De ijzeren greep van
«AVERY BRUNDAGE
verslapte nooit
OUWDEGEN VAN IOC VERLAAT ZIJN ZETEL
?§Ioteer bij de radio
Laatste
optreden
in
München
ATERDAG 30 OKTOBER 1971
OBE
LEIDSE COURANT
PAGINA 13 p*
de internationale sportwereld Temidden van hoogwaardigheidsbekleders voelde Avery Brundage zich opperbest thuis. Tenslotte is zijn organisatie ook niet anders dan
rijke lieden.
ior het laatst zal de rijzige
Jiguur van de Amerikaanse
grijsaard Avery Brundage
de Spelen van München
Verschijnen. Voor het
patst zal hij met eeri af-
ichuwelijk knauwerig Ame-
fikaans accent van een
iriefje met fonetisch Duits
nige woorden spreken bij
opening en de sluiting.
Vvery Brundage heeft geen
Talenknobbel maar elke
;eer als hij Olympische
opende en sloot,
Itond hij erop in de lands-
e verzamelde me-
[igte toe te spreken. Het is
lem menigmaal afgeraden
haar de eigenzinnige oude
geer wilde niet afwijken
|an dit standpunt, zoals hij
pk nooit wilde afstappen
an ideeën inzake het ama-
eurisme, dat door velen
inders werd benaderd dan
er (oor de man die sinds 16
gecouli 1952 op de troon zit
het Internationaal
"^lympisch Comité en die
Aretel na München 1972 ter
leschikking stelt.
zoel? aanvallen op zijn positie
dan hij beslissingen nam. De
heer Westerhoff had ook zijn ei
gen idee over het amateurisme
en stelde kort en goed dat ie
mand die aan zijn sport niet
verdient, voor hem een amateur
is. Hij sprak dat ook uit tegen
Avery Brundage, de apostel van
het
Toen Westerhoff in 1968 in een
Duits blad in een interview ook
nog verklaard ,,Ik ben nu twee
en een half jaar werkzaam op
het bureau van het IOC en ik
weet nu wat er allemaal veran
derd moet worden", was bij
Avery Brundage de maat geheel
en al vol. Hij liet het interview
copiëren, zond het naar alle le
den van het uitvoerend comité
van het IOC, liet er zijn op- en
aanmerkingen bijtikken en vatte
zijn visie samen met de venijni
ge opmerking:
er al twee en ee
denkt er iets var
de sport."
Het
heeft hij met een indrukwek
kend flegma afgeslagen. Als een
bulldozer ruimde hij figuren op
die het waagden zijn denkbeel
den aan_ te vechten. Zijn wil
:elijl
bisc) J
?e^fcERE-DIVISIE
Vitesse
tafC Utrecht—Volendam
eijenoord—FC Den Bosch
^WV—Ajax
Ahead EaglesFC Twente
g JDWS—FC Den Haag
1NEC—Sparta
i
verPSVExcelsior
FC Groningen
orlo
g jeerste divisie
gj)e Graafschap—Blauw Wit
llespe VolewijckersDFC
HeerenveenH V C
JC—Haarlem
AZ '67
isTfW—FC VVV
SC Cambuur
IVillem II—Fortuna SC
'eendamEindhoven
EC ZwolleFortuna VI
be wedstrijden aangeduid met een komen voor op
iotoformulier.
was wet. Hij wist dat hij werd
afgeschilderd als een „ijzervre
ter", een „slavendrijver", een
„Don Quichotte", die niet wilde
inzien dat zijn ideeën hopeloos
verouderd zijn.
Een van de vermetelen die zich
durfde verzetten tegen de big
boss was de Nederlander Johan
Willem Westerhoff. Toen vlak
voor de Olympische Spelen 1964
in Tokio de Zwitserse juwelier
Otto Mayer zijn niet-betaalde
job als secretaris-generaal van
het IOC opgaf en de deur van
het riante onderkomen in Lau-
sanne voor de laatste keer ach
ter zich sloot, werd zijn landge
noot Eric Jonas naar voren ge
schoven. Hij mocht alleen in de
stoel gaan zitten want zekere
mejuffrouw Miriam Moewly,
een niet onelegante Zwitserse
die de vertrouwelinge was van
Avery Brundage, had de teugels
strak in handen. Jonas, wiens
bankrekening niet toereikend
was voor een erebaantje, waag
de het de grote baas in Ameri
ka te vragen of er wellicht iets
meer voor hem af kon dan al
leen een onkostenvergoeding.
Brundage was woedend. Een
baan als secretaris-generaal
werd niet gehonoreerd; geld
had een verderfelijke invloed op
iemand die de belangen moet
behartigen van lieden die als
amateur sport bedrijven. Eric
Jonas vertrok ijlings.
