1ELEK SCHWARTZ:
SPORT
Go Ahead is verplicht
zich arm te verkopen
„Binnen de regels moet je hard spelen
Eindelijk eens wat
nieuws bij NAC
I SPORTBIJLAGE 1
Voor NEC is
de opgave:
niet bij top
achterraken
EREDIVISIE
1971-1972
MVV is in de
opbouwperiode
MAANDAG 9 AUGUSTUS 1971
Elek Schwartz was nauwelijks terug
van zeven jaar weggeweest of hjj kon
zjjn kennis van de Nederlandse taal ver
rijken. In een voetbalperiodiek stond een
commentaartje met de nogal venijnige
opmerking: „Elek Schwartz heeft, ge
zegd dat hij het Bulgaarse voetbal kent
als zijn broekzak. Dat is iets om te ont
houden". Want Sparta speelt ln het
toernooi om de Europa Cup II tegen de
Balgaarse bekerhouder. Met een glim
lach, die om de lippen wordt geplooid
wanneer men wil aangeven het niet zo
erg te vinden, zegt Elek Schwartz in zjjn
kantoor in het „Kasteel" van Sparta
„Ik heb er weer een uitdrukking by
geleerd. Ik heb gezegd dat ik het Bul
gaarse. voetbal ken, en goed. Ilc heb er
tweemaal een vrij langdurige tournee
gemaakt. Die uitdrukking van die broek
zak had ik nog nooit, géhoord. Nou ja,
die journalist zal het wel goed bedoeld
hebben en ik ken er een typisch Neder
lands gezegde bij".
Elek Schwartz neemt zoiets niet meer
zo nauw. In vroeger jaren wond hij zich
nog wel eens op als er negatief of cy
nisch over hem werd geschreven. Dat
De manager van NEC, Wil Jan
van talloze maanden in binnen-
en buitenland heel eerlijk: „Als
je achteraf ziet wat voor moeite
je allemaal gedaan hebt om aan
een goede spitsspeler te komen,
moet ik inderdaad zeggen dat ik
niet voor honderd procent tevreden
hen over het verloop van de
tnnsferperiode. Maar over het
geheel genomen zijn we toch niet
slecht door de transferperiode ge-
Al heel vroeg, voordat de competi
tie 1970-1971 ten einde was, kon'
men manager Jansen en trainer
Wiel Coerver gescheiden of sa
men op vele voetbalvelden aan
treffen, op zoek naar die ene hele
goede spitsspeler die men zo
graag zou hebben gehad. Want
aan een afwerker van formaat
ontbrak het de Nijmeegse club.
Maar ondanks alle besprekingen,
contacten en vergevorderde on
derhandelingen bleef het gewen
ste resultaat, uit. NEC kocht Felix
Muller van Blauw Wit en op de
valreep Tomislav Prosen van de
Joego-Slavische vereniging FC
Maribor. De achterhoede werd
versterkt door Stije Visser van
Hermes DVS en Chris Kronshorst
van Holland Sport.
Het afgelopen seizoen moest Theo
de Jong naar de voorste linie
omdat de man op wie Wiel Coer
ver zijn hoop had gevestigd,
Henny Oosterveld, volledig faalde.
Hoewel ook Theo de Jong kansen
liet liggen, kon hij toch een flin
ke plaats bereiken op de vader
landse topscorerslij st.
Accent o|) jeugd
NEC. dat er alles aan zal doen
om in ieder geval niet achterop
te raken bij de topclubs en het
liefst de aansluiting nu al tot
stand wil brengen, gaat zich dit
seizoen vooral op de jeugd toeleg
gen. De gemeente heeft NEC dit
jaar nog wel gesteund, maar
heeft daaraan de voorwaarde
verbonden dat het accent veel
meer naar de jeugd moet wordèn
verschoven. Dit is gebeurd. Be
halve dal aan enige jonge spelers
een contract werd aangeboden,
o.a. aan de SCE-spelers Wim
Kamps (broer van eerste elftal
speler Piet) en Eugène Vijfkerken
kom ook een aantal jonge ama
teurs bij NEC. Zij krijgen geen
contract, maar zullen onder lei
ding van hulptrainer Looyen
ook al afkomstig van SCE
flink aan de tand worden ge
voeld.
