GEEN GRAPJES MET
GEVAARLIJKE STOFFEN
CONTROLEURS
OP DE BRES VOOR
VEILIG VERVOER
DEN HAAG ..Sommige
chauffeurs worden wel eens ver
velend, maar in het algemeen is
de verstandhouding bijzonder
goed en wordt er door ons zeer
zuinig omgesprongen met pro-
cessenverbaal. Meestal pas na
dat herhaalde waarschuwingen
niet helpen", aldus de heer J.
W. Zuidema. commandant van
het Korps Controleurs Gevaarlij
ke Stoffen. Met achttien colle
ga's verspreid over heel Neder
land houdt hij het vervoer van
gevaarlijke stoffen over de weg,
het spoor en het water in de ga
ten.
In een Belgisch dorp, waar eni
ge jaren geleden een tankwagen
uitbrandde vielen talrijke doden
en was de verwoesting enorm.
Iedereen weet zich oog nok wel
de ontploffing van het munitie
schip bij Naarden te herinneren.
In Duitsland raasde onlangs een
brandende munitietrein over
een stationsemplacement, een
onvoorstelbare ravage aanrich
tend.
Nou heeft het Korps Controleurs
Gevaarlijke Stoffen, ressorte
rend onder Rijkswaterstaat,
niets te maken met het vervoer
van munitie voor zover dit met
voertuigen of schepen van het
leger geschiedt. Wel controleert
men al het burgervervoer van
o.m. explosieven, zware vergif
ten, vloeibare gassen, bijtende
en brandbare vloeistoffen.
Buskruit
Het korps bestaat eigenlijk al 85
jaar. In 1884 werd de buskruit-
wet aangenomen en een jaar la
ter werd bepaald, dat er een
Dienst Geleiders Gevaarlijke
Stoffen moest komen. De ambte
naren bemoeiden zich met trans
porten van buskruit en dergelij
ke. Nederland kent nu sinds 1968
de „Wet Gevaarlijke Stoffen",
welke een opsomming omvat
van de gevaarlijke stoffen, een
indeling in klassen, de eisen die
aan de verpakking worden ge
steld, de vrachtbrieven en vef-
leigheidsinstructies die de lading
steeds moeten vergezellen.
De heer Zuidema vertelt, dat er
op dit moment niet minder dan
14 klassen zijn met in totaal on
geveer 1500 verschillende ge
vaarlijke stoffen. De klassen
duiden ruwweg aan met welke
aari van produkten men te ma
ken heeft, zoals ontplofbare stof
fen, munitie, vuurwerk, samen
geperste vloeibare of opgeloste
gassen, stoffen die bij aanraking
met water ontploffen, voor zel
fontbranding vatbare stoffen,
brandbare vloei- of vaste stof
fen, oxyderende stoffen, vergifti
ge stoffen, bijtende stoffen, wal
ging wekkende stoffen (b.v.
koeiehuiden) en organische pe-
rocyden.
Alles bij elkaar vormen de voor
schriften een enorme berg pape
rassen. De controleurs dienen ze
alle te kennen. Voor ze zover
zijn hebben ze een opleiding van
minstens twee jaar achter de
rug. Voorwaarde is dat ze uit
het politievak afkomstig zijn,
minstens 25 jaar en uiteraard
zeer goed met mensen kunnen
omgaan.
Een dagje op stap in het Rijn
mondgebied leert, dat bijna
geen 1 enkele chauffeur gehee
vrijuit gaat, als hij wordt onder
worpen aan de controle van de
heren H. Wanders en L. van
Leeuwen. Op de veerpont van
Maassluis naar Europoort staat
een bestelwagen. De chauffeur
zit een sigaretje te roken. Ach
terin staat een tiental vaten. De
chauffeur weet niet precies wat
erin zit. Van de pont af even in
de kant. Hij weet niet dat hij
niet mag roken, heeft geen
brandblusser bij zich, geen ge-
varenkaart, terwijl in zijn ver
voersdocumenten geen klasse
aanduiding is vermeld. ,,Ik weet
het niet, ik ben pas een paar
weken in dienst bij deze baas,"
zegt hij verontschuldigend.
