Tan ja Koen
leerde door 't dier
de mens kennen
Terugblik
Hou het JAAROVERZICHT
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 23 DECEMBER j
TAN JA KOEN
Kado-plaat!
die heel speciale LP
MUDRIETEN FESTIkflL
kost maar 10,"
Godfried Bomans, de gisteren
overleden auteur, was al vóór
de komst van de t.v. een van de
populairste schrijvers in ons
land. Toch was het de televisie
die hem in die „vergrotende
trap" bracht van populair
schrijver tot nationaal figuur.
Aanvankelijk door zijn spitse hu
mor, tentoongespreid o.m. in
een vast AVRO-programma, la
ter vooral door zijn levenswijs
heid die doorklonk in tal van
programma's die hij voor de
NCRV maakte.
Gisteren werd hij in het NCRV-
programma herdacht door Jan
van Hillo: „Hij is een nieuwe
toekomst begonnen, waar hij
zijn hele leven naar toe heeft
geleefd". Gevoelvolle woorden.
Nog meer passend waren de
fragmenten uit Bomans-pro-
gramma's. Het gesprek met zijn
broer, de trappist, die met rus
tige zekerheid kon spreken over
dat wat achter de dood
volgt
Er was ook een flits uit het ge
sprek met pater Van Kilsdonk,
wellicht de treffendste uitzen
ding die we ons van Bomans
herinneren. Godfried was daar
niet louter ondervrager, maar
ook getuiger van een hoopvolle
zekerheid.
Zekerheid dat die „nieuwe toe
komst" hoopvol verwacht mag
worden. Godfried Bomans kent
nu het raadsel dat wij slechts in
een spiegel zien. Wij zullen er
vrede mee moeten hebben dat
een onzer meest markante t.v.»
figuren ons ontvallen is.
Het al te vroege overlijden van
Godfried Bomans, menselijker
wijze gesproken, is op de eerste
plaats uiteraard iets verschrik-
kelijkss vor degenen die hem het
naast stonden-
Maar het is ook een enorm
verlies voor de televisie
kijkers die in het begin kennis
maakten met de Bomans als de
„geheide loltrapper", maar die
gaandeweg konden ervaren dat
die humor, zo vaak nadrukke
lijk als ingestudeerd gepresen
teerd, stoelde op een bezorgd
heid om een samenleving die
geen eigen nonnen erkende.
Voor Bomans waren sommige
normen heilig en hij heeft zich
fel verzet tegen de overschrij
ding ervan We geloven dat Bo
mans in dat verzet het gelijk
aan zijn zijde had..
V. G.
Kado-plaat!
die heel speciale LP
FAVORIETEN FESTIML
kost maar 10,"
„Door veel met dieren om te
gaan leer je relativeren, de be
trekkelijkheid van de dingen te
zien. Je observeert ze en opeens
herken je de gedragingen. Eerst
schrik je van de conclusie, want
om een beest lach je, maar niet
om jezelf. Dan moet je toege
ven: mens en dier verschillen
niet zoveel als men wel denkt.
Een programma over dieren
slaat aan bij de kijkers omdat
ze zichzelf herkennen".
Tanja Koen, vanaf het prille be
gin bij de televisie en bij uitstek
de vrouw die programma's over
het dier maakt en presenteert,
kan uren filosoferen over de
overeenkomsten en de relaties
tussen mens en dier. Door haar
tv-werk is niets, van welk dier
dan ook, haar vreemd, maar is
ze door de dieren ook de men
sen gaan kennen.
Op het ogenblik maakt mevr.
Koen met een team dat bestaat
uit regisseur Nico Bogaart, ca
meraman Reindert Richters en
bioloog Han Rensenbrink het
programma Dier en Vriend dat
tweemaal per maand op het
scherm te zien is.
Waarom heeft Tanja Koen altijd
programma's over dieren gehad?
Tanja Koen: „Voorop ge
steld ik ben gek op vier
voeters. Ik had als klein
meisje al konijnen, marmotten
en witte muizen. Jaren geleden
vroeg de NCRV mij of ik samen
met Han Rensenbrink het toen
malige programma Dieren kij
ken wilde doen. Het werd een
treffer midden in de roos. In die
tijd ben ik eigenlijk pas goed al
les wat meer dan twee benen of
poten had gaan bestuderen. Door
vergelijkingen te trekken met
de mens werd me veel van bei
den duidelijk.
