KRO brengt melodrama van
Hollandse speelfilm op toneel
Ruud Jans
met nieuw spel
Tik Tak Tor
n
Bleke Bet, Boefje, de Jantjes, de Kribbebijter etc.
Hou het scherm in 't oog
.levélo
Terugblik
TV
vanavond
TV
morgen
Radio
vanavond
Radio
morgen
PAÓfNA 2
LEIDSE COURANT
DINSDAG 5 OKTOBER 197|j -
Boefje van Annie van Ees met Albert van Dalsum als de pastoor.
Bleke Bet, Boefje, de Jantjes, Oranje Hein, de Krib
bebijter en Vadertje Langbeen rekken hun be
staan niet alleen als schimmige beelden uit de
bioscoop van weleer. Zij staan nog recht overeind
in onze ontredderde herinnering als de anti-hel
den van de Hollandse speelfilm. Met het hart op
de tong torsen zij een brok volksziel met zich mee,
die uit hetzelfde brekelijke materiaal schijnt ver
vaardigd als de onze. Laverend tussen wel en wee
zingen of schreeuwen zij vreugde of verdriet van
de daken. En voor gevallen van diepe treurnis
houden zij hun tranen als troeven achter de hand.
Wij zijn doorgaans niet zo scheutig
met onze primaire roerselen.
Maar wij werden welhaast uit
hetzelfde hout gesneden en
hebben ons daardoor ontwikkeld
tot verwante zielen, tot de
ware supporters van de
melodramatische malheur van
dit filmisch overigens verbleekte
volkje. Deze en tal van andere
overwegingen heeft de K.R.O.
doen besluiten om al die fel
levende figuren uit die oprechte
Hollandse speelfilms vanuit de
vergetelheid via de buis onze
huiskamer binnen te jagen, een
gebeuren dat maandelijks op de
K.R.O.-zaterdagavond op Ned. II
zijn beslag zal krijgen, te
beginnen op 16 oktober met
Bleke Bet.
Fred Bredschneider. K.R.O.'s eigen
filmversierder, die al deze
cinematografische bejaarden uit
het stoffige bestaan van de
filmmausoleums omhoog heeft
gehaald: „Je kan die films
benaderen zoals je wilt. De
officiële filmkritiek heeft deze
rolprenten destijds links laten
liggen en niet geheel ten
onrechte, te veel aan lawaai
en te weinig aan wol.
Langzamerhand zijn ze echter
een geheel eigen betekenis gaan
krijgen en herontdekt. Het zijn
overwegend studioprodukten,
niet op straat, maar tussen de
decors geboren. Maar zij geven
als bezinksel een beeld van
de tijd tussen de beide
wereldoorlogen.
In een van de Jordaamfilms zie je
Sylvain Poons als ijscoman ijsjes
van vijf cent uitventen, een
kostelijk stuk jeugdsentiment
voor wie daaraan hangt. Voor de
opnamen van deze films in de
Cinetonestudio's te Duivendrecht
werd de Jordaan nagebouwd.
Dit gebeurde zo nauwgezet naar
het voorbeeld, dat men er bijna
de historische werkelijkheid in
herkent. De films bieden
daardoor meer dan het verhaal
alleen".
Iet wordt toch helemaal een
festijn van de herkenning, van
oude roem. van belegen
kaaskoppen, die scherp op de
tong liggen. Want met deze
films worden ook de topsterren
van eertijds in de hedendaagse
hitsfeer gebracht: Aaf Bouber.
Jan van Ees, Cor Ruys, Louis de
Bree, Piet Kohier, Fien de la
Mar, Lily Bouwmeester, Eduard
Verkade, Wim Kan, Corrie Vonk,
Johan Elsensohn, Cor Hermus,
Jan Lemaire, Albert van Dalsum,
Henriëtte Davids, Jan Musch,
Johan Kaart en vele anderen in
allemaal volkse typeringen met
goed en kwaad als uitersten en
daartussenin al die mensjes, die
het spoor wel eens bijster raken,
maar tijdig het gouden hart
laten spreken.
