Artikel 12" bedreigt
vele Leidse plannen
ïtte
Siosk
DOCOS moet
zich waarmaken
Oudheid van Rijnland
herleeft in Lakenhal
„UITBAGGER GEBORGEN"
„CURATELE PAST HIER MET"
Onrendabele
kapitaals-
werken
afgeremd?
Krachtproef voor
The Bona Stars
TERDAG 19 FEBRUARI 1972
LEIDSE COURANT
DEN Nog voordat hij de stad officieel als „artikel 12 gemeen
st heeft erkend, heeft de minister van Binnenlandse Zaken Leiden
>ee voorschotten, ad 3 miljoen elk. verstrekt krachtens artikel 12
in de Financiële Verhoudingswet 1960. Maar als Leiden „artikel 12
meente" wordt, zal er van de vele plannen die in ontwikkeling of
h portefeuille" zijn ,niet veel meer gerealiseerd worden. Dat hangt
i af op welke voorwaarden de minister de aanvullende bijdra-
h uit het gemeentefonds verleent. Krachtens de wet komt de „be
zigde" gemeente practisch onder curatele. Onder de leden van
radscommissie voor de financiën leeft nu alleen nog de hoop,
voor Leiden een aparte regeling getroffen wordt op grond
D haar structurele handicaps.
•ructurele handicaps waar-
Leiden zich gesteld ziet en
gigantische investeringen
zijn: de centrumfunctie
n de stad, waarin vooral het
Jerwijs een zware tol heft, de
ers akke sociale bevolkingsop-
jw en het feit dat Leiden on-
t de Nederlandse steden het
jgste gemiddelde inkomen
jft per hoofd van de bevol-
Hg, de sociale zorg en de his-
k ische binnenstad met haar
I irke verkrotting en peperdure
jllekanten. Daarenboven moet
gemeentebestuur oude ach-
jstanden zien in te lopen en
stad en haar voorzieningen-
redelijk plan te
f °P
jagen.
1 van
(nnpn
de meest sprekende
n dit verband is mis-
iien wel de aanleg van de
)rd-zuid- en van de oost-
fet-verbindingen en van de
driejngenten", waarlangs de druk
van het verkeer op de binnen
stad kan worden afgeleid. Deze
plannen omvatten de aanleg
van bruggen over Oude Rijn,
Nieuwe Rijn, Galgewater, Mare-
singel, Zoeterwoudsesingel, een
dam in de Mare en vele kilome
ters bestrating en riolering: al
lemaal „onrendabele" miljoenen.
Tel daarbij de sanering van de
binnenstad, die geraamd wordt
op 600 miljoen en de aanleg
van een wandelgebied met de
daarvoor benodigde voorzienin
gen, zoals parkeergarages. (De
laatste, hoewel niet „onrenda
bel", zullen vooralsnog geen
bronnen van ruime inkomsten
vormen). Dat alles bij een pro
gressief begrotingstekort, dat
voor 1972 werd vastgesteld om
circa 12,5 miljoen.
Tegen de achtergrond van de
structurele uitgaven waarvoor
ze zich gesteld zien, hebben b
en w bij herhaling gepleit voor
artikel 12 van de Financiële
Verhoudingswet-1960. Dit artikel
opent de mogelijkheid tot het
verkrijgen van aanvullende- en
zelfs definitieve bijdragen uit
het gemeentefonds aan gemeen
ten, die niet langer in staat zijn,
met de normale bijdrage en
met de eigen inkomsten rond te
komen.
Uit het feit, dat Leiden op grond
van deze regeling onlangs voor
schotten heeft ontvangen van
tweemaal 3 miljoen over de
jaren 1970 en 1971 en uit het feit
dat de begroting, op 31 decem
ber jl. ter goedkeuring aan GS
toegezonden, nu al „in behande
ling" is, mag men afleiden, dat
de officiële toepassing van het
wetsartikel zeer binnenkort een
feit
rordt.