Na .Dieren kijken' kwam „Wie wil
er mijn marmotje zien?". Na
deze serie was ik zo in de die
renwereld geïnteresseerd dat ik
niets anders meer wilde doen.
Het is heerlijk om met dieren
vrienden om te gaan. Ze heb
ben, net als ik, overigens, het
zelfde relativiteitsbegrip en fi
losoferen in een gelijke taal.
Het lijkt wel of die mensen
makkelijker zijn. Of ze minder
problemen maken. Het is dacht
ik van groot belang de betrek
kelijkheid van alles in te zien.
We hebben nog nooit moeilijkhe
den met deze mensen gehad. Ze
laten je rustig uren filmen en ze
scheppen er vreugde in dagen
met je te discussiëren over hun
beesten.
Tanja Koen vertelt dat zij en het
team nauwelijks vrije tijd heb
ben. Alle uren gaan op in het
programma.
„We moeten twee weken keihard
werken om 25 minuten Dier en
Vrieind te kunnen brengen. Het
is vreselijk arbeidsintensief
werk. Je moet eindeloos filmen
en je besteedt veel tijd aan re
search. Om dieren te filmen
wordt er een heel grote dosis
geduld en veel Inzicht gevraagd.
moet weten hoe
een beest reageert. Hij moet
van te voren aanvoelen wat een
dier in een bepaalde situatie
gaat doen. Wat dit betreft heb
ben we het me onze filmer Rein-
der Richters goed getroffen. Hij
heeft namelijk al die eigen
schappen. Verder gaat het leeu-
wedeel van de lijd om met rei
zen. Voor het laatste program
ma over de Drentse patrijshond
zijn we naar Heerlen en naar
een klein dorpje in Friesland
geweest. Zoiets is te gek, bleek
achteraf. We zijn dan ook van
plan voor de volgende afleve
ring dichter bij huis te blijven".
Waar streven Tanja Koen en het
team met deze serie naar?
Tanja Koen: We proberen ten
eerste iets leuks te maken om
naar te kijken. Ten tweede en
dat vinden we zelf erg belang
rijk trachten we de kijkers dui
delijk te maken wat men wel en
wat men niet kan doen met
beesten. Op een wijze die er
niet echt bovenop ligt zeggen
we, dat je bij de aanschaf van
een huisdier goed moet beseffen
wat je doet. Te grote liefde voor
dieren slaat maar al te dikwijls
om in dierenmishandeling. Men
sen die hun hondje met aardap
pelen en gebakjes moddelvet
voeren zijn fout en moeten op
die misstap, die ze onbewust
maken, gewezen worden. Om
streeks februari willen we een
volledige aflevering aan dit pro
bleem besteden.
We willen hiervoor opnamen ma
ken in Amsterdam waar een op
vangcentrum voor afgedankte
apen is. Per jaar worden in Ne
derland 2500 apen ingevoerd.
Van dit enorme getal gaan er
plus minus 1000 naar de labora-
Ditishetrecept:
Kaasfonduevan
Nederlandsekaas.
Caquelon Inwrijven met wat
knoflook. Dan 4 dl halfdroge
witte wfln ln do pon verwarmen
tot de wijn gaat bruisen.
Nu 600 gr fijngesneden jong
belegen Qoudso toevoegen, goed
roeren en weer aan de kook
brengen. Binden
zout. peper,
nootmuskaat
brengen. Binden mot maïzena
en op smaak /-yi
afmakon met M -K
zout. peper.
nootmuskaat Cr
on oen
scheutje kirsch.
Kado-plaat!
die heel speciale LP
FAVORIETEN FESTIVAL
kost maar 10,"
toria en wordt de rest in een
kooi in een huiskamer opgeslo
ten. Uit onderzoeken bleek dat
drie kwart van de dieren na een
jaar dood gaat. Als je nagaat
dat een aap een uitstervend ras
is wordt het duidelijk dat aan
dit probleem hoognodig iets
moet worden gedaan.
We willen ook een aflevering ma
ken waarin we de mensen voor
lichten over de mogelijk- en on
mogelijkheden van het houden
van een aantal dieren. Vooral
de liefde die oude mensen op
hun viervoeter projecteren gaan
we onder de loep nemen. We
zijn van plan hiervoor opnamen
in bejaardenhuizen te maken.
Voorlopig echter blijven we dit
seizoen met de honden door
gaan".
