„Dwarsliggers" kun je
niet zomaar afwijzen
Resultaten rapport trekken de aandacht
Sooswerk van
Troef behoeft
veel steun
Het probleem van de ongebonden jeugd" gaat de hele gemeenschap aan
Leidse universiteit
helpt bij gezins-
>lanning in Indonesië
Bestuursvorm
„Sancta Maria"
gewijzigd
'pjfrëGEi»-
Oud-deken
Brinkman
overleden
Leidse Baan in
Staten van
Zuid-Holland
Koorconcert
verkapt
ronselwerk
MAANDAG 28 JUNI 1971
LEIDSE COURANT
LEIDEN Vrijheid in gebondenheid is voor een deel
van onze jeugd, zoals we allemaal weten, al geruime
tijd in discrediet geraakt. De gebondenheid staat de
jonge mens, die het heel anders wil doen dan de gene
raties vóór hem, in de weg. Gebondenheid heeft alles
te maken met orde, regelmaat en tucht, met dit moeten
en dat laten; wat betekent, dat een ander je de wet zal
voorschrijven. Het is een systeem, dat het altijd wel
gedaan heeft, maar de jeugd die een aanloop naar
de twintig levensjaren neemt en daarna enigszins de
last van de volwassenheid gaat ondervinden, toont zich,
volgens velen van ons, een groep individuen-tegen-de-
keer-in. Collectief vormen deze jongeren een fenomeen,
dat tóch weer een eigen jasje draagt, een eigen code
Onlangs is een rapport verschenen
van de Stichting Maatschappelijk
Contact Orgaan te Leiden. Het is het
resultaat van een onderzoek, dat is
ingesteld onder de „ongebonden
jongeren" die in deze stad de tijd en
hun leven aan elkaar breien. In sa
menwerking met het MCO en de uni
versiteit is een werkgroep aan de
gang gegaan, bestaan uit A. H. Gies-
kes, kandidaat conflictpsychologie, J.
H. J. Vis, kandidaat sociale psycholo-
gie, F. A. Vreeburg, kandidaat sociale
psychologie, en dr. P. H. van der
Plank, -socioloogbi j het Maatschappe
lijk Contact Orgaan. Het werkterrein
van deze groep lag bij het vormings
centrum voor jonge volwassenen:
I Troef, op de Hogewoerd. Een grote
stimulator tot deze studie was de di-
I rectrice van Troef, mejuffrouw Elly
Kerckhoffs, die haar jongens en meis-
heeft, een eigen identiteit. De mens kan het blijkbaar
niet laten, maar ook de ongebonden jeugd heeft iets
uniforms, wezenstrekken die iedereen thuis kan
brengen. Of het nu de lange haren, de corduroy of
gebloemde lichaamsbekleding of de wierook, de kaar
sen en de drugs zijn. Hoe dan ook, de maatschappij
evolueert en zal revolueren als het jonge bloed kan
stromen waar het gaan kan. En zolang de jeugd nog
niet precies weet hóe zij zich het best uit het be
nauwende keurslijf moet wringen, blijven de in het
oog lopende exponenten van deze groep jongeren een
studieobject uitmaken voor de andersdenkende buiten
wereld èn voor degenen die deze jeugd op haar vaak
onbegrepen pad willen begeleiden.
maar een paar jaar geleden kwam
de Van der Werf(park) en Prova-
dya? jeugd ook daar over de vloer.
Het werd een mengeling van vor
mingscursisten en nieuwelingen-in-
ongebondenheid. die op het ogenblik,
na wat strubbelingen, in vreedzame
co-existentie naast elkaar leven.
MILIEUS
De grote groep ongebonden jongeren
die de werkgroep heeft kunnen en-
Slechts 7 pet. roept voor het oplossen
van problemen de hulp van de ouders
in. Toch wordt het huwelijk van de
ouders als tamelijk goed waargeno
men: 63 pet. meent dat de ouders „wel
gelukkig getrouwd" zijn. bijna de
helft van de ouders brengt volgens
hun kinderen geen of zeer weinig
begrip voor hen op en kan hun ge
drag niet aanvaarden. Bijna een der
de van de jongeren voelt zich wel
aanvaard, maar zegt door de ouders
niet begrepen te worden. Slechts een
zesde deel van hen zegt een werkelijk
goede relatie met de ouders te hebben.
