TWEEDE TRIËNNALE VAN LEIDEN
PROEF VOOR OPEN KUNSTHUIS
De fanclub
van Elvis
gaat nooit
verloren
I
Kloof moet worden
overbrugd tussen
publiek en kunst
Waaggebouw als verlenging van de straat
Morgen laatste
ronde dekenale
Vastenaktie
Leidse
agenda
ZATERDAG 1 APRIL 1972
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 1 APRIL
nclmarkt. aanv. 11.30 u.: dl*c
aanv. 20.00 uur.
2 april: Kreatlet Sentrun
DINSDAG 4 APRIL.
icraadsvcrsadc-
Groenoordh.nl Zaalvoetbal. Aanvan*
20.00 uur.
ZIJIpoortkapol Ml«
LEIDEN Het leven hangt van
kloven aan elkaar. De maat
schappij is verdeeld in sectoren,
eilandjes waarop mensen van
allerlei slag en geaardheid naar
malkander staan te kijken.
Soms wordt moeizaam getracht,
de oversteek te maken. Die po
ging is al vruchteloos als er
geen brug is, of als men met
drempelvrees vor al dan niet
vermeende barrière blijft staan.
Eén van de te overbruggen klo
ven is die tussen kunstenaar en
publiek. In Leiden lijkt het een
Grand Canyon. Ook in deze ge
meente zijn de artiesten onder
ons, maar ze worden slecht op-
gemert omdat ze bijna niet uit
het „schuilkerk-stadium" kun
nen komen. De financiële mid
delen zijn ontoereikend om de
kunst aan de grote klok te kun
nen hangen; ook het gemeente
bestuur is, ofschoon welwillend,
in armlastigen doen en aan han
den en voeten gebonden.
Onverminderd geldt echter de
noodzaak, dat de kunst onder
het volk gebracht woedt en dat
de kunstenaars niet met hun
schepping in een hoekje blijven
zitten omdat ook zij nu eenmaal
moeten leven en eten. De in
stantie die in Leiden een drijf
veer achter de emancipatie van
de hedendaagse kunst wil zijn,
is de Culturele Raad. Voor deze
raad is nu de taak weggelegd,
met enkele forse daden de ga
ping tussen kunstenaar en pu
bliek teniet te doen. De sectie
Beeldende kunsten van de Cul
turele Raad staat thans voor de
organisatie van de tweede
„Triënnale", een driejaarlijkse
inzendingstentooonstelling voor
het gewest Leiden. In deze sec
tie is Bruno de Klerk één van
de stimulerende krachten, even
als trouwens zijn naaste buur in
de Ceciliastraat, Keez Buur
man, die graag met hem mee
denkt en perspectieven helpt ope
nen.
n 1968 werd de eerste aankoop
tentoonstelling in De Lakenhal
gehouden. Van vrij veel kunste
naar gingen toen werken van de
hand, voor zo ongeveer 11.000
gulden. Die eerste Triënnale
bracht rond 800 objecten van
om en nabij 250 geselecteerde
mensen voor het voetlicht. In
1972 is de basis verruimd; van
19 mei tot en met 25 juni (en in
dien noodzakelijk nog van 30
juni tot en met 9 juli) is er een
open tentoonstelling voor be
roepskunstenaars uit Leiden en
het gehele gewest. „Daar krij
gen we een hoop werk aan",
verwacht Bruno de Klerk, „er
wordt niet meer geselecteerd,
wel gegroepeerd naar de aard
van het ingezondene. Alles wordt
opgehangen. Misschien zijn er
andere instanties die censure
rend roet in het artistieke eten
willen gooien, mar dat zien we
tegen die tijd wel".
,Wat nou het leuke van deze gro
te tentoonstelling van alle mo
gelijke technieken, foto's, ideeën
en projectontwerpen wordt is,
dat we in de Waag gaan zitten.
Niet meer in de Lakenhal. Dat
gebouw in al z'n statigheid met
het pleintje ervoor verooorzaakt
voor de gewone burger te veel
drempelvrees. Bij de Waag
loopt iedere huisvrouw naar bin
nen", vindt Kees Buurman;
„hier kan men zien wat er alle
maal in Leiden gebeurt. De hele
entourage moet een kwestie
zijn van opengooien".
