Oude behangselmodellen in
Haags Gemeentemuseum
In einer kleinen
Konditorei vlot en
levendig vertoond
Volgend jaar
vertraagde
beelden
bij NOS
^Honderdduizend huisvrouwen,
die aan gymnastiek doen,
staan als één man achter mij
LEIDSE COURANT
MAANDAG 16 AUGUSTUS 1971
Bezit van estfries Museum gaat ook naar buitenland
Gesneden notenhouten lijst met in koper gedreven wapen tan Hoorn. Eind
zeventiende eeuw.
(Van een speciale medewerker)
HOORN. In de komende
maanden zal het Westfries Museum
zijn bezit uitdragen buiten Hoorn,
buiten onze landsgrenzen, ja, zelfs
buiten ons werelddeel. Het zal met
importante stukken uit zijn collec
tie bijdragen aan exposities in res
pectievelijk Den Haag, in het stadje
Store Magleby op het eiland Ama-
ger in Denemarken en in de Unie
van Zuid-Afrika.
Om dan eerst maar in Nederland te
blijven. Het Gemeentemuseum in Den
Haag heeft belangstelling aan de dag
gelegd voor de unieke collectie van
115 in aquareltechniek uitgevoerde ont
werpen voor geschilderd behang uit
de behangsel fabriek die van 1777-1826
door de Vaderlandsche Maatschappij
in Hoorn werd geëxploiteerd.
Deze zowel artistiek als voor de
geschiedenis van de Nederlandse inte
rieurkunst hoogst belangwekkende
18e-eeuwse behangsel-modeltekenin
gen werden in de zomer van het
vorig jaar reeds in het Westfries
Museum tentoongesteld op de exposi
tie: „Te gast in Hoornse blomkamers",
een tentoonstelling die toen zeer veel
bezoekers ook van buiten Hoorn
heeft getrokken en die in het voorjaar
van dit jaar door bemiddeling van het
Nederlandse ministerie van Buiten
landse Zaken eveneens werd gehouden
in het Kunstindustrimuseet te Kopen
hagen (waar de expositie toen door
een kleine 12.000 belangstellenden
werd bezocht).
Terwijl momenteel besprekingen
gaande zijn om van deze Hoornse
..blomkamers" in de loop van 1972 ook
tot 'n expositie te komen in 'r Cooper-
Hewitt Museum of Design in New
York. zullen in ieder geval in het
begin van het volgende jaar in het
Haagse Gemeentemuseum de Hoornse
behangselontwerpen te zién zijn op een
tentoonstelling die dan verder zal
worden aangevuld met het uit dezelf
de tijd stammende befaamde 18e-
eeuwse Haagse porselein, waarvan het
museum een der fraaiste collecties
van ons land bezit. Het is de bedoe
ling deze Haagse expositie omstreeks
15 februari 1972 te openen.
STORE MAGLEBY
Wat verder van huis zal Hoorn met z'n
kunstschatten vertegenwoordigd zijn
in 't museum van Store Magleby en 't
op 't Deense eilandje Amager. waar be
gin september a.s. 't feit zal worden
herdacht, dat 450 jaar geleden "n groep
uit deze streken geëmigreerde boeren
families vergaande privileges kreeg
van de Deense koning Christiaan II en
zodoende de grondslag legde voor de
nog altijd bestaande kolonie van
Amager-boeren van Hollandse origi-
Als piêce-de-milieu van de jubileum
feesten zal, naast een tentoonstelling
van de fraaie oude Amager-kostuums
(die nog altijd een zekere overeen
komst vertonen met de huidige Mar
ker dracht), door het Bureau van de
Rijksinspecteur voor Roerende Monu
menten in Den Haag een expositie
\an Nederlandse schilderijen worden
verzorgd die een beeld geven van het
leven in Nederland in de Gouden
Eeuw.
