KERK IN MOZAMBIQUE EN ANGOLA IS
SLECHTS VERLENGSTUK VAN DE STAAT
WND. VOORZITTER KVP:
Zo snel mogelijk één christelijke
volkspartij KVP-AR-CHU
Gratis reizen
da Theo van Asten, generaal der witte paters:
Episcopaat eist
solidariteit van
missie met
regime
Experimentele auto
op brandstofcellen
Gevechten bij
Jordaans-
Syrische grens
2 Septemberdagen
op uw 65+ kaart
voordelig uit met NS
[ZATERDAG 14 AUGUSTUS 1971
LEIDSE COURANT
S'.S
LEENDE „Dat nu 21 priesters in Angola
zich openlijk hebben gekeerd tegen de pro-
Portugese houding van hun bisschoppen, heeft
mij niet verbaasd. Ik ben blij met deze reactie,
want zij is duidelijk een direct vervolg op ons
besluit, per 1 juli alle missionarissen van mijn
congregatie uit Mozambique terug te trekken.
Daarmee hebben wij in deze twee Afrikaanse
kolonies van Portugal zeer bewust het balletje
aan het rollen gebracht. En ik garandeer u, dat
er binnenkort nog meer zal gebeuren!" Theo van
Asten (49), generaal-ovcrste van de sociëteit der
witte paters, vertelt dat in het Brabantse dorp
Leende, zijn geboorteplaats, waar hij een beetje
op verhaal wil komen van de troubles die hij
met zijn ingrijpende en in de kerkgeschiedenis
unieke beslissing heeft opgeroepen. Als hoogste
autoriteit riep hij al zijn missionarissen (veertig
priesters en broeders) naar Europa terug om
daarmee („als laatste redmiddel, nadat werkelijk
jarenlange inspanningen om een minder provo
cerende slellingname tegen het Portugese be
wind in Mozambique te vinden, niets hadden
uitgehaald") hard en duidelijk te laten blijken,
dat de sociëteit der witte paters zich distantieert
van hel kolonialistische svsteem, en om tevens
in letterlijke zin nadrukkelijk afstand te nemen
van het episcopaat in Mozambique, dal dit
systeem ondersteunt. „Twee-eeuwen geleden",
aldus Theo van Asten, „zou Rome de congre
gatie voor zoiets hebben opgeheven. En onder
paus Pius XII zou Ik als generaal-overstc waar
schijnlijk in de ban geslingerd zijn vanwege deze
insubordinatie. Nu gebeurt dat niet meer. In
Vaticaanse kringen ben ik hoogstens het zwarte
schaap geworden, maar dat laat me ijskoud. Ik
zou willen dat het Vaticaan mij werkelijk offi
cieel op het matje riep. Dan had je de poppen
nog eens goed aan het dansen."
In de kou
'Strijdbare Theo
hij in 1967 tot generaal overste ge
kozen werd, had hij 13 jaar in Tan
zania gemissioneerdweet van relaties
in Rome, waar hij zijn kantoor heeft,
dat de oppositie tegen zijn persoon in
de kerkelijke top zeer sterk is, maar
ook zeer sterk verdeeld. ,,Ik heb niet
op eigen houtje gehandeld. Het was
óók geen beslissing, die de sociëteit
ïot° a"3| altéén aanging. Ik heb alle Vaticaanse
j instanties, die met ons werk in Mo-
®nt Ij zambique te maken hadden, bij her
rén" ié. haling om advies gevraagd. Vèrtrek-
;en vii ken was het laatste, wat wij wilden.
Maar het Vaticaan liet ons in de kou
i vaden staan! Op het staatssecretariaat heb
Tik driemaal een lang gesprek gehad
vrh- met kardinaal Villot en daarna met
i van B m£r- Casaroll en mgr. Gaspari, maar
toen ik na twee volle maanden wach-
ten nóg geen antwoord op mijn vra-
en 19-! êen had, moesten mijn assistenten en
I ik wel naar eigen'geweten beslissen!"
Sara! Hel 18 voor hem aller>»tost een
raadsel, waarom de Vaticaanse instan-
Jelgen ties geen openlijk standpunt wilden
innemen. „Zij zien het probleem heel
goed. Ze weten, dat alle missionaris
sen in Mozambique en Angola in grote
gewetensnood verkeren, maar omwille
van de diplomatieke betrekkingen met
Portugal wenst men geen provocaties.
