Geestelijke verontreiniging en
studentenstop verontrustend
l
Hoofdbestuur N.M.P. afgetreden
Bormann werkte
voor Rusland
Per dag sterven 40
mensen aan t roken
OPENING ACADEMISCH JAAR:
CONSUMENTENGIDS
Dankdienst
vrijlating
2d. Molukkers
Uitgewezen
Tsjech terug
in ons land
55
GEHLEN IN MEMOIRES
155
Tienvoudige
moord in
Australië
Theu wordt
streng bewaakt
Mr. H. van Mierlo van D'66:
Hoogstens 2 jaar voor
ka binet-Biesheuvel
MAANDAG 6 SEPTEMBER 1971
LEIDSE COURANT
PAGINA 5
Dr. L. Meinsma: veertig doden per dag door roken.
Anti-rookmagier dr. Meinsma:
(Van een onzer verslaggevers)
GENEMUIDEN „Van tijd tot
tijd ben ik de somberste man van
ons land, want we leven in een pro-
sigarettenklimaat en de overheid
doet nauwelijks voldoende om dit
legen te gaan". Aan het woord: Ne
derlands meest prominente anti
rookmagiër dr. L. Meinsma, Fries
van geboorte, 15 jaar geleden met
roken gestopt. Ondanks die sombere
uitspraak keek hij zaterdag bijzon
der opgewekt, want in zijn spoor
bevonden zich tien mensen (drie
vrouwen en zeven mannen) die be
loofd hebben een jaar niet te zullen
Op 5 februari 1972 zal het jaar om
zijn en zullen ze elk fl.000,- ont
vangen uit handen van moppentap
per Max Tailleur en om elkaar nog
eens moed in te spreken waren de
10 samen met dr. Meinsma naar
Genemuiden getrokken in het noor
den van Overijssel. Genemuiden, het
enige Europese stadje dat een straat
kent waar een rookverbod heerst: de
Achterweg. Er wordt al lang niet
meer de hand gehouden aan dit
verbod. „Maar je moet natuurlijk
wel voorzichtig zijn", aldus een van
de stadshoeren die aan de Achter
weg woont. Omslachtig wijst hij
naar 20 hooimijten die langs de
rtraat staan (het rookverbod is een
maatregel genomen uit het oogpunt
van brandpreventie). Maar toen hij
de opgeruimd lachende dr. Meinsma
zag komen aanstappen, borg hij zijn
smeulende sigaar in de palm van
zijn hand weg.
Meinsma: „Ik ben soms wanhopig.
Want denkt u zich eens in. Per dag
gaan 40 mensen dood aan longkan
ker in Nederland. Per dag sterven
40 mensen aan het roken. En wan
neer grijpt wie nou eens in? Maar
omdat de overheid redelijk goed
'erdient aan de sigarettenindustrie
e het t
„Zou u voor een algeheel rookverbod
zijn?" Meinsma: „Nee, maar we zou
den een ander klimaat moeten pro
beren te creëren. Geen reclame bij
voorbeeld en niet roken in openbare
gebouwen".
„Wat denkt u van de halvarette van
Niemeijer?". Meinsma: „Angstwek
kend en misleidend. Want de sugge
stie wordt gewekt dat je veilig rookt
op die manier. Maar dat ding is
absoluut gevaarlijk. Er bestaat geen
veilige sigaret. De research van de
sigarettenindustrie? Een poging
de indruk te wekken alsof ze druk v hij dat
bezig zijn. Ik heb de sigarettenin
dustrie wel eens verweten dat ze
gebrek aan verantwoordelijkheidsge-
„Bent u ooit van die kant benaderd
>m met uw actie te stoppen?"
Meinsma: „Nee, nooit. Trouwens, dat
zou ik ook niet doen".
