Tweespalt tussen dominicanen in Portorico voor bisschoppen aanleiding tot ontslagen Geen sprake van autonome R.M.S. Directie van Verolme afwezig: misverstand Grote hasjiesj- smokkel ontdekt C. en A. met Polen in onder handeling Initiatief van Sovjet-Unie verwacht Westerbork telescoop is onovertrefbaar WOENSDAG 8 SEPTEMBER 1971 LEIDSE COURANT PAGINA 7 NIJMEGEN (KNP) Een deel van de 9 dominicanen, die door hun respectievelijke bisschoppen uit hun functies ontslagen zijn, verlaat Portorico. De overblyvenden zyn voornemens een dominicaanse religieuze commune te stichten, teneinde van daaruit hun werk onder de bevolking voort te zet ten. „De gelofte van armoede zal dan van bijzondere actualiteit voor ons worden", al dus pater Cyril Meyers o.p., vóór zijn ont slag pastoor van Comerio in Portorico. Hij verblijft voor een korte vakantie bij familie in Nederland. Pater Meyers is gisteren in ons land aange komen. Hoe lang zijn vakantie zal duren is nog niet zeker. Binnen zes weken wil hij weer terug naar Portorico, want zijn retour biljet is 45 dagen geldig. Het is mogelijk, zo zegt hij, dat ik nog naar Rome ga om daar toelichting te geven over de omstandigheden van ons ontslag. De ontslagen dominicanen hebben namelijk bij hun provincialaat in Nederland beroep aangetekend tegen de maatregel van de bisschoppen Fremiot Tor res van Ponce en Rafael Grovas van Ca- guas. De provinciaals hebben op hun beurt dit beroep verder doorgespeeld naar Rome. In een gesprek deelde pater Meyers mee, dat het team van dominicanen in Yauco uit elkaar ligt. Pater Ben Vocking gaat van Portorico naar Peru. Dr. F. Boks, gespeciali seerd in de Zuidamerikaanse problemen, keert naar Nederland terug. Wat de paters Pons en Pijnenburg gaan doen is nog niet bekend. Pater Meyers staat er niet zo van te kijken, dat het team van Yauco uit elkaar gevallen is. „Ze waren daar nog pas ander half jaar als team bezig. Zij hebben nog niet die ondergrond als ons team in Comerio". Wat zijn de problemen van Portorico? „Zij zijn in wezen dezelfde als in alle Zuidame rikaanse landen. Er is gebrek aan industra- lisatie. De aanwezige industrie is in vreem de handen, zodat de profijten naar het buitenland gaan. De landbouw is kapot ge maakt omwille van die industrie. Maar het zijn vooral de lagere klassen die daar de i ondervinden, d.w.z. 80 procent van de bevolking. Het is vooral naar die bevolkingsgroep, waarnaar we ons richten. Ons werk vindt grote weerklank. Dat blijkt dubbel, nu wij eruit gegooid zijn. Dagelijks staan de kranten er nog vol van", aldus pater Meyers. Hoe staat de kerk van Portorico in deze situatie? „Och, dat kan ik eigenlijk het best zo typeren", zegt pater Meyers. „De politici zeggen tegen de bisschoppen: „Als jullie je braaf houden, dan houden wij ze wel dom". De bisschoppen denken nog traditioneel en legalistisch. De uitzondering op die regel, bisschop Parilla, die ons ook verdedigt, is vanwege eerdere moeilijkheden op hetzelfde terrein, geen fungerend bisschop meer. Waren er politieke moeilijkheden? „Ja, maar op hetzelfde vlak als met de bisschop. Toen er in Comerio vijf van de zeven fabriekjes gesloten werden en als gevolg daarvan 150 mensen op straat kwamen te staan, heb ik bij de minister van arbeid geprotesteerd. Wat hij zei kwam eigenlijk neer op: bemoei je maar met de godsdienst. Ik kan geen onrust hebben. De bisschoppen houden het met de mensen van stand, de 20 procent Portoricijnen, die het goed hebben. Evenmin als de regering willen zij onrust hebben." Waarom is pater Meyers eigenlijk van de algemene pastorale gedragsregel op Portori co afgeweken? Daar