Op zaterdag 16 oktober maakt
Bleke Bet haar opwachting, als
eerste in de rij van overjarige
kennissen, die de kennismaking
komt hernieuwen. Haar werd
destijds de filmische ziel
ingeblazen via het toneelstuk
van Herman Bouber en als
filmheldin kreeg zij bedjes mee
van Louis DavidsWitte
en rooie radijs, Ik wil
gelukkig zijn en De ouwe
Wester. Daverende en duurzame
meedeiners allemaal, die Bleke
Bet, de vrouw van de
groentehandelaar. vergezellen
naar hogere maatschappelijke
regionen, waar zij gelukkiger
hoopt te zijn dan tussen de
andijvie.
Aaf Bouber zet Bleke Bet neer als
een keihard wijf, dat zich zelfs
van kant wil maken als haar
omgeving niet naar haar baaien
pijpen wenst te dansen. Tenslotte
komt zij tot inkeer en belooft zij
zelfs beterschap, zodat haar
dochter Jams (Jopie Koopman)
kans krijgt op het ware geluk
met een simpele bonk van een
zeeman.
Boefje van Brusse in de vertolking
van Annie van Ees krijgen we
op 13 november uit de
ether gezonden. Boefje, het
verwaarloosde straatjoohie dat
met roof in eigen onderhoud
voorziet, houdt ondanks alles
z'n gouden hartje braaf gepolijst
In afwachting van een edel
mens, die zich om zijn lot zal
bekommeren. Er is maar één
man, die dat ziet, en dat is
mijnheer pastoor (Albert van
Dalsum). Deze kan ook geen
ijzer met handen breken en moet
met lede ogen aanzien hoe
Boefje een enorme kraak zet
om aan geld te komen voor een
vlucht naar Amerika. Als je
gekluisterd aan je stoel naar die
film zit te kijken, begrijp je niet
hoe dat ooit goed moet komen,
want er zijn wel meer gouden
harten spoorloos vermalen door
de wrede wetten van de
samenleving, maar de pastoor
blijft in Boefje geloven en hij
redt het. Boefje wordt tenslotte
'n goed mens en als orgelbouwer
laat hij zijn verdere leven lang
zichzelf en anderen diep
genieten van de schoonheid van
het orgelspel.
Zo biedt de KRO een heel jaar
lang maandelijks een lduif
menselijke en filmische historie,
waar je als kijker beurtelings
koud en warm van wordt,
want na Bleke Bet en
Boefje krijgt men in deze
volgorde ook nog te zien: de
Jantjes, Oranje Hein, de
Kribbebijter, Amsterdam bij
nacht, Spooktrein, Pygmalion en
Vadertje Langbeen.
Fred Bredschneider: „Het heeft
enige moeite gekost om de
verblijfplaats van al deze films
te achterhalen. Er is
zendduur vastgesteld van
minuten, maar verschillende
duren langer, dus daar moest
de schaar in. Ik vind dat geen
ramp, want sommige gedeelten
hebben nogal van de tijd te
lijden gehad, terwijl
ook wijdlopige episodes
voorkomen, waarop beknibbeld
kan worden om het vlot te
houden. Er komt door deze
ingreep vanzelf wat meer tempo
in de films".
„Ik neem de films centimeter voor
centimeter door. Ik kan ze
dromen, want ik zag ze als
jongen al en later weer in
filmmuseums. Er is in dit
verband al gesproken van een
t.v.-adoptatie, maar dat vind ik
wat overdreven. Je zou kunnen
zeggen, dat ik ze uitzendklaar
maak. Er ontstaat bepaald geen
nieuwe film op grond van de
oude, maar door materiële en
speltechnische oneffenheden
eruit te werken, ontstaat er wel
een aantrekkelijker produkt".
Wat de kijker goed zal doen, is de
herkenning van het dagelijks
leven in de jaren 1920 tot 1930,
maar ook van de gezichten van
de spelers, die uit de artistieke
roulatie zijn verdwenen. En wat
bij nader inzien vooral
ook frappeert is dat de
altijd zo misprijzend bejegende
vaderlandse filmindustrie in die
jaren een grote activiteit aan de
dag legde. Dat houd je nu bijna
niet voor mogelijk. Deze films
maken zowel de historische
Interesse gaande als het
jeugdsentiment. Dat hangt af
van de instelling van de
t.v.-kijker.