Tanja Koen krijgt veel reacties
op het programma. Opvallend is
dat er nog nooit één negatieve
brief ln de brievenbus van huize
Koen is gegleden. „Wel krijgen
we de vreemdste vragen. Men
verzoekt ons weggelopen honden
op te sporen of gebroken sna
vels van eenden te spalken. Dit
soort zaken sturen we altijd di
rect door naar een deskundige.
De mensen denken vaak dat je
alles kan oplossen. Dat is een
grote misvatting.
Men stuurt ons ook vrij veel brie
ven naar aanleiding van de
films die we vertonen. Ze willen
meer inlichtingen over de die
ren die daarin behandeld wor
den. Dat is niet zo eenvoudig.
Het gaat om een typisch Ameri
kaanse produktie die voor ons
helemaal bewerkt wordt. We le
veren ook geen commentaar op
de beelden maar ik praat met
Han Rensenbrink over wat de
film laat zien. Zo wek je de ver
bazing van je publiek en bereik
je dat ze erover gaan discussië-
Het leukste vind ik de reacties
van kinderen. Bij mijn eigen
kroost zie ik dat ze door Dier
en Vriend ontdekken dat de die
renwereld nog meer omvat dan
konijnen, muizen en marmotten.
ROELFIEN SANT
i filosofische rustieke denkhouding
Ontspanning aan de ene kant, oorlog aan de andere. Dat is
het thema van het jaaroverzicht van gebeurtenissen in
het buitenland, dat het N.O.S.-journaal vanavond uit
zendt. Ontspanning tussen bijvoorbeeld Amerika en Chi
na, strijd in Vietnam, Noord-Ierland en India en Pakis
tan. Omdat het N.O.S.-journaal het overzicht zo aktueel
mogelijk wil houden kunnen de items over de oorlog tus
sen India en Pakistan pas heel laat worden vastgesteld.
Het journaal bevat verder nog niet eerder uitgezonden beel
den van de onlusten in Noord-Ierlapd. Samenstelling en
tekst zijn van Bob de Ronde, de vormgeving is van Paul
van Beek. Het buitenlands overzicht zal worden gepresen
teerd door Jan Gerritsen en Rien Huizing. Ned. II 22.35
uur.
Udo Jürgens te zien, die zichzelf op de toetsen
Thomos\'oer en Pieternel zijn
in de loop der foren al door
heel wat figuren te kijk gezet.
Nu gebeurt dit weer door dr.
Anne Vondeling van de PvdA
en door freule Wttewaal van
Stoetwegen, die voor de CHU
vele jaren in de Kamer zat.
Op dinsdag 4 januari verschij
nen zij in een NCRV-program
op het scherm.
KRO-tv bezig met
nieuwe kinderserie
Van onze radio en tv-redactie
HILVERSUM De KRO-tv is be
zig met de voorbereidingen voor
een nieuwe kinderserie, die Op
weg naar Hameien zal gaan he
ten. Het verhaal begint waar
het verhaal van de rattenvanger
van Hameien ophoudt.
Hoeveel afleveringen de KRO zal
uitzenden en op welke datum de
eerste aflevering op het scherm
zal komen is nog niet bekend
De volgende acteurs zullen o.m.
aan de serie meedoen: Rob de
Nijs Martin Brozius, Ab Hofstee
Paul Meijer
Wat een familie
De vader van het jaar wordt ge
kozen mede door toedoen van
Marcia, die overigens vreemde
dingen onderneemt en daarvoor
haar trekken thuis krijgt. Ned. I
19.05 uur.
La bonne ésperance
Het levendige zuid-Nederlandse
muziekleven komt in fraaie
zang aan de orde. Bij de koren
vallen op de twee solisten Hein
Franssen en Jan Reket. Ned. I
19.30 uur.
Zevensprong
De derde aflevering van dit spel
rond een aantal bekende Euro
pese hoofdsteden, waarbij fraaie
prijzen zijn te winnen en een
goed doel wordt geholpen. Ned.
I 21.40 uur.
Misdaden
Pierre krijgt veel geld en een
minnares. Hij kan nog alle kan
ten uit, maar kiest de politiek.
Ned. I. 21.40 uur.
