„Kerk in onrust
schenkt rust aan
gelovigen
Hervormd
bezwaar tegen
diensten in
St.-Bavokerk
Trefzekere
opvoering
nieuwe komedie
Paul van Vliet
zoekt naarstig
nieuwe^ lichting
Nederland schenkt
weer geld aan
anti-racismefonds
Korte
metten
Amerikanen
bekijken kerk
in Nederland
Speeltuin
voor
volwassenen
ZATERDAG 11 DECEMBER 1971
LEIDSE COURANT
PAGINA 7 l
KERK EN
WERELD
Er wordt vaak ongenuanceerd
gesproken over zaken als het
kerkelijk gezag, de losgesla
gen moraal, het lachwekken
de van sommige liturgische
experimenten en het gebrek
aan innerlijk gebedsleven.
Naast een groep, voor wie
het „allemaal een zorg zal
zijn" is er in katholieke en
niet-katholieke kring een
groep mensen, die positief
menen dat er iets mis is met
de kerk.
Om juist laatstgenoemde groep
wat meer zicht te geven,
hen wat verder te hel
pen, verzorgt „Scripta Ca-
tholica" in de brochurecycli
„Kerk in onrust" schriftelij
ke informatie over het katho
licisme. In de brochures
worden brandende kwesties
behandeld die gelovigen be
zig houden „want of men
God nu dood verklaart of
men zegt dat de kerk op weg
is naar het graf, als katholie
ken bij elkaar zijn wordt er
snel over de crisis in de
kerk gesproken".
De samenstellers van de bro
chures, die uitgegeven wor
den onder redactie van dr.
N. van Doornik, L. Grollen-
berg, J. Lescrauwaet, G. 01-
theten en L. Simons dragen
uiteraard niet hèt antwoord
op dè oplossing aan. Ze wil
len de lezer door middel van
hun deskundigheid hoger op
de berg voeren, zodat het
uitzicht wat breder wordt.
Mèt de pastoraal vergeten
groep van de verontrusten
verzetten de schrijvers zich
tegen het stijlverlies, de vrij
zinnigheid en een humanis
me, waaruit allg christelijke
inspiratie is verdwenen.
In de eerste twee cycli die
thans zijn verschenen (de
uitgave van de derde en
vierde cyclus wordt voorbe
reid) houdt men zich bezig
met de persoon van God en
de positie van de kerk, waar
de oude gestalten verschui
ven en onrust veroorzaken.
Bij de bespreking van de
Christusfiguur wordt vooral
gewezen op het aspect van
de verschuiving van het god
delijke naar het menselijke
karakter, met zijn voordelen
en gevaren.. Dat het ook de
christen moeite kost de on
sterfelijkheid te aanvaarden,
wordt in één van de brochu
res op indringende wijze
beschreven.
De verschuivingen van gezag,
de groei van de mondigheid
van de mensen hebben ook
andere accenten in de ge
loofsbeleving gebracht, bij
sommigen leidden ze tot een
geloofscrisis, waarvoor in
één van de brochures een
uitweg wordt gezocht.
Besproken worden verder ook
de verschillende liturgische
vormen, de plaats van de
traditie en de creativiteit in
de kerk als ook de vele vra
gen die bij de lezers van de
brochures op zouden kunnen
komen. De brochures zijn te
bestellen bij Scripta Catholi-
ca. Postbus 466 Den Haag.
Prijs per cyclus (zes stuks)
3.50.
Vanuit Nederland zal ruim
dertigduizend gulden worden
overgemaakt naar de We
reldraad van Kerken in Ge-
nève ten behoeve van het
fonds ter bestrijding van het
racisme. De Nederlandse ac
tie „Betaald-antwoord", die
voor het anti-racisme fonds
van de Wereldraad in Neder
land de gelden inzamelt,
heeft dit bedrag de laatste
tijd ontvangen uit acties, on
der meer tijdens de interker
kelijke vredeswerk en uit
giften van particulieren.
Reeds eerder werd door de ac
tie „Betaald-antwoord" hon
derdduizend gulden naar Ge-
nève overgemaakt. In dat
bedrag zat ook een gift van
Koningin Juliana voor dit
nieuwe werk van de Wereld-
De evangelisch-lutherse kerk
in Nederland heeft thans
voor het anti-racisme fonds
vijfduizendgulden overge
maakt. Andere kerkgenoot
schappen en interkerkelijke
instellingen maakten reeds
in een eerder stadium geld
over. De Nederlandse bis
schoppen steunden het We
reldraadfonds met tiendui
zend gulden.
