r
Opvolger
van Mao
maanden
spoorloos
leker,
WERELDRAAD IN
UTRECHT BIJEEN
Ontwikkelingshulp
komt bij verkeerde
CcidócSomont
In schouwburg
horen e:een kreten
Conflict in
Comenius-
stichting
Auto weigert
dienst bij
alcohol-lucht
Wijlen Albert van Dalsum:
)AG 26 OKTOBER 1971
LEIDSE COURANT'
lister van Veen:
ermindering
lesuren is
oodzakelijk
IAAG (ANP) Minister
reen van Onderwijs en We-
rnppen is van oordeel, dat
een vermindering van het
lerarenlesuren niet is te
en. De hiervoor noodza-
e verandering van de alge
maatregel van bestuur
voorbereid.
it in de brief, die minister
Veen de raad van leraren
it VWO en AVO, de alge
vereniging van schoollei-
en het MAVO-verband gis-
heeft gestuurd.
ederlander
in Rouaan
odgeschoten
N (AFP) In Rouaan is
avond een 38-jarige Neder-
Conrad Slagt, door zijn
din op straat met een re-
doodgeschoten. De moor-
s, de 39-jarige Antoinette
loste vier schoten op hem.
gearresteerd. De reden van
oord is niet bekend.
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Uit alle delen van de wereld zullen vooraan
staande figuten uit vele tientallen kerken van 5 tot 23 au
gustus in Utrecht bijeen komen bij gelegenheid van de
vijfentwintigste bijeenkomst van het centrale comté van
de Wereldraad van Kerken. Het thema van deze bijeen
komst, die in het Jaarbeurs Congrescentrum wordt gehou
den zal zich bewegen rond het begrip „gemeenschap".
Een van de vele zaken, waaraan
het centrale comité aandacht
pleegt te geven is het contact
met de nationale kerken van
het organiserende land, in dit
geval Nederland. De Raad van
Kerken in Nederland speelt als
gastheer daarop in en zal de
bijeenkomst omgeven met aller
lei activiteiten.
Men hoopt de openingsdienst te
kunnen houden in de Domkerk,
waarbij de Utrechtse Raad van
Kerken een grote rol zal spelen.
Men wil trouwens toch alle re
gionale en plaatselijke raden
van kerken, alsmede de in Ne
derland werkzame oecumeni
sche actiegroepen bij de verga
dering van het centrale comité
betrekken.
Op 19 augustus wil men een lan
delijke bijeenkomst van ge
noemde groeperingen beleggen.
Deze bijeenkomst zal de Neder
landse oecumene uit de impasse
moeten halen, waarin zij zich
momenteel bevindt. Men zal
zich dan moeten bezinnen op de
vraag hoe men de plaatselijke
oecumene opnieuw gestalte kan
geven. Daartoe zal een discus
siestuk worden voorbereid.
Op zondag 20 augustus zal een en
ander in plaatselijke oecumeni
sche diensten in het land aan de
orde moeten komen. Voor deze
diensten is een aprte liturgie
ontworpen en zullen leden van
het centraal comité kunnen wor
den uitgenodigd tot voorgaan.
Een van de punten op de agenda
van het centrale comité is nog
de verkiezing van een nieuwe
secretaris generaal in de plaats
van dr. Blake, die vijfenzestig
jaar wordt.
steren herdacht men in China voor de 27ste maal -
„dag van het Roemeense leger". Het was een traditie ge'
den dat de maarschalk aan de vooravond daarvan een
iring aflegde waarin 'Roemenië geluk wordt gewenst. I
laatst wercPpiao in het openbaar gezien toen, op 3 juni,
hij een onderhoud hadden met de Roemeense presiden
rtijleider Ceausescu. Sindsdien is Mao tweemaal in
openbaar verschenen bij gelegenheden waar de maarsc
had mogen ontbreken, de laatste was op 8 oktober
keizer Haile Selassie van Ethiopië Peking bezocht. Maar
de keren daagde Piao niet op.
nds het einde van september is ook een aantal zeer hoge
eieren volkomen van het openbare toneel verdwenen.