Fred Bredschneider: „Ik geloof
niet, dat het zin heeft deze films
nog eens extra in te lelden.
Iedereen weet wel ongeveer
waar het om gaat. Br zijn films
bij, die artistiek en technisch te
weinig kwaliteit hebben voor
vertoning op zo grote schaal.
Maar dat is nou net het voordeel
van het onderbrengen van
deze films in een cyclus. Daarin
kun je terwille van de
continuïteit zeer gerechtvaardigd
ook ondermaatse produkten
onderbrengen".
In elk geval staat ons op
het scherm een echt ouderwets
stukje volksleven te wachten,
diep-menselijke momenten van
mededeogen, hartstocht en
hartzeer. inkeer en helse
bezetenheid. Verdoezelen is er
niet bij. Iedereen heilige of
helleveeg laat zich recht voor
zijn raap bekijken.
TON OLIEMULLER
Ruud Jans, de radioman van de
VARA, die onlangs als t-v-per-
sonality aan het licht trad bij
zijn presentatie van Zomaar een
zomeravond, wil voorlopig niet
bij de televisie. De programma
makers wisten hem echter wel te
strikken voor een gezinsquiz,
met name Tik Tak Tor, dat van
avond voor het eerst op het
scherm komt.
Onder dezelfde benaming leidde
onlge jaren geleden Thom Hel
ling al een dergelijk spelletje.
Het werkt met nulletjes en
kruisjes op een elektronisch
bord. De deelnemers kunnen dat
zelf bepalen, maar dan moeten
ze wel eerst het juiste antwoord
op een vraag geven. De vragen
worden duidelijk zichtbaar ge
toond, zodat men weet waar men
het over heeft.
Ned. I, 19.30 uur.
Traan in oceaan
Onder deze titel wordt in de
van een filmische documentaire
een beeld gegeven van de jaren
19301945 in Duitsland, waar
het communisme de enige moge
lijkheid bezat om het fascisme
van Hitier te breken. Dit lukte
niet. De Duitse t.v. heeft van
dit stuk geschiedenis een aan
grijpend beeld weten te geven.
Ned. 1, 20.21 uur.
Koerier
van keizerin
Jeugdigen kunnen vanavond hun
hart weer ophalen aan de ro
mantische avonturen van luite
nant Rotteck, trouw dienaar van
de Oostenrijkse keizerin Maria
Theresia.
Ned. II, 19.30 uur.
Stief been en zoon
Vader en zoon Stiefbeen dishar-
moniëren ditmaal geestig rond
de verschijning van een huwe
lijkskandidate, ene Margriet
Zonnebloem (Hella Faassen). Zij
kan zo lieftallig niet voor de dag
komen of vader en zoon kiezen
eieren voor hun geld door na
drukkelijk hun onafscheidelijk
heid te verkiezen boven het
delen van het leven met een
vrouw. De grappen zijn niet van
de lucht.
Ned. II, 20.21 uur.
Arsène Lupin
In deze serie gaat het vanavond
om de schat van Emir. Arsène
gaat in vermomming verdwenen
edelstenen en schilderijen
achterna. Hij dwarsboomt de
boze opzet van een speculant en
ontvangt daarvoor de glimlach
van een broze barones.
Ned. II, 21.25 uur.
Radioprogram
Zuid-
molukkers
gaat niet door
HILVERSUM (ANP) Het nieu
we NOS-programma voor d<
Zuidraolukkers, dat van 9 okto
ber af elke zaterdag van 17.00
tot 17.15 uur via Hilversum 2
zou worden uitgezonden, kan
voorlopig niet doorgaan. Oor
zaak is, dat omtrent de vorm
geving van het programma geen
overeenstemming is bereikt met
Zuidmolukse groeperingen in Ne
derland, aldus een NOS-woord-
voerder.
Deze groeperingen zijn ongelukkig
met het NOS-voorstel om er een
ontmoetingsprogramma van te
maken. Enkele Zuidmolukse
groeperingen willen niet met el
kaar in de uitzending, maar ook
niet afzonderlijk. De program
maraad van de NOS zal zich
binnenkort over het probleem
buigen.
