hup,
fieidóc (SowuMit
Streven naar open
programmavormen
Willem Duys leidt
nationale actie
Geef Gezondheid
Ondanks Ev. Omroep
steeg NCRV
met 11.000 leden
LEIDSE COURANT
DINSDAG 14 SEPTEMBER 1971
Surinamers en
hun toekomsl
KRACHTENS de mondiaal-geldende
rechten van de mens zijn het alleen
zeer bijzondere redenen die een regering
wettigen om een persoon te verbieden
het land te verlaten of binnen te komen.
Wanneer aan bepaalde verplichtingen is
voldaan, kunnen Westeuropese landen
moeilijk een burger van een ander land
het recht op arbeid en onderdak ontzeg
gen. En Nederland heeft geen been om
op te staan wanneer het beperkende
bepalingen zou invoeren ten aanzien van
mannen of vrouwen die behoren tot het
zelfde koninkrijk.
En toch is de toekomst van Suriname
voor een flink deel afhankelijk van het
indammen van de exodus van Surina
mers naar het buitenland, hun Europese
partnerland in het koninkrijk incluis.
Anders herhaalt zich in Suriname de
geschiedenis van het Ierland van de
19e eeuw.
Opb
ouw
Want waarop komt Nederlandse aan
drang om Suriname snel helemaal
zelfstandig te maken neer, wanneer het
land de meest begaafde van zijn eigen
ingezetenen naar elders vertrokken weet?
Op het forceren van zelfstandigheid
van een land dat zonder permanente
hulp nooit in staat zal zijn economisch
van de grond te komen. Dan schepen wij
Suriname op met een politieke zelfstan
digheid, welke het land economisch noch
sociaal waar zal kunnen maken. De
Surinamers die in hun geboorteland
hard nodig zijn, zullen dan in Noord-
Amerika of Europa een gefrustreerd
bestaan leven, terwijl hun land de eco
nomische en maatschappelijke infra
structuur mist om de bevolking gelukkig
te maken.
Van hun rondreis door Suriname zijn
leden van de Nederlandse parlementaire
missie deze maand met eigen indrukken
en nieuwe gegevens teruggekomen. Wor
den die na in een officieel verslag te zijn
samengevat straks weer in het archief
gestopt? Of gaan regering en parlement
zorgvuldig, maar ook met passende
voortvarendheid na wat er gedaan moet
worden om Paramaribo straks een ver
antwoorde keus mogelijk te maken?
ONZE indruk is versterkt dat dan onder
meer de middelen gevonden zullen
moeten worden om de geschoold en
intelleidueel-gevormde Surinamers werk
in eigen land te bezorgen.
Anderskrijgen we straks te maken
met twee explosieve Surinaamse proble
men: één in Nederland en één aan de
Caraïbische kust van Zuid-Amerika. En
de grootste last is voor het volk dat we
in koninkrijksverband tot welvaart en
welzijn hebben willen brengen.
„Geen eerlijke openbaarheid"
Na N.C.R.V., K.R.O. en V.A.R.A. heeft
nu ook de A.V.R.O. aan de top
iemand die het klappen van de „Haagse
zweep" kent: de nieuwe AVRO-voorzit-
ter, oud-staatssecretaris Keyzer, ont
moette immers ooit zijn Hilversumse
collega's Van Doorn, Kieft en Kloos als
parlementariërs, zodat wat hem betreft
de NOS-vergaderingen langzamerhand
op een reünie van oud-gedienden begint
te lijken.
Misschien kunnen de heren omroep-
topbestuurders binnenkort ook discus
siëren over een van de uitlatingen wel
ke de nieuwe AVRO-voorzitter zater
dag tijdens zijn installatierede deed:
dat de openbaarheid welke de heer
Schüttenhelm c.s. ten aanzien van het
NOS-bestuur begeren, geen „eerlijke
openbaarheid" zou zijn. De terminologie
waarin de heer Keyzer zich tegenstan
der van openbare vergaderingen van
het NOS-bestuur en de programmara
den verklaart, vereist nadere toelich
ting.
