De taal der liefde
Gouverneur
Wallace:
politicus
ISOLATIECEL OM
IN TERUG TE
TREKKEN UIT
LAWAAI-SFEER
VARKENS MET EEN GLAASJE OP
Franse
schoentjes
Jaap Hillen
in geladen
Johannespassion
Met onweerstaanbare
aantrekkingskracht
LEIDSE COURANT
D®~Boline in gebruik.
Boline, de isoleercel als
kantoor in werkruimte of
buiten.
voor de vrouw voor de
|jet rijn niet alleen kluizenaars en
i kloosterlingen die zich vanouds
wensten terug te trekken uit de
wereld. Ieder mens heeft bij
tijd en wij'le de neiging zich te
isoleren en „weer te keren naar
de moederschoot". Dit gevoel is
door psychiaters aan de opper
vlakte gebracht nog vóór de we
reld was veranderd in deze hek
senketel. Niet voor hen die de
wereld voorgoed de rug toe
draaien, maar juist voor de be-
Idagcnswaardigen die gedwon
gen zijn erin te blijven mee
draaien en zich toch temidden
van de chaos moeten kunnen
concentreren om aan de eisen
van do maatschappij te voldoen,
heeft de Franse ontwerper Clau
de Vidili zijn Boline ontworpen.
Het is een stevige, geluiddichte.
dikke polyester bol van ca, 180
cm. diameter die de rustzoeken-
de opneemt in zijn isolerende
i sfeer, zelfs temidden van een
1 baaierd vol rusteloos rumoer.
Om in die serene schelp te wor
den opgenomen, hoeft men
maar de drempel over te stap
pen en de deur te sluiten. (Voor
hen die zich geen volslagen iso
latie kunnen permitteren,
kreeg de Boline S-l wel een ope
ning, maar geen deur.) Bij alle
uitvoeringen rust de bol voor
alle zekerheid op een voetstuk,
hoe compleet deze kleine wereld
ook mag zijn, je draait er niet
xtize door een (beperkt) heelal
maar blijft immobiel op de
grond.
De hele cel neemt niet meer
plaats in dan een normaal bu
reau met stoel. Maar binnen dit
wondertje zijn boven het vlak
ke, verlichte vloertje drie zit
plaatsen, groot genoeg voor vol
wassen personen, gemodelleerd;
een wendbaar blad dient naar
believen tot tafel of bureau;
aansluitingen voor elektriciteit,
telefoon, tv of monitor houden
de band met de buitenwereld in
stand.
De binnenbekleding dempt alweer
geluiden voor het toppunt van
rust. Kunststof bekleedt de zit
plaatsen, in kunststof gedrenkte
jersey kapitonneert het dak,
kastanjekleurig „gerookt" ziet
het kunststof raam eruit. Van
buiten zijn de Bolines als regel
oesterwit, maar men levert ze
graag in andere kleuren die
teventueel beter harmoniëren
met de omgeving.
Funktie van Boline
En wat Is dan wel die omgeving?
In Parijs vonden wij zo'n isola
tiecel midden in de lawaaierige
boetiek Plastishop, gebruikt als
kantoortje voor de lady-boss. Zij
is er hevig enthousiast over,
vindt het een rustig en comfor
tabel plekje met genoeg plaats
voor haar paperassen. De ont
werper ziet de Boline een waar
devolle functie verrichten in ju-
wei lerszaken, alwaar kopers
van bijoux in alle rust kunnen
Wikken en wegen temidden van
Interieur van het „kleine"-3-persoonscelletje.
de kostbaarheden alsof ze in
een juwelenkistje zitten (terwijl
de juwelier er veiliger bij zit
dan in zijn open zaak). Als kan
toor in kantoor, als informatie
centrum op tentoonstellingen en
beurzen, zal de Boline binnen
rollen en mensen in nood-naar-
rust helpen. Het type S-3 kan
ongedeerd vele jaren in de bui
tenlucht staan door zijn weerbe-
stendige uitvoering. Hier zien
wij de reuzen-champignon be
woond door een menselijke ka
bouter op een werkterrein, bij
het zwembad, aan zee, terzijde
van eer restaurant, overal waar
men bureauwerk heeft onder de
blote hemel. Tegen het om
waaien staat de bol nu veran
kerd in de grond.
Ook in ons land brengen deze
merkwaardige cellen de vaak zo
fel begeerde mogelijkheid van
alle trammelant verlost te zijn.