Wil Jansen: „Wij hopen dat ver-
scheidenen van die jongens dit
jaar al zullen doorbreken. Waar
bij ik op de eerste plaats niet
denk aan een vaste plaats in het
topteam maar toch wel aan een
plaats op de reservebank, waar
door zij mogelijk wel eens in de
gelegenheid worden gesteld in te
vallen en al vast kunnen kennis
maken met de sfeer van de ere
divisie".
Te duur
NEC hield ook een flinke uitver
koop. Liefst zes spelers werden
aan andere verenigingen overge
daan, onder meer Dimitri Davido-
vic die dermate hoge eisen stelde,
dat het bestuur het niet verant
woord achtte hem nog langer te
houden, en Jürgen Jendrossek die
geen zin meer had in NEC. Ver
der werden spelers, die slechts af
en toe ingezet waren in de hoofd
macht, van de hand gedaan. „De
ze spelers waren voor ons te duur
om hen alleen maar in het B-
elftal te laten spelen. Nu gaan we
het doen met voor het grootste
deel amateurs", aldus manager
Wil Jansen.
Is voorbij. Voor hem wordt het verleden
ingedeeld in twee vakken: zjjn eigen ver
leden, dat haarscherp in zijn geheugen is
gegrift, dat van anderen waarvan hij
alles wil vergeten. Daarom zegt hij ook:
„Van het vorige seizoen weet ik alleen
dat ik thans twee geblesseerde spelers
heb, Walbeek en Heijerman. Voor de
rest interesseert niets me. Ook niet hoe
de heer Kessler trainde
In hemdsmouwen, de pantalon opge
houden door smalgesneden bretels die
voren trekken in zijn overhemd, duidt hij
zijn methode aan met de simpele woor
den: „Binnen de regels moet je hard spe
len. Ik speelde zelf zeer hard in mijn ac
tieve voetbaltijd, maar altijd binnen de
regels. Zo vind ik natrappen ronduit
schandalig. Een goede duw, daar ben ik
helemaal voor". Dit ter geruststelling
van hen die van mening mochten zijn
dat Elek Schwartz, wijd en zijd bekend
als minnaar van mooi spel, van Sparta
een weekdier zal maken.
Mooi en efficiënt
Elek Schwartz omschrijft zijn bedoe
lingen nader met: „Inderdaad, ik houd
van mooi voetbal. Wie niet? De toe
schouwers ook en hen moeten we res
pecteren want zfj brengen het geld bin
nen. Maar je kunt mooi en tevens effi
ciënt spelen als ploeg". Elek Schwartz
moet dan toch noodgedwongen even
teruggrijpen naar het verleden van een
ander want van Kessler werd gezegd
dat hij van Sparta een eenheid, een
ploeg heeft geboetseerd. Schwartz: „Een
goede ploeg is altijd een eenheid, overal
ter wereld. Ook in Afrika, ook in China.
De speler moet op het juiste moment
individueel kunnen optreden, voor de
rest collectief. Goede spelers hoef je dat
niet te leren. En Sparta heeft goede
spelers. Er wordt wel eens gezegd dat
er lastige bij zijn. Ik heb liever elf moei
lijke maar goede voetballers dan elf
zachte die slecht zijn. Bij Sparta zijn
trouwens geen lastige spelers. Je moet
hen er wel van overtuigen dat hard
trainen geen straf is maar noodzaak.
