Woonwagenbewoner
left recht op
in normaal leven
geëist voor
vervoer giftige stoffen
Ife
regionaal centrum
iENS IN NEDERLAND:
RIJN MOET VEILIG
Genuanceerder
beleid rond
woonwagen
wet
toERDAG 19 AUGUSTUS 1971
LEIDSE COURANT
HAAG De overheid zelf en in het bijzonder het
listerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk
rechtstreeks verantwoordelijk voor het epidemisch ge
lden verschijnsel van brandende woonwagens en alle
nidaties, terreur en aggressie daaromheen. Deze be-
jjldiging valt te beluisteren bij een groot deel van de furie-
garissen, die zich in Nederland bezighouden met het
bnwagenwerk. Een hunner, de directeur van een belang-
I regionaal woonwagencentrum, is bereid geweest om
Tnover ons de aanklacht met argumenten te staven, op
lrwaarde dat we zijn naam niet zouden noemen dit om
"fsoonlijke moeilijkheden in de uitoefening van zijn taak
doorkomen. Hij zegt te spreken namens veel collega's
hem tijdens recente vergaderingen is gebleken.
beleid zou. aldus deze directeur,
icht moeten zijn op gelijk-
teling van de woonwagen-
ners met de normale burger-
jnleving waarbij de groep kleine
[andigen, die gevoelig is voor
^omstandigheden ik denk aan
henkooplieden, lompenhandelaren
grgelijke als model zou kunnen
tn. Wanneer die groep wegens
jrkbaar weer bijstand krijgt in de
van levensonderhoud, moeten
gazoon wagenbewoners daarin ook
ind krijgen. Wij doen het hier al
GUjie manier. Maar daarnaast is er
aantal gemeenten die klakke-
2;betalen. Vooral in het zuiden vaii
and zijn ze royaal met uitkeringen
er dat men een onderzoek instelt
crass de noodzaak ervan. Wie aan-
n uj, wordt geholpen. Ik vind deze
[ennerij je reinste vorm van dis-
ramatie. Woonwagenbewoners heb
been groot gevoel voor duidelijk-
j. Ze houden van gezag en orde-
labiliteit in het overheidsbeleid
jpen ze niet en dat roept bij hen
issie op. Het is e enproces, dat
onbewust afspeelt, maar de prak-
mjst uit dat de zaken zo liggen,
verheid gedraagt zich ten opzichte
woonwagenbewoners zoals een
ich gedraagt die haar kleinkind
met gevolg dat het gezag van
«|||uders dat zijn wij, de func-
die zich met het werk
>uden nihil is- Regelrechte
natie van vroeger is om-
verwennerij en dat leidt
waarlozing die weer aggresie
>lg heeft- Hel is een bekend'
hijnsel dat "je bijvoorbeeld dok in
Klassering aantreft.
woonwagenbewoners wekken op
ogenblik bepaald niet de indruk
ie voor gezag en orde zijn
Eindhoven als voorbeeld
De schippers die het daar ge-
f woonwagenkamp passeren, krij-
irengeld vanwege de risico's
lopen. Ge enagent die erheen
De politie is bang voor de pu-
opinie of voor de aggressie van
ners. Ik weet het niet. Er
een duidelijk ghetto in de
i de vroegere vrijsteden. Als
r binnen de muren bent, kun je
permitteren. Dat lijkt lekker
T het komt neer op discriminatie,
jgeeft de mensen het gevoel, dat
onvolwaardig zijn. Voor
individu geldt dat hij behoefte
:n kader waarbinnen hij
[aide spelregels in acht dient te
Woonwagenbewoners zijn daar
uitzondering op- Hoewel ik gèen
loloog ben, durf ik toch met
de schrijver van „Angst voor
te spreken van een „ver
sociaal karakter" bij deze
veroorzaakt door de hen om-
inde werkelijkheid. De ontplooiing
I ieder mens, dus ook van de
ragenbewoners, kan alleen ge-
7 den op basis van ouderlijk dan
maatschappelijk gezag waarop het
ridu steunen kan en waardoor het
ileert bewegen binnen de grenzen
gezag stelt. Het gezag vormt
hen de zekerheden waarop hij
terugvallen en die hem in staat
tot maximale ontplooiing te
Maar tot op heden wordt de
ragenbewoner door het hele
Jheidsbeleid die zekerheden ont
houden. Het zou dan ook eigenlijk
niemand moeten verwonderen, dat we
nu geconfronteerd worden met de ge
volgen van het verwrongen sociale
karakter dat we zelf geschapen
hebben".