,Deze Triënnale en dat is heel
belangrijk wordt meteen een
proef voor het „open kunst
huis", dat in die Waag moet ko
men. Op die manier gaat het
publiek aan kunst wennen", ho
pen Bruno de Klerk en de zij
nen; „het moet niet alleen een
onderdak worden voor de beel
dende kunsten, maar ook voor
theater en muziek. Dat alge
meen kunsthuis moet nog
krijgen. Met deze Triënnale is
het gewoon een gok; we weten
uiteraard nu nog niet of het goed
zal gaan. In eik geval houden
we rekening met zo'n kleine
1000 kunstwerken uit het ge-
Een derde brug die in samenspel
met Triënnale en het te verwe
zenlijken open kunsthuis het
contact tussen artiest en burger
moet bevorderen is een dikke
klapper, die de Culturele Raad
in de toekomst gaat uitgeven.
Groningen en Rotterdam ken
nen een dergelijk informatie
werk al. Kees Buurman: „Wat Het open kunsthuis in de Waag
ogen staat is een boek, houdt beide kunstenaars stevig
Kees Buurman (links) en Bruno de Klerk: kijk op kunst
dat publiciteit moet geven
de kunstenaars en hun schep
pingen en de kunst zelf zal moe
ten stimuleren. In Groningen
bijvoorbeeld is deze uitgave erg
levensvatbaar gebleken. Musea
kopen het, scholen, gemeente
huizen, fabrikanten die hun be
drijven met kunst willen „aan
kleden". Ook voor de Kamer
van Koophandel kan zo'n kunst
klapper, waarin iedere kunste
naar een pagina kan opvullen
met afbeeldingen van zijn werk
en persoonlijke gegevens, van
waarde zijn". Al op voorhand
lijkt zo'n staalkaart een belang
rijk vademecum voor degenen
die de kunst dichterbij willen
halen. Iedereen kan straks in
die klapper vinden wat hij zoekt
en mooi vindt. Buurman en De
Klerk menen, dat de Triënnale Triënnale, kunsthuis
dit boek al vast kan „aanzwen- Op weg
gelen".
bezig. Eigenlijk is het al geen
toekomstmuziek meer, want de
realisatie hangt alleen nog op
de verwarming. Er is een plan
(airconditioning en vochtwering
zijn delicate zaken) dat voorziet
in een bepaald soort verwar
ming van de stenen ruimte. Als
daar eenmaal 's winters doeken
hangen kan normale radiator
verwarming funest zijn voor de
geëxposeerde werken. Daarom
is aan grondverwarming ge
dacht. maar Gemeentewerken
vindt het nogal duur. „Om met
deze Teiënnale de verwarmings
kwestie te omzeilen hebben we
de tentoonstelling tmaar uitge
steld tot deze zomer", vertelt
Bruno de Klerk; „de expositie
wordt nu in de warmere maan
den „koud" opgediend.
klapper,
gedroomd
op het ogenblik de gedachten
van veel kunstscheppers bepa
len. De grootste daarvan is het
kunsthuis. Met geloof, hoop en
liefde zien mensen als Buurman
en De Klerk daarnaar uit. „De
Waag moet de verlenging wor
den van de straat, het gaat om
het versieren van je stad", zeg
gen zij. „Dit verlengen van de
straat wil niet zeggen dat de
Waag een centrum van rand-
kunst wordt. Wat is rand-kunst?
Wat wij willen is, dat men in
een algemeen kunsthuis kennis
kan nemen van alle andere cri
teria dan die welke alleen bin-
Lakenhal passen.
toch met voldoening zal kunnen
zeggen: ik heb in de Waag ge
hangen...".
Ook voor de Lakenhal zal het
open kunsthuis van belang
worden. Het is de bedoeling, dat
alle moderne kunst uit dit stede
lijk museum in de Waag wordt
ondergebracht. Naar een Haags
voorbeeld, dat het op dit mo
ment bijzonder goed doet, zal
de Waag waarschijnlijk ook een
artotheek gaan herbergen, een
afdeling waar iedereen voor een
bepaalde tijd kunst kan lenen
om thuis eens te kunnen genieten
van werk van „vrije jongens'" en
artiesten uit de contraprestatie.
moet een markt voor creatieve De tweede Triënnale eist eerst de
walhalla zijn het deze drie, die
oorspronkelijkheid worden".
Kees Buurman profeteert
„Het is best mogelijk, dat de
Waag voor één of andere colle
ga de weg opent naar het Am
sterdams Stedelijk Museum,
maar er is net zo goed plaats
voor de groenteboer, die later
aandacht op. Er is een goede
samenwerking op dit gebied
met de Lakenhal. Bruno de
Klerk: „Er ligt geen enkele dis
criminatie in onze verwachting,
dat erg veel niet-museumbezoe-
kers en toeristen, die zich niet
alleen op de Lakenhal oriënte
ren, over een paar maanden de i Gyoa«éal<
tentoonstelling in de Waag zul- af-k-hi
len aandoen. Met kunst moet je 3000'
aan de weg kunnen timmeren io.oo-i
als het een wezenlijk onderdeel
van deze tijd uitmaakt. Wat een
mens aan beeldende creatie kun
uitdragen moet iedereen kunnen
Wat Kees Buurman en Bruno de
Klerk maar willen zeggen en
hun inbreng in de Culturele
Raad getuigt daarvan is:
versieren moet een feest zijn.
