a
DE SLAKKENGANG
(jnofe
CcidóeSomont
voor onze kleine lezers
DR PLUIZER VRAAGT UW AANDACHT VOOR EEN KRUISWOORDPUZZEL
n
m
B
ZATERDAG 7 AUGUSTUS 1971
J]EN jongen, die Lennart heet, en
door iedereen Luie Lennart wordt
genoemd, kan toch niet ijverig, vlug
en behulpzaam zijn? Luie Lennart was
zo lui dat hij alleen maar ijverig kon
slapen, vlug kon ophouden met werken
en behulpzaam was voor niemand anders
dan voor zichzelf. „Ik wou dat ik een
slak was", zuchtte Lennart vaak. „De
vader van een slak en de baas van een
slak en de vrienden van een slak jagen
hem nooit op en roepen niet om de ha
verklap: schiet eens op. Een slak mag
wel langzaam zijn en hij kan zelfs de
hele winter lang blijven slapen."
Dit gezucht van Luie Lennart bracht
zijn wijze moeder op een slimme ge
dachte. Zij had een groentetuintje
waarin mooie sla met zachte blaadjes
groeide. Van zulke groente houden
slakken bijzonder veel en daarom
kropen er grote en kleine slakken
haar tuintje binnen om zich aan de
slablaadjes te goed te doen. De vrouw
deed haar best de plantjes hiertegen
te beschermen en zo kwam zij langza
merhand veel van die diertjes te we
ten. Zoveel, dat zij tot haar verwon
dering dacht: slakken zijn niet lui,
De eerste de beste keer dat Luie
Lennart weer iets over een slak zei,
antwoordde zijn moeder: „Afgespro
ken lieve Lennart, voortaan ben jij
langzaam als een slak. Om te begin
nen hoef je niet meer dan negen
meter per uur te lopen, dat zijn
twaalf stappen. Want dat komt over
een met een slak, en die moet het
zelfs doen zonder voeten. Maar je mag
ook niet harder lopen." Lennart lachte
gelukkig. Wat zou hij het goed krij-
Natuurlijk moet je wel overal zelf je
kostje halen: bij de bakker, bij de
slager, bij de groenteboer Want slak
ken zoeken ook alles wat ze eten zelf
bij elkaar. Ze hoeven niets te betalen.
Dat hoef jij ook niet. Ik zal het wel
met de bakker, de slager en alle
anderen regelen." Lennart lachte al
een beetje minder blij.
Moeder ging verder: „Als ik er goed
over nadenk, dan begrijp ik dat je
nooit 's avonds op tijd thuis kunt zijn.
Met twaalf stappen per uur kom je
niet in één dag klaar met je bood
schappen. Melk moet je ook halen.
Sn je hebt toch zeker wel eens trek
in bier? Je zult natuurlijk net als een
slak ook je huis op je rug meedragen,
dan kun je gaan slapn zo gauw je
moe bent en waar je maar wilt."
Toen lachte Lennart weer heel opge
lucht. Zijn moeder kon hem nog meer
vertellen, maar er bestond geen huis
zo klein dat je het op je rug kunt
nemen. Hij was te lui om dit te
zeggen, want ook van praten kunnen
luie mensen moe worden. Maar zijn
moeder had wel geleerd het zwijgen
van Lennart te verstaan. En zij ver
stond zijn lachje uitstekend. Daarom
maakte zij de grote dekenkist open,
haalde er een dikke slaapzak uit, een
ruige herderscape, een doorgestikte
deken, een veldfles, een broodzak, en
alles wat iemand nodig heeft die een
lange voettocht gaat maken en daar
bij onder de blote hemel slaapt.
Zij maakte er een grote bundel van
en toen zij hem met moeite optilde,
knikte zij goedkeurend: „Hij weegt
half zoveel als jij, lieve jongen. Dat is
boffen, want slakken dragen een huis
dat net zo zwaar is als zij zelf zijn. Ik
zal er nu maar bij rekenen dat je nog
allerlei etenswaren moet dragen en
dat je bundel zwaarder wordt als het
gaat regenen. Vergeet tenslotte niet:
twaalf passen per uur kunnen je on
mogelijk te veel zijn."
