wacht op eerlijke verklaring
levensgevaarlijk
smerig
(tnofe
13
miljoen
inwoners
vrezen
herhaling van
smog
Onderzoek naar
bloedbad van
Corpus Christi
ZATERDAG 17 JULI 1971
"]inds 21 juni worden in de Japanse hoofdstad Tokio weer smogwaar-
chuwingen gegeven. Met Meteorologisch Bureau heeft bekend-
"i emaakt, dat het tweemaal per dag speciale „smogverwachtingen" zal
j' jij itbrengen. die op 11 plaatsen in de city op elektronische alarmborden
eprojecteerd zullen worden om het publiek tijdig in staat van paraat-
eid te brengen. Er staat weer een lange, hete zomer voor de deur, die
oor velen met angstige spanning wordt afgewacht. Tokio, dat twaalf
0:fcar geleden voor het laatst een werkelijk blauwe hemel heeft gezien,
»nt op grootscheepse vergiftigingsverschijnselen als gevolg van de
dna chtvervuiling, die in combinatie met de te verwachten temperaturen
I n een hoog vochtigheidspercentage waarschijnlijk weer (of nog ergere?)
arapzalige incidenten met zich mee zal brengen zoals op die historische
>8sl tag van 18 juli 1970.
„The July 18, 1970 Incident" (geen
>ver Tokio gaat eraan voorbij!)
paniekbegrip geworden. Tussen
3 uur 's morgens hing er een
J ikke mistlaag over de stad, er was
ÜS feinig wind. Toen de zon doorbrak,
fek het een prachtige dag te worden,
naar ondanks de zonnestraling bleef
zicht minder dan 2 kilometer. Om
11 uur begon een burger in het hartje
van Tokio te klagen over pijn aan de
ogen. Om 1 uur hadden leerlingen van
een hogh school sortgelijke klachten,
terwijl om 13.17 uur in de wijk Sugi-
nami 45 schoolkinderen last kregen
met ogen, stembanden en ademhaling.
Zes ambulancewagens brachten de
groep naar een ziekenhuis, waar ver-
Hitoshi Ihara, directeur afdeling planning x
milieubescherming.
het Tokiose bureau voor
schijnselen van smogvergiftiging wer- f
den vastgesteld. Op de speelplaats van
de high school van de wijk Rissho be- j
gonnen omstreeks hetzelfde tijdstip de 5
bomen hun bladeren te verliezen. Op
aardbeiplarxten in de omgeving wer- t
den kleine witte vlekken waargeno-
men. Om 16.30 uur die middag maakte
het stadsbestuur van Tokio bekend,
dat fotochemische smog was voorge- j-
komen. Het hoofdstedelijk gezondheids-
bureau stelde later vast, dat in totaal
6101 personen in ziekenhuizen behan
deld waren voor oog- en keelaandoe
ningen.
Fuji onzichtbaar
„Geen enkele deskundige had het
voordien voor mogelijk gehouden, dat
dit gevaarlijke soort smog ooit in To
kio zou kunnen optreden", aldus Hi-
toshi Ihara, directeur van de afdeling
planning van het Bureau voor Milieu
bescherming in Tokio. „De geografi
sche ligging van de stad en de meteo
rologische omstandigheden leken van
dien aard, dat wij nooit te maken zou
den krijgen met dezelfde calamiteiten
als Los Angeles, welke stad zoals u
weet het meest van luchtvervuiling
te lijden heeft. Tokio staat in de rij
van bedreigde steden achter Los An
geles op de tweede plaats!". „De ver
vuiling van lucht en water grijpt zo
snel om zich heen, dat de wetgeving-
het niet meer kan bijhouden. Wij zijn
vanuit een niet meer in te halen ach
terstand begonnen. Tokio krijgt zijn
blauwe lucht nooit meer terug!". Hon
derd jaar geleden was de 4700 meter
hoge berg Fuji (100 km buiten het
stadscentrum) 89 dagen van het jaar
duidelijk te zien; tegenwoordig staat
het in de kranten, wanneer ge
middeld tweemaal in de drie jaar
de contouren van deze berg in Tokio
zichtbaar zijn. Er hangt voortdurend
een steeds dikker wordende deken
van gifdampen over de (met 13 mil
joen inwoners) grootste metropool ter
wereld. Maar toch de welvaart kan
niet op. Er zijn 3 miljoen mensen in
Tokio, die golf spelen. In 1970 werden
meer dan 3 miljoen liter whisky ge
consumeerd en 573 miljoen liter bier!