OKIO (A.P.) Het mysterie-Piao duurt voort. Sinds 3 juni is
de maarschalk, minister van Buitenlandse Zaken en officiële
opvolger van partijleider Mao Tse-toeng, niet meer in het
openbaar verschenen, heeft men niets meer van hem gehoord
zijn foto nergens meer afgedrukt.
de
(ADVERTENTIE)
met de postgiro
kunt u vanuit uwstoel
aren bij de RPS of bij de
tekbondsspaarbanken!
e postgiro
ak makkelijk!
Ontslagen
in Nieuwkoop
NIEUWKOOP De N.V. Stam
en Visser, hout- en metaalbe
werkingsindustrie te Nieuwkoop,
wordt opgeheven.
Gisteren is 34 van de 45 werkne
mers ontslag aangezegd. Oor
zaak van deze ingreep zijn de
conjuncturele ontwikkelingen
met name de temporisering van
de utiliteitsbouw. Daardoor is
de continuïteit van de produktie
in het geding gekomen. De ei
gen produktie van bedrijfsdeu-
ren wordt gestaatk; de verkoop
van stalen handelsdeuren van
de Duirse leverancier zal via de
Vedev te Nieuwkoop lopen. Ne
gen werknemers van het getrof
fen bedrijf zullen daarin em
plooi kunnen vinden.
Met de vakbonden is een af
vloeiingsregeling overeengeko
men waarbij de wettelijke ter
mijn in acht wordt genomen. De
liquidatie van het bedrijf wordt
geregeld door de heer J. J. M.
Walraven,
Een overzicht van de ravage die
ontstond toen gisteren in Japan
twee treinen in een tunnel fron
taal tegen elkaar botsten. Twee
endertig personen kwamen om
het leven.
DEN HAAG (ANP) Binnen het
bestuur van de „Nederlandse
Stichting Comenius", die zich
het lot van Tsjeechoslowaakse
vluchtelingen aantrekt, is een
conflict ontstaan over de vraag
of hulp moet worden verlend
aan aanhangers van de voorma
lige Tsjechoslowaakse partijlei
der Dubcek, die na de inval van
de Warschaupakt-troepen naar
Nederland zijn gevlucht.
Een meerderheid van het bestuur
van de stichting heeft onlangs
een motie van wantrouwen te
gen de secretaris-penningmees-
ter van het uitvoerende bestuur,
ir. I. V. Bruza uit Eindhoven
rnder meer zich er voor
lat de 22-jarige Tsjech
die in sepetember uit
werd gestuurd, mocht
ren om herziening van
t te bepleiten.
TOKIO (Rtr) Een auto, die de
dienst weigert als hij alcohol
„duikt" in de adem van de be
stuurder is 'n realiteit geworden,
zo meldt de Japanse Honda-fa-
Een apparaat, dat op het stuur
wiel gemonteerd wordt, ver
breekt het contact en zet daar
door de motor stil als het alco
hol „waarneemt." De grondslag
van dit apparaat is een platina-
draad, die veranderingen in de
temperatuur tengevolge van al
cohol in de adem van de be
stuurder registreert.
Deze onderzeeër werd samen
met een collega vorige week
in Het Kansal ontdekt. Het
zijn twee in de Sowjet-LJnie
gebouwde vaartuigen die on
der Egyptische vlag varen.
Toen het vliegtuig met de fo
tograaf aan boord overvloog
hees de bemanning de Ame
rikaanse vlag. Men neemt aan
dat beide schepen op weg zijn
naar Rusland voor reparatie.
*-*?*•
(Van onze parlementaire redaktie)
DEN HAAG Bij een NIPO-ènquête onder 3007 Nederlan
ders van 13 jaar en ouder is gebleken, dat 25 pet. meent
dat ontwikkelingshulp „verkeerd terecht komt". 44 Pro
cent meent dat de hulp onder meer „voor een klein deel
terecht komt bij de mensen in de ontwikkelingslanden"
en/of „bij allerlei instanties en ambtenaren die het zelf
opmaken" en/of „bij een kleine bovenlaag die het zelf op
maakt".