De moeder hielp haar luie zoon de
bundel op de rug te gespen. Toen
kuste zij hem en wenste hem goede
reis. „Je hebt de hele zomer nog voor
je. Haast je niet. Voor de herfst aan
breekt, wil ik je niet in huis terug
zien. Zo is dat nu eenmaal, mensen
willen geen slak onder hun dak. Je
mag zelfs in de herfst wegblijven als
het slakkegangetje je bevalt. Maar me
dunkt dat je van de vinter terug wilt
komen, om maanden achter elkaar te
slapen, tot de lente weer aan-
Zij maakte de deur open en daar
strompelde Lennart weg, twaalf stap
pen per uur.
Het was maar goed dat in het dorp
een toren stond waarvan de klok elk
uur heldere slagen liet horen. Lennart
deed over zijn twaalf stappen soms
een half uur, soms een kwartier.
Daarna was hij al zo moe, dat hij
ging zitten langs de kant van de weg.
Maar als de torenklok sloeg, kwam
hij weer overeind, want tegen honger
helpt alleen maar eten en tegen dorst
alleen maar drinken. Hij moest kris
kras over de wegen strompelen want
juist de bakker, de slager, de groente
boer en de herberg lagen op de vier
verste hoeken van het dorpje.
In het begin waren de mensen die
hem met zijn zware pak, stap voor
stap zagen rondsukkelen, erg ver
baasd. Maar al gauw hoorden zij hoe
slim zijn moeder dit had verzonnen.
En iedereen was zo aardig om net te
doen of het heel gewoon was, dat een
gezonde grote jongen de zomer lang
zo raar rondsjokte. Op het laatst wa
ren ze er aan gewend en merkten
hem bijna niet meer op.
Maar Luie Lennart zelf merkte het
best. Zijn bundel leek met de dag
zwaarder. Het bij elkaar zoeken van
zijn maal was een verschrikkelijk
karwei. Op het laatst maakte hij zijn
twaalf passen zo groot als hij maar
kon. En hij deed dat in een halve
minuut. Daarna moest hij 59'/j mi
nuut wachten Hij hoopte eerst nog
dat hij die 591/» minuut wel slapend
kon doorbrengen, maar nee hoor. Len
nart was zo bang de torenklok niet te
horen, dat hij klaar wakker bleef om
bij de eerste klokslag weer verder te
kunnen gaan.
De zomer liep ten einde. De groene
bladeren werden wat geel. De appels
hingen te blozen in de boomgaard
HORIZONTAAL:
5 tortuur
10 ziekteverwekker
14 orgaanholte
en toen was het 20 september, dat is
de laatste zomerdag. Die nacht om 12
uur werd het 21 september en dat is
de eerste dag van de herfstOp
dat ogenblik werd er hard op de
huisdeur van Lennarts vader en moe
der gebonsd. Wie denk je dat naar
binnen wilde? Lennart stond daar en
wachtte vol ongeduld tot vader open
deed en moeder hem toelachte. Zij liet
niet merken dat zij medelijden met
hem had. Wat was de jongen mager
Zij hielpen hem zijn bundel afleggen,
gaven hem warm water en zeep om
zich te wassen, zetten een heerlijk
maal voor hem klaar en brachten
bed fris gespreid op hem wachtte.
Maar de volgende morgen stond Len
nart uitgeslapen op, stapte naar zijn
oude baas en werkte ijverig, vlug en
behulpzaam.
Hij had voorgoed zijn slakkegang ver
loren, heette niet langer Luie Lennart
en merkte dat gewoon leven en wer
ken het fijnste is.
SCH
(Van onze schaakmedewerker
W. J. Muhring)
Eindspelen
Hoe minder stukken op het bord, des
te gemakkelijker het schaakspel wordt.