Het algemeen diakonaal bu
reau van de gereformeerde
kerken, de Nederlandse Zen
dingsraad en de Stichting
Oecumenische Hulpverlening
maakten elk rechtstreeks ze
venduizend dollar over. De
Nederlands hervormde kerk
en de remonstrantse broe
derschap hebben toezeggin
gen gedaan.
Met het oog op de internationa- -
le vergadering van het cen
traal comité van de Wereld
raad, die in de zomer van
1972 in Utrecht wordt gehou
den wil „Betaald-antwoord"
nog een speciale actie op
touw zetten.
Sinds de oprichting van het an-
ti-racismefonds heeft de We
reldraad reeds vierhonderd
duizend dollar beschikbaar
kunnen stellen aan drieën
dertig organisaties die het
bestrijden.
Hilton-Amsterdam,
In de kathedraal van Ha
vanna wordt op 15 december
de 60-jarige Cubaanse hoog
leraar Julio Morale Gomez
door aartsbisschop Frances
co Oves-Fernandes tot pries
ter gewijd. De hoogleraar
doceert geschiedenis en lite
ratuurwetenschap en geniet
bekendheid als schrijver.
De Belgische bisschoppen
hebben de ambassadeurs van
India en Pakistan gevraagd
pogingen aan te willen wen
den om te komen tot een
vredelievende oplossing voor
het conflict tussen beide lan
den. De bisschoppen zijn
vooral bezorgd over het lot
van de miljoenen Bengaalse
vluchtelingen.
Een Kroatische parochiege
meenschap in een voorstad
van Zagreb houdt haar gods
dienstige oefeningen sinds
kort in de openlucht. De bouw-
inspectie heeft de ingang
van hun kerk dichtgemet
seld. Pogingen om de afslui
ting ongedaan te maken lie
pen steeds op niets uit. Bij
gebrek aan orgelmuziek wor
den de diensten nu opgeluis-
terd met de muziek van een
jongerenband.
Pater Jean Jacques Corbeil
(58) missionaris in Zambia
heeft naast een collectie ty
pisch Zambiaanse voorwer
pen ook nog vijf vrouwen
„verzameld". De traditie in
Zambia wil dat een man
slechts een tam-tam kan ko
pen als men er een van de
meisjes uit het dorp bij
neemt. Op die manier verza
melde de pater vijf bruiden.
De tam-tams krijgen een
plaats in het Zambiaans Na
tionaal Museum, dat de pa
ter wil oprichten.
Volgens de Argentijnse bis
schop Albert Deveto zijn de
socialistische economische
structuren beter verenigbaar
met het evangelie dan het
kapitalisme. Het Chileense
experiment, het nationalise
ren van de kopermijnen,
noemde Mj een goed voor
beeld, dat duidelijk maakt
dat samenwerking tussen
kerk en staat best mogelijk
is.
Caritasverenigingen uit ver
schillende landen hebben via
woordvoerders laten weten
dat het geld en de hulpgoe
deten voor de Pakistaanse
vluchtelingen niet gebruikt
wordt voor oorlogvoering. Er
zou voldoende controle zijn
om er op toe te zien dat het
geld uitsluitend gebruik!
wordt om de nood van de
mensen te verminderen.
Mgr. Merchan, aartsbis
schop van Oviedo in Spanje
heeft zijn gelovigen gewaar
schuwd tegen priesters die
de mis lezen, ondanks het
feit dat ze door hun huwelijk
in de lekenstand zijn terug
gezet. Hij verklaarde dat een
dergelijke viering geschiedt
buiten de katholieke gemeen-
In het Hilton-hotel in Amster
dam wordt het volgend jaar
van 13 tot 27 juni een inter
nationaal theologisch sympo
sium gehouden. Er zullen on
geveer veertig Amerikaanse
katecheten aan deelnemen.
Deze willen vooral een idee
krijgen van de katholieke
kerk in Nederland.
Blijkens een advertentie in het
Amerikaanse blad „The
Christian Century" zullen de
Amerikanen die naar Neder
land komen om aan het con
gres deel te nemen daarvoor
ongeveer drieêntwintighon-
derd gulden moeten betalen.
De organisatie van het congres
is in handen van de Neder
landse pater Henk van Sluys,
docent aan het Oberlin-colle-
ge in Ohio in Amerika.
De inleidingen op het sym
posium worden verzorgd door
prof. Schillebeeckx uit Nij
megen, de professoren Faber
en Berkhof uit Leiden, prof.