is zijns inziens het tweede Vatikaanse Concilie schuld aan met zijn richtlijnen voor de verhouding kerk en wereld, „ftet'is ook onze praktische uitwer king van de encyklieken van paus Joannes en paus Paulus over de onrechtvaardigheid in de wereld en van de grote Zuidameri kaanse bisschoppenconferentie in Medellin in Columbia. Wat doet pater Meyers eigenlijk met zijn team in Comerio! „Ons werk, dat wij samen doen met de methodisten en met de Univer- sita de la Calle (letterlijk: universiteit van de straat, een soort volkshogeschool), bestaat voornamelijk in het bewustmaken van de Portoricijnen van hun situatie, niet alleen voor wat betreft hun kerk-zijn, maar even zeer hun sociaal-economische situatie. Dit loopt in lkaar over. Een tijdje geleden liet ik een stel jongelui de muur rond de kerk abstract vol schilderen. Ze hadden er plezier in en nu werken heel veel jongeren mee aan een zeef drukkerij. Het is een artistieke ontspanning, maar tegelijk blijkbaar een politieke bewustwording. De plakkaten die zij maken liegen er soms niet om." Pater Meyers laat een paar voorbeelden zien. Een heeft tot tekst: Het gewone volk omhoog, de hogen omlaag. „Het is duidelijk dat ons werk reacties uitlokt van de ver melde 20 procent. Wij zijn naar hun mening te maatschappij-kritisch ingesteld. Het lokt ook kritiek uit van de partij die op het ogenblik aan de macht is, de nieuwe pro gressieve partij. Deze partij is echter bijzon der conservatief, op het fascistische af. Zij zeggen: wij doen toch veel voor de armen. Ik erken dat de algemene situatie op Porto rico wat beter geworden is, maar het zijn vooral de welgestelden, die er het meest van profiteren. Een simpel voorbeeld: de rege ring voerde kortgeleden een nieuwe autobe lasting in. Allemaal hetzelfde betalen. Dat klopt ook. De rijken betalen voor hun ton- nenzware Cadillac precies evenveel als een klein mannetje voor een Volkswagen. De regering wil ook de minimumlonen voor Portorico gelijk trekken met die in de Ver. Staten. Maar ze vergeet, dat de fabrieken daarom mensen ontslaan omdat ze niet duurder mogen draaien. Bovendien vermin dert de industralisatie, zodat de werkgele genheid niet groter wordt, eerder kleiner. Wij maken de mensen bewust van de on rechtvaardigheden in een puur economisch geleid bestel. Het komt erop neer, dat wij pressiegroepen vormen. En dat is het huidi ge bewind niet zo aangenaam", aldus pater Meyers. Geldt die bewustmaking ook ten aanzien van de kerk? „Het een gaat niet zonder het ander. De kerk in Portorico is altijd een Spaans koloniale kerk geweest. De Porto ricijnen hebben nooit een landseigen kerk gekend met landseigen kenmerken. Het or gel zegt de Portoricijn niet veel, de guitaar echter des te meer. Maar bisschip Groyas heeft de guitaar altijd verboden." Pater Meyers laat ondertussen een plaat horen van nieuwe kerkmuziek in Portorico. die in Comerio tot stand is gekomen. De guitaar en de bongo (kleine dieptetrommen) nemen er een belangrijke plaats in. Zijn de kerken* in Comerio en Yaco nog dicht? Zegt pater Meyers: „De kerk van Yauco is op bevel van de bisschop weer geopend. Hij antwoordde dit op een brief van de parochiegemeenschap, toen deze om inlichtingen vroeg over zijn maatregel tegen de dominicanen. De parochiegemeenschap bood aan direct de kerk te openen, wanneer hij zijn informatie gaf. De bisschop gaf de informatie echter niet, maar gelastte de kerk te openen. In Comerio is de kerk nog dicht. De mensen zeggen: dat kerkgebouw is de kerk niet. Wij zijn de kerk, wij, levende mensen. Zij zeggen: Wat hebben wij aan onze bisschop. Hij luistert niet