Piet Verhoeven
Piet .Verhoeven is lid van de wij
kraad van het Rozenpriëel, een
wijk in het centrum van Haar
lem, die met sanering wordt be
dreigd. De aktie, die daar door
de bewoners voor het behoud
van hun wijk is gevoerd, kan
model staan voor akties in over
eenkomstige probleemgebieden
in den lande. In deze hele aktie
zijn vooral twee zaken zeer op
merkelijk: Het AAS-plan is ge
heel - en het gemeente-plan ge
deeltelijk - tot stand gekomen in
samenspraak met de bewoners
van het Rozenpriëel en dus ge
baseerd op hun wensen t.a.v.
bijvoorbeeld indeling van de wo
ningen en de huurprijs. Het oor
spronkelijke plan van de ge
meente was gericht op sanering
en is door bewoners en de werk
groep omgebogen tot een plan
dat in de allereerste plaats ge
richt is op herstel van het wo-
ningbezit. Ned. II 20.55 uur.
Frank Zappa
De film „200 Motels" - die in Ne
derland in maart in roulatie
komt - is het verhaal van de be
levenissen van Zappa en zijn
Mothers of Invention op hun
tournees. Deze belevenissen zijn
op een nogal absurdistische wij
ze verfilmd. Hun optredens,
drugs, groupies, sex en de on
derlinge verhouding tussen de
leden van de groep zijn de voor
naamste ingrediënten. Zappa
zelf - voor die gelegenheid ge
speeld door Ringo Starr - ach
tervolgt in de film de groep
overal met bandrecorder en no
titieblok. om alles op te vangen
wat er gebeurt en zo stof voor
zijn film te verzamelen. Een
soort film in de film dus. „200
Motels" werd in de recordtijd
van een week gemaakt. Om tijd
te winnen is gebruik gemaakt
van het video-systeem, wat het
grote voordeel heeft dat de re
gisseur al tijdens de opnamen
de beelden kan selecteren en zo
enorm veel tijd wint die anders
in de montage gaat zitten. Roe
lof Kiers was met cameraman
bij de opnamen in Londen aan
wezig en maakte er deze repor
tage van. Ned II 21.30 uur.
Voor de kinderen
Weer een speciaal programma
voor de kinderen met vakantie.
Om 15.30 uur Reg Varney Show,
een amusementsprogramma
rond Reg Varney, beter bekend
als Stan Butler, de buschauffeur
uit Dubbeldekkers. Om 16.20
uur Walt Disney's Wonderlijke
Wereld, een speciale kerstgroet
van ons allen voor u allen van
beroemde Walt Disney-figuren
als Sneeuwwitje, Assepoester,
Donald Duck, Bambi, Pinoccio
en vele anderen. Om 17.10 uur
De moerassen in Florida, een
filmdokumentaire over het die
ren- en plantenleven in één van
de mooiste natuurreservaten ter
wereld.
TELEVISIE
HEDEN
NEDERLAND
NOS
15.30 uur: Fabeltjes van
Fontaine
15.43 uur: Circusstad
16.30 uur: Meer dan een dn
16.40 uur: Het stokpaard
17.10 uur: King's College Q
Choir
18.45 uur: Fabeltjeskrant
18.55 uur: Journaal
TROS
19.05 uur: Wat een famillt,
t.v.-serie
19.30 uur: La bonne Espen
muziek
20.00 uur: Journaal
20.21 uur: Zevensprong, spe
21.40 uur: Misdaden uit ha:
tocht, Lv.-serie
IKOR
22.30 uun Paulus, godsd. p
23.00 uur: Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 uur:
Fabeltjeskrant
18.55 uur:
Journaal
E.O.
19.05 uur:
Op een vrijdag
middag, doe.
19.40 uur:
Frans de Bruyn,
zanger
20.00 uur:
Journaal
VPRO
20.21 uur:
Berichten uit de
samenleving
20.35 uur:
Laurel en Hardy
20.55 uur:
Namens
Piet Verhoven
21.30 uur:
Frank Zappa
200 motels
22.10 uur:
Freddie Martia
en zija orkest
NOS
22.20 uur:
Journaal
22.25 uur:
Ter visie
TELEVISIE
MORGEN
NEDERLAND I
NOS
15.30 uur: Reg Varney-show
16.20 uur: Walt Disney's won
lijke wereld
17.10 uun Florida (doc.)