Kuitert uit Amsterdam en
prof. De Kruif uit Utrecht.
Veertien leden van de hervormde gemeente hebben een bezwaar
schrift ingediend tegen het geven van de mogelijkheid tot het
houden van een interkerkelijke dienst voor protestanten en ka
tholieken in de St. Bavokerk te Haarlem. Een dergelijke dienst
is tot nu toe twee maal gehouden. Gemiddeld namen er zo'n
zeshonderd kerkgangers aan deel, onder wie naar schatting
driehonderdvijftig katholieken.
Het bezwaar van de veertien hervormden spitst zich toe op het
feit dat huns inziens een zuiver roomse kerkdienst wordt ge
houden in een hervormd kerkgebouw. Het bezwaarschrift is
nog in behandeling bij de hervormde provinciale commissie
voor bezwaren en geschillen.
Overigens zullen de volgende twee diensten, begin januari en be
gin februari, in verband met een betere verwarming, gehouden
worden in de Antonius van Padua-kerk aan de Nieuwe Groen
markt te Haarlem
De maandelijkse interkerkelijke diensten worden met toestem
ming van de hervormde centrale kerkeraad en van mgr. T.
Zwartkruis bisschop van Haarlem, gehouden.
Leerlingen contra rector
in „Geen Bacchanalen"
Hella Haasse maakte van haar vierde theaterwerkstuk
„Geen Bacchanalen", geschreven in opdracht van de
Nieuwe Komedie (erg actief wat betreft Nederlandstalig
repertoire) een „stuk in een stuk". Een rector van een
scholengemeenschap heeft een drama geschreven geïnspi
reerd op problemen uit het oude Rome. Over de misluk
king van die opvoering door de leerlingen gaat Hella
Haasses stuk.
Paul van Vliet is zich
aan het vernieuwen. In
zijn nieuwe programma
Noord-west, waarmee hij
de hele maand in het
Haagse Diligentia staat, is
hij minder op zoek naar de
grap en op een enkele uit
zondering na minder op de
komische toer. Zijn teksten
worden nu gedragen door
een ernstige ondertoon, hij
tipt zelfs aan tragische ac
centen bij mensen, die het
niet helemaal meer zien in
dit leven. Het lied "Ik zal
aan je denken" vormt
daar een raak voorbeeld
van, evenzeer een nummer
a's Zeven kleine liefdes
liedjes.
'j r>ogen Paul van Vliet graag,
"laar dat een kritische noot
wer zi;n programma tegen hem
Persoonlijk gericht zou zijn be-
ryst niet minder op een misvat
ting dan zijn idee dat diepgang
per se goed cabaret oplevert.
Daarvoor schiet zijn geest in
verschillende nummers tekort
aan geestigheid, is zijn humor
bij gebrek aan pointes te vlak.
Wel treft hij veelal de juiste toon
en weet hij de stemming tot het
eind toe goed te onderhouden,
waardoor hij een sterke binding
met de zaal kriigt. Hij wekt de
indruk in een overgangsperiode
te zitten, de sprong van dwaas
heid naar wijsheid te wagen.
Zijn talent en zijn zelfverze
kerdheid zullen hem op deze
weg in de naaste toekomst on
getwijfeld verder brengen dan
nu met de hakken over de sloot,
ondanks de goede muziek van
Rob v. Kreeveld c.s.
Gelukkig bevat zijn programma
diverse nummers, die ons de
klassieke Paul van de keiharde
schets in potsierlijke
De Haan van Paul moet koning
kraaien in zijn nieuwe cabaret
programma Noord-west.
voor ogen tovert: Het Reser
vaat van geconserveerde vader
landers bijv., restanten van een
'•erdwijnend volk van de ver-
stelnaaister en de kruidenier tot
de laatste maagd uit Staphorst:
de in liturgische sfeer gehouden
Heilige Kuip: majoor Kees, Na
velstaren, Vrolijke franje en
Dat zijn leuke dingen voor de
Stuk voor stuk gave staaltjes van
typeringskunst, waarvan Bram
en de Badman ooit de alom toe
gejuichte voorlopers zijn ge
weest. Het juiste midden tussen
luim lag voor ons in Partner
ruil. een zeer oorspronkelijke
benadering van een afgekloven
onderwerp, verteld in een taal
en gecoten in een trant, die on
navolgbaar zijn van scherpte en
diepte
Als dit de nieuwe Paul is gaan we
nog veel van hem zien.