Dit is maar schijn. Weliswaar is de
keuze geringer, maar daartegenover
staat dat in het eindspel ogenschijnlijk
kleine verschillen groot gewicht in de
schaal leggen. In een willekeurig mid
denspel heeft men een ruime keuze tus
sen ongeveer gelijkwaardige zetten zo
dat het geen fatale gevolgen behoeft te
hebben wanneer men niet de allerbeste
voortzetting kiest. In het eindspel ech
ter maakt een ogenschijnlijk kleine
misgreep vaak het verschil van een half
of een hee: punt.
Hieronder een tweetal voorbeelden uit
de allerhoogste regionen van de schaak
wereld.
ZwartTajmanov
Wit: R. Fischer
Tajmanov heeft zich onder moeilijke
omstandigheden goed geweerd en een
remisestelling bereikt. Hij kan nu als
volgt remise forceren:
81Pd3! en nu:
a) 82. Kfö, Pf2, 83. h4, Pg4:, 84. Kg4:,
KeC en de zwarte koning komt op tijd.
b) 82. h4, Pf4, 83. Kf5, Kd6! en nu
leidt 84. Kf4:, Ke7 tot remise omdat
zwart op tijd het hoekveld bereikt. Zo
als bekend, kan de loper met hoekpion
van de verkeerde kleur niet winnen.
Tajmanov verloor na: 81Kd5
e4? 82. Lg4c8, Ke4—f4, 83. h3—h4,
Pe5—f3, 84. h4h5, Pf3—g5, 85. Lc8- -
f5' Nu is zwart in tempodwang.
Pg5—f3. 86. h5h6, Pf3—g5,
87. Kf6g6, Pg5— f3. 88. h6—h7, Pf3—
e5+, 89. Kg6f6. Zwart geeft het op.
Zwart: B. Larsen.
Wit: M. Tajmanov
Deze stelling ontstond in het interzo
nale toernooi te Las Palmas 1970. Hier
is het Tajmanov die aan het langste eind
trekt dank zij een grove blunder var
tegenstander.
In de diagramstelling kan zwart
voudig remise maken door afwisselend
de witte koning schaak te geven e
opmars van de g-pion te verhinderen.
Bijv. l....Tg8+, 2. Kh5, Th8+, 3.
Kg4, Tg8+4. Kh3, Th8+, 5. Kg2, Tg8.
Of 1Tg8 2. Kh7, Tg4 of 1
Tg8+, 2. Kh6, Kd4 (nu niet 2Tg4
wegens 3. Kh5 en 4. g4; evenmin 2
Th8+, 3. Kg7!) 3. Ta 3, Ke4 enz.
De zwartspeler koos een andere voort
zetting, die eveneens tot remise had
moeten leiden:
1Kd5d4, 2. Te3a3, Kd4—e4,
3. g3g4, Th8— g8
Nu volgt dezelfde tactiek als zoeven
werd aangegeven, maar zwart zet deze
tactiek niet tot het einde door.
4. Kg6h5, Tg8—h8+. 5. Kh5—g5,
Th8g8 6. Kg5h4, Ke4—f4??
Hier had consequent 6Th8-f- moe
ten geschieden: 7. Kg3, Ke5 en er is geeD
vuiltje meer aan de lucht. (8. Ta6, Thl!)
Na de gekozen voortzetting moet zwart
verliezen.
7. Ta3a4 Kf4—e5, 8. Ta4—a6!
Nu haalt 8 Th8+, 9. Kg5, Tg8 t-
niets meer uit wegens 10. Tg6.
8Ke5—f4, 9. Ta6f6Kf4—e5.
10. g4g. Zwart geeft het op.
Bridgers die de eerste beginselen van
de bied- en speeltechniek onder de knie
hebben en geïnteresseerd zijn in het
vergroten van hun speelkracht, zullen
al gauw tot de ontdekking komen dat
vrijwel alle bestaande leerboeken aan
dacht wijden aan de zogenaamde sa-
fetyplays, speelwijzen die, gegeven een
bepaalde kaartverdeling, de grootste
kans bieden op het maken van zoveel
mogelijk slagen, dan wel op het verlie
zen van het maximaal toelaatbare aan
tal. Een vaak mishandeld, maar niette
min eenvoudig voorbeeld: noord het
A B 3 2 en zuid H 5 4. Aangenomen
dat de beide handen over voldoende
entrees in de bijkleuren beschikken is
de beste kans om met deze combinatie
drie slagen te maken aas en heer
incasseren en daarna een kleine naar B
3 spelen. Dit geeft extra-winst in alle
gevallen waarin oost vrouw tweede
heeft. Deze elementaire techniek be
hoort elke goede bridger te kennen.
