuid-Chi-
nese Zee en in de Golf van Ton
kin Russische mijnenvegers ver
schijnen met de kennelijke be
doeling om de toegang tot Hai
fong weer te openen? Ik breng
het alleen ter sprake om de risi
co's aan te duiden, die president
Nixon met zijn jongste maatre
gelen loopt. Zijn manusje-van-
alles Henry Kissinger mag dan
de correspondenten in Washing
ton verzekeren, dat het Ameri
kaanse staatshoofd zich bewust
is geweest van de moeilijkhe
den. die hij de Russen op korte
termijn bezorgde, en dat Mos
kou zich later wel in de nieuwe
situatie zou schikken, een ver
keerde taxatie van andermans
reacties in emotionele omstan
digheden is zo gemaakt.
Tamelijk geringe aandacht heb
ben intussen de voorstellen ge
kregen, die de Amerikaanse
president in zijn toespraak van
maandag ook had opgenomen.
Indien alle Amerikaanse krijgs
gevangenen terugkeren en wan
neer voor heel Indochina een
bestand van kracht wordt, dat
onder internationaal toezicht
staat, dan zal Nixon zijn jongste
maatregelen ongedaan maken.
Hij zal dan zijnerzijds alle ge
welddaden in Indo-China achter
wege laten en binnen vier
maanden alle Amerikaanse
strijdkrachten uit Vietnam te
rugtrekken. Zelf heeft hij dit
voorstel „edelmoedig" ge
noemd. En zo op het eerste ge
zicht lijkt het inderdaad ver
schillen te vertonen met zijn zo
genaamde „acht punten" van
oktober j.l. In de eerste plaats
is het tempo van de terugtrek
king versneld (van zes tot vier
maanden) en verder onthoudt
de president zich nu blijkbaar
van bemoeienis met de regeling
van de politieke toekomst van
Vietnam. In oktober sprak hij
nog van nieuwe presidentsver
kiezingen, die in het zuiden zou
den worden georganiseerd door
een onafhankelijk lichaam (ee
maand voor de gang naar de
stembus zouden president Thieu
en vice-president Huong aftre
den). Ditmaal volstond hij met
de opmerking, dat de Vietname-
zen die politieke toekomst naar
onderling moeten regelen. Niet
alles, wat Nixon afegolpen
zei,
i dus
i bik
kelhard. Het is alleen jammer,
dat de man er zo'n riskante stijl
op na houdt.
Kerk en politiek
Van onze parlementaire redactie
T~)RS. L. P. J. DE BRUYN, allengs uitgegroeid tot huis-politicolooj
der KVP, heeft in Politie kPerspectief de eerste resultaten van hei
nationaal verkiezingsonderzoek 1971 geanalyseerd op het punt vat
de relatie tussen geloof, politiek en politiek gedrag. Het is een bij
zonder boeiend artikel geworden; dit ondanks het feit dat zoali
niet anders te verwachten viel zijn commentaar op de onder
zoeksresultaten naar ons gevoel speculatief blijft.
Niet wat betreft de cijfermatige afbrokkeling van het eens schijnbaai
hechte bolwerk der confessionele partijen; ook niet wanneer drs. D«
Bruyn politieke deconfessionalisering in verband brengt met wijzi-
I gingen in het gedragspatroon van christenen als gevolg van ander*
opvattingen over religie en Kerk. Met het nodige voorbehoud daJ
drs. De Bruyn zelf maakt, moet dit allemaal ongeveer wel kloppen.
Onze twijfel begint op het moment dat drs. De Bruyn adviezen gaal
I geven; bij voorbeeld wat een confessionele partij nu doen moet om
te voorkomen dat ze in de toekomst slechts haar achterban kan re-
crateren uit de lidmaten van een naar orthodoxie neigende Kerk.
Waarbij De Bruyn, ondanks uiteenlopende onderzoekingsresultaten,
ervoor waarschuwt, dat een KVP die zich sterk oriënteert op kerke-
lijk-orthodoxen alleen al daardoor een sterk behoudend karakter zou
kunnen krijgen.
