HAUSSE
IN
WINTER
REIZEN
PRIJZEN
BIJNA
VOOR- I
00RL0GS
RHODOS ZIEN EN DAN STERVEN VAN DE HITTE
DAT IS HET DOEL WAARNAAR ZIJ STREVEN
weg wezen
ZATERDAG 6 NOVEMBER 1971
ken slaat, offert men massaal zijn zilverlin
gen voor een tweede een derde, wie meer
dan drie?- vakantie. Er zijn tot nog toe
18.000 Zonnevlugjes verkocht voor prijzen,
variërend van 180 tot 260 gulden, er zijn 8000
Snipppertripjes over de toonbank gegaan en
tienduizenden bejaarden hebben inmiddels
hun biezen gepakt en zijn met de trekvogels
naar het zuiden gevlogen. De Grote Volks
verhuizing, die tot nog toe uitsluitend in de
zomermaanden plaatsvond, is wegens enorm
succes voor het hele jaar geprolongeerd.
Experts hebben inmiddels voorspeld, dat geen
enkele recessie de reislust van ons volk
meer kan temperen. Steeds meer mensen
calculeren de tweede en de derde vakantie
in hun normale levenspatroon in en gebrui
ken hun werkdagen nog uitsluitend om van
hun reisavonturen op adem te komen. Nog
even en dan is het in dit gezegende land de
gewoonste zaak van de wereld, dat men een
snipperdag opneemt om bij zijn baas te
gaan werken.
Tegen die tijd zal Nederland het grootste deel
van het jaar een doodstille, natte achtertuin
van Europa zijn, waar de aangrijpende rust
alleen verstoord wordt door de postbode,
die tegen vier uur een nieuwe lading an
sichtkaarten tussen de struiken werpt. Groe
ten uit Torremolinos, groeten uit Benidorm,
Mamaia, Hammamed, Marbella en Palma
de Mallorca.
De groeten.
In Lindos staat de Acropolis, trots symbool van een roemrijk Grieks verleden .Het is één van de geliefkoosde punten voor toeristen, die te voet of per ezel de lange, hete weg
naar de top afleggen.
Zoek maar uit tegen ongehoorde
afbraakprijzen: zonnevlugjes, snippertripjes,
mini-vakanties, vaderlandse trippertjes,
overwinteringsreizen, wintersport. Pak mee,
pak in, ,pak weg vier dagen Mallorca, vijf
dagen Rhodos, acht dagen Teneriffe, acht
weken Torremolinos. Zeg maar wat het wel
vaartshartje begeert en de hartelijke touro
perator doet de rest. Zijn bureaus puilen uit
van de vluchtmogelijkheden in alle gewenste
richingen. Wilt u een handwarme wegwe-
zer, een smeuïge opkrasser, bent u na twee
maanden het produktiéproces alweer goed
zat en voelt u dondersgoed aan uw rheuma-
tische knoken, dat u er hoognodig weer eens
tussenuit moet? Dan behoeft u slechts een
snaaks bedragje over te maken en Europa
ligt voor u open. Uw reisbureau weet, wat
goed voor u is en kan uit rijke voorraad
hete doekjes voor de bloedserieuze arbeid le
veren. De keus is dit jaar groter dan ooit en
de prijzen zijn bijna vooroorlogs. Reken
maar na op het ruitjesschrift: opa kan van
zijn A.O.W. prinsheerlijk potverteren op een
Spaans strandje (olé voor de ouwe dag) en
de directeur is niet langer aangewezen op
een verdrietig pension op de Veluwe om de
nagekomen stukken met zijn secretaresse
door te nemen. Voor minder geld doet hij
zijn zaken nu af onder een Griekse olijf
boom.
Het hek is voorgoed van de dam: Nederland
verzuipt in de vrije djd en ondanks de be
zuinigingskoorts, die door de regeringsban-
Tsampikos Karayannis („noem
me maar Sam", roept hij gelijk
met een smeuiige Max Tail
leur-grijns, „en doe me een lol.