Maat vol
In april 1966 betrok Johan Willem
Westerhoff het secretariaat in
Lausanne. De Nederlander, die
al jaren in Appenzell woonde,
trof er een ongelooflijke chaos
aan, ging orde op zaken stellen
en nam zich voor zijn werk
zaamheden niet allen als ere-
baan te beschouwen r. aar er
werkelijk voor te arbeiden. Dat
was geheel tegen de wens van
Avery Brundage, die niet ge
wend was dat iemand anders
duidelijk; Westerhoff
moest verdwijnen. Dat gebeurde
ook en Brundage was weer al
leenheerser. Hij moest geen pot-
tekijkers, geen lieden die op
merkingen plaatsen, geen be
stuurders met andere meningen
dan de zijne en derhalve hele
maal geen medebestuurders.
De ijzeren greep die Brundage op
het college van internationale
sportbestuurderen had, verslap
te nimmer. Hij regeerde over
een bont gezelschap dat onver
mijdelijk is getooid met adellij
ke titels, dat hoge maatschappe
lijke functies vervult of een wel
gevulde geldbuidel kan overleg
gen. Een Arabische sjeik, een
Egyptische pasja, een Javaanse
sultan, Marokkaanse priesters,
hoge militairen, de Nieuwzee-
landse lijfarts van koningin Eli
sabeth de Tweede van Enge
land, een Nigeriaanse rechter,
een prins van Monaco en zelfs
een koning maakten, of maken
nog, deel uit van het Klu Klux
Klanachtige gezelschap dat al
leen bij hoge uitzondering de ze
tel prijs geeft. De Griek Angelo
Bolanski stierf in 1964 en was
liefst vier en vijftig jaar lid van
het IOC, dat er een streng pro
tocol op na houdt, geheel in
overeenstemming met het illus
tere gezelschap.
Slechts eenmaal werd het door
broken. Toen Constantijn koning
van Griekenland werd. zette het
secretariaat in Lausanne uit
pure vreugde dat het IOC een
koning in zijn midden had, de
naam Constantijn bovenaan de
lijst. Toen dat werd bemerkt,
werd de hiërarchie onmiddellijk
weer hersteld en Constantijn ge-
plaats onder de C., zoals het
protocol voorschrijft.
Aanvallen
Dat procotol schrijft niet voor dat
er een alleenheerser is maar
Avery Brundage bevorderde
zich wel tot die functie. Niemand
protesteerde. De ijzeren hand
van de schatrijke Amerikaan
een verwoed verzamelaar van
Oosterse kunst, voor ingenieur
gestudeerd, een sportman van
t verzameling hoge heren en zeer
Programma
zaalliandbal
WESTLAND/DELFT Het pro
gramma voor de eerste compe
titiedag van het zaalhandbalge-
beuren ziet er als volgt uit. Van
de Westlandse teams verschij
nen Velo, Quintus dames en
Verburch nog niet binnen de lij
nen, terwijl de Quintus heren
hun wedstrijd in veiling Noord
zullen spelen, en niet in de Velo
sporthal zoals aanvankelijk was
gepland. Dames Westlandia—
Hygiea 12.30 uur in Poeldijk,
heren Westlandia—Hellas II,
15.00 uur te Poeldijk. Heren
QuintusDynamo 13.40 uur in
Poeldijk. Dames OdisWings
11.40 uur in Poeldijk. HMSH he
ren—Odis, 19.30 uur Steenwijk-
laan. Dames HMSH—EDH,
14.00 uur Steenwijklaan. Heren
EDHKwiek Sport 11.10 uur
Delft.
formaat die in 1912 als vijf- en
tienkamper deelnam aan de
Olympische Spelen was zo
sterk dat zelfs regelrechte aan
vallen op zijn functie met opval
lend gemak werden afgeweerd.
Tweemaal is serieus getracht
Brundage te wippen. Tweemaal
is het grandioos mislukt. In
Rome werd in 1960 de Engelse
edelman David George Brown-
low, markies van Exeter, die in
zijn jonge jaren een atleet van
formaat was geweest (1928 gou
den medaille op de 400 m. hor
den, 1932 vilver als lid van de
estafetteploeg 4 x 400 m.), kan
didaat gesteld voor het presi
dentschap. Brundage bleef. Vier
jaar later, in Tokio, kruiste we
derom de markies van Exeter
het pad van de inmiddels naar
hoge ouderom reikende Brunda
ge. De markies werd wederom
niet gekozen.
Avery Brundage: abdicatie na
twintig jaar.
Exeter op de lijst van kandida
ten voor het presidentschap. De
markies is zes en zestig jaar.
Een andere gegadigde voor de
IOC-zetel is de Ierse lord Mike
Killanin,. zeven en vijftig jaar.
Voorts wordt genoemd de Rus
Smirnov die echter pas zes en
dertig is en hoogstwaarschijn
lijk geen enkele kans zal maken
want het college bestaat vrijwel
uitsluitend uit lieden boven de
vijftig en zij zullen zo'n jonge
ling moeilijk accepteren. Heeft
hun grote baas Avery Brundage
destijds niet tegen Johan Wil
lem Westerhoff gezegd bij diens
afscheid: „U bent te onervaren
want u bent nog te jong." Wes
terhoff was toen drie en vijftig
jaar.