Daarna stelt De Bruyn dan weer terecht, dat de discussie over d<
grondslag van de confessionele partijen niet losgemaakt mag wor
den van hun politieke plaatsbepaling. Daarover eens worden behoeft
beslist geen generatie te duren. Het grote probleem is nu veeleet
dat, bewust of onbewust, door sommigen in de hete discussie ernaat
gestreefd wordt tot een politieke plaatsbepaling te komen zonder
duidelijke eigen ideologische grondslag. En dan hebben zowel Den
Uyl en Van Mierlo als Wiegel en Geertsema gelijk, als ze pleiten
voor een tweedeling in de Nederlandse politiek zonder „open volks
partij" van het soort dat onder meer KVP-voorzitter De Zeeuw be-
Ontzuiling
TVICHT in de buurt hiervan ligt ook onze twijfel omtrent de degelijk,
heid van drs. De Bruyn's adviezen. Hij heeft gelijk met te con
stateren dat de zogenoemde „ontzuiling" is voortgeschreden en dat
het nog maar een vraag is of die in 1975 of 1979 tot stilstand zal
zijn gekomen. Maar als hij dan de vraag stelt of vasthouden aan
het exclusief confessionele karakter van de KVP niet een blijvende
afbrokkeling van die partij impliceert, moet hij tegelijkertijd de
vraag stellen of zo'n partij tot een merkbaar andere politieke plaats
bepaling zal komen dun de volkomen „open volkspartij" die naust
een politiek-conservatief en een politiek-links blok haar opwachting
zou moeten maken. De politieke plaatsbepaling is de hoofdzaak; is
die plaatsbepaling goed, dan zal een partij met visie ook de moed
kunnen opbrengen terwille daarvan naar links en/of rechts verlies
te accepteren.
Merkwaardigerwijze herinnert drs. De Bruyn eraan, hoe hij vroeger
al eens gepleit heeft voor het scheppen van een empirische basis
voor het nemen van beslissingen omtrent de koers van de KVP. Is
hiervoor een middel te vinden, dan zou er inderdaad meer zeker
heid te scheppen zijn. Maar De Bruyn zelf weet het middel niet:
want wie probeert het effect van het helemaal „open" maken van
de partij te meten, heeft reële alternatieven nodig. Het enige zinni
ge alternatief lijkt ons dan te zijn een politiek program, dat moge
lijk is bij een „open volkspartij" versus een ander politiek pro
gram, dat zou volgen uit een opzet zoals de meerderheid van ARP
en CHU plus een niet te onderschatten deel van de KVP waar
schijnlijk lief is.
Onuitvoerbaar
TfOIETS is natuurlijk onuitvoerbaar.
Maar dan moet de KVP-leiding zich ook maar niet wagen ann
het overnemen van andere adviezen die niet door empirisch onder
zoek gestaafd zijn; bij voorbeeld dat de voorliefde voor een chris
ten-democratische partij opzet, die voortvloeien zou uit een zekere
kerkelijke orthodoxie, leidt tot voorkeur voor een politiek minder
goed program.
Neen, de politisering van de KVP is een veel gecompliceerder kwestie
dan als theorie op papier kan worden gezet. En de enige duidelijke
relatie tussen Kerk en politiek op dit moment lijkt ons te zijn hun
beider behoefte aan pluriformiteit als middel om mensen te leren
dat het zonder geloof, hoop en liefde op aarde geen leven is.
pleit.
lossing van het conflict ernstiig
bemoeilijkt wordt.
DS'70 woordvoerder Pors waar
schuwde echter dat het stoppen
van de bombardementen op dit
moment een onvoorwaardelijke
overgave aan Hanoi zou beteke
nen. De VVD-er Koudijs zei dat
Amerika voor de afschuwelijke
keus staat verslagen te worden
of de militaire maatregelen op
te voeren.
Boven: Oud-minister Luns,
thans secretaris-generaal van
de NAVO, werd gistermorgen
op paleis Soestdijk ontvangen
door koningin Juliana. Rechts
mevrouw Luns.
Onder: Prins Bernhard toont
hier een „gouden" pandaplaat
die hem gistermiddag werd
aangeboden als symbool voor
de verkoop van 250.000 exem
plaren van het album „Ko
ningen in het dierenrijk" in
het kader van een campagne
voor het Wereld Natuur
Fonds. De prins ontving voor
het fonds een cheque van
53.000 gulden.