Hoorn, als hoofdstad van het gebied
waaruit een deel van deze Amagers-
van-het-eerste-uur afkomstig waren,
zal op deze tentoonstelling met één of
meer vitrines speciaal vertegenwoor
digd zijn, waarvoor het Westfries Mu
seum een aantal topstukken uit zijn
collectie zal afstaan. Daaronder vallen
dan te rekenen: het wapen van Hoorn
in een 17e-eeuwse bijzonder kostbare
gesneden houten lijst: 17e-eeuwse be-
grafenisschilden van Hoorns zilver
van het Hoornse timmermansgilde;
zilveren gildelepels; Avondmaalzilver
van de Grote Kerk; een exemplaar
van de eerste druk van de kroniek
van Velius; goudsmeedwerk uit het
bezit van het geslacht Velius en een
paar kostbare gegraveerde antieke
glazen die op Hoorn betrekking heb-
Eén van deze glazen draagt het voor
de eeuwenoude betrekkingen tussen
Hoorn en Amager zinvolle opschrift:
..Onse goede Vriendschap". Verder ou
de kaarten en andere topografica van
het Hoorn uit omstreeks de tijd dat de
Westfriese volksplanting op Amager
tot stand kwam.
De tentoonstelling zal op 10 september
door prinses Beatrix en prins Claus
worden geopend in aanwezigheid van
het Deense koningspaar.
CULTUREEL VERDRAG
Zal Hoorn vertegenwoordigd zijn bij de
jubileumfeesten van de oude Westfrie
se volksplanting in Denemarken: de
stad zal op Cultureel gebied even
acte de présence geven in die andere,
zo veel omvangrijker overzeese loot
van de Nederlandse stam: Zuid-Frika.
Van ca. 10 oktober-15 februari a.s zal
in het kader van het Cultureel Ver
drag Nederland-Zuid-Afrika in Preto
ria en Kaapstad de tentoonstelling:
„Nederlands zilver 1600-1800" worden
gehouden, waaraan het Westfries Mu
seum ook een aantal stukken zal bij
dragen.
Deze bijdragen zullen bestaan uit een
zilveren drinkschaal op voet en een
vergulde zilveren ciborie van Hoorns
zilver uit respectievelijk 1600 en 1665.
Verder twee gildeschilden van even
eens Hoorns zilver uit respectievelijk
1665 en 1728. Een van de schilden
draagt het Hoornse wapen met de
eenhoorn.
Als een licht en pretentieloos voorspel
van wat er in de aanstaande winter op
dramatisch gebied te gebeuren staat,
heeft de Hoofdstad Operette gisteravond
in een nagenoeg uitverkochte Konink
lijke Schouwburg een opvoering gege
ven van „In einer kleinen Konditorei"
het zangspel waarmee het gezelschap in
de afgelopen tien jaar het meeste suc
ces had. Ook dit keer ia het vlotte
niemandalletje, dat vanavond en mor
genavond wordt herhaald, er als koek
ingegaan, natuurlijk vooral dank zij de
populaire Weense melodieën, waarvan
componist en samensteller Leo Ascher
een overvloedig en dankbaar gebruik
maakte en dank zij de vlotte en vaak
komische actie waartoe het libretto van
Brammer en Grünwald gelegenheid
9af.
Toegegeven: het gaat hier beslist niet
om een zogenaamde klassieke operette
in grote stijl, meer om een veel
voudiger vorm daarvan, die het om der
wille van het jeugdsentiment nog goed
doet. In de opvoering van de Hoofdstad
Operette moet het stuk het vooral heb
ben van het komische duo van de on
verwoestbare Claire Clairy en van Her
man Valsner als haar tegenspeler, die
alleen maar op het toneel behoeven te
zijn om een sfeer van vrolijke gemoe
delijkheid te creëren. Verder gaat het
dan vooral om het vlotte en levendige
spel van muziekleraar Leo de Beer, die
van geboorte geen Wener mag zijn
maar die zich in de speeltrant van de
stad aan de Donau toch goed heeft
ingeleefd.