Voor Helmond, op welke gemeen
te het eind vorig jaar definitief
van toepassing werd verklaard,
betekent dat, dat „elke onrenda
bele uitgave extra-streng wordt
bekeken". Aldus de afdeling fi
nanciën van die gemeente .„We
mogen geen cent meer uitgeven
aan een voetgangersgebied of
aan parkeermeters. Er wordt
streng toegezien op het bouw-
rijpmaken van gronden en op
de tijd, waarin ze renteloos blij
ven liggen. We hadden gelukkig
nog een paar fondsen voor grote
werken maar die minderen ook
snel. Daar staat tegenover dat
we wel ondersteuning krijgen in
verband met sanering. Het ligt
vooral aan GS of we nog iets
kunnen doen. Prettig is het niet.
Er blijft voortdurend een gewel
dig bedrag aan kredieten lig
gen".
Een dergelijke curatele zou eer
der een verslechtering dan een
verbetering van de Leidse posi
tie betekenen.
Mr. R. J. In 't Veld, woordvoer
der van de PAK-fractie in de
Leidse gemeenteraad: „Wij, b
en w noch raad, zullen ons la
ten betuttelen: dan maar met
een een regeringscommissaris.
We hoeven toch niet gestraft te
worden omdat we de armste be
volking hebben? De raad be
paalt de prioriteiten en GS zul
len daar niet op afdingen. We
zitten onder het bestaansmini
Leiden, stad met de armste bevolking, voelt art. 12 als een straf boven zich hangen
mum en betutteling past daar
niet in. Overigens is het spel in
formele zin nog nooit gespeeld.
Ook in Helmond niet".
De heer J. C. Elsgeest, financieel
expert van de christelijke frac
tie, stelt zich wat voorzichtiger
op. („Persberichten worden ook
in Den Haag nauwkeurig ge
volgd. Ik acht het op dit mo
ment niet gewenst, er iets na
ders over te publiceren"). Hij
zegt: ,.We zijn officieel nog niet
als artikel 12 gemeente erkend.
Of het zover zal komen, hangt
van de omstandigheden af: wel
ke voorwaarden gaat men stel
len. We zouden krachtens de
wet onder curatele komen.
Maar we gaan daar zeker nog
over praten: misschien zijn er
voor Leiden aparte - zij het be
perkende - voorwaarden te ver
krijgen op grond van onze
structurele uitgaven. Ik leef niet
alleen in verwachting maar
vooral in afwachting. Een rege
ringscommissaris, dat is wel het
laatste waarmee we moeten re
kenen".
De heer Harmsen, wethouder van
financiën. Het via het Bureau
Voorlichting weten, dat het be
ter was „geen slapende honden
wakker te maken". Welke hon
den dat ook mogen zijn.
9 Sassenheim De afd. Sas-
senheim van de Ned. Ver. v.
Huisvrouwen houdt dinsdag
middag a.s. haar jaarverga
dering in het Jeugdhuis aan
de Juliana-laan. Na afloop-
wordt er bingo gespeeld:
aanvang 14.00 uur.
Verschuivingen
bij tafeltennis
LEIDEN De Europa Cup inter
land tafeltennis tussen Neder
land en België, die in de zaal
van Tempo Team wordt ge
speeld heeft tot gevolg dat een
drietal wedstrijden zijn ver
plaatst. Scylfa-Delta Lloyd ver
huisde van de zaterdag naar de
zondag: 18.30 Militaire Sport
zaal. Ook de dames van De
Treffers komen pas zondagmid
dag in actie tegen VVV, even
eens om 2 uur. DOCOS tenslotte
zag zijn uitwedstrijd tegen de
reserves van Tempo Team ver
anderd in een thuiswedstrijd:
zaterdag 18.30 uur, zaal Potgie
terlaan.