Bij Metz in Amsterdam stond
zopas het eerste exemplaar in
de etalage te kijk, maar het
was nog zó gloednieuw dat er
nog geen prijs van te noemen
was. Die kregen wij intussen te
horen van de importeur
(-f PLUS B. van Dijk te 's-Herto-
genbosch), die Vidlli's „Isola
tion Sphere" net had binnenge
kregen maar er binnen korte
tijd interessante onderhandelin
gen over voerde, ondanks de
pnjs van vijf- tot zesduizend
gulden.
Invloed van geluiden
Talnjke onderzoekingen bij proef
personen brachten al eerder
aan het licht dat geluiden uit de
omgeving grote invloed hebben
op Je verbeelding en het levens
ritme van mensen. Tegen het
verslechteren van ons leefkli
maat door het moderne lawaai,
wordt door deskundigen Ijverig
gezooht naar een medicijn die
wellicht te vinden is in het be
luisteren van gemurmel in de
natuur.
In de Boline Is In minder dan een
handomdraai de goede raad van
geluiadeskundigen te verwezen
lijken: nu er toch elektrische
aansluitingen zijn, zou het af
draaien van natuurgeluiden kun
nen leiden tot een volmaakte
sfeer. Men hoeft in dit verband
maar te denken aan de Ameri
kaanse dierentuin-directeur
wiens apen maar zes maanden
in leven konden blijven ondanks
zijn getrouwe nabootsing tot in
details van hun oorspronkelijk
milieu. Toen stuurde hij inge
nieurs naar het Amazonegebied
om alle geluiden van het oer
woudleven op de band te leg
gen. Ze werden in de apentuin
gereproduceerd en onder de
murmelende, kabbelende en
krijsende muziek (want zo gaat
dat !n de ongerepte natuur) ble
ven de apen levenslustig en ge
zond tot op hoge ouderdom.
Veel breisters hebben de gewoon
te de averechtse naald losser te
breien dan de rechtse. Het re
sultaat doet dan wat onregelma
tig aan. Dit is te verhelpen door
de rechtse naald te breien met
een pen die een half
dikker is dan de andere.
Hoogpolige tapijten moeten na het
stofzuigen geschud worden op
dat de pool zich weer opricht.
Als het een groot, zwaar tapijt
betreft, bereikt u ook goede re
sultaten door het met een plastic
kinderharkje te bewerken.
lestien varkentjes hebben een
jaar lang meer dan een liter
wodka (of wat daaraan gelijk
staat) per dag gedronken in het
kader van een onderzoek dat
uitgevoerd wordt aan de univer
siteit van Missouri onder leiding
van Dr. Ruseil Brown, om het
effect van alcohol op het mense
lijk organisme te bestuderen, zo
lezen wij in de Herald Tribune,
i het vervolg hoeft niemand zich
meer beledigd te voelen „var
ken" of „zwijn" genoemd te
worden, zomin als een varken
beledigd schijnt te zijn wanneer
het kan doen als een mens. De
zestien van Missouri drinken als
kerels, zijn nu eens uitstekend
gehumeurd, dan weer katterig,
kortom diep-menselijk.
De reacties van een varken kun
nen vergeleken worden met die
van een mens ten gevolge van
zekere fysieke overeenkomsten
(bloedsomloop, huid, gewicht
van lever en nieren). Bovendien
blijkt het vooralsnog een van de
weinige dieren dat met veel
smaak grote hoeveelheden alco
hol drinkt.
De observaties hebben aan het
licht gebracht dat: de zwijnen
dronken worden, de volgende
dag een kater hebben en na ge
wenning lijden onder het ont
houden van alcohol.
Aanvankelijk drinken de manne
tjes meer dan de vrouwtjes.
Maar op den duur halen de var
kensdames hun heren in en
geen van allen blijft de lever
kwaal bespaard.
Zij zijn nergens vies van: bier,
cocktails, whisky, wodka gaan
er best in, maar de meisjes ge
ven aan bier de voorkeur.
Vechtlust en seksuele verlangens
dalen bij deze alcoholici prac-
tisch tot nul.
Al deze gegevens worden in een
computer verzameld met het
oog op een uitgebreide studie
over verslaving aan drugs en
hun relatie met alcohol.
Het aloude spreekwoord luidt:
„Varkens schat men naar hun
ingewand - mensen naar 't ver
stand." Deze zegswijze zal her
zien moeten worden.
Charles Jourdan. de beste
schoenmaker op hoog niveau
(haute chaussure) van Parijs
lanceert in de voorjaarscol
lectie deze zwart satijnen
avondschoentjes. Glinster-
werk van Tlroler steentjes
siert het voorblad van de
modellen met gesloten neus;
een „juwelen" knoop gar
neert het open schoentje met
hakkebandjes en vrije tenen.