Dr. Meinsma vertelde dat vorig
jaar voor ruim 18 miljard gulden
aan banderollen voor sigaretten is
afgegeven. Per hoofd van de bevol
king werden 1.433 sigaretten ge
bruikt. Vooral de emancipatie van
de vrouw werkt volgens dr. Meins
ma een stijging van het sigaretten
gebruik in de hand, omdat de vrouw
gewoonten van de man overneemt,
de rookgewoonten. Toch gelooft
gunstige wending
DELFT De geestelijke verontreiniging
grijpt volgens professor ir. H. R. van Nauta
Lemke, rector-magnificus van de Delftse
technische hogeschool, steeeds meer om
zich heen. „De hoeveelheid informatie, die
iemand kan verwerken is nog nergens vast
gesteld. Zij is slechts afhankelijk van wat de
postbode kan meedragen en van de grootte
r verslaggevers)
van de brievenbus. Tegen mogelijke gevaren
van medicijnen en hoogspanning wordt wel
gewaarschuwd, niet echter tegen gevaren bij
het verstrekken van informatie", aldus pro
fessor Van Nauta Lemke vanmorgen bij de
opening van het akademisch jaar voor de
Nederlandse universiteiten en technische
hogescholen.
Vaatwasmachine
De consumentenbond verhaalt in het
I laatste nummer van de Consumenten-
I gids zijn bevindingen met vaatwasma-
chines. De vaat werd in het algemeen
niet meer dan redelijk schoon. Meer
malen bleek dat verband te houden
met een te grote opgegeven capaciteit,
waardoor de zaak te dicht op elkaar
in de machine stond. De geringe ver
schillen in schoonwassen gingen ge
paard met vrij aanmerkelijke verschil
len in drogen. En ook wat de veilig
heid betreft zijn de machines niet
over één kam te scheren. Machines
waarvan de veiligheid goed of redelijk
was en die het verder ook bevredi
gend deden zonder exceptioneel duur
te zijn waren Constructa CG 100
(f 1098), Bosch Top-o-mat GV 120L-
121L (f 1398). Miele G 220 (f 1388) en
Bosch Tophit de Luxe GV 120S-121S
(f 1398).
Diastuurapparaat
"Wie bij de vertoning van zijn vakan
tiedia's een bandje met gesproken
tekst en muziek wil laten horen, kan
veel plezier hebben van een diastuur-
apparaat. Het is een toestel, dat de
dövyisseling van een automatische
projector regelt op commando van op de
band opgenomen signalen. Daardoor is
het dus mogelijk de dia's tegelijk met
het bijbehorende geluid te vertonen.
Onderzocht zijn alle vier in Nederland
verkrijgbare modellen, waarvan voor
al gezien het gebruikscomfort Philips
(f 135) en Uher (f 159) het best volde
den. Van die twee geeft de consumen
tenbond de voorkeur aan de goedko
pere Philips.
Die Zauberflöte
Van acht uitvoeringen van „Die Zau
berflöte" van Mozart werden er bij de
artistieke waardering drie hoog geno-
jteerd. Alle drie werden ook technisch
jnstig beoordeeld. Het beste van deze
Idrie vond de Consumentengids de uit-
van de Winner Philharmoni-
Georg Solti voor f73.50. (De
[uitvoering bestaat uit meerdere pla-
I (ten) op de voet gevolgd door de uit
voering van het Philhalmonia Orche-
Londen o.l.v. Otto Klemperer,
[eveneens f 73.50. Wie artistiek minder
[veeleisend is, doet een goede keuze
de veel goedkopere uitvoering
[van de Staatskapelle Dresden o.l.v.
jOtmar Suitner voor f 39.
koptelefoons
Tenslotte werden 43- stereo-koptele-
en vergelijkend onderzoek
worpen. Van de zeer goedkope
:t een goed te voldoen. In
de prijsklasse van 50 tot 100 gulden
werden exemplaren gevonden ihet een
zo goede kwaliteit dat ze niet onder-
deden voor de allerduurste. Mede ge-
i zien de prijs zijn aanbevelenswaardig
i IAKG K 60 en de daaraan identieke
I «her K 60 van f99 resp. f97, de AKG
j i X 120 van f 54. de Koss K 6 van f85
I to de Sony DR-5A van f 68. Wie
Wnder belang hecht aan akoestische
Hprtatie doet ook met de Sennheiser
414 van f78.50 en de REC RH 711
**1 f 63.50 een goede keus.
DEN HAAG (ANP) In de kerk van
jtoeloord, het woonoord van Zuid-
tn IJsselmonde, is zaterdag-
Jtod»* een dankdienst gehouden voor
*r|)lating van 24 van de 35 Zuid-
^tokkers, die veroordeeld werden we-
N de bezetting van de Indonesische
«Identie in Wassenaar.