eens naar ons. Zij hebben ook scherpe kritiek op hun bisschop. Bisschop Grovas wil een paleis voor zich laten bouwen. Het jonge diocees Caguas heeft namelijk nog geen bisschoppe lijke residentie. Hij heeft elke parochie een aanslag opgelegd. Het arme Comerio moet 9000 dollar opbrengen. Er gaat vijftig pro cent van de parochiële inkomsten naar de bisschop en naar het dominicaanse vicariaat. Een oude vrouw zei me: we betalen de bisschop honderd dollar per maand *voor iar hij gooit onze priesters eruit." Hoe denkt pater Meyers over de toekomst? „De onrust staat dichtbij. Misschien staat de hele toestand al op springen. Noch de bis schoppen, noch de politici zullen de gespan nen situatie met repressieve maatregelen uiteindelijk in toom kunnen houden." Hoe is de verhouding der beide dominica nerteams met de rest der dominicanen. Pa ter Meyers: (aarzelend) „Niet zo goed. We 'vinden steun bij in totaal 17 dominicanen, van wie 2 Portoricijnen. De 28 anderen volgen een andere koers dan wij. Zij houden het bij de oude traditionele, koloniserende koers. Zij zeggen: de mensen zijn nog niet rijp. Ik weet dat er onder hen echter verschillenden zijn, die omwille van ons 's nachts niet kunnen slapen. Eigenlijk gaat het onder de dominicanen in Portorico hard tegen hard. Het is deze tweespalt die het de bisschoppen mogelijk heeft gemaakt tegen ons op te treden. „Geef mij maar rustige dominicanen, net zoals die anderen", zeggen Pater Meyers besluit: „In feite is er tegen over de bisschop een vertrouwenscrisis bij de mensen, omdat de laatsten zich van hun situatie bewust worden. Hij vertelt tenslotte het laatste nieuws uit Portorico: de bis schoppen hebben een brief geschreven aan de katholieke universiteit en colleges, waarin zij verbieden een van de ontslagen pries ters tot leraar te benoemen. Scheepsbouwer trachtte vergeefs ROTTERDAM (ANP) De officier van justitie by de rechtbank in Rotter dam heeft gevangenisstraffen van drie ëneenhalf tweeëneenhalf en anderhalf jaar geëist tegen vier Rotterdammers, die jervan worden verdach, betrokken te zijn feweest bjj de import en handel van een grote hoeveelheid hasjiesj uit Libanon. De officier van justitie, mr. A. Niessen iei in zijn requisitoir, dat deze zaak, voor zover hem bekend, de grootste jbasjiesjsmokkel is, die ooit in Nederland »an het licht is gekomen. Gevangenisstraffen van drieëneenhalf iaar met aftrek werden geëist tegen de 29-jarige importeur Gerard H. en de 23- arige caféhouder Willem S. H. zou in otaal 260 kg hasjiesj hebben geïmpor- eerd. Volgens de officier heeft S.- in totaal zeker 330 kilo hasjiesj verhandeld voor «n bedrag van f 450.000,— inkoop en heeft hij een winst gemaakt van onge-' ?er anderhalve ton. Mr, Niessen eiste een gevangenisstraf Van tweeëneenhalf jaar met aftrek tegep de 31-jarige koopman Aad V., die in otaal 195 kilo hasjiesj zou hebben in gevoerd. De 24-jarige vertegenwoordiger in van S., die ervan wordt verdacht, aandeel te hebben gehad bij de im- ort van ongeveer 157 kilo hasjisj, hoor de een gevangenisstraf van anderhalf jaar met aftrek tegen zich eisen. De officier zei voorts, dat nog een aan- verdachten in deze zaak wordt gezocht. (Van een onzer verslaggevers) ROTTERDAM „Een misverstand", zo verklaarde scheepsbouwer Verolme gisteravond in Rotterdam de afwezig heid van de directie van het scheeps- bouwconcern. Op de privé-receptie die de 71-jarige scheepsbouwer in het Hil- tonhotel hield, ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Verolme Ma chinefabriek IJssclmonde, waren trou wens meer vooraanstaande personen af- De receptie, die via advertenties