Voorstel tot
afschaffing
ambtsgebed
NIEUWKOOP De raadsleden
H.G.Battjes (P.v.d.A.) en mevr.
drs. M. van Mierop-Kanijk
(D'66) hebben een voorstel inge
diend tot wijziging van het re
glement van orde van de ge
meenteraad.
Naast een aantal tekstveranderin
gen, toevoegingen en wijzigin
gen van ondergeschikt belang
bevat het voorstel ook een twee
tal wijzigingen van ingrijpender
aard.
Het eerste is: afschaffing van het
ambtsgebed. Men behoeft niet
per se onchristelijk te zijn om
hiervan een voorstander te zijn,
betogen zij, mede vanwege het
routineachtige karakter van dit
gebed.
Bovendien vragen zij zich af of
men door dit gebed bij opening
en sluiting van de vergadering
toch niet in zekere mate de
christelijke godsdienst autori
seert van uit het bestuur.
Tweede belangrijk voorstel is: af
schaffing van de gebruikelijke
rondvraag. Zij willen deze ver
vangen door het schriftelijk
stellen van vragen, waarop b.
en w. zo mogelijk mondeling op
de eerstvolgende vergadering,
dan wel later schriftelijk ant
woord geven.
Wassenaar Het uitbrei
dingsplan Zijlwatering I
moet worden herzien om de
bouw van 64 ww-woningen
mogelijk te maken. Aan de
raad wordt voorgesteld een
zgn. voorbereidingsbesluit te
Wassenaar De heer Van
Klaveren van de CCP heeft
gewezen op de vervuiling in
de gemeente. Hij vraagt zich
af of tolerantie van de zijde
van het gemeentebestuur
niet de oorzaak is van een
23.40)
ontmoetingscentrum
voor platenliefhebbers
en In een pijpenla-pand, Hogewoerd 11, is sinds ongeveer een
'^and een witte kiosk gevestigd de enige in Leiden en een van de
ren die Nederland nu telt. De opzet van dergelijke winkeltjes is
•tenverkoop tegen prijzen, die veel lager zijn dan in de traditione-
platenzaken. Zo kan je op-de Hogewoerd L.P.'s kopen voor 1590
elders 21,- of meer kosten.
.80 1
rijhtiefnemers in Leiden zijn
yjrry Stulemeyer en Paul
5 Mlm. In de gezellige ruimte
Kwf'f °P6eknaPl en ingericht)
i Brft de afluistertafel, annex kof-
nmafcar, vertelt hij: „Wij voldoen
RO;^i een behoefte. Nederland is
kial vergelijking met andere lan-
vreselijk duur in de platen-
kaandel. De Nederlandse platen-
i beschermt de winkeliers
stelt de prijzen vast. Kan
(Omk Zaak het niet meer bolwer-
li, dan gaan de prijzen om-
pg. De winst verdwijnt naar
Nwi eigenaars en muziekliefheb-
*Nw^s lijden eronder"-
Nwsj betrekken de platen direkt
12.ooi het buitenland (Amerika,
•eten geland, Frankrijk), betalen
ArfOerbelasting en B.T.W.,
•ï.miar doen niet- mee aan de
Prijzen. We vallen
hein ook niet onder de bescher-
e,ing van de bond en de winst
gering, maar de platen zijn
iminste betaalbaar".
Eigenaars van de witte kiosks
i vfienden van elkaar. Zoveel
igelijk werken ze samen. Ze
i zo grote druk te kun-
nen uitoefenen op de platenhan-
del, dat de prijzen ook in de ge
wone winkels gaan dalen. Het
soort platen is duidelijk gericht
op jong publiek. „We hebben
voornamelijk Blues en Under
ground fn proberen ook een
Jazz-collectie op te bouwen.
Soms krijgen we een verzoek
voor een bijzondere plaat. Als
er een verkoopmogelijkheid in
zit, voegen we hem toe aan de
collectie. We houden de kritieken
bij en bezoeken soms concerten.