Niet alles hoeft mooi te zijn, als
het maar een taal spreekt. Er
is nog wel iets dat prikt: de
Triënnale wordt tot nog toe al
leen door Leiden betaald, terwijl
andere gemeenten er net zo
goed van profiteren (eerste keu
ze bij aankoop b.v.) De Klerk:
„We willen dat ook de andere
mee betalen. Leiden wordt arm
aan z'n centrumfunctie. Daar
zijn voorbeelden van te over".
TON PIETERS
GyTwieer'VHTt*
rtatwUJk* ooiKtp
I If. t..t 3 en 7 t-
n derde khu 1.16
3d.- klas nil<- da*en van 14-16 en
vun 18.4.1-19.30: 3de klas: «Ho duir.-n
van 11.30-12, vnn 14-15 .-n van 18.46-
19 30 uur: 1ste klas: Allo dnio-n
vanaf half twanlf Krnumafd.-llnK
9de klas: van 15-16 on van ls.46-
19.30: 2do klas: vnn 11.30-13 (nllo.fi
vader», van 15.116 on van 18 45-
19.:» Baby's on Mouters: zo.. ma.,
wo.. vrij., on ra' van 15-15 30; dl.
en do. vnn 18-16 30 uur. Klndor.-n
vanaf 4 Jaar allo dag.-n van 15-16
klas lil-ia, 13.3(1
16.45-17,4.1 uur; znterdnu 10-16 uur;
.ixlny 11-11 46 wi 13.C15 uur
huls ltlinm.nl: IIII.
oatci l«to on
uur. van 1
is oo-in is
1.7 00 uur. vnn 18.00-19 30
krriamn fdollnr van 14.00-15.00
\..:i I'I n ,lur v.»,r
Konolen; klndrrafdi-llng vnn
16.00 uur. van ts.oo-tx 30 uur,
da» en dr.nilerdaic allien vort
i beneden IC Jaar
dor* Kind*
t.»e«anK.
«oord«IJlt, Solo Mto: kllsio pntWnten
VOORSCHOTEN In het kamer
tje van Marco van der Meij
worden de muren bijna geheel
in beslag genomen door afbeel
dingen van Elvis Presley. Het
fenomeen blikt uit allerlei stan
den op ons neer. Slechts hier en
daar doet een prentje van een
ander muzikaal getint persoon
wat water in de wijn. Het inte
rieur wordt gecompleteerd door
een sterk op Presley georiën
teerde boekenkast en disco
theek. Onvermijdelijk. Want
met een beetje goede wil zou je
Marco van der Meij (20 jaar en
bezig aan het eindexamen op de
sohool voor Hoger Economisch
en Administratief Onderwijs in
Den Haag) de „plaatsbekleder
van Elvis Presley in Neder
land" kunnen noemen. Sinds
kort is hij voorzitter van de lan
delijke fanclub. Zijn voorgan
ger. Wim van Ravenstein uit
Eibergen, recommandeerde
hem bij de leden. Marco was
nauwelijks verwonderd. Want:
„Ik ben de fanatiekste".
Een fanclub zoals die van Marco
van der Meij en zijn geestver
wanten is eigenlijk al een brok
je recente historie. Want dit is
de tijd na de periode van „ma
teloze tot hysterische bewonde
ring van top veertig artiesten".
De adoratie is milder geworden.
In de dagen dat men nog wel
fanatiek uit was op een plukje
haar of een reepje hemd van
een idool tierden de fanclubs
welig. Er zijn er nog maar een
paar over. Die van Elvis Pres
ley mag er nog immer wezen.
De club telt negenhonderd leden
en er is zelfs aanwas.
We hebben hier dus te doen met
een opmerkelijk verschijnsel:
groei tegen de verdrukking in.
Wat zit hier achter? Weinig.
Het blijkt in eerste instantie te
gaan om een nogal profaan iets,
het verkrijgen van informatie.