Maar de karakterstructuur van de
woonwagenbewoners is toch juist dus
danig dat ze zich niet in een kooi laten
zetten?
,,Ik zou verder willen gaan. Al zijn wij
gekooide bui'gers in ons flatje daarom
hoeft een ander dat nog niet te zijn.
Maar een vrijheid die aan weinigen is
voorbehouden, zal niet op kosten van
de gemeenschap gerealiseerd mogen
worden en impliceert evenmin dat
woonwagenbewoners automatisch het
recht zouden hebben om zich onder en
boven de wetten van de samenleving
te stellen. Ik zal weer een voorbeeld
geven. Drie woonwagens worden op
een avond aangehouden voor controle.
De voertuigen blijken in ondeugdelijke
staat te verkeren en een bestuurder is
de rijbevoegdheid ontnomen. Wat ge
beurt er? De wagens worden onder
begeleiding van vijf agenten naar het
centrum gebracht en aan het personeel
overgedragen. Daarmee is de zaak af
gedaan. Zou zoiets denkbaar zijn in
de burgersamenleving? Hier is sprake
van een overduidelijke vorm van dis
criminatie waarvan uiteindelijk de
woonwagenbewoners zelf de dupe
worden, ook al lijkt dat oppervlakkig
niet zo. Fromm, die ik zojuist ook al
";citeesde, zegt dat men met een der
gelijke houding de eigenwaarde terug
brengt tot hél nulpunt, de jaloezie en
het egoïsme bevordert omdat de half
slachtigheid van het beleid de onzeker
heid vergroot en mede daardoor een
onmaatschappelijk gedrag bevordert.
De verantwoordelijkheid voor de
ander, het zogenaamde „wij-gevoel", is
bij deze mensen totaal weggeëbt. De
laatste ontwikkelingen ten aanzien van
bijstandsverlening denk maar aan
de vervanging van de wagens, ook al
zijn die moedwillig in brand gestoken
en de schrikreactie van de overheid
op hun pressiemethoden, hebben de
woonwagenbewoners alleen maar een
versterkte bevestiging gegeven van hun
ervaring dat ze met de vuist alles
kunnen bekijken. Het zit op het ogen
blik helemaal fout met het beleid. Het
is mijns inziens juist een zaak van
rechtvaardigheid om aan de woon
wagenbewoners dezelfde eisen le
stellen als aan ieder ander lid van de
maatschappij. Zij zijn en wensen te zijn
volwaardige leden van de samenleving
en daarom is. het de plicht van de
overheid om hen dezelfde verantwoor
delijkheden toe te kennen als ieder
ander. Het motief van vroeger: ,,Laat
maar, want het zijn arme drommels"
kan niet meer worden aangevoerd".
Ook letterlijk niet
recent en nauwkeurig
onderzoek zijn inkomens van vier- tot
achthonderd gulden per week bij
woonwagenbewoners geen uitzonde
ring. Ik ken wel gevallen met een
inkomen van vierduizend gulden in de
maand".
„Aan de buitenkant ziet men het er
niet aan af, maar dat wordt mede ver
oorzaakt door gebrek aan budgettering.
het leven van de hand in de tand en
het parasitaire gedrag van deze
mensen. Daar komt bij dat men,
ondanks de vaak fabelachtige in
komens geen premie AOW betaalt,
geen inkomsten- of andere belasting,
geen reinigingsrechten of ziekenfonds
premie, geen luister- en kijkgelden of
welke vorm van lasten ook. Midden
standers die hard zwoegen om het
hoofd boven water te houden, betalen
dat allemaal wel. Voor velen mogen
het waanzin lijken, maar ik ontkom
niet aan de gedachte dat de hele
woonwagenwet overboord moet worden
gezet".
..Eventueel bestaande wetten moeten
worden uitgebreid met betrekking tot
woonvorm en registratieplicht en dat
de normale wetten en verordeningen
consequent toe moeten worden gepast
op deze groep. Er zouden daarmee
mijns inziens onnoemelijk veel pro
blemen opgelost worden, terwijl de
verkapte discriminatie, die er nog
steeds is, zou verdwijnen".