De controleurs, hebben het al
gezien: de vaten bevatten het
een of andere vluchtige oplos
middel. Erg brandgevaarlijk
dus. Er wordt ondanks een
reeks 'overtredingen nog geen
proces-verbaal opgemaakt: „We
zullen eerst eens met je baas
gaan praten", zegt Wanders en
hij geeft de chauffeur toestem
ming verder te rijden. „Kijk, we
maken bijna nooit meteen pro
cesverbaal op. We gaan eerst al
tijd even praten met de expedi
tiechef van het betreffende be
drijf. Er is haast geen bedrijf
waar we de verantwoordelijke
man niet kennen. Meestal komt
het dan wel in orde".
Geen knoeierijen
Volgens de heren Wanders en
Van Leeuwen passen vooral de
grote chemische bedrijven op
voor knoeierijen bij de transpor
ten. De risico's zijn veel te
groot, al was het alleen maar
voor de naam van het bedrijf.
De periode trouwens dat chemi
sche stoffen nog met de melkbus
vervoerd werden, is voorbij.
Een nieuwe tankwagen, die aan
alle voorschriften voldoet, kost
al gauw zo'n twee ton. Er zijn
bedrijven die er meer dan hon
derd hebben rijden. De chauf
feurs zijn terdege opgeleid en
geïnstrueerd in de veiligheids
voorschriften. Als hij ziek is,
wordt hij niet vervangen, maar
rijdt „zijn" wagen gewoon niet.
Er komt een grote Duitse tank
wagen aanrijden. Stoppen,
controleurs hebben het al ge-
groot expeditiebedrijf uit Ham
burg, een van de eerste bedrij
ven, die de veiligheidsvoorschrif
ten na de inwerkingtreding van
de nieuwe internationale voor
schriften volledig toepaste. De
methylene diamine. De vier-
Tank- en vrachtwage
zijn vertrouwde
gasten op de vaderlai
se wegen. Voor h
transport van
somtijde gevaarliji
stoffen, zijn ze onde
worpen aan strenj
voorwaarden. Een
zer verslaggevers het
eens rond gekeken ht
het met het transpt
van gevaarlijke stoff
staat en hoe de maab
gelen en voorwaart
worden nageleefd.
talige veiligheidsvoorschriften
zijn aanwezig in de ca
bine. Bij aanraking met deze
stof is de remedie: minstens
tien minuten spoelen onder de
douche. De chauffeur toont trots
een extra niet voorgeschreven
veiligheidsmaatregel: voor
het geval dat de cabine in el
kaar wordt gedrukt, uitbrandt of
de chauffeur omkomt, bevindt
zich voor op de bumper achter
het oranje bord nog een „wat te
doen" instructie. De Duitser
rookt. Dat mag, want hij ver
voert een bijtende stof, de enige
categorie waarbij gerookt mag
worden.
Vergiftig
Het volgende slachtoffer berijdt
een open vrachtwagen, waarop
de vaten hoog opgestapeld zijn.
Het blijken brandbare vloeistof
fen en vergiften te zijn. Maar de
chauffeur rookt een sjekkie en
heeft geen gevarenkaart aan
boord. Hij had van zijn baas wel
een verzegelde gevarenkoffer
meegekregen. „Maak maar
open", zeggen de controleurs.
Er komen twee gevaren-driehoe
ken, twee lampen, een brand
blusser, twee handschoenen en
twee wielkeggen te voorschijn.
Maar de chauffeur weet het
brandblusapparaat niet zelf los
te krijgen. Een van de lampen
doet 't ook niet. „Je baas mag je
eerst wel eens leren hoe je met
dit spul omgaat, anders heb je
er nog niets aan", zegt Van
Leeuwen. Er wordt aantekening
gemaakt, want ook de vracht
brieven blijken niet helemaal in
orde. Nu zijn de controleurs
strenger. De chauffeur moet
eerst naar het bedrijf waar z'n
lading vandaan komt, terug.