In onze krant hebben we deze zomer
het plan om de NOS behalve meer
„open" ook „openbaar" te maken van
tweedegraads-belang genoemd, omdat
in de praktijk alles wat niet aan de
grote klok gehangen moet worden nu
naar de Raad van Beheer zal worden
geschoven, welk dagelijks bestuur van
de NOS buiten de openbaarheid blijft
vallen. In de tweede plaats slaan we
van de geplande openbaarheid in Hil
versum niet achterover, omdat er ner
gens in Nederland een vergiet met gro
tere gaten bestaat dan in ons nationale
radio- en televisiecentrum.
Betekent dit nu dat de openbaarheid
van de NOS geen eerlijke openbaarheid
zal zijn? Met zijn Haagse herinnerin
gen nog vers in het geheugen kan de
heer Keyzer met collega's Van Doorn,
Klocs en Kieft proberen na te gaan, of
er geen paralel te trekken valt met de
openbaarheid van onze volksvertegen
woordiging op het Binnenhof. Ook daar
slagen ministers, staatssecretarissen en
politici-Kamerleden erin bepaalde za
ken voorlopig buiten de openbare ver
gaderingen te houden; ook daar is een
deel van wat regeringspartijen en op
positie verkondigen meer bestemd voor
de publieke opinie dan bedoeld als stut-
se voor de waarheid.
Misschien acht de heer Keyzer een
eerlijke openbaarheid in Hilversum on
mogelijk, omdat door de botsing van
belangen tussen NOS en omroepvereni
gingen, tussen grote en kleine omroep
verenigingen onderling bij mening dis
cussie allerlei onduidelijke nevenfacto
ren in het spel een rol meespelen. We
dachten dat ook dit hem na zijn politie
ke carrière geen ongewoon verschijnsel
zal zijn. Want hoe vaak worden- en
dan met name in de Tweede Kamer-
politieke debatten niet, bewust of onbe
wust, door bijbedoelingen beïnvloed?
Overigens zou het zeker interessant
zijn, wanneer straks in de openbaarheid
komt de strijd welke de nieuwe AVRO-
voorzitter blijkens zijn beginselverkla
ring gaat voeren voor een aantal met
name genoemde idealen: loyaliteit voor
de medemens bij alle uitzendingen, kri
tiek alleen met constructieve bedoelin
gen, een omroepbeleid dat niet te veel
tegen de publieke wens in gaat en toch
eigen kleur zal krijgen.
Het zal de moeite waard zijn te
kunnen waarnemen wat de heer Key
zer om dit allemaal te realiseren bin
nen het samenwerkingsverband van de
NOS gaat doen.
Jan de
Hartogs
„Gods
Geuzen"
Dokter Brits Jansen met een
kleine Indonesiër verwelkomt de
zojuist uit Nederland gearri
veerde Anton Zorgdrager in
Robert Mulligans verfilming van
Jan de Hartogs „Gods Geuzen",
die vanavond op het eerste net
om negen uur wordt vertoond.
„The spiral road" is een gladde
film geworden, waarin psycholo
gische inslag van De Hartogs
boek, de bijna blinde eerzucht
van de arts Drager naast het
ruwe, maar ongecompliceerde
godsvertromóen van dokter Brits
Jansen op de achtergrond is ge
raakt. Rock Hudson is een opper
vlakkige flinke Anton Zorg
drager, terwijl Burl Ives als een
bulderbast van een medicus de
show steelt.
Winterprogramma VPRO
(Van c
e radio- en tv-redactie) den
De VPRO zal in het komende televi
sieseizoen blijven streven naar open
programmavormen, waarbinnen diver
se problemen aan de orde worden
gesteld. Naast de gebruikelijke vor
men van informatieverschaffing wil
de VPRO een type programma waarin
buitenstaanders aan het woord kun
nen komen.
Dit zal dan gebeuren in de zogenaam
de Namens-reeks die met een fre
quentie van eens in de veertien dagen
op Nederland II zullen worden uitge
zonden.
Drie hoofdthema's zullenin de Na
mens-reeks worden aangesneden: het
onderwijs, de democratisering in poli
tiek en bedrijf en de woon- en leef
cultuur.
Voor het komende najaar zijn o.a. al
in produktie: Namens de parlementa
riër Jan Schafer; Namens een journa
list; Namens een kritische arts; Na
mens een werknemer en Namens een
oud-leerlinge van de meisjesnijver
heidsschool.