18.45 uur: Fabeltjeskrant
18.55 uur: Journaal
EO
19.05 uur: Koor en samenza
19.50 uur: Tenslotte
20.00 uur: Journaal
NCRV
20.21 uur: Hier en nu
20.30 uur: De kleine waarhe
21.30 uur: Kerstconcert
22.30 uur: Komt, laten wij
bidden
22.55 uur: Journaal
IKOR
23.00 uur: Kerstnachtdienst
00.00 uur: Viering van hét
geboortefeest
NEDERLAND II
NOS
18.45 uur: Fabeltjeskrant
18.55 uur: Journaal
VARA
19.05 uur: Een lach en een
20.00 uur: Journaal
20.21 uur: Hier is Lucy
20.45 uur: Achter het nieu
21.30 uur: Rudi Carrell-shov
NOS
23.00 uur: Journaa'
23.05 uur: Uit de kunst
RADIO
HEDEN
HILVERSUM I
18.00 Kerstviering Koninklijk
NCRV: 18. V
18.24 Op de man
Nieuws. 18.41
18.50 (S) Leger
19.06 (S) Kerkorgelconcert: kil
kc- en moderne muziek. 19 35
Tijd vrij voor muziek In vrije
Meisjeskoor met harpbegelel
gewijde muziek. 20.06 De kiel
reld, vervolghoorspel. 20.30 I
vervolg). 23.55-24.00 Nieuws.
Grammofoonmi
DS '70:
KÓR:
18.20-18.30 Uitzending
>00 tS) Amateurs
9.25 De gesproken
9.30 Kleur:
samenleving. AVRO:|
20.05 (S) Joseph In
(Sl Inslr
ude muziek 22.01
kest (gr. 22.30 T
lef programma
•elstuk21.50
18.00 NU
18.30
18.56
.00 Nieuws
IS. 23 Paai
gwljs wei
Taalwenken.
muziek. 22.00 Nieuws c
*1 JazL
Kamer
kunsten. 22.20 Jazz-ru
RADIO MORGEN
IIILVER8UM I
KRO: 7.00 Nl« R I Hl
7.07 (S) Badlnerie: klawleke-
7.03 Het levende
semHtlassleke i
Nieuws: 7.41-7 50
Overweging. 8 30 Nieuw*. 8.41
w™*»
1.55 Medede-
Uw
110
Ilngen. 12.00 (S) Van twaalf
gevarieerd programma. (12.22 WIJ
van het land. 12 25 Medcdeüngn
t b v land- en tuinbouw 12.30
Nieuws; 12.41-12 50 Actualiteiten
13.00-13.05 Raden maar. 14.05 (S)
Drte-in-Eenlicht muzlekpr. .gram-
ma. 14.30 (S) Interlokaal op vrij
dag: m uz Da aal middagmagazine
115.3iV15.32 Nieuwsl i;.00 (S) Metr»
ES I
tuaüMMn.
HILVERSUM II
AVRO: 7.0O Nieuws. 7.11 Ochtendgym
nastiek 7.20 P*c met een gaatje:
lichte CTnmmof>..nmuzlak met re-
onTTsÓ De Groenteman 9.00 <S>
Klassieke muziek fcr i 9 35 Water-
mofler-
muz .-k lo Voor de
10 Arbeidsvitaminen: t>>-
puiair erzoekplotenprogramma.
(1100 Nieuws 11.30 Horlepiep:
volksmuziek. 11.56 Beurst»'nenten
NOS: 12 00 Blik op de wereld: een
Informatief programma 12.30 Over-
holdsv<a>rllchUng: Uitzending voor
<fc' 'andb'uw. 12.40 (Si Licht, gram-
mofoonmislek. 12.50 Recht en
slecht praatje. 18
VARA: 13.11 Actual! i
13.25 Toerisme: toeristi:
tie u!t blnneti- en buitenland
(S) Promenade orkest. 14.26 90 \rr
van DuitslandInformatie e« 1*(
ziek uit de Bondsrepubliek.
itprogramma
O-W.Jda Hol
tages. Interviews, commentaren,
MÉÉIB 'onlscho rei*
17.55 Mcded r
HILVEB8U*
($.90 Nieuws)
NCRV: 7 00 Nieuws 7.0C
10.00 Nieuws 10 08 De Eddy
Show. 110 Nieuws. 11.08 1
Engelen Show VPRO:
OS: 14 00 Nieuws. 14 0#
Stok Show met o a.
1's. 15.00 Nieuws 15 05
B
16 03-18.00
Intermezzo 12 15 KMnkunstkrt"
12 50 Buitenlands pers
13.0) Nieuws en tr*»elagei.__
BRT-produktie* 13 55 BeursbB
.7.56 Weegschaal.
i