56 procent heeft helemaal geen
twijfel of bezorgdheid over het
goed terechtkomen van de ont
wikkelingshulp. De twijfels zijn
het geringst bij de jongeren en
komen het meest voor onder de
oudere ondervraagden. Voorts is
uit de enquête gebleken, dat 47
procent denkt daarbij aan be-
lingshulp zou willen vergroten,
44 pet gelijk houden en 6 pet de
hulp zou willen verminderen. 2
pet. had geen oordeel.
Het onderzoek heeft voorts uitge
wezen dat hogere belastingen
voor meer ontwikkelingshulp
impopulair zijn; bezuinigingen
om meer geld te verkrijgen
vindt men een beter idee. 23
Procent denkt daarbij aan be
zuiniging op defensie-uitgaven,
10 pet denkt aan kunstsubsidies.
Bij de redenen voor hulpverle
ning ziet men economische re
denen, plicht en naastenliefde.
Last en betekenis van
gemeenteraadswerk
W7"AT de regering precies van plan is heeft minister Geertsema niet
duidelijk gemaakt. Maar het schijnt dat de centrale overheid ervan
overtuigd raakt dat de werkomstandigheden voor het gemeenteraads
lidmaatschap aantrekkelijker moet worden.
Nu door eigen spontane groei en het opheffen van kleinere gemeenten
de plaatselijke besturen een omvangrijker werkterrein krijgen, zijn
maar weinig capabele mensen voldoende met vrije tijd gezegend om
voor een „zakcentje" verantwoordelijkheden inzake het gemeente
bestuur waar te maken. B. en W. en de centrale ambtenarij domineren
en zo iets werkt frustrerend op geschikte gemeenteraadsleden en komt
uiteindelijk neer op een ondergraven van het fundament onder een
belangrijk stuk democratie.
Het ergste is, dat op dezelfde manier stadsgewesten en andere organen
Van inter- of boven-gemeentelijke organen van meet af aan scheef
dreigen te groeien.
Kwaliteit
"FR wordt de laatste tijd voor het raadslidmaatschap bedankt op een
schaal die een beetje zorg begint te baren. Want blijft op die manier
de kwaliteit van de gemeentelijke besturen op peil? In een paar
spectaculaire gevallen heeft op het gebied van de ruimtelijke ordening
het „buiten-parlementai" protest dreigende beslissingen ongedaan
weten te maken. Plezterig dat op die manier de inspraak van buiten tot
succes leidt, maar nog veel plezieriger zou het geweest zijn, als vanuit
de Raad het protest gefundeerd en geleid had kunnen worden.
In menig geval is de verhouding tussen B. en W. en Raad zo, dat er
feitelijk sprake is van een stuk geleide democratie; hef dagelijks be
stuur van de gemeenten domineert door kennis en beschikbare tijd
vaak dermate, dat van een serieuss meebesturen door de Raad
nauwelijks sprake kan zijn. Capabele Raadsleden zien dan zelf de
betekenis van hun werk afnemen en de last, omdat zij moreel verant
woordelijk blijven, toenemen.
De ontwikkeling ombuigen ts dan ook drongend gewenst.
Kabinet lust „zwarte
piet(voorlopig niet)
"DIJ monde van zijn naamgever heeft het kabinet-Biesheuvel vorige
week laten weten, ondanks de ernstige impasse over de loonruimte
in de top van pns bedrijfsleven, geen initiatief te zullen nemen. De
regering wil wel helpen de impasse te doorbreken, maar dan uitslui
tend op verzoek.
Deze houding kan het best worden weergegeven als een weigering om
uit eigen beweging de „zwarte piet" in handen te nemen. Het kan
best dat Biesheuvel c.s. toch met de onplezierige kaart opgescheept
gaat worden; maar het kabinet vermoedt terecht dat zijn positie
minder zwak is, wanneer het in het geweer moet treden wanneer
vakbeweging en werkgevers hun onmacht bekend hebben.