Nu kunnen diplomatieke betrekkingen
voor de Kerk van groot nut zijn, maar
zodra zij een obstakel zijn voor het in
praktijk brengen van het Evangelie,
zeg ik weg ermee! Ik moet helaas
vaststellen, dat de Kerk in veel geval
len diplomatieke waarden zwaarder
laat wegen dan haar primaire taak,
namelijk het opkomen voor de rechten
van de mens. Welnu, wij willen daar
niet aan meedoen'"
Dat was uiteindelijk de voornaamste
reden, waarom de 40 Witte Paters
hun missiewerk in Mozambique, waar
zij vanaf 1946 werkzaam waren, in de
steek lieten. De bedoeling was per 1
Juli, maar zodra de Portugese rege
ring- ervan hoorde, volgde een bliksem
felle reactie: de groep werd. verzocht
oi binnen 48 uur het land te verlaten.
ZÖs vliegreis en luchthavenbelasting
Keilen döor de Portugese autorttelt'eiV
—u Aefaald' en met 4 lijnvliegtuigen -wer-
den de missionarissen; naar Europa'
gebracht. De Pórtugese'minister van"
buitenlandse zaken verklaarde later
op een persconferentie, dat men het
transport zo snel had uitgevoerd om
de paters geen gelegenheid te geven,
hun missies te verwoesten
Afrikanisering
Wat lag aai
maatstaven zo
„De sociëteit
vrij Ui
18.00-194
an I8.e
15.0 UU
genoter
ig 'alléé
aar géi
igmldfli
kin
dit naar kerkelijke
.shockerende" gebeu-
Theo van Asten:
de Witte Paters is
altijd voorstander geweest van een
Afrikanisering van de Kerk. Dat be
tekent streven naar de opbouw van
een inlands kader, dat ons werk kan
overnemen. Maar de Portugese rege
ring, en helaas ook het episcopaat,
willen de Kerk in Mozambique en
Angola Portugaliseren, hetgeen dus
precies in overeenstemming is met hun
opvattingen omtrent kolonialisme!".
Hij noemt als Afrikaniseringsvoorbeeld
het land Tanzania, waar na nog géén
eeuw buitenlandse missiearbeid thans
21 van de 25 bisdommen een inlandse
bisschop hebben en ruim 200 inlandse
priesters werkzaam zijn. In Mozam
bique (ruim 4 eeuwen missieland) be
staat het complete episcopaat uit Por
tugese bisschoppen. Er zijn slechts 36
inlandse priesters, op een totaal van
ongeveer 800. Het overgrote deel van
de clerus is Portugees. Bisschoppen
kunnen, krachtens het tussen Portugal
en het Vaticaan gesloten concordaat,
slechts met toestemming van Portugal
benoemd worden. Zij ontvangen van
de Portugese overheid het salaris van
een gouverneur. Ook de priesters wor
den, via de bisschoppen, door de staat
gesalarieerd.
In het concordaat staat o.m., dat de
Kerk een „lnstitut imperial" is, dus
een verlengstuk van de wereldlijke
macht. Dat veronderstelt een solidari
teit met het regiem, die de missiona
rissen i „met uitzondering misschien
van enkele Portugezen") niet langer
meer kunnen opbrengen, nu de twee
kolonies, die als Afrikaanse provincies
van Portugal worden beschouwd, „op
de meest onverkwikkelijke manier"
gehinderd worden in hun streven naar
onafhankelijkheid. „Ik kan u zeggen",
aldus generaal overste Theo van As
ten, „dat alle missionarissen voor een
ontzettend dilemma staan. Ik heb er
veel gesproken daarginds en telkens
kwam het smekend verzoekpater,
geen
zeg tegen onze generaals, dat wij van
dezelfde Kerk zijn en hetzelfde Evan
gelie hebben als u! Toen monseigneur
Gaspari onlangs uit Mozambique te
rugkeerde, had hij een briefje voor mij
bij zich. Het was van een Jezuiet: ik
vraag u om een teken, dan komen wij
óók in actie! Ik heb het doorgegeven
aan mijn vriend, pater Arrupe, de
generaal der Jezuïeten in Rome. Daar
om weet ik zeker, dat het niet bij on
ze stap zal blijven. De zaak broeit.
Ik was, kort nadat onze terugtrekking
uit Mozambique bekend geworden was,
uitgenodigd bij de Wereldraad van
Kerken in Genève. Ik kom er net van
daan. De algemene reactie daar was:
eindelijk!".