Ontslag
45 man bij
„Kruithoorn"
DEN BOSCH (ANP) De directie
van munitiefabriek „De Kruit- I
hoorn" in Den Bosch heeft voor
ongeveer -15 werknemers van dit
bedrijf een ontslagver«nvmirg
aangevraagd. De ontslagen be
treffen zogenaamde Indirecte
werknemers, zoals onderhouds
monteurs e.d., uit verschillende
afdelingen van de onderneming.
BAARLE-NASSAU (ANP) - In
een leegstaande boerderij te
Baarle-Nassau is een 57-jarige
bewaker van een munitiedepot
gisterochtend neergeslagen. De
man liepe een hersenschudding
en een wond aan het gezicht op.
De voervaller maakte de porte
feuille van de man, waarin 300
zat, buit.
DEN HAAG Minister Schmel-
zer (Buitenlandse Zaken) heeft
er begrip voor dat Amerika zich
tracht te verweren tegen de in
vasie van Noord-Vietnam in
Zuid-Vietnam, maar hij betwij-
feldt of het nieuwe middel daar
tegen van de haven-blokkade
met mijnen wel juist is. „Deze
blokkade kan tot verergering
van het conflict leiden en de
aanvoer afsnijden van goederen
voor de burgerbevolking", aldus
de minister, ook de bombarde
menten op Noord-Vietnam blijft
hij afkeuren, maar hij vindt het
overbodig die afkeuring opnieuw
jegens Washington uit te spre
ken.
Het plaatsen van deze „kritische
vraagtekens" achter de Ameri
kaanse blokkade-maatregel was
de opvallendste noot in het Viet-
nam-debat dat de Tweede Ka
mer gisterenop basis van een
interpellatie Van der Spek
<PSP) voerde. Ook KVP, AR en
CHU spraken in een motie Geel
kerken (AR) uit geschokt te
zijn door de blokkade en de her
vatte bombardementen op
Noord-Vietnam, maar evenzeer
door de daaraan voorafgaande
nieuwe grootscheepse inval van
Noord-Vietnam in Zuid-Vietnam.
De drie partijen vrezen dat
door dit alles een politieke op-
HMG bevestigt
vonnis bewakers
atoomkoppen
DEN HAAG Het Hoger Militair
Gerechtshof te Den Haag heeft
vanochtend het vonnis van
krijgsraad te Den Bosch beves
tigd in de zaak tegen twee
dienstp'ichtigen, die tijdens de
bewaking van een ops'agolaats
met atoomkoppen in Duitsland
met stenen twee schünwe-pers i
vernield hadden. Beide dienst-
p'ichtieen vonden de?" bewa
kingsdienst geestdodend en on-1
mcrse'i'k en hun verdedig»:
mr. Cammelbeek had vrij
spraak gevraagd. De bevesti-j
•ging betekent dat beide soldaten
veroordeeld zijn tot honderd I
gulden boete subsidiair tien da- Na een sombere rouwdienst werd gistermorgen op de i
gen. I Witte uit Damwoude ter aarde besteld.
Geld
De Algemene Bank Nederland wil II aan geldmiddelen
helpen om een huis te kopen. Alle kantoren van de
bank kunnen U een hypothecaire lening aanbieden, die
wordt verleend door de Algemene Bank voor Hypothecair
Krediet, een dochteronderneming van de ABN.
Onze rente is heel redelijk, momenteel 87*% en een
afsluitprovisie van 1%.
Wij verstrekken U graag nadere inlichtingen.
DAMWOUDE (ANP) In diepe
rouw heeft het Friese dorpje
Damwoude de belde jeugdige
slachtoffertjes van de gestoorde
14-jarlge Folkcrt v.d. W. giste
ren naar de laatste rustplaats
gebracht.
's Ochtens is de katholieke zeven
jarige Maria de Witte, oudste
dochter van een uit België af
komstige klompenmaker, vanuit
de katholieke kerk in Dokkum
begraven, 's middags volgden
tuim 300 dorpsgenoten in een
rich langzaam voortbewegende
oet dwars door Damwoude de
•ikwagen, waarin het kistje met
'c vijfjarige Boukje de Jong
van de gereformeerde kerk
naar het kerkhof werd gereden.
k. begraafplaats in Dokkum de 7-jarige Maria de