Zwartboek
Avery Brundage doorstond alle
stormen. De amateurapostel
van het „familiebedrijf IOC"
er zitten meer dan eens twee
generaties op de zetels, zoals de
Australische familie Luxton, de
Spaanse McMahon di Revel en
de Amerikaanse Garland ver
wekte opschudding toen hij de
Amerikaanse zwemster Eleanor
Holm weerde van de Olympi
sche Spelen 1936 omdat hij
zondigen tegen een of andere
amateurbepaling had ontdekt.
Er brak een storm van protest
los toen schaatskoningin Barba
ra Ann Scott haar van bewonde
raars gekregen auto moest te
ruggeven omdat zulk een ge
schenk niet strookte met het
wezen van de oprechte amatri-
ce. Onlangs nog stelde hij een
zwarte lijst samen van skister
ren die geweerd zouden moeten
worden van de Winterspelen in
Sapporo omdat zij niet brand
schoon zouden zijn. De recla
me, die met en om hen werd
gemaakt, had Avery Brundage
vertoornd en hij schreef de na
men van sterren als Isabelle
Mir, Guy Perillat, Karl
Schranz, Susy Chaffee, Marielle
Goitschel en nog enige tiental
len in zijn zwartboek.
Avery Brundage veroordeelde in
1968 het Amerikaanse sportle
ven met de woorden; „Alle
Amerikaanse studenten die
sport bedrijven, zijn professio
nals en mogen niet aan de Spe
len deelnemen." Ze gingen na
tuurlijk wel want wat moet
Amerika doen zonder studenten.
Maar Brundage riep ook tijdens
een bezoek aan Rusland ver
heerlijkt uit: „In dit land wordt
de Olympische gedachte geheel
verwezenlijkt." En toen Mün
chen was gekozen als Olympi
sche stad 1972 verzuchtte hij:
„Ik ben verheugd dat München
is gekozen." Hij had op Madrid
gestemd.
Idealen
Avery Brundage kon alles, Avery
Brundage mocht alles van zijn
volgzame volgelingen. Door zijn
uitspraken leek hij soms on
evenwichtig maar dat waren
slips of the tongue. Als het aan
kwam op het verdedigen van
zijn idealen en zijn grote
ideaal is in de voetsporen te
blij.en treJen van Pierre baron
Deel VELO
nog op oude
sportpark
WATERINGEN In tegenstel
ling tot hetgeen is vermeld in
het VELO-nieuws zal de Wate-
ringse sportvereniging het ko
mende weekeinde nog een groot
aantal wedstrijden op het oude
sportpark aan de Harry Hoek-
straat spelen. De nieuwe terrei
nen aan de Noordweg zijn nog
niet helemaal klaar. Onder
meer ontbreken de noodzakelij
ke ballenvangers om de naast
gelegen tuinbouwbedrijven te
vrijwaren voor glasschade.
de Coubertin die in 1894 voor
het eerst de internationale
sportwereld verenigde stond
hij pal. Dan veegde hij de vloer
aan met zijn „stafleden", met
de Mexicaanse generaal José de
Jesus Clark Flores, met de
stugge Rus Konstantln Adria-
now, beiden ook al twintig jaar
in het IOC, met de Duitser Willi
Daume die hij eens een onder
scheiding moest uitreiken maar
moest bekennen dat hij het
ordeteken in zijn hotelkamer
had laten liggen, of de welbe
spraakte Italiaanse advocaat
Giulio Onesti.
Dan streed Brundage als in zijn
jonge jaren toen hij een ver
maard atleet was, toen hij vier
en twintig jaar leiding gaf
(1929-1953) aan het Amerikaans
Olympisch Comité, zeven be
stuursperioden het hoofd was
van de Amerikaanse Atletiek
Unie en zich bovendien moest
bemoeien met zijn keten van
hotels, zijn bouwonderneming
en de ontwikkeling van het mu
seum voor Oostaziatische kunst,
dat hij de stad San Francisco
ten geschenke gaf.
Avery Brundage en zijn interna
tionale organisatie zijn dikwijls
bedolven onder kritiek. Avery
Brundage, nog steeds kaars
recht en met een stenstorstem
die tot in de verste hoeken van
een zaal doordringt, heeft met
vaste hand al hoeft men het
met de manier waarop niet eens
te zijn een groep geleid die
toch waarlijk niet bestond uit
onderontwikkelden. En Avery
Brundage deed dat onverander
lijk in het Engels. Dat welde
wel eens de lachlust op bij een
Erik von Frenckell, het Finse
IOC-lid, dat vloeiend zes talen
spreekt. Dat stuitte wel eens de
Mexicaan Clark Flores tegen de
borst die zijn bedoelingen in
louter Spaans niet kenbaar kon
maken aan de grand old man.
Maar hoe dan ook, Avery Brun
dage hield het roer van het IOC
stevig in handen, al was de or
ganisatie nimmer roerig.
Een eigenzinnige man, een ijskou
de die zich niets aantrok van
hetgeen over hem werd gezegd
of verteld en die zijn eigen weg
ging. Later zal uitgemaakt moe
ten worden of het de juiste weg
is geweest. Later, als de oude
houwdegen van 83 jaar, zijn
functie na afloop van de Spelen
1972 zal hebben overgedragen.
HERMAN VAN BERGEM