Ihara zegt: „Men kan het de burger
niet kwalijk nemen, dat hij geniet van
zijn welstand. Maar in Tokio begint
men milieubewuster te worden. Er is
relatief weinig terughoudendheid en
kritiek op de vaak oncomfortabele
maatregelen, die wij met het oog op
de toenemende bedreiging van het leef
klimaat moeten nemen. Het is de be
volking duidelijk, dat in de toekomst
zeer harde beperkingen aan de indivi
duele vrijheid gesteld moeten worden,
vooral wat betreft het autogebruik!".
60 Vierkante meter
In heel Japan rijden ongeveer 16
miljoen auto's. Tokio had er 400.000
in het jaar 1960, maar momenteel 2,1
miljoen! Het wagenpark werd dus in
tien jaar vervijfvoudigd, hetgeen (wan
neer er niet drastisch wordt ingegre
pen) gemakkelijk laat voorspellen, dat
er omstreeks 1980 tussen de 4 en 5 mil
joen auto's zullen zijn, want de pro
gressie gaat enorm hard. Tussen 1959
en 1968 heeft de stad bijna 8 ipiljard
uitgegeven voor uitbreiding en verbe
tering van het wegennet, maar zelfs
met deze gigantische investeringen
kon de explosieve ontwikkeling van
het gemotoriseerd vervoer niet wor
den bijgehouden. In 1958 was voor
iedere auto nog 228 m2 wegoppervlak-
te beschikbaar, in 1968 niet meer dan...
60 m2! De ontzettende files auto's,
die 24 uur van de dag als een gif
slang door de verpeste city kronkelen,
stoten enorme hoeveelheden koolmono-
xyde uit, die slechts bij benadering ge
kwantificeerd kunnen worden. „Wij
moeten afgaan op steekproeven bij
grote kruispunten en op de verkoop
cijfers van de benzinemaatschappijen",
aldus directeur Ihara, die de toename
van het stookolie- en benzineverbruik
in Tokio (tussen 1960 en '70 vertien
voudigd!) „meer dan alarmerend"
noemt. Er zijn verkeerspunten in de
stad, waar men zo'n intense vergifti
ging gemeten heeft, dat iemand die
zich langer dan 10 uur op dergelijke
Gezicht op Tokio vanaf het hoogste platform (250 m)
deken van gifgassen boven de stad.
„Tokio Tower"; er hangt voortdurend i
plaatsen ophoudt, dood zou neerval
len! „De toestand is zonder meer desas
treus. Wanneer de vergiftiging zich
op deze 'schaal voortzet, zal menselijk
leven in de city van Tokio vóór het
einde van deze eeuw niet meer moge
lijk zijn", stelt hij met Japans flegma-
tisme vast.
Hoewel het gemotoriseerd verkeer in
Tokio de grootste luchtvervuiler is,
komt een aanzienlijk deel van de
schuld ook voor rekening van de in
dustrie. In de conglomeratie Tokio
65 x 30 km) bevinden zich 83.000 fa
brieken en bedrijven, die (evenals de
tienduizenden cv- en airconditioning
installaties in woonblokken en kan
toorgebouwen) op enorme schaal ver
brandingsgassen door de schoorsteen
jagen. Er is vastgesteld, dat het ge
middeld gehalte zwaveldioxide in de
lucht boven Tokio hoger is dan in Los
Angeles.