De zang is niet het sterkste punt van
het geheel, maar soubrettes als Helma
Reichle en I-izzi Schöffmann redden het
aardig en van de heren weet Hans
Hageman zich waar te maken als men
zijn vocale prestaties niet op een goud
schaaltje legt. John Kapper, die de
ziek heeft aangepast bij een orkestje
van een man of vijftien en een koortje
van een dozijn, zorgt ervoor dat de
driekwartsmaat hoogtij kan vierei
dat toneel en orkestbak goed sai
werken. Het decor van Karei Bruckman
en de Biedermeyer-kostuums van Lam
bert Hofer situeerden Kochners regie op
passende wijze.
Er waren nogal wat open doekjes,
aan het slot veel opr<.;ht£* dankbaar-
Veel animo voor
Int. Vocalistenconcours
DEN BOSCH (ANP) Voor het achl-
tiende Internationale Vocalistenconcours
in Den Bosch hebben zich tot nu toe 91
vocalisten aangemeld uit 23 landen. En
geland spant de kroon met 18 deelnemers,
terwijl Nederland zelf met 11 zangers en
zangeressen is vertegenwoordigd.
Het concours, dat georganiseerd wordt
door de stichting ,,'s-Hertogenbosch
Muziekstad", begint op 28 augustus met
de voorselectie voor de demi-finales. De
internationale jury, heeft een nieuwe
voorzitter: Johannes de Hertog, bekend
uit de Amsterdamse operawereld. Hij
wordt terzijde gestaan door de Oosten
rijkse Kammersanger Anton Dermota, de
Roemeense mevrouw Arta Florescu, de
Nederlands-Amerikaanse Nan Merriman,
weduwe van de Nederlandse zanger Ton
Brand, de Duitser Fritz Hollendorff. de
Engelsman Allen Percival, de Neder
landse Erna Spoorenberg en de Frans
man André Versieres.
De begeleiders tijdens het concours zijn
Gérard van Blerk en Thom Bollen.
De eerste halve finale wordt gehouden
op donderdag 2 september in de schouw
burg Casino in 's-Hertogenbosch; de
tweede op vrijdag 3 september, en de
finale op zaterdag 4 september
Vis Comica speelt
In de Steeg
DEN HAAG Toneelgroep Vis Comi
ca geeft deze maand een aantal voorstel
lingen in theater In de Steeg, West
einde 165, Den Haag. Op vrijdag 20, za
terdag 21, vrijdag 27 en zaterdag
28 augustus wordt 's avonds een één-"
aktervoorstelling gegeven van „Wat ver
tellen we Caroline9" en „Lunchpauze"
van John Mortimer in de vertaling en
regie van Frans Zuidinga. Op de zondag
middagen 22 en 29 augustus zijn er kin
dervoorstellingen van „De betoverde
prinses".
(Van een onzer verslaggevers)
HILVERSUM Het gemis van
slow motion-apparatuur om beelden
vertraagd te herhalen, deed zich gis
teravond bij de NOS sterk gevoelen,
toen het doelpunt van NAC tegen
Feijenoord in Studio Sport zowat tien
maal werd herhaald, maar het bijna
nog niet mogelijk was om de baan te
volgen van de bal, die afstuitte op een
schouder en over doelman Treytel heen
in het doel vloog.
Deze meest verrassende treffer op de
openingsdag van de competitie hebben
we als kijker in vertraging moeten
missen, omdat de NOS tot op heden
niet het geld over heeft gehad voor
vertragingsapparatuur. Maar nu staat
dit bovenaan op de lijst. De NOS
heeft goede hoop, dat het apparaat dit
jaar nog binnen komt. In januari hoopt
men het in bedrijf te kunnen ne
In de regiekamer van de NOS lichtte
men dit als volgt toe: „Elk land met
tv heeft jaarlijks een verlanglijstje voor
camera's, ampex of slow motion. Er
zijn landen met goede slow motion en
slechte ampex. Wij zitten goed in onze
ampex, omdat wij daarmee heel wat
kijkers kunnen gerieven met beelden
van voorbije gebeurtenissen. Zodoende
stond de vertragingsapparatuur elk
jaar onderaan op het lijstje van wen
sen en kwam het wegens overschrijding
van de begroting niet tot aanschaf.