in dagbladen was aangekondigd was door de heer Verolme op touw gezet omdat de directie het jubileum zelf liever in tern wilde vieren. „Dan doe ik het zelf", moet de heer Verolme gedacht hebben. Samen met zijn vrouw wachtte hij tijdens de twee uur durende recep tie echter tevergeefs op belangrijke Ne derlanders. Een gemis dat slecht ten de le werd goed gemaakt door de werkers van het eerste uur, die later met de scheepsbouwer en de directie aan een diner zouden aanzitten. De heer Verol- verklaarde zich uiteindelijk bij de fusie van het»Rijn-Schelde concern te hebben neergelegd. Wel wilde hij kwijt dat het Verolmeconcern alleen doorge gaan zou zijn als de orderstroom zes maanden eerder was losgekomen. Voor wat hem zelf betreft zag de scheeps bouwer een grote rol achter de scher- van het Verolmeconcern wegge legd. Onderzoek naar mensen achter jeneverstokerij (Vap een onzer verslaggevers) LAGE MIERDE Gisteren is de fis cale inlichtingen- en opsporingsdienst (FIOD) ingeschakeld bü het zoeken naar de inrichters en/of eigenaren van de clandestiene jeneverstokerij, die in de nacht van zondag op maandag is ont dekt in een Jandbouwschuur te Lage Mierde. De FIOD wil niet uitschakelen, dat de mensen achter deze stokerij ook het een en ander te maken hebben gehad met de illegale stokerij, die enkele we ken geleden in Alphen aan den Rijn is gevonden en zal ook vooral naar aan wijzingen in die richting zoeken. DEN HAAG (ANP) Op uitnodiging van de Poolse regering onderhandelt C. en A. over de mogelijkheid om heren kostuums te laten vervaardigen door Intermoda, een Poolse staatsonderne- Het Groningse confectiebedrijf Grol, dat in moeilijkheden is geraakt, liet jaarlijks 100.000 herenkostuums door dit Poolse bedrijf maken. Nu deze op dracht door de moeilijkheden van Grol is weggevallen zit de Poolse confectie- industrie met een flink stuk ongebruik te capaciteit. De Poolse regering heeft C. en A. verzocht te willen overwegen, of zij dit gat zou kunnen opvullen. Voor C. en A. maakt dit, zo deelde een woordvoerder mede, inderdaad een punt van overweging uit. Het is niet uitgesloten, dat C. en A., als Polen kostuums, die aan hoge kwaliteitseisen voldoen, tegen aantrekkelijke prijs (dank zij de lage lonen in dat land) zou kunnen leveren, van deze mogelijkheid gebruik zal willen maken. Hierdoor zal niemand in de zes ateliers, die C. en A in ons land heeft, zonder werk gera- ONT WAPENIN G MOSKOU (Reuter) De Sovjet- Unie zal dezer dagen officieel het bij eenroepen van een wereldconferentie over ontwapening voorstellen, zo is dinsdag van welingelichte diplomatieke zijde in Moskou vernomen. Het denkbeeld is al geopperd door de Russische partijleider Leonid Brezjnev, die het in maart op 't 24-ste congres van de Russische communistische partij als onderdeel noemde van een uit zes pun ten bestaand vredesprogram. Naar van genoemde zijde verluidt, heeft Moskou het initiatief al aangekondigd bij een aantal landen, waarmee de Sovjet-Unie overeenkomsten heeft inzake politiek overleg. Het officiële voorstel zou wor den gedaan in een brief aan secretaris generaal Oe Thant van de Verenigde Naties. DEN HAAG (ANP). Ruim een jaar na de ingebruikneming van de synthese radiotelescoop te Westerbork, blijkt dit instrument aan de stoutste verwachtingen te voldoen. In oplossend vermogen en gevoeligheid overtreft de telescoop thans alle andere bestaande radiotelescopen in de wereld. Indien op korte termijn een aantal noodzakelijke wijzigingen wordt aangebracht, die met name de gevoeligheid nog kunnen vergroten, kan Westerbork zijn vooraan staande plaats in de eerstkomende