Blootgesteld aan zonlicht en bij
bepaalde meteorologische condities
is vooral deze vuile gassubstantie oor
zaak van het ontstaan van fotochemi
sche smog. Het chemisch proces, dat
zich dan boven de hoofden van de men
sen voltrekt, doet een mist van zwavel
zuur ontslaan (waarbij vorig jaar zelfs
20% van de uitgestoten zwaveldioxyde
in regelrecht zwavelzuur werd omge
zet!), die voor liet eerst op 18 juli l'.no
tot een algemene paniek onder de be
volking van Tokio leidde. Tussen 23 en
27 juli. evenals op 5 augustus, herhaal
den zich deze verschijnselen, waarbij
ruim 1,000 nieuwe smogslachtoffers
in ziekenhuizen behandeld moesten
worden.
Tokio is gewaarschuwd, maar het
staat volslagen machteloos. „Ieder
een houdt er nu rekening mee, dat in
deze maanden opnieuw fotochemische
smog kan optreden", aldus directeur
Ihara van het Bureau voor Milieube
scherming. „Het is echter duidelijk,
dat daarmee het probleem niet is opge
lost. Dit soort calamiteiten is niet
meer te voorkomen, wij kunnen ze
straks hoogstens beperken door pre
ventieve maatregelen in de marge. En
door de bevolking te vragen, binnen te
blijven en zich te onthouden van licha
melijke inspanningen, die de ademha
ling méér dan noodzakelijk is belas
ten". Er zijn nu vier controlestations in
Tokio opgezet, die speciaal de ontwik
keling van fotochemische smog in de
gaten houden. In geval van alarm
wordt de bevolking het volgende aan
geraden: a) bij oog- of keelklachten
onmiddellijk het dichtstb(j gelegen ge
zondheidscentrum opzoeken; b) de au
to laten staan; c) zoveel mogelijk bin
nenshuis blijven; d) gymnastieklessen
op school laten vervallen; e) de af
stoting van zwaveloxydegassen in de
fabrieken zoveel mogelijk beperken.
Afval
Tokio is letterlijk levensgevaarlijk
geworden. Hitoshi Ihara zegt: „Er is
nog niemand aan luchtvervuiling ge
storven!", maar het staat vast (ook
al zijn medische rapporten op dit punt
erg voorzichtig) dat procentueel het
aantal sterfgevallen aan bronchitis en
longkanker in Tokio aanzienlijk hoger
ligt dan daarbuiten. Veel alarmeren
der is de fysieke schade, die de inge
ademde lucht aan de mensen toebrengt
zonder meteen de dood tot gevolg te
hebben. Ihara: „Wij hebben geen over
zicht van het aantal mensen, dat door
artsen behandeld wordt voor klachten,
die met de luchtkwaliteit samenhan
gen". De 10.000 gevallen in de foto
chemische smogweek van juli 1970 is
echter een indicatie voor de veronder
stelling, dat het er vele duizenden per
jaar moeten ztjn.
maken het leven in Tokio gevaarlek,
er zijn nog 26 andere bijgassen in de
lucht ontdekt, die een min of meer
schadelijke werking op het menselijk
organisme hebben. Op menig kruis
punt in Tokio kan men een regelrechte
loodvergiftiging oplopen, die ook al
via de knalpljpen van de passerende
autofiles om zich heengrijpt. Maar het
totaalbeeld van de milieuvervuiling in
Tokio is nog aanzienlijk veelzijdiger.