De pers verzaakt in deze. Mar
co van der Meij: „Iedereen
weet al lang wie Presley is en
bovendien valt er over zijn le
venswijze niet erg sensationeel
te schrijven. Het is dus niet
commercieel en dan hoeft het
blijkbaar niet. Maar ja. (glim
lacht berustend) over Beethoven
wordt tenslotte ook niet veel
meer geschreven". Dat gebrek
aan nieuws wordt door de fan
club ondervangen via een eens
in de vijf weken verschijnend
orgaan genaamd „It is Elvis
time". In dit blad verluchtigd
met vele fraaie foto's, krijgen
de fans onder meer de kans op
roepen te plaatsen tot het ruilen
van kostbaarheden als Elvis-
stempeltjes, -foto's, -affiches,
boeken etcetera.
Er is echter nog een andere, im
materiële achtergrond waarom
mensen zich aansluiten bij de
i der Meij naast Elvis Presley: „Wat is er vreemd of verkeerd aan persoonsverheerlijking?"
Ik ben van
allen meest
fanatieke
genoeg andere
bloemen sturen naar Hans van
Willigenburg. Die man van de
tv, weet je wel." Stilte.
Marco wil er nog wel wat meer
van zeggen. Maar dan een beet
je feller. „En tenslotte kan het
bij Presley geen kwaad om hem
te imiteren. Hij leidt een gezond
leven. Is religieus, gebruikt
geen drugs en heeft geen kinde
ren ergens anders rondlopen.
Er zijn er in de muziekwereld
wel die het minder nauw ne
men."
Hij schrikt van deze ontboeze
ming. „Maar nou kom ik weer
met „Elvis de brave jongen."
Nou. dat hoeft voor mij ook niet
zo nodig hoor." Toch wordt dui
delijk dat de Elvisfans lijden
onder het beeld dat van hen ont
staan is. Dat van een wat on
werkelijk groepje mensen dat
zich bezighoudt met dingen die
niet helemaal au-serieux meer
worden genomen. Ze maken een
beetje de indruk van een han
delsreiziger van wie men maar
niet wil aannemen dat zijn soep
zo goed is.
Elvisfanclub: een gevoel van
saamhorigheid. Men organiseert
daarom meetings waar men sa
menstroomt om de diepere ge
voelens, opgeroepen door bijv.
films over Presley gezamenlijk
te ondergaan. Waarmee de kern
van het fanclubwezen bereikt
is: de persoonsverheerlijking.
Een tegenwoordig minder op
prijs gesteld begrip. Marco van
der Meij stelt zich dan ook wat
verontschuldigend op: „Ach ja,
wat moet ik daar nou van zeg
gen? Persoonsverheerlijking...
Ik heb vroeger ook wel kleren
gedragen zoals Elvis en er zijn
nog steeds mensen die zo gauw
hij zich vertoont met een nieu
we zonnebril ook zo'n ding gaan
dragen. Maar wat is daar En dan dragen ze natuurlijk ook
club. Marco (die zelf enige con
cessies aan deze haardracht ge
daan heeft via baard en tot op
de kraag uitlopend haar) wil er
niets over zeggen. Een artikel
in het blad Panorama over deze
pressiegroep in de fanclub,
waarin betoogd werd dat de
echte vetkuiven (leren jasjes,
veelvuldig gebruik van brillanti
ne en zo) leefden bij de gratie
van bier en geweld, is nog
steeds niet uitgewerkt. Er wordt
discreet over gezwegen.
Maar de last blijft. De meeste
fans („heel vriendelijke men
sen") hebben het er moeilijk
mee. Want de miskenning van
Elvis wordt er maar groter
door. Op de vraag of het wAèr
is dat de muziek van Elvis
Presley ouderwets is stoat Mar
co van der Meij vermoeid op
onder het laken van de zucht:
„Dan zal ik hem nog maar een
keer draaien." Even later zingt
Elvis „Early Morning Rain"
een lied van de wel op grote
schaal erkende Bob Dylan. Mar
co gaat glimlachend weer zit
ten. Hij zegt nog net geen „o
LEIDEN De vastenaktie, welke
jaarlijks gedurende de tijd voor
Pasen in het Dekenaat Leiden
wordt gehouden, heeft ditmaal
als project een gemeenschaps
huis voor meisjes (in opleiding
voor verschillende beroepen).
Men vraagt hiertoe een konkre-
De inkomsten uit dc lopende
vastenaktie zijn hoopvol. Maar
om het streefbedrag van 50.000 j
gulden (nodig voor realisering
van genoemd projekt) te berei-
ken doet men een beroep op al
len die zich hierbij betrokken
voelen
te bijdrage te willen leveren tot De laatste inzameling vindt
een moderne, gezonde ontwikke
ling van de vrouw in Opper-Vol-
ta (Afrika).