"Verdacht
En dan wat feiten, die er niet Om
liegen. „De Portugc/.ei
vinger naar de missi
ken, althans zolang ze in het land
zijn. Vier van mijn mannen zijn niet
meer toegelaten, toen ze na hun va
kantie terugwilden. Dat is nti hun sys
teem. Ze weten, dat wy allemaal aan
de kant van de vrijheidsstrijders staan.
Maar in plaats van ons pakken ze de
katecliisten en de onderwijzers op. Dat
gebeurt door de geheime politie, de
Pide, die zich aan ontzettende mar
telingen te bulten gaat. Ik heb een
man gezien, die zonder aanleiding was
opgepakt en vier-en-twïntig uur ver
hoord. Zijn lichaam was één grote
wond. Meestal houden ze de mensen
zolang vast tot hun wonden weer ge
nezen zijn. Dergelijke brutaliteiten
hadden onze paters al vele jaren ge
meld aan hun bisschop, maar zo'n
man Iaat het dan bij een diplomatiek
praatje met de gouverneur, dat uiter
aard niets uithaalt. En tegelijkertijd
begint bel vertrouwen van de inland
se bevolking in de missionaris af te
nemen, zij worden verdacht!".
Toen de toestand explosief dreigde
te worden, reisde Theo van Asten in
februari naar Mozambique en riep al
zijn confraters in Beira bijeen. „Ik
wilde weten, wat zij wilden. Mijn plan
was, in Rome een vergadering met
alle generaals, die mensen in Mozam
bique hadden, te beleggen en dan een
gezamenlijk stuk op te stellen aan het
episcopaat In Mozambique en aan het
Vaticaan. Maar vijftien paters zagen
daar niets In, Ze zelden: pater, wij
hebben geen vertrouwen in het Vati
caan, het Vaticaan wil altijd geduld
en tolerantie. Wij willen er per 1 juli
Uit. Dat Is het einde van hel school
jaar. In de vergadering verklaarden
zich nóg zeventien mensen akkoord.
Vijf oudere paters en broeders zouden
graag blijven, omdat vertrekken voor
hen het eind van hun missionaire le
ven zou betekenen. Ik heb toen gezegd:
mannen, óls we gaan, dan jullie óók,
uit naam van de Heilige Gehoorzaam
heid. En zij zeiden: okay, pater. Van
de twee, die op dal ogenblik op vakan
tie waren, kende ik het'standpunt".
Om misverstanden te voorkomen:
het waren Belgen, Fransen, Duitsers,
Canadezen, Spanjaarden, Italianen,
Zwitsers, en slechts één Nederlander.
Theo van Asten deelde „om alsnog
een definitieve breuk te voorkomen"
het standpunt van de groep mee aan
achtereenvolgens de twee bisschoppen
van de diocesen, waarin de Witte
Paters „wij zyn geen reguliere geeste
lijken. maar wereldheren") werkzaam
waren; de nuntius van de H. Stoel in
Lissabon (die, vanwege de kolónialis-
tische opzet van het concordaat, ook
over Mozambique en Angola gaat
de minister voor Overzeese Gebieds
delen in Lissabon („de man had een
lijvig, belastend dossier van al mijn
mensen op de knie liggen!") en het
Vaticaans staatssecretariaat in Rome.
De reacties waren 100% ontmoedigend.
Onder protest
„Het standpunt van m(jn confraters
bleek nergens als pressiemiddel te
werken. Eén van de bisschoppen merk
te slechts op: waar vindt U in het
Evangelie, dat Christus geageerd heeft
tegen de Romeinse bezetting van zijn
land? Ik zei: Christus is opgekomen
voor de rechten van de mens, dat heeft
hem de kop gekost! Bent U daar óók
toe bereid, monseigneur? De bisschop
pen in Mozambique en Angola spelen
de Zwijgende Kerk. Kardinaal Villot
in Rome, die (dat heb ik achteraf ge
hoord) mijn beslissing wel kan bil
lijken, beloofde mij een spoedig ant
woord. Ik had gevraagd om ofwel een
duidelijke stellingname van de Kerk
tegen de Portugese politiek van onder
drukking en vóór het recht op vrfjheid
Theo van Asten: ,,Ik
voor de bevolking, ofwel een open
lijke verklaring, dat het Vaticaan onze
stellingname toestond. Na twee maan
den had ik nóg geen reactie. Toen
ben ik met mijn vier assistenten in
beraad gegaan, want ik had de man
nen in Mozambique beloofd, dat ik ze
mijn beslissing in april bekend zou
maken. Wij hielden een geheime stem
ming: iedereen was vóór terugtrekking
op 1 juli. Daarna heb ik alle algemeen
oversten van de andere congregaties
in Rome bijeengeroepen. Zij bleken
praktisch unaniem ons besluit te steu
nen en zij zullen binnenkort in een
gezamenlijke brief tot uitdrukking
brengen, dat hun mensen weliswaar
in Mozambique blijven, althans voor
lopig, maar onder protest!". Op 15 mei
J.l. werd de zaak wereldkundig ge
maakt. Theo van Asten vloog naar
Mozambique en liet de bisschoppen
daar weten, dat hij drie dagen beschik
baar was „om er nog alles aan te
doen". Er kwam geen enkele reactie.