Ook de bijstandswet zou normaal op
de woonwagenbewoners moeten wor
den toegepast
..Ja. de bijstandswet geeft recht op
financiële hulp aan ieder die door
onmacht niet in zijn levensonderhoud
kan voorzien. Als je nu weet dat
woonwagenbewoners met een inkomen
van 'twee- tot vierduizènd gulden in de
maand om bijstand aankloppen en het
nog krijgen ook dat is toch te gek
om los te lopen. Maar ze wprden van
hogerhand in het gelijk gesteld en dat
gaat de eenvoudige ambtenaar van een
gemeentelijke sociale dienst natuurlijk
redeneren: „Waar maak ik me druk
om? En de kwestie van de verbrande
woonwagensWoningzoekenden
kunnen toch ook niet bij de bijstands
wet aankloppen om woonruimte?"
Hier wordt duidelijk en verschrikkelijk
gediscrimineerd tegenover de gewone
burger".
De kranten staan vol van verbrande
woonwagens en incidenten van allerlei
andere aard. Is het een grote groep
die voor de moeilijkheden zorgt?
,,Nee. Het tragische is, dat het om
een kleine groep gaat misschien tien
procent van de ongeveer vierduizend
gezinnen, die in Nederland in woon
wagens wonen en daarin zijn nog be
paalde familiebanden aan te wijzen.
Ze maken er gewoon een handeltje
van en verdienen goud. Zelf hebben
ze ergens een prachtige wagen staan,
maar ze rijden met een oud bakje naar
een gemeente toe, steken hem daar in
de fik en strijken de centen voor een
nieuwe wagen op. Ze spelen elkaar het
balletje toe en wisselen informatie uit.
Ze weten precies welke gemeenten in
de boot genomen kunnen worden. Ze
zijn voor de helft analfabeet, maar ze
weten donders goed wat er over hen in
de kranten geschreven wordt. Ze
lachen om termen als welvaarts
van de eigen identiteit. Ze doorzien het
bevordering en integratie met behoud
schuldgevoel dat daarachter schuilgaat
en profiteren ervan. Ze gebriliken hun
vermeende zieligheid om de autori
teiten te chanteren. Dit alles gaat
uiteraard ten koste van de rest; van
de enorme groep woonwagenbewoners
die graag een normale plaats in de
maatschappij zou willen innemen. Als
die iets willen bereiken, krijgen ze nul
op het request en wat er bereikt is,
wordt er teniet gedaan door een over
heid die voor een kleine minderheid
door de knieën gaat. „Geen probleem",
zegt het ministerie van CRM. ,,Als er
een wagen uitbrandt, kan de bewoner
op grond van de wet. recht doen gelden
op bijstand. Laat de gemeenten het
maar betalen en wij betalen het wel
terug. Waarom toch al dat gezeur?"
Ik vind dit een lachwekkend en ge
vaarlijk beleid".
..Ten eerste rijst de vraag, welke
reactie deze gulheid bij de gewone
burger oproept. Als die zijn auto
total-loss rijdt, kan hij toch ook niet
bij de bijstandswet terecht? En ten
tweede komen de gemeenten, die het
goed doen, die niet terugschrikken
voor een rechtvaardig, straf beleid,
finaal in de kou te staan. Allemaal
zaken waar het ministerie geen oog
voor heeft".
„Het past groepsbenadering toe. Het
geeft de woonwagenbewoners een vrij
brief om zich te onttrekken aan de
normale maatschappelijke verplich
tingen en nog bijstand te gaan vragen
ook. Hoe valt dat te rijmen met wat
de woonwagenwet noemt „verheffing
van de groep"? Het ministerie doet
maar wat. Het voert een beleid zonder
enige inspraak van de mensen in het
veld. Het euvel is dat de overheid op
een bepaald moment ideeën had over
de welzijnszorg voor de woonwagen
bewoners en er e enwet voor maakte,
maar nooit gezorgd heeft voor een af
gebakend kader, waarbinnen die kon
worden uitgevoerd. Op het ogenblik
weet niemand wat hij moet doen. Er is
een enorme disharmonie".
Er wordt vaak gesteld, dat de moeilijk
heden veroorzaakt zyn door het feit
dat de woonwagenbewoners zich sinds
kort verplicht moeten concentreren in
de regionale centra.