Eens in de vier weken is op Neder
land I midden op de avond plaats
ingeruimd voor een langere documen
taire. Als thema voor deze reeks pro
gramma's is gekozen de relatie tussen
de westerse en oosterse wereld, met
name tussen de Ver. Staten van Ame
rika en Oost-Azië. In de ee
Drama-produkties zullen in het aan
staande seizoen een vaste plaats krij
gen in het VPRO-televisieprogrammn.
Te beginnen op 21 oktober, als de
Hoffmans Vertellingen (naar aanlei
ding van de Chicago-processen) wordt
uitgezonden, staan dramatische pro-
dukties om de vier weken geprogram
meerd: Have Fun With Feiffer; Ge
luidshinder; Woyzeck; Rotmord; Bint;
de Pantserkrant van Menno ter
Op Nederland II wordt eens in de
vier weken een aflevering uitgezon
den van de Dick Cavettshow, waarin
Dick Cavett praat met bekende men
sen uit de showwereld, bijvoorbeeld
Fred Astaire.
Tenslotte staat er nog een science-
fiction-reeks op het programma, geti
teld Star Trek. Vanaf 7 oktober zal
deze serie die handelt over verken
ningen in het heelal op het scherm
Hou het scherm in 't oog
Willem Duys zal het vanavond, nog
vaak zeggen: „Geef geld, geef ge
zondheid".
Ontmoetings-
coneert
Reizigers, die in de vertrekhal
van het Romeinse vliegveld Fiu-
micino op hun vliegtuig wachtten,
hebben een concert impromptu
kunnen beluisteren, dat ten beste
werd gegeven door twee van de
grootste violisten van onze tijd,
Yehudi Menuhin en Henryk
Szeryng. Deze „ontmoetten elkaar
daar bij boeval en besloten de
tijd met muziek te korten. Zij
ruilden hun violen en gaven een
vijftien minuten durend concert,
dat door de aanwezigen zeer op
prijs werd gesteld."
School-t.v.
op kleuterschool
De Nederlandse Onderwijstelevi
sie wil omstreeks 1973-1974 ook
televisieprogramma's gaan maken
voor het kleuteronderwijs en de
eerste tweede klas van de lagere
school. Dit zei de directeur van
de onderwij stelevisie, de heer R.
H. Hakkert, bij de opening van
een school in Nunspeet. Uitbrei
ding van de zendtijd per jaar
.220 programma's van twintig mi
nuten is door tekort aan geld
nog niet mogelijk. Een handicap
is, aldus de heer Hakkert, dat de
onderwijsprogramma's uit de om
roepbijdragen worden bekostigd.
De komst van de videorecorder is
een grote stap vooruit.
NCRV's Hier en Nu stelde het Am
sterdamse „Vondelparkproject" aan de
orde, alsmede de nasleep ervan. Wat
ter tafel kwam vonden we doodge
woon verbijsterend. Er ïb bij de „sla
pers" sprake geweest van criminali
teit, er was verontrustend drug-mis
bruik, er was sprake van verregaande
overtreding van de zedelijkheidswet
geving, er zijn doden gevallen
Die feiten werden niet alleen aange
dragen door Amsterdamse hoofdin
specteur Vrijburg, maar ook door
voormalige „slapers". Een eng idee,
niet alleen omdat zoiets vandaag de
dag in ons land mogelijk blijkt, maar
vooral omdat in de grootste stad van
ons land de overheid een en ander
min of meer oogluikend heeft gadege
slagen. Hier was geen sprake van
milieuverontreiniging het geliefde
t.v.-onderwerp maar van regel
rechte milieuverpesting.
VARA's Achter het Nieuws was erg
actief terzake van de Bormann-affai-
re, wellicht de „canard" van dit jaar
en gaf voorts de première van de
nieuwe rubriek ,.Op bezoek bij". Het
eerste bezoek werd gebracht aan dr.
Meinsma, de man achter de OQ-kan-
kerspot, welks „harde" informatie on
getwijfeld een nuttig effect kan heb
ben (nadere inlichtingen: De Lairesse-
straat,~63 Amsterdam of Postbus 51
-Den Haag).