Maar nu zal het er van moeten komen.
Wij hebben goede hoop, dat het dit
jaar zover zal zijn".
Met liedjes
het land in
Vanavond brengt de NCRV weer een
uitzending op het scherm in de reeks
„Met liedjes het land in". Als plaats
van uitzending is ditmaal gekozen het
Shetland Pony Park in Slagharen.
Presentatoren Ted de Braak en Dick
Passchier zullen de volgende artiesten
introduceren: Gert Timmermans. Ire
ne Lardy, Willy Alberti, Ronnie To-
ber. The three Jacksons, Gonnie
Baars, Olga Lowina, Mieke Telkamp
en het mannenkoor van de Koninklij
ke Marechaussee. Verder brengt dit
programma de vaste onderdelen, als
de wedstrijd „Wie heeft en bespeelt
het orgineelste zelfgemaakt muziekin
strument", de rubriek „Dat zou ik nog
wel eens willen horen", de muzikale
quiz voor de kijkers thuis en tenslotte
de wedstrijd „Wie imiteert het beste
Olga Lowina".
NCRV Ned. I, 21.05 uur.
en Renaiss. AVRO: lO.Öt» Vd kleuters. 10.10 kroniek. 12.15 Licttte' muz. 12.55 Buitelandi
Arbeidsvit.: pop. verzoekpl. progr. (11.00 persoverz. 13.00 Nyvs. en toneelagenda. 13.21
Nws.) 11.30 Rondom 12: progr. vd vrouw. RadiodanSork. 13.55 Beursoverz. 14.00 Nws.
Knipperlciht:
tal. NOS: 13.30 Spiegel van
i. 17.55 Weegsch.
Riet Vastenhout over opheffen van ochtendgym dames
(Van ééi
verslaggevers)
HILVERSUM „Ik was stomverbaasd
toen ik van vakantie uit Zweden te
rugkeerde en in mijn brievenbus een
schrijven vond van de NOS, dat de
ochtendgymnastiek voor hiusvrouwen
het veld heeft moeten ruimen voor
andere radiouitzendingen. Ik vind het
zo dom van de NOS om dit te doen,
terwijl de hele tendens met trimmen
en zo er op gericht is om de mens
en vooral ook de huisvrouw meer
beweging te bieden".
Dit is de reactie van Riel Vastenhout,
gymnastieklerares te Hilversum, die
drie jaar geleden op uitnodiging van
de NOS begon met de dagelijkse tien
minuten radiogymnastiek voor de huis
vrouw. elke ochtend van 9.00 tot 9.10
uur, uitgezonderd op zondag. Uit een
enquête is de NOS gebleken, dat er
meer dan 100.000 huisvrouwen op gezag
van Riet Vastenhout en het begelei
dende muziekje van Jacques Schutte
de leden strekten in de nabijheid van
de radio.
Riet Vastenhout: „Ik ben. dat drie
jaar geleden voor de NOS gaan doen.
Voordien werd een dergelijk program
ma door andere dames verzorgd door
één van de omroepen, maar de NOS
vond het belangrijk genoeg om het in
het gezamenlijk programma op te ne
men. Er was zoveel vraag naar en er
kwamen zoveel brieven over binnen,
dat de NOS die stap wel moest nemen
Aan Ab Goubitz, die de ochtendgym
nastiek verzorgt, werd gevraagd om
een gymnastieklerares, die hiervoor
kon zorgen. Verschillende gediplomeer
de dames, onder wie ik hebben toen
een proefje moeten afleggen. Op mijn
stem werd ik aangenomen. Sindsdien
ging ik twee tot drie keer in de week
naar de studio om het programma op
bandjes te laten opnemen. Het is dui
delijk, dat veel huisvrouwen een der
gelijk programma wensen. Door de
kinderen en zo zijn zij sterk gebonden
aan huis en negen uur 's morgens is
een gunstige tijd, omdat de kinderen
dan naar school zijn. Ik heb in de
loop der tijden heel veel brieven ge
kregen van dames, die met probleemp
jes en dergelijke zaten. Daaruit heb ik
begrepen hoezeer dit programma in
een behoefte voorzag. En nu kunnen
ze wel zeggen, dat al die dames de
oefeningen intussen uit het hoofd ken
nen en het hele schema van oefeningen
zelf kunnen doorwerken, maar dan
vergeten ze, dat ik telkens langs an
dere lijnen weer het hele lichaam
doorwerkte en dat iemand, die aan het
gymmen is, ook een stimulans nodig
heeft. Anders komt er de. klad in.