..Die centra zijn inderdaad een mis
kleun. Er worden allerlei subgroepen
samengebracht waardoor spanningen
ontstaan. Je hebt bijvoorbeeld onder
de woonwagenbewoners plakkers en
trekkers mensen die permanent op
een kamp staan en mensen die na een
paar weken een nieuwe staanplaats
zoeken. Het onderwijs in de centra
moet noodgedwongen op de kinderen
van de trekkers worden afgestemd.
Het tempo ervan ligt te laag voor de
kinderen van de plakkers en die gaan
zich vervelen. Nu kun je zeggen: doe
de kinderen van de plakkers dan op
een school in de stad, maar ten eerste
is het de vraag of ze daar welkom
zijn en ten tweede zeggen de trekkers
dan: „Oh, zijn jullie kinderen mis
schien te goed voor ons...." Zulke
en de groep kan die niet aan. De
dingen. Spannningen van allerlei aard
woonwagenbewoners weten instinctief
onder elkaar uit gaan vechten. Uit
zelfbehoud gaan ze afreageren op de
overheid, hetgeen zich manifesteert in
vernielingen, in het pressie uitoefenen
op de autoriteiten. Dat is zeker ook een
kant van de zaak, maar het is weer
tot het algemene kwaad terug te
voeren. Het ministerie van CRM voert
zijn beleid met een enorme starheid
zonder zich af te vragen of het belang
van de betrokken groep wel wordt ge
diend. Inderdaad varen de woonwagen
bewoners er materieel wel bij, maar
psychisch treedt er bij hen een mis-
die onmogelijke situaties schept. En
vorming op van het sociale karakter
de moeilijkheid is, dat je, als je op het
ministerie gaat praten, gelijk krijgt,
terwijl er de volgende morgen een cir
culaire op je bureau ligt met totaal
tegengestelde instructies. Ze roepen in
Den Haag het beeld op van het uit
zuigen van de mug en het doorslikken
van de olifant".
Wat is de oplossing?
,,Elk weldenkend mens, die wat ge
ïnformeerd is, vraagt zich af waaraan
men het recht, of het onrecht, ontleend
om voor de woonwagenbewoners zulke
kostbare voorzieningen te creëren en
te exploiteren als de regionale centra
zijn. Er bestaan nu dertig van der
gelijke centra, die een investering
hebben geëist van ruim honderd mil
joen gulden en daar moeten er nog
twintig bijkomen. De exploitatie vergt
een slordige veertig miljoen per jaar.
En wat bieden ze? Louter voor
zieningen die er in de gewone samen
leving reeds te over zijn".
..Welnu: het gebruik maken van be
staande voorzieningen zou voor de
woonwagenbewoners gezonder zijn, het
zou de integratie bevorderen, kosten
besparen en de zelfstandigheid van de
groep vergroten. In feite zouden de
woonwagenbewoners bij een dergelijke
beleid in hun hang naar vrijheid, on
afhankelijkheid en gelijke berechtïging
geholpen zijn. Geef hun de mogelijk
heid tot een menswaardig bestaan door
het treffen van voorzieningen die ze
aankunnen, en leer hun gebruik te
maken van bestaande hulpbronnen-
Laat hen daarnaast hun eigen leef
patroon handhaven, mits ze bereid
zijn zelf de kosten daarvan te dragen.
Laat de overheid zorgen voor een
kader waarbinen de groep woon
wagenbewoners zich zoals iedere an
dere burger kan bewegen en ont
plooien".
„Met dat kader bedoel ik dan in
eerste instantie de eisen die gesteld
moeten worden en waaraan zoals voor
ieder ander sancties moeten worden
verbonden, als men er niet aan vol
doet. Zodra dit is geeraliseerd, zal het
wel eens kunnen gebeuren, dat een
groot deel van de woonwagenbevolking
automatisch verdwenen is- Voor de rest
zal dan zeker een werkbaar klimaat
te scheppen zijn, waarin de integratie
bedoeld als optimaal sociaal func
tioneren tot zijn recht kan komen.
Dit integratieproces zal aanzienlijk
minder kosten vergen dan tot nu toe
het geval is- Zo zou het mijns inziens
moeten gaan. Maar wat gebeurt er?