T.O.
Het stuk van de rector heet „De
Bacchanalia" en behandelt het
opruimen van een minderheid
die een revolutie voor zou berei
den in Rome. De situatie van de
leerlingen loopt parallel aan dat
gegeven, maar de opvattingen
van de conservatieve rector, vol
van oudheid en wars van nieu
wigheid strijken zo tegen de
lange haren van de leerlingen
in, dat men in de repetities
blijft steken.
De grote kwaliteit van Hella
Haasses stuk is dat zij een di
rect herkenbare situatie heeft ge
leverd voor het publiek van de
Nieuwe Komedie (leerlingen van
de hogere klassen van middel
bare scholen). Ze geeft een re
delijk genuanceerd beeld van
een school met verschillende
typen jongeren en een sympa
thieke concierge die alle moei
lijkheden loopt te sussen.
Dramatisch kleven er nogal wat
feilen aan het stuk. De dialogen
zijn vaak te lang en houden de
handeling op, en daarmee duurt
het eigenlijk tot na de pauze
voor er van een echte dramati
sche situatie sprake Is. Dat be
lemmerde de acteurs af en toe
duidelijk.
Opvallend waren Dore Smit als
de moderne docente die de op
voering leidt en Niek Pancras
als een wat onverschillig doende
maar sympathieke leerling.
Wim de Haas als rector ver
school zich als acteur wat ach
ter de uiterlijkheid van de clas
sicus. Regisseur Erik Plooyers
mise-en-scène was vooral in het
begin van de voorstelling soms
wat gewrongen, hetgeen veroor
zaakt werd door het (overigens
leuke) decor dat iets te groot
was voor de ruimte van het
HOT. Maar zijn leuke en trefze
kere voorstelling als geheel is
beslist aanbevelenswaardig voor
een jong publiek.
Lerares Dore Smil lepeteert
een scène met leerling Robert
Prager uit „het stuk in het stuk"
„Geen Bacchanalen" van Hella
Haasse.
(Van één onzer ver
slaggevers)
SU A WOUD E De
komende zomer zul
ten tachtig volwas
sen Nederlanders
de kans krijgen
zich vijf dagen lang
te vermaken met
spoortrelntjes, In-
dlanenmutsen en
spoorzoekspelletjes
allemaal zeken
waaraan volwasse
nen zich normaal
gesproken niet kun
nen wagen, willen
ze geen gezichts
verlies ten opzichte
van andere volwas
senen riskeren.
Het
komt allemaal
door de Stichting
De Spelende Mens,
wan-van televisie
maker Jaap Mole
naar uit Suawoude
In Friesland voor
zitter is. Die stich
ting wil in de ko
mende zomer vier
kampen organise-
steeds twintig men
sen zullen meedoen.
wil
de
kampen
deelnemende vol
wassenen vijf da
gen lang door mid
del van spel bezig
houden, Dnarnn wil
dit experiment op
maken en kijken
wat met de opgeda
ne ervarirpen te
beginnen valt.
De oorsprong van het
hele idee ligt ver
borgen in de televi
sieuitzending, die
de NCRV np 1 april
1968 het Nederland
se volk aanbood.
Als bij die datum
passende grap
bracht men een do
cumentaire over
een „speeltuin voor
volwassenen", waar
lijders aan de ma
nagerziekte terecht
konden. Jaap Mole
naar liep in de film
rond nis een soort
geneesheer-direc
teur, die het hoe en
waarom van alle*
probeerde uit de
doeken te doon. Als
patiënten fungeer-
leidende functies in
de maatschnpplj,
die wel zin hndden
In een dap of drie
pret bij televisie-op-
De makers van de
documentaire deden
twee ervaringen op.
De zogenaamde pa
tiënten speelden na
twee dugen fanatie
ker dan hun ooit
gevraagd zou zijn.
f-'.n de reacties nn
de uitzending wa
ren enorm. „Ik
kreeg brieven,
woar de tranen uit
dropen", zegt Jaap
Molenaar nu. To®n
men aldus merkte
hoeveel behoefte et
bestond aan zoiets
als een speeltuin
voor volwassenen
werd de stichting
De Spelende Men»
opgericht.
D« dooi-'eiiinpan
kwnmen nooit op
brede schnnl uit de
verf. Maar mei
deze knmpen zal de
s'ichtlnp proheref
verder te komen
Wie deelneem!
moet honderdvijftig
gulden betalen, der
tig gulden per dag