In plaats van het episcopaat reageer
den de Portugese autoriteiten, name
lijk met een officiële uitwijzing van
de 40 Witte Paters.
De paus
En hoe reageerde Rome? „Gaspari
is direct naar Mozambique gegaan, om
op eigen houtje gehandeld".
met het episcopaat de zaak te bespre
ken. Toen hij terug was, zijn de gene-
raal-oversten bijeen getrommeld, maar
hij kwam niet met een officieel rap
port. Hij liet een door de paus getekend
document zien, waarin letterlijk stond:
missionerende arbeid mag niet afhan
kelijk worden gesteld van de onafhan
kelijkheid van een volk. Wij hadden
onder géén beding mogen vertrekken
vanwege het heil der zielen, dat ab
soluut voorrang heeft. Maar Ik vraag
m(j af: hoe kan de Kerk ln Mozambi
que en Angola werkelijk een „teken
van het heil" zyn, als zij twee gezich
ten moet hebben!".
Intussen, zo stelt Theo van Aslen
niet zonder voldoening vast, zyn de
eerste positieve gevolgen al geboekt.
De bisschop van Beira („een zeer
slappe figuur") is afgetreden en ver
vangen door een apostolisch admini
strator. „Daarmee omzeilt Rome de
bepalingen in het Concordaat, men
hoeft Lissabon dan niet om toestem
ming te vragen. En ze hebben Juist
een van de meest open figuren be
noemd, nameiyk de bisschop van Nam-
pula! Die heeft op zyn beurt nu een
vicaris-generaal laten kiezen door de
priester^ Een man, die voor honderd
procent achter ons staat!".
Én zyn conclusie is: „Eigeniyk wil
Rome best van dat concordaat af,
maar ze durven zélf niet het risico van
een diplomatiek schandaal te lopen.
Daarom laat men óns het vuile werk
opknappen, In de hoop, dat Portugal
ooll het initiatief tot een breuk
Verdeeld
Tenslotte Angola, die andere Por
tugese kolonie, waar nu 21 paters
van de H Geest een protestbrief aan
hun bisschoppen, ook Portugezen,
hebben gestuurd. Theo van Asten zegt:
,,Ik ken hun generale overste, de
Fransman Lecuiller, heel goed. Hij
heeft mij volledig gesteund wat Mo
zambique betreft. Ook ln Angola is
de grote meerderheid van de priesters
Portugees, de paters van de H. Geest
vormen de grootste groepering. Ze heb
ben daar ongeveer tweehonderd men
sen zitten. Ik weet, dal twee van hun
drie regionale oversten achter de re
gering staan. Pater Lecuiller heeft mij
meermalen verteld, dat hij niet weet
wat hy doen moet. Ik heb voor die
houding wel begrip. Of er onder dege
nen, die de brief hebben ondertekend,
ook Portugese priesters zijn, is m(J niet
bekend. Er zit wél een stel Nederlan-
Over het algemeen, aldus Theo van
Aslen, zijn de Portugee priesters in
Mozambique en Angola sterk verdeeld.
„Vooral de jongere missionarissen on
der hen zyn vaak nog feller tegen de
valse situatie in de Kerk gekant dan
wij. Maar zy krijgen geen poot aan de
grond, omdat hun oversten en de bis
schoppen het regiem steunen!". De so
ciëteit der Witte Paters heeft daaruit
nu de uiterste consequentie getrokken.
„Op de bijeenkomst ln Beira zeiden
verschillende confraters: waarom smij
ten ze óns niet in de gevangenis? Wij
zouden tenminste weten waarvóór!".