Zo bouwen we steeds verder
e zou verwachten dat de toeloop
groot is, maar het publiek moet
nos wat wennen. „We hebben
nog niet het vertrouwen van de
mensen. Misschien denken ze,
dat er iets mis is met de platen
of dat we illegaal werken. Onze
publiciteit moet ook beter wor
den, maar daarvoor is helaas
nog geen geld. Toch begint er zo
langzamerhand een vaste klan
tenkring te komen. We zitten
hier vrij centraal. Bovendien
mogen we als kiosk tot negen
uur open blijven, tenminste
voor de tijdschriftenverkoop".
De Witte Kiosk aan de Hoge Woerd, die onder andere wordt beheerd door Paul Stam (zie foto)
De financiën zijn een blijvend
probleem. De hoge investerin
gen en de geringe winst verei
sen een strenge kosten bewa
king en voorzichtige planning.
Op de vraag of er nog uitbreiding
is te verwachten in het artike
lenpakket, zegt Paul: „We blij
ven de nadruk leggen op platen.
Wat betreft de tijdschriften
gaan we ons meer richten op
bladen die hier nog slecht te
krijgen zijn, zoals Amerikaanse
underground. De verkoop van
overige artikelen, zoals wierook,
kaarsen, posters en thee be
schouwen we gewoon als servi
ce, evenals het kopje koffie. Als
er voor bepaalde artikelen be
langstelling blijkt te zijn en we
hebben er ruimte voor, dan ko
men ze wel".
Harry en Paul hopen dat de witte
kiosk op den duur een ontmoe-
tings- en informatiecentrum
wordt voor liefhebbers van mo
derne muziek. Interesse is het
meest belangrijk, de verkoop
komt dan vanzelf wel.
LEIDEN Met nog 6 wed
strijden voor de boeg staat
Bona Stars het komende
weekeind voor de belangrijk
ste én zwaarste daarvan, de
uitwedstrijd tegen Racing
Agon.
Winnen de Leidse Stars, dan
zijn ze zo goed als zeker van
een zevende plaats, verliezen
zij, dan zal er voor die
plaats nog hard geknokt
moeten worden. Zover is het
echter nog niet, wanneer
Wim Petrici en de Ameri
kaan Roth in bedwang ge
houden kunnen worden, be
hoort winst op Agon voor
Bona Stars tot de reële mo
gelijkheden. Het damesteam
van Bona Stars moet in
Soest haar vierde plaats ver
dedigen tegen het één plaats
lager geklasseerde Red
Stars, iets, wat zeker te doen
is. Moeilijker krijgt het
jeugdteam van Bona Stars
het in de uitwedstrijd tegen
Rotterdam Zuid. Winst bete
kent een eerste plaats, ver
liezen de jeugdige Stars, dan
blijven zij voorlopig tweede.
LEIDEN Het is vanavond aan
DOCOS om Tempo Team 2 de
terugweg naar de promotie-ere-
klas te versperren. De Leide-
naars, die twee punten aan PSV
verspeelden, moeten in Amster
dam minimaal gelijkspelen om
dit doel te bereiken. DOCOS zal
hierbij vooral Ed Fallaux nodig
hebben. Wanneer de op dit mo
ment goed spelende Leidenaar
zijn drie partijen in winst om
weet te zetten heeft DOCOS een
goede kans om naar de promo-
tie-ereklas te promoveren.
L'Ami en Van Veen moeten dan
voor drie punten zorgen om tot
winst te komen. In wedstrijd-
punten komen zij dan gelijk met j
de Amsterdammers en de thuis
wedstrijd zal dan de beslissing
brengen.