Asjeblieft. Neem een ouzootje
joor mijn rekening"). Sam dus,
lUmme Sam, die zijn goden
eiland Rhodos al jaren per el
verkoopt aan drankzuchtige Zwe
den, bleek uitgeslagen Noren en
Britse dames, die tevergeefs
hebben geprobeerd om het cra-
quelé op hun juchtlederen ge
zichten met rouge weg te pla
muren. Sam, die hoorbaar
smakt, als er weer een geblon
deerd droompaardje uit een
moeson-rijke hoek van Europa
zijn schootsveld binnendribbelt.
Die dan verzaligd zijn ogen ach
ter de brilleglazen sluit en onge
geneerd in trance gaat als een
asceet, die weer last heeft van
visioenen.
Sam, goeie, beste Sam staat op
deze stralende dinsdagmiddag
in de aankomsthal van het
vliegveld op Rhodos en verslikt
zich bij het tellen telkens in
de onderhoudsmonteurs, warme
bakkers, bolle huismoeders,
draaide fabrieksbazen, sexy del
tadochters en zo maar Neder
landers, die wachten bij de pas
s-jassen van peau de
suède, die voor spotprijzen uit
een marktkraam in Marmaris
zijn weggerukt, zilveren ringen,
koperen snuiters en roestige
kruizen, die een ouwe pope voor
God en vaderland van de hand
heeft gedaan. Ze dampen van
tevredenheid, wissen het zweet
van hun voorhoofd. Verbrande
kop valt niet af.
En Sam. Sam telt. Sam wrijft
zich de handpalmen warm en
roept: „God save the Dutch".
Twee weken geleden is hij met
een troep danseressen en haas
tig bijeengeraapte muzikanten
naar het vliegveld getrokken
om de eerste deelnemers aan de
Zonnevlugjes te verwelkomen.
Hij had gerekend op één vlieg
tuig, maar op het beslissende
moment verschenën er vier
wit-groene Caravelles van Trans-
avia boven de heuvels. Dauwt
hemelen dauwt. En Sam was
voor de eerste keer in zijn leven
sprakeloos; toen hij het licht
transpirerende manna uit het
zwerk zag komen, vierhonderd
mannen en vrouwen, die gehoor
hadden gegeven aan zijn bede
om Rhodos ook in het na-sei
zoen met hun giften en gaven te
gedenken. En ontroerd herhaal
de hij, wat hij al eerder had ge
zegd: „God save the Dutch. En
asjeblieft, neem nog een ouzoot
je".
Decreten
Enkele uren later rijden de eerste
bussen met Nederlandse toeris
ten door de oude Turkse wijk
van Rhodos. Bussen van Sam.
Sam smeedt het ijzer bij voor
keur, als het nog heet is. Hij
heeft op de schoolborden in het
Parkhotel en in Manoussia de
creten geprikt, waarin de Ne
derlandse gastarbeiders wordt
gewezen op hun verplichtingen.
Van hen wordt verwacht, dat ze
bij het vallen van de avond or
delijk in de bussen van Sam
zullen stappen om zich naar de
binnenlanden te laten rijden.
Daar staan de schraagtafels al
gereed in Pastida en tellen de
obers de papieren mutsen. Sam
weet, wat er omgaat in de ziel
van een Nederlander en daarom
heeft hij dat avondfestijn inge
last. Eerst een hapje en een
slok. Daarna de kruiken op
nieuw gevuld en de dansgroep
op de vloer voor de sirtaki.
Nee, niet van Theodorakis. Sam
wenst geen buil te vallen in het
600 kilometer verderop gelegen
Athene.