Elek Schwartz terug temidden
Kantoorbaantje
Die overtuiging bijbrengen was, zo
kan men opmerken, wel nodig want in
de voorbereidingsperiode trainde Sparta
elke dag, ook op zondag. „Als je de stij
gende lijn wilt bereiken, kun je geen
dag de training overslaan. In de compe
titie zijn de spelers op maandag vrij,
behalve dan de medische controle en de
massage. Elke dag moet je met voetbal
bezig zijn, goed gedoseerd. Daarom ben
ik. enerzijds voor en anderzijds tegen het
full professionalisme. Het liefst zou ik
zien dat de spelers een baantje hebben
waarbij ze niet vermoeid raken of de
aandacht van voetbal te veel wordt af
geleid. Een rustig kantoorbaantje bij
voorbeeld. Het nadeel van volledig pro
fessionalisme vind ik dat je niet de hele
dag met voetbal bezig kunt zijn, niet
steeds kunnen trainen. Je moet je rust
nemen en iets anders doen. Te veel en te
hard trainen is demagogie. Je moet we
ten tot hoe ver je kunt gaan, ook op de
training, waarbij je de grenzen van de
vermoeidheid niet moet overtreden zo
dat de spelers hun grote prestatie in de
wedstrijd kunnen leveren".
De nieuwe man van Sparta, die de
taak van manager-coach met algehele
volmachten kreeg opgelegd „als
blijkt dat in de tweede transferperiode
moet worden gekocht, zal ik dat doen
maar tegen een 'normale prijs" werd
meteen geconfronteerd met het touw
trekken om Willy Kreuz en de contract-
moeilijkheden van Janusz Kowalik. Elek
Schwartz: „Admira vroeg voor Willy
Kreuz tweehonderd en vijftigduizend
dollar, jawel dollar. Ze wisten wel dat
niemand dat zou betalen. Ik heb al ge
hoord dat Kowalik ook heel goed is. Hij
maakt doelpunten.
Bel even op
Schwartz kwam niet als totaal vreem
de bij Sparta. Hij kende Eijkenbroek,
Doesburg, Terhorst, Bosveld en Kleinjan
„allemaal door mij geselecteerd in de
jeugdploeg, jong Oranje, militair elftal
of Nederlands team toen ik nog bonds
coach was" en had tijdens zijn ver
blijf in het buitenland nauwkeurig de
ontwikkeling van het Nederlandse voet
bal bijgehouden. Hij kende bijv. Ove
Kindvall niet maar kan feilloos opsom
men welke belangrijke doelpunten hij
heeft gescoord, ook in de competitie.
„Laten ze dan maar vertellen dat hij
niet zo'n groot voetballer was maar hij
heeft ettelijke zeer belangrijke doelpun
ten gemaakt, ook in de competitie als
Feijenoord met 1-0 won of het derde
doelpunt voor de 3-2 maakte. Zo'n spe
ler is toch goud waard".
Niet alleen Sparta's manager-coach
maar ook diens vrouw en dochter hoop
ten vurig ooit weer in Nederland te kun
nen leven. „In het buitenland spraken
we af en toe Nederlands met elkaar om
het niet te verleren". De droomwens van
Schwartz werd op miraculeuze wijze
de voormalige bondscoach droeg
vervuld. „Ik wist helemaal niet dat
Sparta een trainer wilde hebben. Ik
respondeerde nog wel altijd met mijn
vrienden van DFC en opeens kreeg ik
een telegram: bel even op. Dat deed ik
en de voorzitter van DFC vroeg: wil je
in Nederland komen werken, bij Sparta
Ik antwoordde: ja graag. In tien minuten
was het voor elkaar. Maar het was
mij een even grote verrassing als
iedereen".
Hij verliet ijlings zijn flat in Straats
burg, kampeerde op het kasteel en sliep
in een Dordts hotel, tot hij zijn woning
onlangs kon betrekken. In een paar kas
ten in het kantoortje hingen kleren,
lagen ondergoed en sokken. In de boe
kenkast stond een rijtje favorieten en
achter een deurtje lagen de schetsboe
ken en tekenspullen die Schwartz overal
mee naar toe neemt. Hij zal geen
vloed van vrije tijd hebben om te schil
deren, te tekenen of te lezen. Sparta
wacht een druk seizoen, Schwartz heeft
er niets tegen. „Die toernooien kunnen
geen kwaad. Spelers die van voetbal
leven, gaan daar niet aan dood".