SCYLLA moet uit de laatste wed-1
strijden voldoende zelfvertrou
wen hebben vergaard om de
thuiswedstrijd tegen Delta-Lloyd i
spannend te maken. Vooral om-
dat zij zelf zonder spanning kan
spelen; kans op de titel is er niet
meer. Bakker, Stencel en Van
Zoelen kunnen met een gelijk
spel de spanning terugbrengen
in de Freklas. De reserves die
tegen de tweede keus van de
Amsterdammers moeten aantre
den krijgen het moeilijker. Nu
zij kompleet spelen is wél een
betere uitslag mogelijk, dan de
eerste keer (1—9). Voor Scylla
3 moet de uitwedstrijd tegen
SKF punten opleveren, vooral
na de goede prestatie van vori
ge week. Door winst kan zij
haar plaats in de hoofdklas
voorlopig veilig stellen. Dit
geldt ook voor het vierde team.
Met winst op Dito komt het
minstens op de vierde plaats.
DE TREFFERS gaat in Goirle de
toppositie handhaven. Winst op
Red Stars betekent een goed
einde van de eerste helft, wan
neer zij dan ook nog de uitwed
strijd tegen Aloysius kan winnen
speelt zij volgend jaar een klas
hoger. Voor de dames liggen de
zaken nog eenvoudiger. De
thuiswedstrijd tegen WV mag
hen niet veel problemen opleve
ren. Het zou ons
LEIDEN Het toneelgezelschap
La Mama Londen speelt donder
dag a.s. in het LAK-theater aan
het Levendaal ,,R. M. Renfield,
age 29"; aanvang 20.15 uur. Het
is een stuk met een collectief ge
maakte tekst waarin de persoon
lijkheid van een zgn. krankzinni
ge wordt nagegaan. Het stuk is
geschreven vanuit het standpunt
van een man die tussen de gees
telijke gezondheid en de waan
zin balanceert en tussen aanpas
sing en vervreemding.
TOV zit deze week in de streek-
derby's. Twee ontmoetingen
met teams van De Treffers
staan op het programma van de
Noordwijkers. TOV 1 ontvangt
de reservers van De Treffers en
het tweede team speelt tegen
het derde van de veenders. De
Noordwijkers hebben in beide
gevallen meer punten vergaard,
maar met dergelijke derby's ie
een uitslag niet te voorspellen.
Voor STEEDS VOORUIT'S Nora
Bakker-Broxterman valt van
avond weer eer te behalen. De
Warmondse dames gaan op be
zoek bij Mors Energie Stars en
gezien de krappe uitslag van de
vorige ontmoeting zit er mis
schien een punt in. vooral als
Nora haar best doet. De heren
zullen de eerste winstpunten
moeten boeken tegen Dordrecht,
om niet helemaal kansloos te
worden.
AVANTI heeft een gemakkelijk
weekend. De heren spelen tegen
het laag geklasseerde Belcrum 3
hetgeen winst op moet leveren
en de dames ontvangen het Bra
bantse Irene. Ook het geringe
puntental van de Tilburgse da
mes geeft goede hoop op winst.
Wanneer de vier punten ge
scoord worden houden beide Ha-
zerswoudse teams kans op een
promotie.
pEN In de Lakenhal is een
r kenners en liefhebbers van
M)logie boeiende tentoon-
jelling ingericht van wat „Uit
Igger geborgen" werd. In drie
i zijn vele van opgravingen,
touwingen of restauraties af
mstige oudheden op aantrek-
overzichteliike wijze
jesteld. Die voorwerpen zijn
!|et alleen afkomstig uit de eigen
het i
i bui
lt van verzamelaars
i de stad. De inrichting van
k expositie lag in handen van
jej. drs. I.W.L.Moerman, con-
rvatrlce van de historische af-
eling van het Leidse stedelijk
iuseum.