Fruit naar keuze
De eerste groep heeft het parool
van Sam goed opgevolgd. Ze
zijn onmiddellijk na aankomst
naar Pastida gereden en hebben
daar tot diep in de nacht hun
polonaises gedraaid. Leve de
folklore. Leve Griekenland. En
Sam zag, dat het goed was. (150
drachmen per persoon inclusief
wijn en fruit naar keuze).
Voor de volgende dag biedt Sam
de deelnemers een keus uit
twee excursies. Ze kunnen voor
275 drachmen naar Marmaris
in Turkije (twee uur heen op de
boot, twee uur terug en daartus
sen een halve dag slenteren tus
sen de vliegen en king-size wes
pen op de markt) en voor 90
drachmen naar Lindos. De ezel,
die hen naar de Acropolis boven
op de berg zeult is niet bij de
prijs inbegrepen. Wel wijst de
hostess u gratis de plaats,
de apostel Paulus in de eerste
jaren na Christus aan land is
gegaan om één van zijn brieven
te bezorgen.
En Sam ziet wederom, dat het
goed is. Voor de eerste keer is
Rhodos pef 1 november niet in
een dodelijke winterslaap gesuk
keld. Hotels die anders hun deu
ren sloten, draaien nu op volle
toeren en de marskramers ma
ken gouden zaken. Dank zij de
Nederlanders is het seizoen op
Rhodos als wonderelastiek uit
gerekt tot eind december en op
het WV-kantoor rekent men
dan ook pijlsnel uit, dat Neder
land eind van dit jaar een eer
volle derde, of vierde plaats in
de statistiek van het toeristen
bezoek zal innemen. „God
save the Dutch", stamelt Sam
terecht ontroerd.
Regen
Maar het weer? Wat gebeurt er
in november en december met
het weer op Rhodos?"
„Schitterend", antwoordt Sam,
„op Rhodos is het altijd stra-
„En hoe verklaart hij dan al die
groene heuvels in de verte en
de sappige bladeren aan de bo
men en de trossen bloemen, die
over de muren hangen? Kom
aan Sam".
Hij kijkt je aan met de trouwste
honde-ogen van het westelijk
halfrond. Zegt dan: „Als het
hier regent, is het altijd voor
korte tijd. Nooit langer dan vier
dagen".
„Dat is dan precies de duur van
een Zonnevlugje, Sam. Heb je 't
al eens van die kant bekeken?"
„Het is een prachtig eiland",
mompelt Sam, „het regent hier
bijna altijd 's nachts. Is dat niet
geweldig? Je ligt in je veilige
bed, je hoort de regen op het
balkon tikken. En 's morgens
sta je op en wat zie je?"
„Nou Sam, wat zie je dan?"
„Soms regent het hier ook over
dag", zegt Sam zacht.
Hij wenkt de ober en laat nog een
rondje ouzo komen. De witte
anijs gaat er op alle uren van
de dag in als een wonderdrank
van de dokter. De terrassen bij
de nieuwe markt zijn vol, res
taurant Kon-Tiki in de Mandra-
kis-haven puilt uit, de veerpont
naar Turkije is een uur geleden
afgestampt de zee opgewaggeld.
Zo beleeft Rhodos het schouwspel
van de wonderbaarlijke toeris
tenvermenigvuldiging. In 1966
nog geen 145.000, dit jaar bijna
anderhalf miljoen. Sam en de
kolonels en alle andere Grieken
vragen, of het zo goed is. Het
eiland beschikt nu over 17.000
hotelbedden, maar dat moeten
er in 1975 25.000 zijn. In het
hoogseizoen loopt Rhodos 1 op
twee. Eén transpirerende va
kantieganger op twee inwoners
van Rhodos. Een prachtig ge
zicht, vindt Sam. Hij vertelt ook
met smaak, dat er een weg van
210 ki'ometer om het eiland
komt. De zuidpunt, nu nog een
onherbergzaam, verlaten gebied
zal tegen die tijd door de bull
dozers voor het massa-toerisme
worden opengelegd. Er komen
door leo thuring
een internationaal golfcomplex
en hotels met een gezamenlijke
beddencapaciteit van 2000. In
1973 zal ook het oude vliegveld
worden vervangen door een
nieuwe internationale airport,
waar met gemak de jumbo-jets
hun ladingen zullen kunnen
droppen. Kosten van dit pro
ject 500 miljoen drachmen. Rho
dos trekt dat bedragje graag
uit, want ook hier gaat de kost
voor de ongehoorde baat uit. In
1971 verdienen de 60.000 inwo
ners van het eiland met zijn al
len 150 miljoen dollar aan het
toerisme. Neem nog een ouzoot
je.