Tw gelegenheid van de vrijlating had-
J1 eerder in de nacht van vrijdag op
terdag in het woonoord Lunetten in
'jSht feestelijkheden plaatsgevonden.
De elf Ambonezen, die een langere ge-
"genisstraf kregen dan de 24, wier
^tijd zaterdag om was, dienden een
om gratie in. Gevraagd was om
geval voor 4 september op dat
fzoek te reageren in welke vorm dan
Volgens ir. Manusama, president
n de uZid-Molukkers in ballingschap,
15 de teleurstelling zeer groot omdat
P erikel antwoord was ontvangen.
DE BILT (ANP) De 22-jarige Jiri
Broz die vorige week uit Nederland
werd gezet is gistermiddag met toe
stemming van staatssecretaris Grosheide
(Justitie) naar ons land teruggekeerd
om herziening van zijn zaak te beplei
ten. Hij had in Parijs van de Neder
landse ambassade een geleidebriefje
voor de reis naar ons land meegekre
gen.
Vandaag heeft hij de politie opnieuw
om een verblijfsvergunning gevraagd.
Zijn eerste verzoek om een verblijfs
vergunning op grond van politiek
vluchtelingschap was door het ministe
rie van Justitie afgewezen. De Tsjech
kwam enkele maanden geleden Neder
land binnen nadat hij in Athene uit
een Tsjecho-Slowaaks reisgezelschap
was weggelopen.
De landelijke stichting wereldwinkel
in Odijk heeft minister Van Agt (Justi
tie) in een open brief gevraagd wat de
reden is van de haast waarmee de Ê0-
jarige Spanjaard Menas Garcia Pellicer
vrijdag j.l. uit Nederland is verwijderd.
Pellicer werd uitgewezen nadat hij uit
het Spaanse leger was gedeserteerd.
NEW YORK (AP) Reinhard Geh
len, voormalig Duits officier en na d<
oorlog hoofd van de Westduitse inlich
tingendienst, beweert, naar wordt ge
meld in een binnenkort te publiceren
boek dat Martin Bormann. de naaste
medewerker van Hitier, een Russische
medewerker is geweest en nog geen
drie jaar geleden in de Sovjet-Unie is
overleden. Deze onthulling is een
de vele in bet manuscript dat
wordt gemeld de memoires inhoudt
de 69-jarige Gehlen die in 1968 met
pensioen is gegaan.
Volgens berichten in de New York
Post en de New York Times van zater
dag, wordt het boek achter gesloten
deuren gedrukt bij Hass en Kohier,
kleine uitgeverij in Mainz. Te beginnen
op 10 september zal het in gedeelten
ADELAIDE (Reuter) Tien m«
zijn vanmorgen vroeg op een afgelegen
boerderij bij de Australische stad Ade
laide doodgeschoten. Het waren eei
moeder en haar zeven kinderen in de
leeftijd van vier tot negentien jaar
nog een verwante met haar kind
twee jaar. De politie heeft de echtgenoot
van de vermoorde moeder, de 40-jarige
Cliff Bartholomeus aangehouden
een verhoor.
Een soortgelijk bloedbad speelde zich
zaterdagochtend af in Phoenix, it
Amerikaanse staat Arizona. Daar werd
een gezin van zeven personen vermoord.
Ook daar is iemand aangehouden.
SAIGON (AFP) President N. Van
Thieu van Zuid-Vietnam laat zich scherp
bewaken na de overigens later ontkende,
uitlating van zijn vice-president Ky dat
deze geweld zal gebruiken om de presi
dent te „vernietigen" als deze niet bin-
hen twee weken de komende presi
dentsverkiezingen afgelast,
alleen Thieu kandidaat is.