Dan kun je het wel vergeten. De men
sen zitten maar in flats en in auto's.
Dat beetje gymnastiek is hoog nodig.
Ik heb over deze zaak van de week
nog een gesprekje met één van de
heren van de NOS. Veel heil verwacht
ik er niet van, maar je kunt nooit
weten, want ik heb de steun van
100.000 gymnastiekende huisvrouwen.
Die staan achter mij als één man".
Bezwaar tegen
opheffing van
ochtend
gymnastiek
UTRECHT Met ingang van oktober
zal het radioprogramma Gymnastiek
voor de huisvrouw, wegens verminde
ring van zendtijd van het programma
worden afgevoerd. Het hoofdbestuur
van de koninklijke Nederlandse ver
eniging van leraren en onderwijzers in
de lichamelijke opvoeding heeft een
schrijven gericht aan de NOS met het
verzoek dit programma te handhaven.
In dit schrijven staat o.m.: ..Het is het
hoofdbestuur uiteraard duidelijk, dat
zendtijd verloren gaat pro
gramma's zullen moeten vervallen, c.q.
zullen moeten worden ingekort. Wij
menen er echter op te moeten wijzen
dat het programma Gymnastiek voor
de huisvrouw een wel zeer specifieke
functie vervult. Mede door de deskun
dige wijze waarop dit programma
wordt samengesteld en gepresenteerd
oefent het een grote trekkracht uit op
dc vrouw, getuige de grote luister
dichtheid waarin dit programma zich
mag verheugen. De specifieke functie
ontleent het programma aan het feit,
dat vele tienduizenden huisvrouwen
per dag tot een verantwoorde wijze
van bewegen kunnen worden gesti
muleerd. Het behoeft geen betoog dat
juist in een tijd waarin onze samenle
ving door automatisering en mechani
sering naar steeds grotere onbeweeg
lijkheid tendeert, hetgeen fundamen
tele schade aan de gezondheid van het
Nederlandse volk toebrengt, de des
kundige bewegingsbegeleiding zoals
door het programma „Gymnastiek voor
de huisvrouw" gegeven, van de grootste
betekenis moet worden geacht".
De Europese atletiekkampioenschappen
behoren weer tot het verleden. Neder
land sprak er geen enkel woord mee,
maar voor de t.v.-reportages die we er
van zagen hebben we de hoogste lof.
Die lof slaat een beetje terug op het
goede werk van de eigen commen
tatoren, maar richt zich vooral op de
Finse t.v.-mensen,
Hun taak was, als bij dit soort wed
strijden meestal, ondankbaar. Tech
nische nummers en loopnummers vin
den gelijktijdig plaats en elke keuze
voor wat uitgezonden moet worden kan
aanvechtbaar worden geacht.
We kregen de indruk dat de Finnen
over het algemeen goed kozen. We
kregen tevens de indruk dat dit kleine
land t.v.-mogeiykheden benutte die bjj
ons nog tot de onmogelijkheden be
horen. We doelen uiteraard op snelle
herhalingen met verlangzaamde beel
den van belangrijke momenten.
Methode die onthullend was bij finale
registraties, maar die bepaald fasci
nerend werkte bij hoogspringen bij
voorbeeld en zeker bij technische num
mers als discuswerpen of kogelstoten.
Dat de NOS storend werkte op de Hel-
sinkireportages, gisteren bijvoorbeeld,
door flitsen tussendoor van de Euro
pese jeugdzwemkampioenschappen t<
Rotterdam, vinden we een „misser". De
kijker uit de sfeer halen van het ene
sportevenement om hem in de heel
andere sfeer van een heel ander evene
ment te brengen is iets onzinnigs.