Elek Schwartz, de filosoof van
voetbalveld, die van zichzelf zegt dat hij
harder kan zijn dan menigeen van hem
zou venvachten, moet noodgedwongen
nog tweemaal teruggrijpen in het
leden van een ander. Er is bij Sparta
wel eens deining geweest over een inter
view van een speler. Schwartz: „Als eer
voetballer van twee en twintig jaar de
oorlog in kan, kan hij ook een interview
geven. Dan moet hij daarin ook volwas
sen zijn. Ik ben niet voor een spreekver
bod, maar als er over de ploeg als totaal
moet worden gesproken, dient dat met
de aanvoerder te gebeuren. Ik vind de
spelers intelligent genoeg om over zich
zelf te praten en daarbij de ethiek in
En nogmaals in het nabije verleden
duikend: „Ik ben niet voor zoveel oefen'
wedstrijden. We zijn tien dagen in Exloo
in een trainingskamp geweest. Er ston
den zes wedstrijden op het programma,
veel te veel maar er was niets meer aan
te doen. Dat was contractueel vastge
legd". Elek Schwartz had zichtbaar
moeite om die grens van zijn heden en
andermans verleden te overschrijden
toen hij zei: „De heer Kessler had dat
nog gedaan". En daarmee was het ver
leden voor hem definitief dichtgeklapt.
De periode-Schwartz is het belangrijk
ste. De periode van: „Ik zal Sparta geen
damesvoetbal laten spelen. Voor mij mag
het hard gaan, als het maar correct ge
beurt. Daar sta ik op".
HERMAN VAN BERGEM.
NAC, oerdegelijk onderhouden, elk
jaar opnieuw gepoetst, geverfd, gerepa
reerd. Maar zelden komt er werkelyk
iets nieuws. Geen geld en „men moet
roeien met de riemen die men hpeft", is
een veel gebruikt steeds wederkerend
gezegde in de leiding by de Bredase
sm* - dan toch iets
NAC en Leo Canjels zijn niet meer
een. Leo Canjels, met hart en ziel aan
z'n club verbonden, heeft liet beperkte
van de mogelijkheden by NAC gezien.
Hij heeft de grens bereikt en is overge
stapt naar een breder front, F.C. Brug
ge, voor hem een club met Europese
mogelijkheden. Een club met geld, an
ders dan NAC.
En terwijl hij in België met de macht
van het geld sterspelers als Rijnders
(Ajax) en Veenstra (PSV) aantrok, en
bovendien een bod deed op Lex Schoen
maker (ADO) en Dick van Dijk (Ajax)
keek men bij zijn oude club uit naar een
trainer die bereid was wel te werken met
de voor Canjels te schaarse mogelijkhe-
Ben Peeters, die met Feijenoord de
landstitel veroverde, zag het wel zitten.
Hij, de man die bij Feijenoord moest wij
ken voor Ernst Happel die op zijn succes
verder bouwde en de Europa Cup en
Wereldbeker veroverde, heeft de plaats
van Leo Canjels ingenomen. Geen spec
taculaire aankopen, dat wist hij. „Maar
de ploeg heeft echt wel mogelijkheden",
stelde hij vast. „Ik ben reëel", zei hij,
„Voor NAC is geen plaats bij de boven
ste drie weggelegd. Dat is niet haalbaar.
Maar een goede plaats in de middenmoot
dat wel. En NAC kan voor elke club een
gevreesd tegenstander zijn èn dan ben
je al een heel eind. Dat trekt publiek en
het publiek dat brengt het geld. Zo kun
je wel iets opbouwen. Je hoeft niet al
tijd de top te halen maar wel moet je
eruit halen wat erin zit. Dan heb je als
trainer je doel bereikt".