Talrijke vrachtwagens vol met tot de
tanden gewapende politiemannen als
mede twee pantserwagens weken niet
de zijde van Thieu toen deze zater
dag aanwezig was bij de officiële ope
ning van een nieuw ziekenhuis bij Sai
gon. Intussen werd in de stad druk
gepatrouilleerd en voorbijgangers
worden gepubliceerd in het conservatie
ve Hamburgse blad Die Welt. In het
boek betwist Gehlen aanvankelijke be
richten over het lot van Bormann. Ge
meld -is dat hij oftewel buiten de bun
ker van Hitler in Berlijn is gesneuveld
of naar Zuid-Amerika zou zijn ge
vlucht. Volgens de memoires is Bor
mann naar de Russische linies gevlucht
toen de Russen steeds dichter bij de
Führerbunker kwamen in de laatste
dagen van de tweede wereldoorlog en
dat hij tenslotte onderdak in de Sovjet-
Unie heeft gekregen.
Gehlen heeft zich destijds met zijn
gehele staf overgegeven aan generaal
George Patton. Onder Hitler was Geh
len chef van de inlichtingendienst van
de Wehrmacht aan het oostfront. In
1947 gaf de CIA hem machtiging de
leiding te nemen van de Westduitse
inlichtingendienst. In andere delen van
het manuscript wordt onthuld dat Geh
len zes miljoen dollar per jaar van de
Amerikaanse regering heeft ontvangen
voor drieentwintig jaar activiteiten voor
een anticommunistisch spionagenet-
werk. Hij zou voorts geholpen hebben
bij het op poten zetten van de Israëli
sche inlichtingendiensten; ex-nazi's zou
den nu in het Midden-Oosten voor
Israël tegen Arabische landen spione
ren. De memoires, waarvan het bestaan
niet openlijk is bevestigd, bevatten naar
is gemeld ook een gedetailleerde analy
se van Russische politieke en militaire
doelstellingen voor de komende twee
decennia en een pleidooi voor de op
bouw van een militaire macht inn het
Weste om een communistische expan
sie te kunnen tegengaan.
Universiteiten
in Bolivia
gesloten
LA PAZ (EFE) Voor het eerst in
de academische geschiedenis van het
land zijn alle universiteiten in Bolivia
gesloten. De sluiting, die geschiedt op
last van president Hugo Banzer Suarez,
duurt tot 29 februari 1972, ongeveer j
40.000 studenten in de Boliviaanse hoofd- I
stad en 15.000 in het overige deel van I
Bolivia worden door de sluiting getrof
fen.
Gisteren keerde de eerder deze week
uitgewezen Tsjech Jiri Bror weer in
ons land terug.
Dronken schipper
ramt schepen
BRESKENS (ANP) De kapitein
van een sleepboot uit Wemeldinge heeft
in de nacht van vrijdag op zaterdag
voor enorme paniek gezorgd in de ha
ven van Breskens. Kapitein W. moest 's
nachts bij hoogwater een reparatieschip
van de werf naar de haven van Bres
kens overvaren. Daar aangekomen be
gon hij echter als een dolleman rondjes
in de haven van Breskens te draaien,
links en rechts vissersschepen ram-
Men was zelfs bang, dat de sleepboot
de jachthaven van Breskens zou bin
nenvaren. De reddingsboot „Javazee"
uit Breskens wist echter voordien
langszij de sleper te komen. Schipper
W. werd door de rijkspolitie te
De rector-magnificus van de Delftse
technische hogeschool kwam met deze
waarschuwing, nadat hij een aantal ge
gevens verzameld had van de infor
matie, die in dit geval de technische
hogeschool in omloop gebracht had.
Vorig jaar namelijk heeft de t.h.-Delft
zoveel papier in omloop gebracht, dat
hiervoor naar schatting 10.000 dertig
jarige bomen een bos van 3 a 4
ha. gekapt moesten worden. Dit be
tekent een hoeveelheid van 170.000 kg.
papier, alleen al door deze t.h. in circu
latie gebracht, ofwel 50 a 60 miljoen pa
gina's eenzijdig bedrukt. De P.T.T. pro
fiteerde van de enorme hoeveelheid brie
ven en drukwerken, die de t.h.-Delft vo
rig jaar verzonden heeft: ruim 1,75 mil
joen voor een bedrag van 400.000 gulden.