Verkwisting van gemeenschapsgelden
tot in de honderden miljoenen guldens
waarmee een bevolkingsgroep die vroe-
SSELDORF (DPA) De Minis-
an landbouw van de Westduitse
'iat Noordrijn-Westfalen, Diether
heeft strenge voorschriften ge-
het vervoer van giftige stoffen
6 Rijn, de rivier die drinkwater
aan Duitsland en Nederland.
een gesprek met het Westduitse
ureau DPA zei de ministers on-
r, in tegenstelling tot
Wegvervoer geen bepalingen be-
die het vervoer van deze stoffen
jp J Waterwegen regelen. Het gevaar
»eeen lading staat zelfs niet aange-
in de scheepspapieren. „Daarom
i", aldus de minister, „nu bij
aanvaring chemische deskundi-
®et politie-auto's naar de plaats
TK 'nheils worden overgebracht".
Nster Deneke wees er verder op
bekend is hoeveel van de
"iO schepen die jaarlijks de Rijn
passeren een giftige lading aan boord
hebben. Hij verlangt dat de Westduitse
minister van verkeer, Georg Leber, 'n
verbod afkondigt voor het vervoer van
giftige ladingen op die waterwegen die
voor de drinkwatervoorziening zorgen.
Verder zou de gevaarlij kheid van een
lading moeten blijken uit de scheeps
papieren.
Inmiddels blijken niet vaten met na
triumcyanide maar ook zeer giftige zu
ren in een vuilnisvijver bij Bochum te
zijn gestort, voldoende om de hele be
volking van het Roergebied te vergif
tigen. Dat is gebleken uit een chemisch
onderzoek waarvan gisteren de resulta
ten zijn gepubliceerd. Een woordvoer
der van de Bochumse gemeenteraad zei
dat een slok van het water uit de vij
ver al dodelijk is.
Proefboringen hebben uitgewezen
dat het grondwater niet door de vergif
ten is aangetast. Deze worden nog door
een meter dik tegen
gehouden. Op de duur zal deze kalk
echter door de zuren worden aangetast.
De komende dagen zullen Westduit
se militairen het water van de vijver
neutraliseren, waarna het door een tien
kilometer lange buisleiding via Cas-
trop-Rauxel en Wanne-Eickel in de
Emscher zal worden gepompt. Deze lei
ding wordt zondag in gebruik genomen.
De vijver bij Bochum kwam vorige
week in het nieuws toen bleek dat er
ongeveer 20.000 vaten cyaanzouten in
lagen, die bij vrij komen de lucht met
het zeer giftige blauwzuurgas zouden
bezwangeren.
Twee weken eerder was West-Duits-
land opgeschrikt door de ontdekking
dat op vijftien stortplaatsen in Noord
rijn-Westfalen en Nedersaksen 3360 ton
arsenicumhoudende kalkmodder was
gedeponeerd, die in een verlaten mijn
had moeten worden gestort.
ger economisch zwak was, maar die nu
economisch superieur is, materieel be
voorrecht wordt maar gesetelijk ge
discrimineerd".
Woonwagenbewoners en zigeuners
worden vaak over één kam geschoren
Geldt voor de een wat voor de ander
geldt?
„Integendeel. Er zijn in Nederland
slechts 186 zigeunerwagens tegen 3398
wagens van de zogenaamde „reizen-
den" althans volgens de laatste tel
ling die uit december dateert. Ik durf
zeggen dat de zigeuners niet be
trokken zijn bij de moeilijkheden van
het ogenblik dat het geen zigeuners
zijn, die hun wagens in brand steken
en terreur uitoefenen op ambtenaren.
Zij achten zich superieur aan de an
dere woonwagenbewoners en hebben
er geen enkele binding mee. Ze mijden
zelfs iedere identificatie. De zigeuners
zijn e engroep die echt nog steeds in
de hoek worden getrapt".
..Jegens hen is een ander beleid op z\jn
plaats, zonodig ook wat het toepassen
van de bijstandswet betreft. Het zijn
van oudsher nomaden, die niet gelijk
geschakeld wensen te worden met. de
maatschappij en waarbij dat ook nier
mogelijk is. Voor de andere woon
wagenbewoners ligt het simpeler-
Laten we eerlijk zijn: met name door
het wanbeleid van CRM brengt het
veel voordelen met zich mee om woon
wagenbewoner te zijn. Wat zal er nog
overblijven als die voordelen weg
vallen? Dat is de kern van de zaak.