Er is geen rivier meer in en nabij de
stad, die nog voldoende schoon is. De
Sumida (Japanse naam voor „helder
water"...!), waarin vóór 1945 nog in
tensief werd gezwommen en gevist, is
nu een stinkend riool, waarin per
dag 1,B miljoen onvast en vloeibaar
afval wordt gestort, terw(jl er slechts
I,5 miljoen ton water voor zuiverings
doeleinden aan kan worden toege
voegd. Het dichtbevolkte Tokio (in
sommige wijken wonen 600—900 men
sen per hectare) dreigt bedolven te
worden onder een groeiende lawine
van huisvuil. Per dag wordt gemiddeld
II.210 ton vuilnis opgehaald (2,5 maal
zoveel als tien jaar geleden) in 2549
vrachtwagenladingen, maar men krijgt
het niet meer bijgesloft, omdat de op
haaldiensten vanwege het dichte ver
keer niet snel genoeg vooruit kunnen
en het budget van het stadsbestuur
te krap is om grootscheepse investe
ringen in deze sector te doen. De ge
zamenlijke fabrieken produceren een
dagelijkse hoeveelheid afval, die 20 x
zo groot is als die van het huisvuil,
terwijl het schoonhouden van straten,
parken, vijvers en kanalen in Toklo-
stad per dag nogmaals 57.800 ton af
val oplevert. Tokio zit tot over zijn nek
in de (letterlijke en figuurlijke) rot-
De te laat op gang gekomen strijd
tegen lucht- en watervervuiling, tegen
geluidshinder 31/00 klachten per
maand.' wordt gevoerd om de exis
tentie veilig te stellen van 13 miljoen
Japanners, samengepropt op 2500 km*
grond, die (als direct gevolg van de
enorme waterbehoefte in dit gebied) in
gevaarlijk tempo blijft zakken. Er zijn
wijken in Tokio, die de afgelopen \o
jaar meer dan l, meter gezakt zijn.
..Als het zo doorgaat", zegt de fleg
matieke Hitoshi Ihara, „komt meer
dan de helft van Tokio nog in deze
eeuw onder de zeespiegel te liggen'.".
Dan zouden veel problemen zich van-
zei/ oplossen!
MEXICO
MEXICO-CITY. In Mexico is 'n
politieke thriller, die de loop van
de Mexicaanse geschiedenis zou
kunnen veranderen, in de maak,
nu een officieel onderzoek wordt
ingesteld naar de rampzalige ge
beurtenissen op 10 juni, bekend als
het „Corpus Christibloedbad". Op
die dag vonden tenminste elf de
monstrerende studenten en mo
gelijk ruim tweemaal zoveel de
dood bij een aanval door groepen
van pistolen dragende en knotsen
zwaaiende rechtse jongeren in de
straten van Mexico Stad.
Het enige, dat zeker is, is dat de
hele affaire veel mysterieuzer is
dan men aanvankelijk dacht.
Wat op de tiende juni zelf, de dag
van „Corpus Christi" gebeurde, is
duidelijk genoeg. Omstreeks 5 uur
in de middag begonnen 8000 stu
denten van de hoofdstedelijke col
leges en van de onafhankelijke uni
versiteit een protestmars van 5 km
naar het centrum van de stad. Hun
eisen waren nogal gevarieerd en
verward. Twee ervan luidden „Laat
de politieke gevangenen vrij" (op
26 na waren deze gevangenen reeds
vrijgelaten) en „Weg met de on
derwijshervormingen door de bour
geoisie" (deze hervormingen wor
den op het ogenblik voorbereid
door 't ministerie van Onderwijs).
De groep bestond voor ongeveer
eenderde uit meisjes. Nadat de
mars nauwelijks een km was ge
vorderd. werden de demonstranten
tegengehouden door leden van de
oproerpolitie, bewapend met traan
gasgeweren en schilden. Een hoge
politieman vertelde één der stu
dentenleiders, dat de demonstratie
beëindigd moest worden, omdat er
geen toestemming voor was ver
leend. Vervolgens ging de oproer
politie opzij om de studenten door
te laten.
Nadat deze een kruispunt hadden
overgestoken en een brede straat
waren ingelopen, kwam de aanval.
Op diverse punten in de omtrek
trokken grijze busjes op, die even
later tientallen jongeren uitspuw
den, gekleed in truien, spijkerbroe
ken en gymschoen en zwaaiend met
bamboestokken en karabijnen. En
kelen van hen heeft men, voordat
ze het vuur openden op de weer
loze demonstranten zien praten met
leden van de oproerpolitie, waar
van er verscheidene honderden ter
plaatse waren. Er volgden uren van
terreur en wanorde, waarin de jon
geren de omgeving overnamen en
de politie niets uitvoerde.
Vertrouwen
Omstanders en journalisten konden
hun ogen niet geloven. Want sinds
hij zeven maanden geleden aan het
bewind kwam, heeft president
Echeverria hard gewerkt om het
vertrouwen terug te winnen van
Mexico's onrustige studenten, die
waren verbitterd over de bloedige
onderdrukking van de demonstra
ties in 1968.