In Enschede pleitte de rector-magni
ficus van de Twentse technische hoge
school. professor dr. ir. J. C. Vlugter,
voor het verlenen van de universitaire
status aan het hoger technisch .beroeps
onderwijs. Volgens hem moeten afge
studeerden van de h.t.s. de titel „bacca
laureus in de technische wetenschappen"
verkrijgen. Daarna moeten zij de kans
hebben via een beperkte cursusduur aar
de technische hogescholen de inge
nieursgraad te verwerven.
Uit de toespraken van de rectores-
magnifici van de Nederlandse univ
teiten en technische hogescholen,
daag gehouden, blijkt de grote bezorgd
heid over de door de regering aangekon
digde bezuinigingen bij het wetenschap
pelijk onderwijs. Daarbij uitten zij even
eens hun ongerustheid over de studen
tenstop, die bij tal van faculteiten nood
zakelijk geworden is. „De universiteiten
zijn aangeland in het stadium van loting,
wachtlijsten en bewuste vermindering
van het onderwijspeil", aldus de nieuwe
rector-magnificus van de Utrechtse uni
versiteit professod dr. Sj. Groenman.
„Men improviseert van dag tot dag, tot
het eenvoudig niet meer gaat", zo gaf
hij in feite de mening weer van zijn
mede-collega's rectores-magnifici, die in
hun toespraken dezelfde problemen aan
haalden.
,.De grondoorzaak van dit alles zou
wel eens kunnen zijn", aldus professor
dr. A. G- M. v. Melsen van de Nijmeegse
universiteit, „dat wij onze huidige econo
mische capaciteit hebben overschat om
zoveel studenten een universitaire studie
te laten volgen en zoveel mensen vrij te
maken voor wetenschappelijk onderzoek
en onderwijs".
„Het is een illusie te veronderstellen,
dat men tegelijk kan bezuinigen en her-
struktureren", aldus professor Van Mei-
Verhoging melkprijs
in strijd met EEG
DEN HAAG (ANP) Het socialisti
sche Tweede Kamerlid ir. H. Vredellng,
tevens lid van het Europese parlement,
heeft de commissie van de Europese
gemeenschappen schriftelijk gevraagd
of de verhoging van de prijs voor melk
en melkprodukten, waartoe de Neder
landse gezamenlijke consumptiemelkon-
dernemingen hebben besloten, in over
eenstemming is met de concurrentiebe-
Terneuzen in hechtenis genomen palingen van de EEG.
(Van c
e parlementaire redactie)
ROTTERDAM De meerderheid
van de leden van D'66, die zaterdag in
de Rotterdamse Doelen bijeen
voor een studiedag, heeft zich voorstan
der getoond van de vorming var
Progcssieve Volkspartij. De fractievoor
zitter van die partij, mr. Hans
Mierlo, zei, dat men met de polarisatie
haast moet maken, omdat er 'n „dikke'
kans" is. dat het kabinet-Bicsheuvel
over een jaar of twee zal vallen. Bü
deze voortijdige val van het nieuwe
kabinet moet de kiezer volgens de heer
Van Mierlo al de duidelijke indruk
hebben, dat de polarisatie gestalte heeft
Generaal Gehlen (links): Bormann stierf in RuslandRechts: Bormann
VORDEN Het hoofdbestuur
Nederlandse Middenstandsparty is van
middag en bloc afgetreden. Gistermiddag
werd in Utrecht al besloten deze maat
regel te nemen in verband met de moei
lijkheden die zUn ontstaan tussen de
aanvankelijke oprichters en de huidige
ten zich identificeren. De zwaar be- kopstukken. Binnenkort wil het hoofd-
waakte toegangswegen tot het presi- bestuur van de NMP zich beraden over
dentiële paleis worden sinds vrijdag ge- I de oprichting van een nieuwe party,.die
durende de nacht voor het verkeer ge- niet uitsluitend de btlangen van een be
paalde groep wenst te behartigen,
veel meer de functie van centrumparty
wil gaan innemen.
In een verklaring zegt het NMP-
hoofdbestuur dat „de samenwerking met
de oorspronkelijke initiatiefnemers Te
Pas, Kamping en Dessing thans en in de
toekomst volkomen onmogelijk wordt
geacht".