Moeilijker wordt het, als op eigen kom
pas moet worden gevaren, omdat de te
behandelen combinatie ongewoon
tezamen met andere kansen moet wor
den bekeken. Het hier volgende spel
laat zien hoe een bekwaam leider
moeilijk contract tot winst voert:
Het door zuid te spelen contract heet
te 3 SA en west kwam met harten 6 uit,
die door noord met de heer werd geno
men. Welk speelplan moet zuid opma
ken en wat is de kansrijkste manie
dit uit te voeren? Zuid telt zeven
slagen. De twee ontbrekende kunnen uit
de klaverkleur komen als deze
verdeeld zit, door één slag hierin af te
geven. Mocht dit niet lukken, dan ii
nog de kans op een 33 schoppenver
deling. wat ook negen slagen oplevert.
Het vrijspelen van de ruiten komt niet
in aanmerking omdat zuid daarbij
tweemaal van slag moet en drie har
tenslagen verloren gaan. Menigeen zou
deze kansen groot genoeg vinden om in
slag 2 met een kleine klaveren uit noord
te vervolgen en maar eens te kijken
hoe de zaken zich verder ontwikkelen
Toch is er nog een extra-kansje dat
enig voorstellingsvermogen vergt. Er
niets tegen om in slag twee eerst eens
klaveraas te spelen. Spelen beide tegen
standers laag bij, dan volgt een kleine
klaveren enz. Maar als bij oost de boer
verschijnt kan zuid zich wapenen tegen
41 verdeling. Hij moet dan de 8
bijspelen en vervolgens een kleine naar
zijn 9 spelen! Zou west deze slag ne
men, dan maakt zuid de rest van de
klaveren door een snit op de vrouw
(vandaar de noodzakelijke déblokkade).
Neemt west echter niet, dan heeft zuid
drie slagen in klaveren en kan nu,
alvorens klaverheer te incasseren, eerst
nog een slag in schoppen afgeven,
waardoor hij het spel ook wint als de
schoppens 42 zijn verdeeld. Geen een
voudig spel, maar wel een voorbeeld
van de manier waarop een goede speler
door zorgvuldig manoeuvreren zijn kan
sen zeer veel groter kan maken.
Ton Sij brands won als eerste Neder
lander het Scholten-Honigtoernooi, maar
deze wedstrijd werd gekenmerkt door
nog een primeur. Voor de eerste maal
werd oud-wereldkampioen Iser Koeper-
man door een Nederlandse speler
slagen. Hiervoor zorgde Harm Wiersma
in de achtste ronde en dit betekende
hem tevens zijn eerste overwinning op
een Russische dammer. Voor Koeperman
eindigde dit toernooi een beetje tragisch.
De volgende morgen was hij namelijk zo
onfortuinlijk om tegen een achteruit
rijdende vrachtwagen aan te lopen wat
hem een hersenschudding opleverde. Zijn
humor bleek hij echter niet te hebben
verloren. „Deze variant heb ik niet ge
zien", zei hij bij het instappen van d«
ambulance. Koeperman heeft anders al
damzorgen genoeg. Om aan het grote
toernooi om het wereldkampioenschap te
kunnen deelnemen dat in mei 1972
te Hengelo wordt gespeeld zal hij de
match om de wereldtitel tegen Andreiko
moeten winnen of anders in het Russisch
kampioenschap op de eerste of tweede
plaats moeten eindigen. Het verzoek
melijk van de Russische Dambond
met vier spelers aan het w.k. 1972 te
mogen deelnemen, werd inmiddels door
de Internationale Dambond afgewezen.