Alles wat de president sinds de
cember '70 gedaan had werd ver
nietigd door de openlijke beestach
tigheid ten overstaan van honder
den getuigen. De volgende ochtend
ontving de president een aantal
Mexicaanse en buitenlandse jour
nalisten, waarvan er verschillende
ook waren aangevallen door de
knokploegen, die door de plaatse
lijke pers waren geïdentificeerd
als een paramilitaire groepering
onder de naam „De Valken".
Maar drie dagen gingen voorbij en
twee verklaringen van het kantoor
van de procureur-generaal lieten
er geen twijfel over bestaan, dat
men daar de schuld bij de studen
ten legde. Bovendien werd het dui
delijk dat er grote druk op de pre
sident werd uitgeoefend om ge
dachten over een diepgaand onder
zoek uit zijn hoofd te zetten.
Op 15 juni bezocht de president 'n
bijeenkomst op het centrale plein
in de hoofdstad, waar hij om steun
voor zijn politiek vroeg. Maar bijna
alle spandoeken, die voor zijn neus
omhooggehouden werden, gaven
ook de schuld voor de onlusten op
10 juni aan de studenten. Echever
ria las een zorgvuldig opgestelde,
maar hartstochtelijke redevoering
voor, waarin hij verklaarde het niet
te zullen tolereren, als „een hand
jevol onverantwoordelijke elemen
ten" zijn werk zouden bederven.
Die middag lunchte de president
met een aantal buitenlandse ver
slaggevers. Hij gaf uiting aan zijn
geloof in 't bestaan van De Valken.
Zowel de burgemeester van Mexico
City als het eerste officiële rapport
van het onderzoek hadden het be
staan van De Valken ontkend. De
Valken, zo zei de president, waren
huurlingen, die in contact stonden
met lagere autoriteiten.
Een paar uur later namen zowel
de burgemeester als de commissa
ris van politie ontslag teneinde
„ruimte te maken voor het onder-
President Echeverria
zoek". De onderzoekers hebben nu
kennelijk de vrije hand. Op het
stadhuis ploegen ze door archieven
om er bewijzen van te vinden, dat
De Valken, zoals wordt veronder
steld, als straatvegers en gezond
heidswerkers op de gemeentelijke
loonlijst hebben gestaan.
Zachte houding
Maar men vraagt zich af, wie de
pex-sonen achter dit zaakje zijn ge
weest. Geleidelijk schijnt het dui
delijk te worden, dat het gaat om
een groep conservatieve politici en
een aantal politiefunctionarissen,
die tegen de hervormingspolitiek van
de president zijn en vooral tegen
zijn „zachte houding" ten opzichte
van'de studenten en andere linkse
elementen.
Echeverria schijnt opdracht te heb
ben gegeven om de protestmars op
10 juni ongehinderd te laten door
gaan. Enkele dagen voor de mars
heeft hij bovendien een beslis
sing genomen, waardoor zijn te
genstanders vrij zeker de nog
overgebleven 26 politieke gevangen
per 1 juli moeten vrijlaten. De be
slissing ligt in de lijn van de gelei
delijke vrijlating, sinds Echeverria
aan het bewind kwam, van in to
taal 900 mensen, die na de studen
tendemonstraties in 1968 waren ge
vangengezet.
Men meent, dat een aantal Mexica
nen heeft besloten, dat een onder
drukking van de demonstratie op
10 juni de president totaal in dis
krediet moest brengen. De studen
ten en andere linkse en gematigde
Mexicanen hadden geleidelijk aan
het idee gekregen, dat Mexico in
Echeverria eindelijk een leider
heeft gekregen, die bereid is om de
enorme sociale problemen onder
Er zouden wel eens belangrijke po
litieke verschuivingen kunnen vol
gen op de uiteindelijke publikatie
van het onderzoek. Dit mits de te
genstanders van de president zich
niet hergroeperen om de eerlijke
verklaring, die Echeverria beloofd
heeft, te verhinderen.
(Copyright The Guardian)