Over de opzet van „Op bezoek bij"
zijn we niet zo te spreken. Men gaat
rechtstreeks met de camera naar het
huis van de geïnterviewde en de re
dacteur in de studio kan een vraagje
tussendoor stellen. Omslachtige me
thode (duur ook!) die bij een gesprek
als het onderhavige, dat helemaal vol
gens draaiboek werd afgewerkt, geen
enkele zin heeft.
Godfried Bomans zette bij de NCRV
zijn reeks interviews voort. Zijn part
ner was ditmaal P. (GPV) Jongeling
en P. J. kwam erg sympathiek over.
Omdat hij zo verschrikkelijk eerlijk
is, elk woord dat hij zegt precies zo
meent. Jongeling heeft een wat naïef-
aandoende kijk op veel dingen, alles
wat niet overeenkomt met zijn visie
op de bijbel streept hij doodgewoon af
van het lijstje van mogelijkheden.
Maar hij heeft, om met Paulus te
spreken, een geloof dat bergen kan
verzetten. We vinden hem daarin een
benijdenswaardig mens.
Overigens past dit gesprek in de po
ging die de NCRV doet om het scha
de-effect te keren dat de Evangelische
Omroep voor haar vormt. We achten
dit niet pragmatisch, doch gewoon
Verstandig. De achterban van de
NCRV heeft kennelijk (en met goed
recht) behoefte aan uitzendingen die
direct religieus gericht zijn. Ook in
Hier en Nu was er zo'n onderwerp:
inleiding tot een komende reportage
over de „Jesus People" in de Verenigde
Staten. Het kan geen "kwaad als
„principiële omroepen" zich niet voor
hun principes generen, dachten we.
JG.
5?
Vanaf vanavond ongeveer half ne
gen tot vannacht twee uur kan heel
Nederland de grote inzamelingsaktie
„Geef Gezondheid" op de voet vol
gen via televisie (Nederland II) en
radio Hilversum 2. Een inzameling
voor Memisa, de Medische Missie Ak-
tie en ook wel de EHBO voor de Der
de Wereld genoemd.
Willem Duys zal zich samen met
Pim Jacobs en Alice Oppenheim ge
heel voor dit doel inzetten. Ook het
programma via Nederland I zal ver
scheidene keren worden onderbroken
om even over te schakelen naar de
Doelen in Rotterdam en de kijker op
de hoogte houden van de stand.
Operatie Minus-5
In deze aflevering getiteld „Gevaarlijk
speelgoed" moet de Koninklijke Aus
tralische Marine een gevaarlijk pro
jectiel onschadelijk maken. De leider
van de expeditie, een hoge marine
officier, roept bij zijn entree op de
Endeavour nogal wat vraagtekens
op.
Ned. II 19.30 uur.
Ramses en
Liselore
in Diligentia
DEN HAAG Ramses Shaffy en
Liselore Gerritsen zullen op 5 okto
ber samen een serie voorstellingen
geven in het verbouwde theater Dili
gentia in Den Haag. Het wordt het
eerste theaterprogramma van Dili
gentia na de officiële heropening op
maandag 4 oktober as.
Het gezamenlijk optreden van
Ramses en Liselore is op zichzelf ook
een primeur: de twee artiesten heb
ben tot dusver nooit samen op de
planken gestaan. Zij brengen een se
lectie uit hun nieuwste repertoire.
De muzikale begeleiding is in han
den van Ruud Bos. De serie in Dili
gentia omvat 19 voorstellingen.