jaren behouden. Dit staat in het jaarverslag van de „Stichting Radio straling van Zon en Melkweg" 1970. Prof. dr. H. van der Laan, .hoogleraar in de astro nomie in Leiden en bestuurslid van de stichting, schat dat in de komende vijf jaar nog zes miljoen gulden nodig zijn om de telescoop volledig te benutten. Tot nu toe is circa dertig miljoen gulden in het instrument geïnvesteerd. De Leidse hoogleraar heeft goede hoop, dat de overheid bereid is mede gezien de enthou siaste internationale reacties op tot dusver verkregen resultaten deze uitbreidingen te financieren. Op het ogenblik wacht een dertigtal programma's op uitvoering door de telescoop. Vele aanvragen uit binnen- en buitenland zijn in behandeling. Volgend jaar mei wordt een nieuwe faze in het onderzoek door Westerbork ingeluid, als de ontvangers bij een golflengte van zes en vijftig centimeter gereed zijn. Enkele belangrijke programma's, die in Westerbork thans worden uitgevoerd, hebben betrekking op het vraagstuk van de activiteit in de kernen van sterren stelsels. De afgelopen twintig jaar is het duidelijk geworden, dat in de kernen van misschien de meeste stelsels een dergelijke soort activiteit plaatsheeft, die soms tot bijzonder heftige explosies leidt. De omvang van deze eruptieve verschijnselen blijkt wel uit de zogenaamde „quasars", waarbij de kern de gehele rest van het sterrenstelsel ver overstraalt. Ook het melkwegstelsel schijnt volgens waarnemingen in Dwingeloo, vijf a tien miljoen jaar geleden een enorme explosieve periode te hebben doorgemaakt. Er is nog weinig bekend over de oorzaken, die tot zulke explosies leiden. MOSKOU (AFP) De maansonde Loena-18 die op 2 september door de Russen werd gelanceerd en maandag nacht in een baan om de maan gekomen, heeft nieuw wetenschappelijk materiaal aan boord dat spoedig op de maan zal worden neergezet. In november 1970 werd met de Loe- na-17 een maankarretje de Loenochod, naar de maan gebracht, dat sindsdien vele werkzaamheden heeft verricht. Vissterfte Maas floor bijzonder lage waterstand (Van een onzer verslaggevers) GREVENBICHT De oorzaak van effe massale vissterfte, die vorige week .donderdag in de Maas te Grevenbicht Werd geconstateerd is niet veroorzaakt 01' "kor lozingen van DSM of andere be drijven. Volgens de provinciale water- "aal, die gisteren een diepgaand onder- »oek afrondde, is de vissterfte uitslui tend het gevolg van een abnormaal l'age waterstand in de Maas. dn geen 10 jaar is de waterstand zo Ia8 geweest", aldus een provincie- 'oordvoerder. De bijzonder lage water- Wand is een gevolg van het feit, dat er 'gelopen winter en voorjaar te weinig eerslag is gevallen. Door de lage wa- ïrstand krijgen de vissen zuurstofge- Dit zuurstofgebrek wordt 's avonds og groter als bij het verdwijnen van oet zonlicht de algvorming ophoudt. Zuidmolukkers kunnen terug een heuglijke dag voor de Opelfabrieken. Sinds de dag dat Adam Opel vi overging op auto's zijn er tien miljoen Opeis vervaardigd. Nummer 9.999.999, numme eerden aangeboden aan het Duitse Rode Kruis. (Van onze parlementaire xedactie) DEN HAAG Volgens minister Schmelzer (Buitenlandse Zaken) heeft hü bij zyn bezoek aan Indonesië „nieuwe denkbeelden" vernomen over de terug keer van de hier wonende Zuid-Moluk- kers naar Indonesië. Hij heeft daarover gisteren een gesprek gehad met ir. Ma- nusama, die door zjjn volgelingen als pre sident van de republiek der Zuid-Mo- lukken (R.M.S.) wordt beschouwd. Minis ter Schmelzer zei ons desgevraagd het denkbaar te achten dat dit gesprek wordt voortgezet. Ir. Manusama zei ons gisteravond dat de Zuid-Molukse