De achtste ronde van
wel de beslissende: de nederlaag
Koeperman tegen Wiersma, de geweldige
overwinning van Sijbrands op Korchov
en de remise van (107!) zetten
dreiko tegen de Amerikaan Jack Birn-
man, waardoor de wereldkampioen
achterstand van twee punten opliep.
KOEPERMAN
a B
WIERSMA
Het was in deze stand dat beide spe
lers geschiedenis gingen schrijven in hun
damcarrière. Zwart had hier 47. 812
gespeeld en dreigde 2329. Wit, die de
gehele partij al onder voortdurende druk
had gestaan, trachtte zich hier aan
zwarts greep te onttrekken door: 48.
34—29?, 23x34; 49. 48—42. Dat lijkt aar
dig gevonden. Op 3440 volgt -2420 en
3328. Ruilt zwart met 1419 dan volgt
3328 en wit is uit de zorgen. Maar
zwart verraste hem nu met 2631! 50.
37x26, 27—32; 51. 38x27, 22x31; 52. 26x37,
3440, en wit had een verloren eindspel;
53. 42—38, 40—44; 54. 37—31, 18—23; als
zwart dam haalt volgt 24 of 2520; 55.
38—32, 12—17; 56. 33—28, 23—29; 57.
24x33, 44—49; 58. 31—27, 49—44; 59.
27—22, 44—49; 60. 22x11, 49x7; 61.
28—22, 7—12; 62. 47—41, 15—20; 63.
41—36, 12—45; 64. 22—17, 45—50, en wit
gaf het op.
In de diagramstand had wit wel remise
kunnen bereiken door: 3430, 2329
(niet 14—19, 24x13, 18x9 wegens 38—32,
27x29, 37—31!, 26x37, 30—24, 29x20,
25x3!) 24—19, 14x23; 33x24, 22—28; wit
kan nu 38—32, 47—42 en 48—43. Ook
kan 48—42 en na 27—31, 38—32
De nu 18-jarige Harm Wiersma gaat
aan de universiteit van Groningen
kunde studeren en wordt dan lid
de damvereniging „Groningen". Een ge
voelig verlies voor de damclub „Huizum'
KOEPERMAN
i-
o B
p P O c
p o P P P
D
BIRNMAN
In de zesde ronde had Koeperman met
een damcombinatie de Amerikaan Birn-
nan verslagen. In de diagrampositie
vervolgde zwart met 24. 1420. Wit, die
toch wel een goede stand heeft, liep
de val met: 25. 39—33?, 20x29; 26. 33x24,
22—28!; 27. 31x33, 23—29; 28. 34x23,
15—20; 29. 24x15, 4—9; 30. 15x13, 8x46!
16 elkeen
17 voorzetsel
19 voorzetsel
20 spinnenweefsel
21 flink
24 stof in ijle toestand
25 symbool voor lutecium
28 naarstig
29 muil
31 zoogdier
34 loot
36 schaaldier
37 verpakkingsmiddel
38 opening in vestingmuur
40 mythologische figuur
43 bijwoord
44 plaats in Noord-Brabant
46 heildronk
47 gissen
49 gemalen graan
51 voorzetsel
52 verzameling
54 onderrichten
56 gesloten
57 religie (afk)
58 plaats in Utrecht
59 bedrag
61 inhoudsmaat
63 symbool voor tin
64 wilde haver
65 zonder blos
67 Engelse titel
69 stand
72 dag der week
75 vervelend
77 plaaggeest
78 geldsom
80 treurdicht
83 aanwijzend voornaamwoord
84 weefsel
86 eenmaal
88 tijdperk
90 plechtige verklaring
92 roodachtig
93 afgelegen
94 tweetal
97 boom
99 bovenste dakrand
101 vlezig aanhangsel
102 samengegroeide klomp planten
103 chef-huisknecht
104 kompasstreek
105 akte
106 iedereen
107 ondergang
108 luim
110 lierdicht
111 interval van negen tonen
113 biljartstok
114 ton
115 stel
117 staat in Azië
119 akelig
123 slok
125 lichte slag
127 tweetandige vork
130 tekeninstrument
132 sporeplant
134 strook in een zeil