Wanneer deze modellen zijn
uitgevoerd in leer, suède of
linnen, zijn het gemakkelijke
zomerschoenen: de hakken
zijn wel vrij hoog, maar ste
vig (die van het sandaaltype
lager). Een lichtvoetige zo
mer staat ons, volgens Jour
dan te wachten.
In tal van opzichten hebben we de
uitvoering van Bachs Johannes
passion, zaterdagavond door de
Christelijke Oratoriumvereni
ging Scheveningen o.l.v. Jaap
Hillen, in de Oude Kerk gege
ven, hogelijk kunnen waarde
ren: dit betrof dan speciaal de
brandend aktuele dialogen tus
sen een redeloze volksmenigte
en een immer, doch tevergeefs,
naar een compromis zoekende
Pilatus.
foor die redeloosheid schreef Jo-
hann Sebastian in harmonisch
opzicht niet in het conventionele
oor liggende, bijna modern klin
kende muziek, waarmede het
koor, tot onze vreugde, echt
goed raad wist. En Max van
Egmond reageerde op de irra
tionele, soms scynische explosies
op de wijze van een volmaakt
opera-akteur.
'at was de sterke stêe: de zwak
ke werd gevormd door de bij
drage van het Utrechts Studen
ten Begeleidings-Orkest: dit
maal aarzelend, vooral ook
daar, waar de instrumentalisten
solistisch dienden op te treden.
Een nadrukkelijke uitzondering
maken we evenwel voor de fluit-
assistentie in de aria „Ich folge
diir gleichfalls. door de so
praan Rina Cornelissens niet al
te overtuigend gezongen en het
spel van de gambist In de
aria „Es ist vollbracht", waar
Aafje Heynis met haar mooie,
diepe altstem, zowel kontempla-
tief als aktief de .majesteitelij
ke vrede van Jezus overwin-
ningsdood" zèèr treffend sug
gereerde.
De overige solisten: aan Jan
Waayer was de moeilijke taak
van Evangelist opgedragen:
moeilijk, omdat hij als verslag
gever niet mag deelnemen aan
de dramatische gang van za
ken. wat hem doorgaans wel
gelukte. Bij de bas Cor Nelissen
hebben we, tevergeefs, zitten
wachten op een Christus, die
huiveringwekkend buiten en bo
ven het gepeupel stond. En ook
ditmaal verkwikte ons de tenor
Marius van Altena in de weini
ge hem ter beschikking staande
aria's met zijn fraaie stem en
goede smaak.
B.R.
Nieuwste zelfportret van G. K. van het Reve
Tot dusver leek ons Lodewijk van Deyssel de grootste aansteller van
deze eeuw in de vaderlandse letteren. In de door Harry G. M. Prick
zo zorgvuldig uitgegeven Gedenkschriften kan iedereen dat nagaan.
We voegen hier onmiddellijk aan toe dat we deze Gedenkschriften
hoog waarderen. Als Iedere aansteller was Lodewijk van Deyssel zich
van zijn aanstellerij wel enigermate bewust. Na het lezen van de Taal
der Liefde van G. K. van Het Reve menen we dat Lodewijk van
Deyssel door Van het Reve wat aanstellerij betreft onttroond is.
Juist misschien omdat hij zich nog meer van zijn bepaalde aanstel
lerij bewust is.
Hij steekt er de draak mee in de
aanbeveling die hij zijn boek op
het omslag meegaf.
„Onze grootste naionale schrijver",
stelt hij daar vast, „Gerard (Kor-
lis Franciskus Markies van het)
Reve, heeft na vele jaren van
steeds stijgende faam en rcem
een nieuw, betoverend liefdes
epos aan zijn oeuvre toege
voegd".
Dat is een typische uitlating. Er
steekt een zekere ernst in, hij
meent het als het er op aan
komt. Maar het is niettemin ook
een uiting van zelfspot en hij
gebruikt er een ouderwetse min
of meer officiële taal om dit
nog duidelijker te laten uitko
men.
Dubbele bodem
Van het Reve schrijft een taal
met verschillende dubbele bo
dems en men moet zich daar
geregeld goed rekenschap van
geven om hem op de juiste ma
nier te kunnen volgen.
Ernst, sarcasme, humor, bittere
ironie en onthutsende oprecht
heid treft men in De Taal der
Liefde bijna voortdurend tege
lijk en onscheidbaar met elkan
der verweven aan.