Weerwoord over
abortus verlangd
UTRECHT (ANP) De Stichting
voor het ongeboren kind heeft
de NOS gevraagd het recht van
weerwoord te erkennen en zend
tijd af te staan om haar visie ten
aanzien van de abortus provoca-
tus naar voren te kunnen bren
gen.
De Stichting is boos op de NOS,
omdat in het televisieprogram
ma „Ter visie" vorige week de
voorstanders van de abortus
eenzijdig aan het woord kwamen.
(ADVERTENTIE)
Autol
ADVERTENTIE
Au,ok°sten Hoger Met een
t DY/.NS kuut U blijven rijden!
Lily Bouwmeester in de rol
Wijziging van
zendtijden
radionieuws
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Met ingang van
deze week is het aantal uitzen
dingen van de radionieuwsdienst
uitgebreid. Ook het schema van
de uitzendingen is gewijzigd,
waarbij als grondregel geldt, dat
op weekdagen op Hilversum 1
het nieuws is te beluisteren op
de halve uren en op Hilversum 2
op de hele uren.
Een en ander betekent onder
meer, dat op deze zenders ook
nieuws wordt gekeven om 10.30,
15.30, 17.30 en 23.00 uur. Hilver
sum 3 blijft tot en met 17.00 uur
nieuws geven op elk heel uur,
maar als gevolg van zendtijduit
breiding komt de eerste uitzen
ding al om 7.00 uur 's morgens.
Deze uitzending is, evenals die
van 8.00 uur op Hilversum 3 al
leen te ontvangen op de FM-
band.
AVRO en KRO zijn met hun
„vaste" avonden naar de maan
dag verhuisd. Wat de program
ma's betreft leverde dat niet
veel veranderingen op, maar
als geheel leek het schema toch
een verbetering te hebben on
dergaan.
Zo zet de KRO tegenover Peyton
Place niet langer een show
programma, maar een instruk-
tieve uitzending. Dat betekent
een zinniger alternatief. Giste
ren was het Gamma, de weten
schappelijke rubriek, ditmaal
gewijd aan de opgravingen te
Masada in Israël. Een gelukki
ge uitzending, omdat ze samen
viel met de hoogst boeiende
tentoonstelling over dit onder
werp die thans wordt gehouden
in het Haags Gemeentemu-
Simon van Adelberg gaf goed
verslag van dit archeologisch
evenement. We kunnen u even
wel verzekeren dat het helden
verhaal van de zeloten door de
tentoonstelling beter wordt
verteld dan de t.v.-dokumcntai-
re vermocht te doen. We hopen
dat velen zich daarvan zullen
gaan overtuigen.
In AVRO's Televizier kondigde
de vrije helft van de Venveij-
gebroeders aan dat Radio Ve
ronica naar wegen zoekt om
eventueel als „legale" omroep
te gaan functioneren. We vin
den het een beetje een bang voor
uitzicht.
De AVRO-rubriek deed verder
nuttig werk door kwalijke
praktijken van Macro KoStjios
(in profijtelijke liefdadigheid
opnieuw te signaleren, maar
was voor het overige aan de
oppervlakkige kant. Zelfs het
gesprek met oud-minister Wit-
teveen over „het gat" stelde
teleur door een technische cij
feropstelling waar alleen eco-
nomisch-doorgewinterde hon
den brood van lusten.
Uiteraard was in Televizier „het
milieu" weer dankbaar onder
werp. Een ernstig probleem
weliswaar, maar ook een pro
bleem dat helemaal wegvalt
tegen bijvoorbeeld de schade
die „de auto" veroorzaakt. Die
schade betreft geen kuchjes of
moeilijke ademhaling, maar
echte-doden en echte-gewon
den.
We vinden die nadruk op „lucht-
vervuilers" een beetje huichel
achtig. Als de protesthouding
eerlijk gemeend zou zijn, zou
ze zich moeten richten tegen
de echte-vervuilers, t.w. de au
tobezitters. Maar omdat wij
dat, bijna allemaal, zelf zijn
valt die aandacht op een kleine
anonieme groep. Die is welis
waar schuldig, maar niet in
dezelfde mate als wij het zelf
zijn.