Mag niet
Terwijl de controleurs wel dege
lijk in de gaten houden of de
man inderdaad omdraait, den
dert er een grote tankwagen
voorbij. Zo te zien leeg, want de
afsluitkleppen op de ronde tank
staan open. De controleurs er
achteraan: „Dat mag niet, want
stel je voor dat er een brandba
re stof in de tank heeft gezeten.
Als er dan een vonk in komt of
iemand werpt vanaf een viadukt
een peukje weg, ontploft de wa
gen als een bom. Tenzij de tank
is schoongemaakt". Dat laatste
blijkt het geval te zijn. Er is
dus niets aan de hand te zijn.
Even later zijn de controleurs in
discussie gewikkeld met een
chauffeur over het al dan niet
moeten voeren van het oranje
waarschuwingsbord. Volgens de
voorschriften mag dit in Neder
land alleen bij bepaalde vergun-
ningsplichtige stoffen. Niet bij
alle gevaarlijke stoffen dus. In
Duitsland moet het bord echter
altijd gevoerd worden. De chauf
feur: „Kwam ik laatst uit
Duitsland met dat oranje bord
op. Moest ik stoppen van zo'n
politieporche. Die zeiden dat dat
bord niet mocht. Ik het eraf ge
haald. Toen ik in Rotterdam
kwam, werd ik weer aangehou
den en kreeg ik op m'n kop, dat
het oranje bord niet te zien was.
Nou. word daar maar eens wijs
De grote chemische bedrijven passen wel op
uit". De controleurs geven toe,
dat zelfs de politie soms niet
volledig op de hoogte is.
In orde
's Middags gaat de trip verder
met de heren P. Dijksterhuis en
A. van den Berg. Zij controleren
de binnenvaart. Bij de sluis op
Rozenburg wordt een bunker-
tankschij „geënterd" alles
blijkt er prima in orde. De
schipper laat zien dat alle
brandblussers op de voorge
schreven plaatsen hangen. Hij is
trots op een schuim-sprinkel-in-
stallatie, die niet verplicht is,
maar als extra veiligheid werd
ingebouwd. Helaas voor hem
bleek het slot van het bedie
ningskastje verroest te zijn. Dat
moest met enige moeite gefor-
Explosieven-specialist bij de
dienst gevaarlijke stoffen is G.
Hueting. Hij gaat juist een be
zoek brengen aan een Noors
vrachtschip. Volgens de ladings-
lijst, die de tweede stuurman
overlegt, bevindt zich een voor
raad patronen voor jachtgewe
ren van Tsjechische makelij
aan boord. Even kijken hoe die
zijn opgeslagen. Via een smal
laddertje volgt i
het tientallen meters
ruim. De munitie ligt e
gens de voorschriften in een
apart ruim, op houten plankie
ren om contact met metaal te
vermijden. Dat is in orde. Vol
gens Hueting gaat er in een we-
rlun naam is ermee gemoi
reldhaven als Rotterdam
om dan de meeste mensen
moeden. Tegen het einde
het jaar bijvoorbeeld word!
al gauw 300 tot 400 ton t
werk verladen.
Voorlichting
Behalve het controleren, ho
de gevaarlijke-stoffen-ma
zich ook bezig met voorlich
werk aan bedrijven, politie
brandweer. Ze doen bijzoo
zelfstandig werk. Aan het e
van elke dag brengen ze i
uit aan Den Haag, het n
rie van Verkeer en Watersti
„Soms krijgen we een gericl
opdracht voor de volgende i
maar verder zijn w
zelfstandig", aldus control»
Van Leeuwen.
Al 85 jaar gaar het Korps Controleurs Gevaarlijke Stoffen na of allerlei soorten buskruit veilig vervoerd worden.
Hef volgende „slachtoffer" berijdt een open vrachtwagen, waarop de vaten zijn opgestapeld. Controle of
wel in orde is. Veiligheid gaar boven alles.