NEDERLAND I
NOS:
18.45 uur:
Pip en Zip
18.55 uur:
Journaal
KRO:
*19.05 uur:
Kinderzangfestival
20.00 uur:
Journaal
20.21 uur:
Terschelling
NEDERLAND I
VARA
*17.00 uur
Woensdagmiddag
programma
NOS
*18.45 uur
Pip en Zip,
18.55 uur
Journaal
19.05 uur
Den Haag vandaag
*19.10 uur
- i Dubbeldekkertj es
20.55 uur:
Geef gezondheid
Memisa-actle
21.00 uur:
•Gods geuzen, film
23.15 uur:
Geef gezondheid
Memisa-actie
23.20 uur:
Journaal
NEDERLAND II
NOS:
18.45 uur:
Pip en Zip
20.21 uur
Pol. uitzending GPV
20.36 uur
Socutera
*20.46 uur
Uit de wereld
der insecten
*21.05 uur
Spel zonder grenzen
22.30 uur
Studio Sport
*23.15 uur
Journaal
18.55 uur:
Journaal
19.05 uur:
Den Haag vandaag
19.10 uur:
Première
AVRO:
*19.30 uur:
Operatie minus 5
20.00 uur:
Journaal
20.21 uur:
Geef gezondheid
Memisa-actie
VARA
19.05 uur
Sport Europacup
*20.00 uur
Journaal
20.21 uur
Nipkov-schijf '71
20.30 uur
Wat blijft er eigenlijk
over, film
*22.05 uur
Achter het nieuws
22.30 uur
Conflict i
op: vrolijk platenprogr. (13.00 Nws.; 13.03-
13.06 Radiojourn.) 14.00 Nws. 14.03 Gimmick.
15.00 Nws. 15.03 Muss. Boetiek. 16.00 Nws. 18.0!
Lichte platen. (17.00 Nws.; 17.03-17.06 Radio-
voensdag (verv.) (Pli
Vele kijkers dubbel-lidmaatschap
(Van onze omroepcorrespondent)
HILVERSUM Tijdens de gisteren
gehouden jaarlijkse persconferentie
verklaarde de voorzitter van de NCRV,
mr. dr. J. Ozlnga, dat het ledental van
zijn omropp in een jaar tijd met bijna
11.000 is gestegen. Dit in weerwil van
de komst van de Evangelische Omroep.
Spreker verklaarde, dat bij zich kon
indenken, dat vele NCRV-leden tegelij
kertijd donateur van de E.O. waren. De
veronderstelling, dat de NCRV met
wantrouwen dit succes van de E.O.
gadeslaat, wees hij categorisch van de
hand.
Beide omroeporganisaties zijn niet el-
kaars concurrenten en zetten zich in
hun programmabladen ook niet tegen
elkaar af. Dat de NCRV zowel bij radio
als televisie meer tijd aan de kerken en
het geestelijk lied zou gaan besteden,
noemde hij een onjuiste conclusie.
Ten aanzien van de geruchtmakende
Indonesië-affaire van de NOS gaf het
NCRV-bestuur bij monde van drs.
Gedwongen ontslag
N CRV-correspondent
bij Surinaamse t.v.
PARAMARIBO (ANP) Henk Herren-
berg, de Surinaamse vakbondsleider
tevens medewerker van de Surinaam
se televisiestichting en correspondent
voor de NCRV heeft geweigerd zijn
ontslag bij het tv-station te nemen,
alhoewel hem dit van hogerhand werd
gesuggereerd.
Indien hij niet uit eigen beweging
ontslag zou nemen, zou hem ontslag
worden verleend, zo wordt van welin
gelichte zijde vernomen. Herrenberg
zou een der leiders zijn geweest bij de
ongeregeldheden vorige week tijdens
de driedaagse algemene staking. Her
renberg meent dat hij zich daaraan
niet schuldig heeft gemaakt. De
NCRV heeft het voor zijn correspon
dent opgenomen en daarmee de woede
van het officiële Suriname op de hals
Geerink Bakker toe, dat over dit geza
menlijk programma vooraf nauwelijks
overleg met de omroepen was geplee,
In de omroepwet wordt ten aanzien v
de samenwerking tussen de NOS
omroepen gesproken, dat zulks dient
geschieden indien het zinvol en moge
lijk is. De heer Bakker verklaarde, dat
in dit geval de NOS met de wet in de
hand de vrijheid heeft om te verklaren,
dat een samenwerking bij een dergelijk
projekt van het eerste uur af onmoge
lijk blijkt.
Over het plan-Neelissen om een ge
zamenlijke tv-reportagc te maken van
de verkiezingen in Vietnam, het bezoek
van Nixon aan Rood-China en tijdens
deze reportagereis ook een bezoek te
brengen aan Oost-Pakistan, waren nog
geen details bekend.
ADVERTENTIE
niet langer wachten;
neem postgiro...
alles gratis en
21% rente toe!