En Ben Peeters gebruikt daarna na
genoeg dezelfde woorden als zijn voor
ganger bij zijn vertrek had gebezigd:
„Met een goede spits bij NAC kan de
club bij de bovenste zeven eindigen",
Leo Canjels was weg. Bij NAC ging
men op zoek naar een spits, de man die
de ploeg een plaats bij de bovenste ze-
ven kon bezorgen. En terwijl men zocht,
dook plotseling het doelmansprobleem
op. Peter van der Merwe, vaste rots in
het Bredase doel, moest op medisch ad
vies stoppen. Natuurlijk, men had nog
wel een Mari van Dongen en een Wislaw
Kitzmann, maar men oordeelde dat deze
twee toch niet zo goed waren als Van
der Merwe en dat kon wel eens een aan
tal punten kosten in de competitie,
waardoor de club in degradatiegevaar
kon komen. Van Dongen kent veel in
zinkingen en Kitzmann, is te veel gecon
centreerd op de lijn.
Men vergat even de spitsspeler en ging
op zoek naar een goede vervanger voor
Peter van der Merwe .Safety first. Jan
de Jong, van het naburige DFC bleek
de oplossing. De Jong, wel erkend als
talent, maar bij DFC niet geheel uit de
verf gekomen, kostte echter veel geld.
Althans voor Bredase begrippen. En
ineens kwam, de bronnen werden geheim
gehouden, bijna anderhalve ton op tafel
voor de doelman die men wilde. Van
achter het IJzeren Gordijn trok men
spitsspeler Alexander Mandriana, een
29-jarige Pool aan.
MVV-trainer George Knobel staat voor het nieuwe seizoen voor een expe
riment. Hijzelf noemt het weliswaar niet zo, maar gezien het feit dat hU
vier semi-profs (Gaedackers, Toennaer, Brassé en Szefer) moet vervangen
door amateurs, mag dat toch wel een probeersel genoemd worden.
„Het is voor mij een uitdaging, Ik geloof er namelijk in dat we met ama
teurs in de komende jaren een goed elftal kunnen opbouwen. Het zal niet
van vandaag op morgen gaan, maar als ik de tijd krijg om hen serieus voor
te bereiden op het voetbal in de eredivisie moet dat mogelijk zijn".
George Knobel weet dat het seizoen voor MVV moeilijk zal worden. Er was
bij de Maastrichtse ploeg weer geen geld om spectaculaire aankopen te doen.
Zestien jonge amateurs werden aangetrokken, van wie er vijf (Lacroix,
Schellings, Colombain, Van Bergen en De Regter) geen contract krijgen. De
rest wordt toegevoegd aan het opleidingskader, waarmee Knobel al geruime
tijd bezig is. „Lacroix en Colombain zullen er wel komen. Lacroix heeft veel
internationale ervaring. Hij speelde diverse malen voor het nationale team
en Colombain mag gerekend worden tot de beste amateur-verdediger van
Nederland'
George Knobel heeft geen bepaalde verwachtingen voor het nieuwe seizoen.
„Als we gespaard blijven voor blessures is ons team zeker niet slechter dan
twaalf andere eredivisieploegen. Met een beetje geluk, en dat is in voetbal
beslist noodzakelijk, kunnen we een behoorlijke plaats in de middenmool
bezetten. Hebben we echter weer net zoveel pech als aan het begin van het
vorig seizoen, dan wordt het weer modderen. Vergeet niet dat ik het vorige
seizoen mijn drie aanvallers praktisch moest missen. Brokamp had een knie
blessure die maar niet wilde genezen. Nico Mares werd geplaagd door een
blessure in de rug en Ivan Mraz was een hele tijd ziek. Een heel team komt
op zo'n manier onder geweldige druk te spelen. De achterhoede durft geen
risico te nemen uit angst dat een fout een doelpunt voor'de tegenpartij op
levert. Dan sta je meteen achter met het besef, dat er niemand is die een
tegendoelpunt kan maken. Dat vreet aan een ploeg en komt de prestaties niet
ten goede. Maar dat was het vorige seizoen. Laten we hopen dat we in de
nieuwe competitie een beetje meer geluk hebben en dat onze amateurs zich
net als Jan den Rooyen vorig jaar, zullen ontwikkelen tot echte betaalde
voetballers".