Intussen ontkomt ook dit kabinet niet aan het onaangename gevoel dat
het met de top van het bedrijfsleven de adem van de tijdnood in de
nek voelt. Want in bepaalde bedrijfssectoren gaat het onrustig
worden.
Pikante cijfer
/~\p dit moment is de „zwarte piet" overigens niet eens de meest
interessante kaart. Hoogst interessante kaart is die, waarop staat
wat de verhouding is tussen elk procent reële loonstijging welke de
vakbeweging opeist en de daarvoor beschikbare ruimte. Voorlopig
heeft, een beetje verrassend, het Centraal bureau de becijfering van
de werkgevers meer betrouwbaar genoemd dan die van de vakbe
weging.
We geloven niet dat de heren Mertens, Ter Heide en Lanser c.s. zich
door dat cijfer als „schaakmat gezet" zullen erkennen. Want ze hou
den in elk geval vast aan hun belangrijke eis dat bij loonmatiging ei
sprake moet zijn van een loonmatiging die van alle Nederlanders een
relatief even zwaar offer zal vragen, van de beter-betaalden liefst
nog een zwaarder offer.
Mogelijk krijgt premier Biesheuvel zeer binnenkort de „zwarte piet*1
toch in handen, als hij moet antwoorden op de vraag wat het kabinel
zelf terzake van zijn overheidspersoneel gaat doen. Deze week is er in
de Kamer al een motie tegen mr. Geertsema's voorlopige beslissing
aan de orde 1
Amnestie voor
Tsj.-Slowaakse
vluchtelingen
PRAAG (Rtr.) „De Tsjecho-
Slowaakse republiek zal geen
mens overboord gooien, zelfs al
handelde hij meer dan idioot en
zocht hij zijn toevlucht in het
westen, in strijd met de wet",
zo heeft gisteren het Slowaakse
partijblad Pravda gemeld.
Sommige waarnemers sluiten,
mede gezien andere berichten
van de laatste tijd, de mogelijk
heid niet uit dat er een „algeme
ne amnestie" op handen is voor
mensen die illegaal in het bui
tenland verblijven. Ze wijzen
erop dat de komende viering
van de stichting van Tsjecho-
Slowakije op 28 oktober daar
voor een geschikte gelegenheid
zou kunnen zijn. Ongeveer
22.000 Tsjechoslowaken hebben
hun land sinds augustus 1968 (na
de inval van de Warschaupact-
troepen) verlaten en verlenging
gevraagd van hun vergunning.
75.000 dekens
voor Angola
HAARLEM (KNP) - De huis-
aan-huis inzameling van dekens
ten bate van de oorlogsslachtof
fers in Angola heeft tot nu toe
bijna 75.000 dekens opgebracht.
Daarnaast ontving de Dr. Mond-
lanestichting» die de actie orga
niseerde 160.000 gulden. Met dit
bedrag kunnen verpakkings- en
verzendingskosten van de de
kens voor een groot deel wor
den betaald.
Senator Edward Kennedy wordt omringd door enthousiastt kinderen tijdens zijn bezoek aan het Kennedy-
park in New Ross, Ierland
Van een onzer verslaggevers
EENIGENBURG Met Albert
van Dalsum is een van de
grootste figuren van de Ne
derlandse toneelgeschiedenis
heen gegaan. Hij begon zijn
loopbaan op 20-jarige leeftijd
met de rol van de negel Ga
briel in „Ballingschap" en
nam op 11 november 1964 of
ficieel afscheid van het to
neel met een galavoorstelling
van „King Lear" van Sha
kespeare (een van zijn groot
ste creaties in de Koninklijke
Schouwburg te Den Haag,
De thans overleden acteur
werd op 5 januari 1889 te
Amstelveen geboren. Na de
HBS te hebben bezocht was
hij enige tijd werkzaam als
klerk bij de Nederlandse
Spoorwegen. In 1913 kwam
hij bij de „Koninklijke Ver-
eeniging het Nederlandsche
Toneel", waar hij in 1912
voor het eerst de titelrol
speelde in de „Gysbreght
van Aemstel". Van het »Ne-
derlandsch Toneel" ging hij
naar Royaards en later naar
Eduard Verkade.