Vg
NEDERLAND I
18.45 uur: Fabeltjeskrant 1
#18.55 uur: Journaal
VARA:
19.05 uur: Volgende patiënt,
tv-serie
19.30 uur: Tik Tak Tor, quiz
20.00 uur: Journaal
20.21 uur: Als een traan in eet
22.20 uur: Achter het nieuws'
23.00 uur: Journaal
23.05 uur: Informatie NOT
NEDERLAND II
NCRV:
18.45 uur: Fabeltjeskrant
18.55 uur: Journaal
19.05 uur: Dier en vriend
#19.30 uur: De koerier van de
keizerin, tv-serie
20.00 uur: Journaal
#20.21 uur: Stiefbeen en zoon
20.50 uur: Hier en Nu
21.25 uur: Arsène Lupin
22.15 uur: Ander nieuws
22.25 uur: Journaal
22.30 uur: Den Haag vandaag
22.35 uur: Economie
NEDERLAND I
NOS:
10.45 uu
r: Schooltelevisie
AVRO:
17.00 uu
r: Wolletje
NOS:
*18.45 uu
r: Fabeltjeskrant
18.55 uu
r: Journaal
19.05 uu
r: Van gewest i
19.50 uu
tot gewest
r: Toeristische tips
20.00 uu
r: Journaal
20.21 uu
r: Uitzending KVP
20.30 uu
r: Staatsloterij
20.35 uu
r: Revalidatie
20.40 uu
r: Het meisje met de
groene ogen, film
22.10 uu
r: Studio Sport
22.35 uu
r: Journaal
22.40 uu
r: Den Haag vandaag
*22.45 uu
r: Zienswijze
NEDERLAND II
AVRO:
18.45
#18.55
19.05
ai
#19.3
Fabeltjeskrant
Journaal
Het wonder
der natuur
Mary Tyler Moore
show
Journaal
ir: Hommage aan Fall]
componist 'ens(
j Icmb
ir: Kenmerk I stee£
22.30 uur: Journaal
HILVERSUM I
r:
5 bleef
30 (S) Licht
1. PP: 8.119 Uitz. vi d. Ned.
ast. Partij. KRO: 18.30 Nws.-fing
t. 18.50 Voorbeschouwing ,ej<|
mende KRO-progr. 19.00 Mi
-gugigkoorzang.
Dood doet leven: serie gespr. \en-
leven, dood en toekomst. 19,■R!.
zingende kerk: muz. in de li
terweging. 22.30 Nws.
lag vandaag. 22.50 Act.
or vogels, licht progr.
met zangsoli
le. 19.30 Var
omda'
su»e
D
tra
»J| olitie
Dat hi
ten, en d
teer óidat
act P vo
le Jfet. M
If^foor c
HILVERSUM I
TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Ontb
(Soos): lichte gramm.n
(7.30-7.41 Nws; 8.30-8.41
(10.30-10.33 Nws),
16.35 (S) Happy Soui
s Singers.
Nul, hoors
»al Ensembl
volksliedere
■idsvoorl.. 17.20
n driewekelijkse
ipriaan In gespr
rants. NCRV: 173.0 Nws. 17.31):
'S' ™X
VPRO: 7.54 Dez
Op de koffie:
Hingelopen
streekse uitz. m
den van mense
Act. 13.25 (S)
me de vijf: verzoekpl.progr.
Med.
HILVERSUM III
AVRO: 7.00 Nws. 7.02 Radic
7.05 Jan Steenman. (8.00 1>
Nws. 9.03 De negen-uur-sh
pl.progr. 10.00 Nws. 10.03 A
licht pl.progi
naai. 12.06 Zet
(13.00 Nws
aperclean
chine: licht pl.progr. 15.00 1
"T
naai. 17.06-18.00 Postbus 700:!lJe
organ
•eede.
BELGIE 324 m NED. nscn<
12.00 Nws. med. en SOS-ben lische
™7Tu"cnl 1 p ereo verz ^13 or81 e Z:
en toneelagenda*." 13.20*' Radlft Heninf
ork. 13.55 Beursber. 14.00 Nw* erschrij
(15.00 Nws.) 15.15 Kinderprogr aa:
Nws, beursber. 16.05 Lichte
17.00 Nws cn med. 17.15 LlchU
17.55 Weegschaal.