Het is absoluut noodzakelijk dat
in een ontwikkelingsland gunsti
ge kansen geschapen worden
voor de ontwikkeling van vrou
wen en meisjes. In Opper-Volta
bestaan slechts enkele oplei
dingsscholen voor meisjes welke
geconcentreerd zijn in de ste
den. Meisjes van het platteland
die naar deze scholen gaan
moeten in die steden maar on-
ze vaak worden uitgebuit.
Burgemeester
Het doel van de vastenaktie, een
g.m,^«:hapAu,«. i, in d. „r- sUlI't VCrKOOI)
ste plaats deze van buiten ko- I
mend. uitlijn op te vangen en 7X)met"Ze<rels
overmorgen plaats in de
R.k. kerken in het Dekenaat, tl
kunt uw bijdrage ook overma i
ken op giro 9013 van de Alge
mene Bank Nederland te Leiden
met vermelding „voor de deke-
nale vastenactie". Het hangt
mede van u af of het mogelijk
zal zijn in Opper-Volta dit pro
ject in 1972 te realiseren. Men
probeert het namelijk al van
1956 af. Aan u de „klap op
de vuurpijl te geven".
hen een gunstige omgeving tel «a/iiiva
scheppen waarin ze <le opleiding LEIDEN Burgemeester Vis zal
kunnen voltooien. Hot is verder 0p dinsdag 11 april de eerste zo
de bedoeling de meisjes in ge- merzegels kopen in het postkan-
noemd tehuis naast de beroeps- joor aan de Gerestraat.
opleiding, welke ze arm de Met hM kopr„ v,„ d„e zegell
.chnlen volgen, ook eonvuljende voor Lt|d,n d, |and,l,jke
ïing te geven. De methode
die men daarbij bij wenst te
volgen is gericht om de meisjes
vrijel jk voor zichzelf verant
woordelijk te doen zijn. Het ge
meenschapshui wordt opge
bouwd volgens het systeem van
actie „Zomerpostzegels" van
start. De toeslag van 15 en 25
cent die op de zegels betaald
moet worden komt ten goede
aan het cultureel werk, werken
met gehandicapten en het blin-
denwerk.
zes onafhankelijke paviljoens De zegels, die ontworpen zijn
Het projecl geniet zowel de vol- door Dick Elffers, hebben de
Ie aandacht van regeringsauto- Floriade en het 25-jarige Hol-
ritoiten als van kerkelijke zijde. land Festival tot onderwerp. Be-
Met name van de opvoeders en halve zegels zijn er ook zomer-
leraren in Bobo-dioulasso. Dit zegel-prentbriefkaarten,
project is een echt ontwikke- j Contactadres voor Leiden Is me-
lingsproject, de ontplooiing van' vrouw J. Lubach-Lehman de
de mens staat hierin centraal. Lehnsfcld, tel. 26286.
Patroonsfeest
Bejaarden bond
NOORDWIJK - De afdeling
Noordwljk van dc r.k. bc-
jaardenbond „St. Jozcl"
vierde haar patroonsfeest en
hield daaraan verbonden
haar jaarvergndering In ho
tel-rest. Dc Beurs.
De dag begon met een plech
tigheid in de purochiekerk
van St. Jeroen. De geestelij
ke adviseur, pastoor P.A.
van den Bosch leidde deze
dienst en hield een predika
tie. Het parochieel dames
koor verzorgde de zang. be
geleid door de heer Roden
rijs aan het orgel. Nn afloop
van de dienst werd in „De
Beurs" een gezamenlijk ont
bijt gebruikt.
Nadat voorzitter W.A. Brcdero-
dc 's middags dc jaarverga
dering had geopend, vond
een droevig incident plaats.
Mevr. Hogervorst, secreta
resse van dc afdeling, werd
tijdens het voorlezen van dc
notulen door een hersenbloe
ding getroffen en moest per
ambulunce naur huis worden
vervoerd. Hierop werd de
vergadering geschorst.
Bij dc bestuursverkiezing stel
den mevr. Van Dijk en de
heer Jac. de Groot zich niet
meer herkiesbaar.
De Alg. Bond van Bejaarden,
afd. Noordwijk, organiseerde
in het Lido-theater een ont
spanningsavond, waarin de
Noordwijkse mondaccordeon-
club „Concordia" optrad.
Onder leiding van derigent
Van der Hulst gaf het en
semble een uitstekend con
cert van mnrsen, walsen en
stemmingsstukken.
Na de puuzc werd de film „Os
car" gedraaid.