De Taal der Liefde blijkt er een
zeer veelvormige taal met her
inneringen en echo's uit het ver
leden, zij schittert vaak met
verschillende, rijk geschakeerde
facetten.
Als Lodewijk van Deyssel heeft
Van Het Reve het meestal over
zichzelf, zijn kunst is zelfopen
baring. Hij is daarbij echter
nog veel doortastender dan zijn
voorganger. Hij deinst nergens
voor terug zoals hij zelf ver
klaart. Hij heeft zijn bijzondere
taal nodig om zichzelf in zijn
gecompliceerdheid recht te
doen.
De Taal der Liefde dat hij Polak
en Van Gennep te Amsterdam
verscheen bestaat duidelijk uit
drie gedeelten. In de twee eer
ste hoofdstukken wordt en ero
tisch avontuur van Tijger met
Peter Z. beschreven, een jonge
man, die Van het Reve bepaald
onsympathiek is.
De middenmoot van het boek is
een uitvoerige, eenzijdige cor
respondentie van Simon Car-
miggelt, die een goed vriend
blijkt evenals trouwens Van Het
Reve zelf. In die correspondentie
schrijft Van het Reve over
Carmiggelts en over zijn eigen
neerslachtigheid, die vaak tot
diepe depressie voert. Hij
schrijft er ook over het ontstaan
en de voortgang van zijn boek.
Hij vertelt bijvoorbeeld, dat niet
hij, hij zelf het schrijft, maar
iemand of iets anders dat hem
voortdrijft. Hij vertelt er ook
dat hij aarzelt om iets zeer be
slissends neer te schrijven.
Climax
A's men verder leest, als men in
de twee laase hofodstukken Van
Het Reve de Wolf, Grijze Wolf.
met de jonge Woelrat in bed
aantreft, bemerkt men op een
bepaald ogenblik wat dit beslis
sende is. Tussen het erotisch be
drijf door vertelt Grijze Wolf
over een scheepskapitein die
zich seksueel te buiten gaat, ge
knield voor een beeld van Maria.
Dat is de climax van De Taal
der Liefde, waar alles van het
begin met zijn sadisme en zlln
masochisme, zijn voortdurende
zelfkwelling, heen stuwt. Als
men dat leest, weet men er
waarschijnlijk geen raad mee.
In het boek is de verering van
Van Het Reve voor Maria dui
delijk gebleken. Hij heeft het
zelfs aan haar opgedragen.
De essentie van deze climax is
echter, als we ons niet vergis
sen, dat Van het Reve er zelf
geen raad mee weet.
Hij solt met alles In De Taal der
Liefde, met veel wat hem heilig
is of wat hij hoog schat, hij
doet dat op het laatst nog met
de Koningin, maar telkens
weer breekt weer de vertwijfe
ling door heen, de verbijstering
over het leven en het levensge
geven: de seksualiteit.
Om de seksuele bezetenheid zal
menigeen De Taal der liefde af
schuwelijk vinden, het is echter
vooral afschuwelijk en tegelijk
overmeesterend in zijn veelvor
migheid. omdat het ondanks al
les. zoals Van Het Reve zelf ge
tuigt „menselijk", „een men-
senboek" is.
JOS PANHUIJSEN
MIAMI Gouverneur George Corley Wallace van Alabama zal
vrijwel zeker als overwinnaar uit de bus komen bij de voorver-
kieeingen dtte morgen in Florida worden gehouden. De resterende
zes serieuze democratische kandidaten zullen moeten strijden om
de zilveren medaille. Wallace staat vooral sterk In het noordelijk
deel van de staat, dat grenst aan Georgia en zijn eigen Alaba
ma, waar de politiek van het oude zuiden nog altijd overheerst.
Maar vorige week woensdag bewees hij tijdens een enorme en
hartstochtelijke bijeenkomst in Miami Beach dat hij ook aanzien
lijke steun weet af te dwingen in het gebied van Miami dat so
ciaal-economisch en etnisch een kleine doorsnee van de Ver
enigde Staten is.
Geen enkele andere politieke fi
guur in het land weet het pu
bliek zo aan te trekken als
George Wallace dat kan. Hij
doet weinig moeite om een
grote campagne te voeren,
maar wanneer hij een grote
bijeenkomst aankondigt, dan
stroomt men toe. Ditmaal wa
ren er ruim zesduizend men
sen in het auditorium, waar In
juli de democratische conven
tie zal worden gehouden.