Go Ahead, sinds 1902 vrijwel steeds vertegenwoordigd in de top van het
Nederlandse voetbal, komt in het volgende seizoen in de eredivisie uit
met de toevoeging Eagles (Adelaars). Dat is niet de enige verandering. De
ploeg zal niet meer in de vertrouwde roodgele kleuren spelen. Die gaan
mee met de amateurafdeling die onder de naam Go Ahead (zonder toe
voeging) haar eigen weg zoekt. Go Ahead Eagles heeft als clubkleuren
paars-wit. Het voetbalbroekje is ook paars, de kousen wit.
De enige nieuweling bij Go Ahead
Eagles een aantal gecontracteerde ama
teurs buiten beschouwing gelaten) is
Egbert ter Mors, die vroeger reeds voor
Go Ahead speelde en de laatste jaren fu
rore maakte bij Rot Weiss Essen.
Geen spectaculaire gebeurtenissen
De oorzaak moet in het financiële vlak
gezocht worden.
Reeds vele jaren kampt de Deventer
club met een aanzienlijk exploitatiete
kort, dat volgens voorzitter A. M.
Brands zal blijven bestaan, zolang Go
Ahead op een aanvaardbaar niveau be
taald voetbal wil blijven bedrijven.
De heer Brands: „Er zijn drie moge
lijkheden:
a. handhaving van de huidige positie
op de ranglijst; dit gaat gepaard met een
blijvend jaarlijks tekort;
b. het is misschien mogelijk zonder te
korten te werken, maar dan zal Go A-
head een stap terug moeten doen, wat
wellicht degradatie zou inhouden:
c. ook het bereiken van de eerste
plaats op de ranglijst is te verwezenlij
ken, maar dan zal er jaarlijks een ton of
vier, vijf bij moeten, en waar moeten die
vandaan gehaald worden?
Dolksteek
Go Ahead wordt financieel gesteund
door gemeente en industrie. Maar het
(desondanks) tekort en dat is een
keiharde realiteit moet worden opge
vangen door het verkopen van een top-
speler.
Het verlies van Nico Rijnders, Wietse
Veenstra, Pleun Strik en Dick Schneider
is een dolksteek in de harten van de
aanhangers geweest.
Daar is dit seizoen Oeki Hoekema bij
gekomen, die door de opbrengst van een
ton of vier het traditionele tekort weer
heeft aangezuiverd.
De aanvulling bij Go Ahead zal steeds
uit de jeugdopleiding moeten kotnen,
wat inhoudt dat een speler die zich tot
een topspeler ontwikkelt t.z.t. geld moet
opbrengen om het traditionele gat te
stoppen.
Zoals het er nu voor staat, zal bijv. een
Bert van Marwijk, wiens contract dit
maal overigens moeizaam tot stand
kwam, dezelfde weg gaan als zijn illus
tere voorgangers.
Kortsluiting
De veronderstelling dat Oeki Hoeke
ma rechtstreeks is vervangen door de
middenvelder Egbert ter Mors is onjuist.
Hoekema's plaats in de voorhoede wordt
ingenomen door Dick Beek.
Voorzitter Brands over hem: „In het
laatste seizoen bij Telstar maakte Dick
Beek, naar ik meen, veertien doelpunten.
Barry Hughes hangt gelaten over de omrastering: Hij weet dat de verkoop van Oeki Hoeka een dolksteek in de harte,
van de Deventer voetbalaanhang ers is.
Ook voordien was hij zeer produktief,
maar by Go Ahead is hij nog niet uit de
verf gekomen. Toch zeggen Rinus Israël
en onze eigen Gerard Somer. dat Beek
als spits „levensgevaarlijk" is, Volgens
mensen die het weten kunnen, moet et-
kortsluiting zijn ontstaan in de begelei
ding van Beek, waardoor hij zich moei
lijk heeft kunnen aanpassen. Ook een
bepaalde animositeit tussen Beek en
Hoekema kan tot het teleurstellende op
treden hebben geleid. Barry Hughes zal
Beek nu alle gelegenheid geven zich vol
ledig te ontplooien.
Aan de bereidwilligheid van de altijd
hardwerkende Beek zal het niet liggen."
GERRIT ZWIERS