Dubbeldooier
Maar Sam kijkt alweer verder,
Sam rekent snel uit, wat het
gloednieuwe initiatief van vijf
Nederlandse touroperators voor
Rhodos betekent. Deze vijf
Christoffel, Nederlandse Reis-
Vereniging, Ster-reizen, Arke
Reizen en Europa-Express- heb
ben jaren lang geduldig gebroed
op het gouden ei van de razend
goedkope mini-trips. Maar de
schaalvergroting liet op zich
wachten, omdat de Rijks Lucht
vaart Dienst hardnekkig weiger
de om deze dubbeldooier te be
vruchten. Tot september van dit
jaar gold de ijzeren vuistregel,
dat een vakantie-vliegreis ten
minste 60 procent van het cor
responderende IATA-tarief moest
kosten en daardoor was het
voor de vijf niet interessant
om korte vier- en vijfdaagse
trips te organiseren.
Waarom de R.L.D. dit jaar plotse
ling over stag ging zal voor al
tijd een raadsel blijven. Niet al
leen de wegen van God, maar
ook die van de ambtenaren zijn
nu eenmaal ondoorgrondelijk.
Resultaat was in elk geval, dat
de conspirerende vijf zich haas
tig verenigden in de Vliegunie
en op de markt kwamen met
hun Zonnevlugjes naar Spanje
en Rhodos. De goedkoopste in
die rij is een vierdaagse naar
Spanje voor 180 gulden, de
duurste de vijfdaagse naar Rho
dos. Achteraf blijkt nu, dat
Rhodos met tienduizend reizi
gers de koploper van rle Zonne
vlugjes is. Wat bedoeld was a's
een welkome aanvulling is in
middels uitgegroeid tot een
luchtbrug, die even omvangrijk
is als het charter-vakantiever-
toe het aangewezen middel
voer in de drukste topweken
van de zomer. Tot eind decem
ber is de luchtvloot van Trans-
avia volledig gemobiliseerd om
de tienduizenden een korte uit
vlucht te bezorgen. Alleen op
Rhodos vliegen er tot eind de
cember elke week twee keer
vier Caravelles. „God save the
Dutch".
Ook op deze stralende dinsdag
ziet Sam, dat het goed is. Om
tien uur is de Caravelle „Pro
vincie Utrecht" van Schiphol
opgestegen voor een comforta
bele hemelvaart van drie en een
half uur over Frankfurt, Mlln-
chen, Zagreb, Belgrado en Tes-
saloniki naar Rhodos. Een rit
van 2580 kilometer op een hoog
te van 1100 meter. Annelies
Ottolini gaat weldoende rond
met whisky en priklimonade.
Onder haar 94 pappenhei-mers
in de groen-wit gebanderolleerde
feestsigaar bevinden zich een
fietsenmaker, een receptioniste,
een accountant, een warme bak
ker en een directrice van een
automobielbedrijf. Ze zijn het er
allen over eens, dat ze die
tweede vakantie dubbel en
dwars verdiend hebben.
Rhodos zien en dan sterven van
de hitte.
Dat is het doel, waarnaar zij stre
ven.
meeste stranden op Rhodos houden niet over. Ze zijn smal en bedekt met een onappetijtelijk soort zand. Maar de zon vergoedt veel.