De eerste opzet was alleen het
oorspronkelijk eigen bezit van
de Lakenhal en voorwerpen, die
zich op het stadhuis bevinden te
exposeren. Het onderwerp verg
de echter een ruimere opzet
omdat het Lakenhalbezit zich zo
goed als hoofdzakelijk beperkt
tot de late middeleeuwen en de
17de eeuw. Door een beroep te
doen op andere instanties en
particuliere verzamelaars kot.
ook de vroegste en vroege histo
rie er bij betrokken worden. Zo
doende kon een zeer uitgebreid
spectrum van wat lange eeuwen
in de Leidse en Rijnlandse bo
dem verborgen bleef worden ge
toond.
Bijna 600 „nummers" vragen in
de Lakenhalzalen nu de aan
dacht van de geïnteresseerde
bezoeker: vondsten uit de Leid
se binnenstad, uit de ring „bui
ten de singels" en wat wijdere
omgeving: van ongeveer Koude
kerk a.d. Rijn tot Voorhout en
Noordwijkerhout lies chronolo
gisch gerangschikt.
Zo zien we vondsten uit het
Burchtcomplex, waaronder Ro
meinse munten, aardewerkfrag
menten uit de 12e tot de 14e
eeuw en een zilveren mesheft
met versiering en inscriptie uit
de 17e eeuw.
Van het Stadhuis is een hele col
lectie aardewerk afkomstig,
voor het merendeel gevonden
na de grote brand van 1929.
Een f mie munt, een Driegul-
denstuk uit 1792 behoort tot de
stadhuiscollectie.
In 1953 werden veel vondsten ge
daan In de Maarsmansteeg
zoals een fraai majolica bord
met 1HS monogram uit de 16e
eeuw. Uit de bagger binnen de
Leidse wallen kwam veel bij
verbouwingen of afbraak te
voorschijn. Zo bij de Visbrug,
hotel Nieuw Minerva, Sociëteit
Minerva, Gemeenlandshuis van
Rijnland, Catharijnengasthuis,
Alg. Bank Nederland om een
kleine greep uit de vindplaatsen
te doen. Ook op de
fJLr -
zgn. Jacobakannetje opgegraven bij Ter Does,
van Lockhorst en rond de Pie- pen boven de grond, zoajs in
terskerk, bij een aantal wonin- vele andere oude stadsdelen,
gen op de Pieterskerkgracht Ook de grachten lieten bij het uit
kwamen interessante voorwer- baggeren Interessante geheimen
los. Een fragment van een
zwaard en een degen met
prachtig geciseleerd lemmet
kwamen er letterlijk boven wa
ter. En tenslotte ligt de specta
culaire tinvondst op het terrein
van de voormalige Haarlem
mermeerspoorweg nog vers in
het geheugen.
Leiden buiten de singels is verte
genwoordigd door voorwerpen,
die afkomstig zijn van voorma
lige kloosters als Marienpoel en
kastelen als Paddenpoel en Ro
denburg.
Uit de pre-historie stammen voor
werpen uit de z.g. „Vlaardln-
gencultuur" en de befaamde
bronsvondst uit Voorhout, thans
In de collectie van het Rijksmu
seum van Oudheden.
Romeinse voorwerpen komen on
der meer uit Valkenburg - een
zeer fraai Isisbeeldje onder an
dere - uit Rijrfsburg, Noordwijk
en Noordwijkerhout. De Mero-
vingertijd is vertegenwoordigd
met voorwerpen uit grafveldes
te Katwijk, Rijnsburg en dl
Lage Waard onder Koudekerk.
Natuurlijk ontbreken ook niet
voorwerpen afkomstig van dl
Rijnsburgse abdij en van voor
malige kastelen en ridderbehui'
zingen uit de regio, alsmedi
overblijfselen van de beelden'
biekerij na de hervorming.
Di' korte overzicht omvat slecht!
en kleine greep uit de zeer irt
teressante tentoonstelling, dil
tot 3 april a.s. geopend blijft
Een fraai uitgevoerde, goed
geïllustreerde beschrijvende ca
talogus 6) zal daarbij goedi
diensten bewijzen.
W. Prins,