Het ministerie denkt met het verlener,
van bijstand zijn verantwoordelijkheid
tc kunnen afkopen, maar bereikt
slechts het tegendeel".
PIET SNOEREN
DUIDELIJKE
BIJSTANDSNORMEN
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Staatssecretaris
Van Vcenendaal van CRM heeft
gisteren enkele maatregelen aan
gekondigd om de huidige proble
men rondom woonwagenbewoners
op te vangen. Hoe die maatregelen
precies zullen zijn, kon nog niet
worden gezegd, omdat hierover nog
beraad met deskundigen moet
plaatshebben. Ook zullen vertegen
woordigers van de woonwagen
bevolking in het overleg worden
betrokken. In ieder geval zal de
overcapaciteit op de kampen
worden tegengegaan. Dat zal o.a.
gebeuren door aan bewoners van
wagens, die boven de capaciteit in
een bepaalde gemeente staan de
bfjstand te onthonden. Het regio
naal woonwagenbeleld zal nader
bezien worden, waarbij ook het
voortbestaan van een bepaald
aantal kleine kampen overwogen
Met het oog op de woonwagen
bewoners zullen binnenkort en
kele verbeteringen in de Alge
mene Bijstandswet worden aan
gebracht. Ook zal het ministerie
van CRM instructies aan de
gemeentebesturen sturen inzake
de bijstandsverlening aan woon
wagenbewoners. „Uitgangspunt is
dat deze mensen precies als alle
andere Nederlandse burgers wor
den behandeld", zo zei staatssecre
taris Van Veenendaal gisteren.
Zij deed haar mededelingen na
een zeer langdurig gesprek met de
burgemeesters van Leiden, Kat
wijk en Haarlemmermeer. Gister
middag heeft zij voorts gesproken
met de burgemeester van Zierik-
zee en Oud-Beyerland. De betrok
ken gemeentebesturen zien zich ge
plaatst voor massale aanvragen om
bijstand door woonwagenbewo
ners. In vele gevallen zijn die aan
vragen ingediend nadat de wagen
van de bewoners in vlammen was
opgegaan. In de loop van dit jaar
zijn al 105 woonwagens verbrand.
Mevrouw Van Veenendaal heeft de
burgemeesters erop gewezen dat
de woonwagenbewoners „als ande
re burgers" dienen te worden be
handeld. Als er aanvragen om bij
stand worden ingediend, moet dus
worden onderzocht of die bijstand
noodzakelijk is en in welke mate
hulp moet worden geboden.
De politie dient de oorzaak van de
branden te onderzoeken. Bijstand
kan pas worden verleend, als geen
vermoeden van kwaadwillige op
zet in het spel is. Mevrouw Van
Veenendaal zei, dat het vermoeden
van „actie door kleine groepen"
bestaat. Een grondig onderzoek Is
dan ook gewenst.
In Sas van Gent (Zeeuws-Vlaan-
deren) kan elk moment een „oor
log" uitbreken tussen de bewoners
van een overbevolkt woonwagen
kamp en een groot aantal omwo
nenden. Dat blijkt tenminste uit
een door 18 omwonenden onder
tekende brief aan het gemeente
bestuur van Sas- van Gent. In de
brief, die ook aan het Provinciaal
Bestuur van Zeeland is gestuurd,
wordt geklaagd over het gedrag
van de woonwagenbewoners. Vol
gens de omwonenden heeft een
aantal woonwagenbewoners een
stuk weiland bezet. Een aangren
zend tarweland zou als openbaar
toilet dienst doen. Volgens de brief
treden de bewoners zeer provoce
rend tegen de omwonenden op.
Hun eigendommen zijn niet veilig
tegen vernielzucht en diefstal. In
de Braakman bij Terneuzen is
een uitgebrande auto met woon
wagen aangetroffen. Gisteravond
wist de politie nog niet wie de ei
genaar van de woonwagen is.
Intussen hebben verschillende
Tweede-Kamerleden in vragen de
problematiek van de woonwagen
bewoners aan de orde gesteld.
Dakloze woonwagenbewoners (hun
wagens zijn verbrand) vinden ir>
Leiden met hun kinderen onder
dak in een grote tent.