Het hoofdbestuur is, aldus de verkla
ring, tot dit besluit gekomen aangezien
het de verantwoordelijkheid voor het
besturen van de NMP niet meer kan en
wil dragen „zolang de initiatiefnemers
denken en handelen alsof zij deze NMP
als een soort persoonlijk bezit kunnen
exploiteren". De belangen van de leden
en de kiezers zijn met voeten getreden,
zegt de verklaring verder.
De landelijke adviesraad koos in mei
van dit jaar een nieuw hoofdbestuur,
maar „de werkzaamheden zijn door de
heren Te Pas, Kamping en Dessing ne
gatief ondermijnd. Ze gingen zelfs zover
dat men voorzitter Jac. de Jong uit Vor-
den op weinig te waarderen wijze en ten
onrechte heeft beschuldigd". (Bedoeld
wordt hiermee dat de rechtmatigheid
van De Jong's Kamerlidmaatschap werd
aangevochten, red.). Het hoofdbestuur
heeft zich intussen volledig solidair ver
klaard met het beleid dat NMP-voorzit-
ter De Jong heeft gevoerd en zal voeren.
gekregen. Anders denken dc kiezers dat
ze nog steeds te maken hebben met de
„rottige partijpolitieke situatie" van het
verleden. Er moet dus snel een Progres
sieve Volkspartij komen, die bij de
eerstvolgende verkiezingen al een dui
delijk gezicht heeft. Want het begln-
imago zal beslissend zijn voor de mate.
waarin de kiezers de nieuwe partij
zullen steunen, aldus mr. Van Mierlo.
De politieke leider van D '66 keerde
zich hiermede tegen de opvatting in de
PvdA-leidfng, volgens welke men niet
overhaast te werk moet gaan. PvdA-
voorzitter André van der Louw zei op
deze open studiedag nog, dat in elk der
deelnemende partijen zorgvuldige dis
cussies nodig zijn om de geesten rijp te
maken en met name om overtrokken
opvattingen over socialisme, die zeker
in zijn partij nog leven, te overwinnen.
De heer Van der Louw was bang, date
men de relaties met de achterban zou
verliezen als men direct iets gaat na
streven dat men nog niet kent. De heer
Van Mierlo hield echter vol, dat er niet
zoveel ti.id meer is en dat de weg van
geleidelijkheid ook haar gevaren
heeft.
Het werd overigens niet duidelijk, in
welke mate de gevoelens van de meer
derheid op deze open studiedag van de
democraten representatief is voor de
opvatting van de leden van D'66. De
meerderheid van zaterdag voor de vor
ming van een Progressieve Volkspartij
was maar krap en de steun, die een
man als de heer H. Zeevalking uit
Utrecht, en tegenstander van een Pro
gressieve Volkspartij, kreeg, was even
min gering. Deze vond de linkse ver
deeldheid in de politiek geen drama,
eerder een kragjit. „zeker nu we nog
werken met het systeem van de even
redige vertegenwoordiging". Bij een
districtenstelsel zag hij wel iets in een
P.V.P. Tot zolang gaf hij de voorkeur
aan het non-conformisme van D '66, om
een zo onafhankelijk mogélijke positie
kiezen. Het in zijn ogen falen van de
progressieve concentratie zou een les
hebben moeten zijn. Door gescheiden te
blijven optrekken maakt men volgens
de heer Zeevalking links in zijn totali-
sterk mogelijk in het huidige
kiesstelsel.
Hoe de feitelijke stemming binnen
'66 is, zal kunnen blijken op het
congres van deze partij op 6 en 7
november. Dit congres heeft dan de
resultaten van de studiedag voor zich.
Het wordt bij die gelegenheid gecon
fronteerd met een scala van gedachten,
die geformuleerd werden door discus
siegroepen. De uitspringende gedachten
een Progressieve Volkspartij
met gedifferentieerde onderdelen. Deze
nieuwe partij zal geen gelijkenis mogen
tonen met de erin opgaande delen, te
weten PvdA, D'66 en PPR.
de P.V.P. zal een excentrisch punt
moeten zijn buiten de partijen, waarop
de kiezers zich kunnen verenigen om
aldus de meerderheid en daarmee de
macht te vormen.
—de drie partijen moeten hun eigen
politieke bagage op tafel leggen voor de
vorming van een nieuwe partij en zij
mogen niet bij voorbaat een onaan
vaard uitspreken over onderdelen of be-