Binnenkort komt in Rome de bis
schoppensynode bijeen, onder leiding
van de paus. Ook Theo van Asten zal
erby zyn, als het hoofdthema „Ge
rechtigheid In de wereld" wordt be
handeld. En hy zal ervoor zorgen,
dat de situatie ln Mozambique en
Angola op de agenda komt. Misschien
riskeert hy er zyn kop mee, maar hij
wil eindeiyk óók eens duidelijkheid in
blnnenkerkeiyke zaken.
„Een van onze jonge pater*, l'ieler
Wertz uit Kotterdum, die in Baru
werkte, gaf In oktober vorig jaar een
lift aan twee nonnen, die wilden gaan
stemmen In de stad. Onderweg vroeg
li(j argeloos, of zulke verkiezingen vol
gens hen eigeniyk wel zin hadden. Daar
bleef liet h(). Toen h(| na een korte
vakantie In januari om een visum aan
klopte In Lissabon, werd hy tegenge
houden wegens staatsgevaariyke acti
viteiten. Hij kreeg te horen, dat één
van de Portugese nonnen hen» in Baru
l»y de geheime politie had aange
klaagd
JAN DERIX
ZOEKEN NAAR
GOEDKOPERE BRANDSTOF
CHESTER Het Shell Research Centrum in de Engelse
^tad Chester heeft een experimentele electrlsche auto ont
wikkeld die wordt gevoed door brandstofeellen. Een sterk
gewijzigde DAF 44 bleek met deze motor veel geruislozer
rijden dan de meeste conventionele personenauto's,
"jaar de krachtbron die op een speciale brandstof, hydra-
zi"e, loopt is door de lioge prijs van de brandstof niet
geschikt voor commerciële doeleinden.
Brandstofcellen, die brandstof direct in electrische
energie omzetten, zijn algemeen bekend uit de ruimte-
vaart, waar waterstof en zuurstof als reagentia wor-
dp" gebruikt. Dit soort cellen is echter zeer kostbaar,
terwijl waterstof en zuurstof niet geschikt zijn voor toe-
Passing in een auto. In plaats van waterstof moet een
De regelapparatuur van de elektromotor die, evenals de in
serie geschakelde accu's onder de motorkap is ingebouwd.
De batterijen met brandstofcellen vonden een plaats in
de kofferruimte
goedkope brandstof worden gebruikt en in plaats van
zuurstof gewone lucht. De enige brandstoffen die geschikt
zijn voor de lage temperatuur-brandstofcellen die in de
DAF-44 wei-den toegepast zijn het giftige en zeer dure
hydrazine en methanol, maar voor deze laatste brandstof
zijn de cellen nog in een stadium van ontwikkeling.
De brandstofcellen werden in de auto ondergebracht in
batteryen die waren gekoppeld aan normale 12 volts
accu's die zorg droegen voor de opslag van energie.
Daarnaast verving een electromotor de gewone benzine
motor. De combinatie ontwikkelt voldoende energie voor
een continue kruissnelheid van 50 km per uur, terwijl de
batterijen extra vermogen leveren voor het accelereren
en het rijden met hoge snelheid gedurende korte perioden.
De experimentele auto leverde wat geringere prestaties
dan een wagen met een benzinemotor, maar in tegen
stelling tot de uitsluitend door accu's aangedreven auto's
die een kleine actie-radius hebben en een lange oplaadtyd
eisen, kan de brandstofcel-auto even snel en eenvoudig
getankt worden als de conventionele auto.
Voorlopig heeft het experiment aangetoond dat de nieuwe
motor in de toekomst bruikbaar kan zyn en een auto kan
opleveren die weinig geluid en geen schadelijke uitlaat
gassen produceert. Wel zal dan een goedkopere brandstof
noodzakelqk zyn.'
(Van
parlementaire redactie)
DAMASCUS (AFP) Volgens radio
Damascus hebben Jordaanse strydkrach-
len Syrische plaatsen bij de Syrisch-
.lordaanse grens beschoten.
Tijdens het gevecht zouden vijf Jor
daanse tanks zijn vernietigd. Aan
Syrische zijde zijn geen verliezen. Het
gevecht duurde ongeveer twee en een
half uur.
Volgens Jordanië beschoten vier Sy
rische straaljagers gistermiddag de Jor
daanse grensplaats Ramtha. Er vielen
geen slachtoffers en van Jordaanse zijde
werd de schade licht genoemd.