In 1929 stichtte Van Dalsum
het Oost-Nederlandsch To
neel te Arnhem, waarna hij
van 1932 tot 1938 een der lei
dende figuren was van de
Amsterdamse Toneelvereni
ging. Als Othello" vierde
hij in 1935 zijn zilveren to
neeljubileum. Na de bevrij
ding vormde hij in 1947 met
Defresne de leiding van het
Amsterdams Toneel. Grote
rollen uit die periode ziin:
Yuan Sing in „Het Chinese
landhuis", Macduff in
„Hamlet" en Brutus in „Ju
lius Caesar".
„Rouw past Nederland", nu de
man is heengegaan die voor
het Nederlandse toneelleven
verdiensten heeft gehad, die
met geen gangbare maten
zijn te meten. Zijn plotselin
ge dood betekent een verlies
voor allen die hem kenden
want naast een groot acteur
en regisseur was Van Dal
sum een zeer beminnelijk
mens, die vriendschap hoger
telde dan „gewin of gevlei".
Dat maakt het verlies des te
smartelijker.
De betekenis van Albert van
Dalsum voor het Nederland
se toneel is ingrijpender ge
weest dan velen kunnen ver
moeden. Met recht mag men
zeggen dat hij dat toneel
tientallen jaren lang volko
men heeft beheerst en er
nieuwe impulsen aan heeft
gegeven. Zijn grenzeloze vi
taliteit, die hij tot in hoge
ouderdom bewaarde, gaf
hem de kracht harder te
verken den ieder ander. Zijn
brede belangstelling voor
elke vorm van cultuur maak
te hem tot een universeel
lens die zich ook heel goed
kon aanpassen aan nieuwe
Statisch is Van Dalsum nooit
geweest. Hoewel hij stamde
uit wat men „de oude
school" pleegt te noemen,
stond hij wagenwijd open
voor elke vernieuwing die
een wezenlijke verbetering
van het toneel kon beteke-
Vooral bij het Amsterdams to
neelgezelschap (A.T.G.)
heeft hij bafmbrek^-d v/e-k
verricht. Daar vond hij in z'n
grote vriend Auguste Defres
ne een ideaal klankbord en
samen hebben zij vaak
zwaar bekritiseerd wegen
-evonden die tot werkelijker
toneelverrijking leidden.
Van Dalsum, die aan de Over
toom in Amsterdam werd ge
boren, begon zijn carrière
als.... klerk bij de Holland-
sche IJzeren Spoorweg Maat
schappij. Als de aartsengel
Gabriël maakte hij in Von
dels „Adam in ballingschap"
in 1909 bij Willem Royaards
'zijn toneeldebuut. Vondel is
altijd Van Dalsums grote
liefde geweest. De man met
de heroische gestalte had
ook fysiek alles mee om te
excelleren in stukken van
deze grootmeester van de
Nederlandse taal. Op het to-
- eel groeide die gestalte uit
tot iets koninklijks in hou
ding en gebaar.
In het boek „Facetten van 50
jaar Nederlands toneel 1920-
1970" heeft Van Dalsum ver
klaard: „Het kan niet enkel
en alleen gaan om de kans
tot spelen. Alles wat de men
selijke geest beroert had
onze belangstelling en alles
wat in dramatische beelden
wordt gevangen. Dat vind ik
nu nog. Er horen geen kre
ten in de schouwburg. Het
gaat om mensen, om karak
ters. Je bent niet klaar met
een kapstok op het toneel te
zetten en daar leuzen aan op
te hangen. Er moet een dra
ma zijn en drama berust op
de volbloedige warmte van
de mensen. Het is best te be
grijpen dat er in het toneel
ee" periode ontstaat van
louter experimenten, maar
er moet tegelijk een pogen
zijn om er bovenuit te ko
men". Dat was Van Dalsum
in al zijn glorie. Zo heeft hij
geleefd, zo is hij gestorven.