136 grondstof voor kleurstoffen
138 feodaal bezit
139 dun
142 beleefdheidsbetuiging
144 hemellichaam
145 voorzetsel
147 halfgod
150 hoog aanzien
151 zonder inhoud
153 muzieknoot
154 groente
156 tafelfles
158 zwaar ademen
159 moede
160 onderscheidingsteken
162 aanvang
164 voormuur
165 listig
166 zwarte delfstof
167 rivier in de Sovjet-Unie
168 Ierland
169 langs
170 af sluitmiddel
172 kloosteroverste
175 geldstuk
176 vocht doorlatend
177 voormalig Slavisch vorst
179 uitgestrektheid zout water
181 voorzetsel
183 gard
184 die een schuld vereffent
186 vertrekje
187 paardeslee
188 rivier in Utrecht
190 naam van concertgebouw
191 onkruid
192 bergweide
193 daar
194 groot sportveld met tribunes
195 dunne paal
VERTIKAAL
1 plantevocht
2 herkauwer
3 eikschiller
4 opstandeling
5 hoofddeksel
6 snellen
7 een bad nemen
8 klinknageltje
10 bezem
11 staat in Azië
12 grondtoon
13 muzieknoot
14 kooldioxyde
18 woeligheid
22 oxydatie
23 organische verbinding
26 quantum verhandelde goederen
30 gil
32 voorzetsel
33 kleur
35 voorbeeld
36 vaatwerk
38 rand
39 boom
41 moerasvogel
42 reeks
45 omvangrijk
45 brandsingel
48 zindelijk
50 mythologische figuur
52 opening
53 onversaagd
55 buitendijks land
58 balvormig voorwerp
59 klap
60 honingdrank
62 rij van gelijksoortige zaken
64 ijzerhoudende grond
65 straatweg
66 kunstmeststof
70 vrouw
71 verf plant
72 meester (afk)
73 persoonlijk voornaamwoord
74 drank
76 grondweefsel voor borduurwerk
78 insekt
79 Europeaan
81 kleur
82 voegwoord
84 uitzetten
85 vrachtrijder
87 weldra
88 het terugvloeien van zeewater
89 te kennen geven
91 Europese rivier
93 godin der schoonheid
95 roofvisje
96 scheuren
98 teerprodukt
100 heks
101 kaasstremsel
102 voor
107 smeerbare kleurstof
109 onbepaald voornaamwoord
112 smeermiddel
113 zuivelprodukt
116 gevoelig
118 sierplant
120 symbool voor zilver
121 soort kabeljauw
122 zijde
124 bijbelse plaats
125 overbrenging
126 rolsteen
128 muzieknoot
129 vreemde munt
130 wandelhoofd
131 symbool voor selenium
132 onbepaald voornaamwoord
133 storm met sneeuw
135 verlaagde toon
137 handvergrootglas
138 plomp
140 glansmiddel
141 vogel
143 telwoord
144 betekenis
146 drank
148 uitstekend strookje in systeem
149 reinigen van spinrag
151 dik
152 duinvallei
153 mannelijk dier
155 edelgas
157 Europeaan
158 duim van een hengsel
159 kleur
161 hen
163 voorzetsel
164 veelheid
165 hengelsnoer
171 al
173 kinharen
174 vakantie van bestuurscollege
176 metaal
177 tijdelijk verblijf
178 rivier in Italië
180 hoornachtige huidverharding
182 zelfkant
184 bundel
185 snelle loop
187 vogel
189 muzieknoot
192 rivier in Noord-Brabant
Oplossingen dienen uiterlijk woens-
dag 11 augustus 12 uur met vermei-
ding „Puzzel Nr. 10" te zijn ingezon-
den aan het bureau van ons blad.
De prijswinnaars zijn: f 12.50 J. D. j
Herold, Maretakstraat 82, Den Haag; j
f 7.50 D. de Vreede, Emmastraat 75,
Pijnacker; f 5 C. M. Koks-v.d. IJssel,
Rembrandtstraat 89, Den Haag.
De prijzen worden binnen 14 dagen
per cheque toegezonden.