ADVERTENTIE
Nog t/m 31 augustus
aan de loketten
verkrijgbaar
voordelig
uit met NS
DEN HAAG. De waarnemend voor
zitter van de KVP, de Noordhollandsc
Gedeputeerde Th. Laan, is vol vertrou
wen over de verdere samenwerking tus
sen KVP. AR en CHU. Onjuist noemt
hy de bewering, als zou de IUn van de
samenwerking zyn afgebroken. Integen-
deel: de drie grote confessionele party en
zullen elkaar in versneld tempo zoeken.
„Op korte termyn moeten wy komen
tot een volledige integratie van de drie
partijen", aldus de heer Laan. zyn per-
sooniyke mening is dal de drie partyen
ruimschoots voor de volgende verkiczin- j
gen samen moeten gaan. „Daarvoor zal
ik me een groot voorvechter lonen".
„Het zou trouwens onwaarachtig zijn
om gescheiden verder te gaan. We han
delen toch alle drie vanuit hetzelfde
evangelie?", aldus de heer Laan. Weinig
heil ziet hij in de door de KVP'er Cou-
wenberg gepredikte Algemene Volks
partij. „Als die er zou komen, is de
politiek voor mij niet aantrekkelijk meer.
Zo'n algemene partij zie ik niet zitten,
ik wil een christelijke volkspartij".
Voor de heer Laan moet het politiek
handelen worden bepaald door „een
evangelische houding". /Vis dr. Couwen-
berg zegt: „De KVP heeft geen inspi
ratie", dan wil hij meteen nuchter ant
woorden. „Als de KVP'ers die maar
hebben".
Hij js ervan overtuigd dat KVP, AR
en CHU nu voor een beslissende faze
staan. Als het aan de waarnemend KVP-
voorzitter li~t, zal de christen-democra
tische volkspartij een radicale inslag
krijgen. „Als men de evangelische op
dracht: heb uw naasten lief als uzelf,
werkelijk serieus neemt, dan zuilen de
mensen offers moeten brengen. Dan ver
gissen ze zich, als ze denken met een
koopje klaar te komen. Als je echt radi
caal wilt zijn, krijgen de mensen wel op
hun donder, want dan is de hele wereld
je werkterrein geworden. In 1953, zegt
de heer Laan, waren we begaan met de
slachtoffers van de watersnoodramp. En
we wilden allemaal helpen. Maar laten
we goed beseffen dat Pakistan nu dich
terbij ligt dan Zeeland toen.
(ADVERTENTIE)
Hebt u er nog geen?
Koop er dan een aan het
loket. Verkrijgbaar
voor jedere 65-plusser.
Uw vrouw mag jonger
zijn. NS-legitimatie-
bewijs of pasfoto('s) en
trouwboekje of
paspoort meebrengen.
Een jaarkaart kost
f 50.- p.p., voor een
echtpaar f 75.-,
Driemaandskaart f 20.-,
voor een echtpaar f 30.-.
Vraagt u gelijk een
septemberkalendertje.
In september kunt u
met NS op uw 65+kaart
twee dagen gratis en
onbeperkt door
Nederland reizen.
Welke dagen?
Kiest u er maar twee uit:
elke dinsdag, woensdag,
donderdag of zaterdag
in'.september is er goed
voor.
Hoe?
Door simpelweg uw
65 kaart aan liet loket
te laten afstempelen.
Hekaart buiten
de gratis reis dagen.
De 65+reductiekaart
geeft recht op reizen
tegen de halve prijs van
een enkele reis.
Voor een opdelen van de mensen in
twee politieke blokken voelt hy niets,
j Hij meent dat dan aan „de anderen"
onvoldoende respect wordt betoond.
I Het liefst had de heer Laan gezien
dat de P.v.d.A. nu weer aan de regering
had deelgenomen ,.Dat had voor mij
i meer voor de hand gelegen". Jammer
noemt hij het dat de P.v.d.A. zich bij
I voorbaat buitenspel had gezet. De heer
Laan beseft terdege dat vele Jongeren
de confessionele partijen de rug hebben
toegekeerd. „Ze hebben niet gekregen
wat ze verwacht hadden. Bij vele jonge
ren constateer je echte verontrusting,
maar daar hebben ze geen ruimte voor
gekregen" Als het aan hem ligt, moet
de vooruitstrevende politiek van de
christen-democratische volkspartij bij
hen weer gaan aanslaan.