leiders besloten hadden geen verklaring over het gesprek met minister Schmelzer uit te geven. Hij wil de zelfs geen typering van het gesprek geven en zei niet te weten of er inder daad nog meer gesprekken gehouden gaan worden. Deze ongebruikelijke stilzwijgendheid van Ambonese kant en de voorzichtige formuleringen van minister Schmelzer op een persconferentie doen vermoeden dat er mogelijkerwijs een begrip van een op lossing voor het Zuid-Molukse vraagstuk in de maak is. Minister Schmelzer zei dat „de zaak in gang is gezet", doch dat er geen concrete besluiten genomen zijn in zijn besprekingen met de Indonesische autoriteiten, waaronder minister van Buitenlandse Zaken Malik. Minister Schmelzer zei „oriënterend- informatief" over de Zuid-Molukse kwes tie te hebben gesproken. Hij wilde er verder geen concrete publieke medede lingen over doen omdat die schade zou den kunnen berokkenen en een oplossing van dit „heel gevoelige probleem" in de weg zouden kunnen staan. Wel zei hij de indruk te hebben gekregen dat de Zuid-Molukkers welkom in Indonesië zijn „als ze loyaal in Indonesisch staats verband willen leven". Dit betekent dat er geen sprake kan zijn van een autono me republiek der Zuid-Molukken, zoals ir. Manusama en zijn volgelingen nog al tijd als eerste eis stellen. Ook de nieuwe Nederlandse regering weigert zich ach ter die eis te stellen en het Zuid-Molukse probleem zodoende tot een „politieke zaak" te maken. De „nieuwe denkbeelden" waarover drs. Schmelzer sprak zouden betrekking hebben up het creëren van Nederlandse ontwikkelingsprojecten in Indonesië ten behoeve van terugkerende Zoud-Moluk- kers' "WD staan open om Indonesische initiatieven in het kader van het ontwik kelingsbeleid te bezien" zei minister Schmelzer in dit verband. Hij zei echter geen aanbod uit Indonesië meegenomen te hebben. Minister Schmelzer noemde het staats, bezoek van koningin Juliana en prins Bernhard ean Indonesië „duidelijk ge slaagd". Hij wilde geen voorspelling doen over de follow-up. Hij vond echter dat ,het bezoek een stimulans is geweest voor het groeien van een vertrouwens sfeer en versterking van de betrekkin gen met Indonesië. Hij herhaalde nog eens. geen enkel voorstel aan zijn collega Malik te hebben gedaan over bijzondere politieke relaties, zodat er ook geen sprake kan zijn van een verwerping daarvan door Indonesië Slechts één politieke partij in Jordanië AMMAN Koning Hoessein van Jordanië heeft gisteren aangekondigd dat in zijn land één politieke partij zal worden toegelaten. Hiermee wordt het voorbeeld gevolgd van Egypte en ande re Arabische landen. Evenals in deze landen kunnen communisten geen lid worden van de nieuwe partij die Jor daans Nationale Liga zal heten. Reeds enige jaren zijn in Jordanië alle poli tieke partijen verboden. Later' in de Kinder boekenweek DEN HAAG „De Bijenkorf" heeft een nieuw initiatief genomen in ver band met de komende Kinderboeken week. Ze wil tegen kostprijs een boekje uitgeven onder de titel „Later", waarfi kinderen vertellen over hun beroepskeu ze en hun motieven daartoe. Met medewerking van hoofden van de lagere scholen hoopt men te komen tot duizenden inzendingen. Een jury zal daar ca. 40 stuks uit selecteren. Als prijs voor deze 40 wordt een stukje „Later'1 ter beschikking gesteld. Zo zal een jongen die vliegenier wil worden een dagje kunnen rondkijken op So^s- terberg of Schiphol, een verpleegster in spé in een ziekenhuis mogen meelopen, een a.s. trambestuurder een dagje trammen en de verslaggever een dag op de krant rondkijken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1971 | | pagina 7