De omlijsting van de bijeen
komst was in zuidelijke stijl.
Grijzende Hlll-Billies warmden
de zaal op. „Grand Paw Jo
nes" zong een lied onder de ti
tel „Sta op en steek de lamp
aan. ik geloof dat ik een van
je moeders oogballen heb uit
geslagen".
En George Wallace junior.de be
kende platenster uit Holly
wood, begeleidde zichzelf op
de gitaar. Zijn haar hing tot
zijn kraag en hij droeg hoge
hakken, ondanks zijn vaders
herhaalde donderspeeches te
gen lang haar cn wat hij
„hooggehakte liberalen van
beider kunnen" noemt.
Het gehoor stond in gebed toen
gouverneur er aan kwam.
„Wij vragen u heer. om gou
verneur Wallace kracht te
schenken en dat hij mag spre
ken met de macht die u recht
schapen mensen geeft". Voor
en na het gebed werd er ge
collecteerd.
En daar was Wallace. Een klei
ne man, zo'n 1,65 m, keurig
verzorgd, Hij heeft een ge
zwollen borstkas, stapt heen
en weer als een goed gevulde
pauw waarbij zijn armen wat
schokkend bewegen, maar ziet
er relaxed en volledig be
heerst uit. Aan zijn linkerhand
draagt hij een dikke gouden
zegelring. Zijn haar, nog nau
welijks grijs, ls achterover ge
kamd en glanzend.
Kogelvrij
Wallace sprak van achter een
kogelvrij spreekgestoelte, 107
kilo metaal, bekleed met rood,
wit en blauw. Zijn schouders
waren nog net te zien en hij
zag eruit als een poppekast-
pop. Hij heeft zijn toespraken
niet op papier staan, het zijn
variaties en improvisaties op
zijn eigen thema. Hij heeft
een perfecte timing en kan
even gemakkelijk gelach op
wekken of geestdrift.
Hij belooft om de belastingen te
verlagen voor de „gewone
man" en dat betekont leder
een behalve de Rockefellers
cn do rijken. Tegelijkertijd be
looft hij hogere defensie-uitga-
ven en meer sociale zekerheid
voor de oude en zieke van da
gen. Het vertrouwde populaire
programma. Hij richt zich tot
de „gemiddelde burger". „Ik
praat over oneerlijkheid", zegt
hij - „ze vragen nooit eens
wat de gemiddelde burger
„Ze - dat zijn de bureaucraten
in Washington, de liberalen aan
de Oostkust, de „punthoofdige
pseudo - intellectuelen van
Harvard". Wanneer hij over de
„gemiddelde werkende man"
praat, bedoelt hij de „grote
meerderheid van de midden
stand". Hij staat ook aan de
kant van de „kleine zaken
man".
Het publiek was moeilijk te pei
len. Er was geen enkel zwart
gezicht en weinig joodse. Er
waren Cubaanse emigranten,
meer oude mensen dan Jonge
en evenveel vrouwen als man
nen. Ze zagen er over het al
gemeen uit als wat wij de la
gere middenstand zouden noe
men.
Het meeste gejuich scoorde het
onderwerp law and order. Een
welhaast hels lawaai brak los
toen Wallace zei: „Ais iemand
u, wanneer u dadelijk naar
buiten gaat, op uw hoofd
slaat, dan zal de een of ande
re federale rechter hem al uit
de gevangenis hebben gehaald,
voordat u het ziekenhuis hebt
bereikt".
Innerlijke drang
Tenslotte dreigde hij om op de
democratische conventie ge
ducht huis te houden: „Ik zal
deze partij van allo Intellec
tuele snobs ontdoen".
En toen stroomden mensen over
een verhoging de orkestbak in
om zijn hand te grijpen en
zijn broekzoom aan te raken.
Wallace is de vergoding van de
politikus. Hij zou in zijn slaap
handen kunnen schudden. Hij
heeft geleefd voor de politiek
on is getrouwd voor de poli
tiek. Voor hem is politiek niet
vraagstukken oplossen zelfs
niet macht In do verantwoor
delijke betekenis van hot
woord: politiek is de vibratie
die van George Wallnco uit
straalt. De kracht van die inner
lijke drang om deze George
Wallace te blijven maakt hem
even sterk als hij in 1968 was.
Een gevaar waarmee Amerika
ook bulten de grenzen van
Florida en do zuidelijke staten
rekoning zal moeten houden.
Copyright the Guardian.
GEORGE WALLACE:
voor de gemiddelde burger >n tegen pseudo-intellectuelen