Het is zoiets als het laten samenvallen
van bijvoorbeeld een ideale toneel
opvoering van Hamlet met een ideale
operauitvoering van La Traviata. We
kunnen ons voorstellen dat zowel elke
toneel- als operaliefhebber zich daarbij
bekocht zou voelen.
Wat die verlangzaamde herhaling van
belangrijke wedstrijdelementen betreft:
in Studio Sport waren weer voetbal-
competitiebeelden. Wat zou de repor
tage NACFeijenoord gewonnen heb
ben als zowel dat enorme NAC-doel-
punt als het „hands"-incident door
zulke beelden waren toegelicht
Kortheidshalve over de rest van week-
eind-t.v.: In „Zo maar een zomer
avond" bleef presentator Joop van Tijn
een t.v.-interviewer (o.m. met ex-minis
ter Witteveen) van superieure kwali
teit. Als presentator van een amuse
mentsprogramma bleek hij vrijwel alles
te missen van wat van zo'n duizendpoot
kan worden verlangd.
„Eenmaal, andermaal" bij de NCRV
lijkt heel wat ingestudcerder te zijn
dan de presentatie doet vermoeden.
Toch zitten er heel wat aardige aspec-
so'n uitzending als we zaterdai
kregen. Het Fabeltjeskrant
was erg aardig, de record'
(1800 gulden)-opbrengst van Xenia di
Jongs medaille was een evenementji
en de aanwezigheid van Gré v
leverde een dankbaar kijk-onderdeel.
Gisteren zagen we een flink stuk
„,La Traviata" in een stijlvolle en
zikaal voortreffelijk verzorgde regis
tratie van de Italiaanse t.v. We gelover
dat dit soort uitzendingen ideale t.v.'
stof bieden voor de zondagavond
hopen dat de KRO meer van dergelijke
programma's in petto heeft.
Bij de NOS zagen we „Een generaal en
3000 eilanden", Duits t.v.-prograninu
rond Indonesië's president Soeharto
Programma dat bepaald niet beter uit
viel dan bijvoorbeeld een Brandpunt-
reportage. Maar, omdat we va
trale" zijde een „neutrale" opstellim
verwachten was de reportage hierom
alleen al belangwekkend. De teneur
van het programma was zonder mem
pro-Soeharto.
Omdat we mogen aannemen dat hel
„Zweites Deutsches Fernsehen" geen
enkel belang heeft bij een vriendelijke
vertekening van toestanden in Indo
nesië, durven we aannemen dat he!
positieve beeld dat de reportage schel
ste van het Soehartoregime eerlijk was
Dus ook dat deze reportage mede
aanmerking dient te worden genomen
in de veelheid van informatie over
Indonesië die zal losbarsten als
koningspaar dat land bezoekt.
Doek Green
De NCRV zendt een aflevering uit
van de Engelse politieserie „Doet
Green", waarin een aantal recher
cheurs le zien is uit de gelijknamige
politiepost in een van de buitenwijken
van Londen. Deze keer krijgt Peter
Byrne, die al zeventien jaar de rol
speelt van brigadier Andy Crawford
te maken met een deskundige kraker
in de persoon van Monty Pitman. De
ze Pitman die reeds driemaal werd
veroordeeld en nu vastbesloten is hei
goede pad te houden, komt in een
gewetensconflict als hij geld nodiS
heeft en een plaats weet waar hij
veel geld kan „halen". Hoe het alle
maal afloopt kan men in deze afleve-
ri?g'„die als titel meekrijgt „De speci-
Kunst en K
unstenaars
De muzikale comedie „En nu
;d" van Annie M. G. Schmidt ec
Harry Bannink zal op 5 november
theater Carré in Amsterdam in premie-
gaan. Tot de medespelenden behor«
i. Conny Stuart, Mary Dresselhuys
Frans Halsema, Jenny Arean en
de Heer, die in „Salvation" meespee*'
de.