HUWELIJK
Het huwelijk heeft op deze jongelui
geen wat je noemt grote aantrek
kingskracht. Het team van onderzoe
kers kreeg op de vraag „of men in de
toekomst zou willen trouwen" voor 14
i deze maatschappij kun je niet z
afwijzen, ook al blijkt dit nog vaak het geval te zijn.
de kou laat
HIPPIES
In dit non-conformistische wereldje
heeft de werkgroep ongeveer 150 jon
gelui weten te bereiken. In feite
wordt het aantal ongebonden jongeren
in Leiden enkele malen zo groot ge
schat. De leeftijd loopt van 15 tot
ongeveer 50 jaar en de samenstelling
valt uiteen in kleinere eenheden, die
niet stabiel zijn. Sommige groepen
hebben zich meer dan de andere bui
ten de maatschappij gesteld en staan
te boek als „hippies" of hokken een
drachtig samen in communes. Wat de
werkgroep is opgevallen is, dat het
element drugs als groeps- en sta
tussymbool iets minder belangrijk is
geworden sinds ruim een half jaar.
latuurlijk zijn de stickies niet uitge-
mee als een vaandel waaronder
de jeugd zich moet verenigeft om
anders te zijn. Meer belangstelling is
ontstaan voor gezamenlijke activitei
ten. Ze hebben, die jongeren, daarvoor
dan ook een eigen vertrouwde ont
moetingsplaats in Troef, waar men
zich van lieverlee is gaan thuisvoelen.
Troef was aanvankelijk het terrein
;en meer besloten jeugdwerk,
quèteren komt voor bijna 40 pet. van
buiten Leiden; tweederde van de soos-
bezoekers, die Troef zo niet hupsakee
en jippiejee vinden maar dan toch in
elk geval deze ontmoetingsplaats re
gelmatig bezoeken, behoort tot de
leeftijdsgroep van 16 tot en met 18
jaar. De geënquêteerden waren voor
52 pet. jongens en de rest meisjes en
gerekend naar het beroep van de va
der komt 46 pet. van deze jeugd uit
het milieu van middenstand, vakar
beiders en administi-atief personeel.
Het arbeidsmilieu is zwaar onderver
tegenwoordigd (19 pt.) en de relatief
„hoge" status van de ouders is vrij
opvallend onder deze jongeren, nl. 13
pet. Ongeveer 21 pet. van de Troefbe-
zoekers werkt alleen af en toe of
helemaal niet. Het percentage dat een
bepaalde opleiding of vakcursus niet
heeft afgemaakt is 41 pet,, voorname
lijk omdat men „geen zin meer had"
(42 pet.) of omdat er een tekort aan
capaciteiten was (9 pet.)
Driekwart van de soosjongeren woont
thuis. Maar dit roept spanningen op.
Van deze geënquêteerden wilde 92
liever het huis uit wegens de slechte
relaties met de ouders. Maar ook de
genen die zeggen dat deze relaties
(tamelijk) goed zijn willen in goede
meerderheid toch liever elders wonen.
pet. „Neen" en voor 28 pet. „Ja" te
horen, 58 pet. „wist het nog niet",; dit
laatste betrof vooral de jongeren in de
groep. De persoonlijke problemen
moeten de jongeren binnen eigen
kring zien op te lossen. Er is immers
een te grote afstand tussen de leef- en
belevingswerelden van deze jeugd
enerzijds en de volwassenen, met na
me de ouders, anderzijds. Onder deze
omstandigheden willen en kunnen de
ze jonge mensen vooralsnog alleen
van leeftijdgenoten hulp verwach-
De jeugd die Troef en andere ontmoe
tingscentra frequenteert schijnt op te
groeien met geestelijke of lichamelij
ke klachten. Over het algemeen
klachten die met de leeftijd verband
houden. Het team dat de ongebonden
jongeren enquêteerde kwam tot de
bevinding, dat eenderde deel van deze
jongeren „levend in. een vrij onge
zonde maatschappij" te kampen
heeft met psychische moeilijkheden.
De hoogleraar "Trimbos zegt, dat een
kwart van de bevolking in psycho
sociaal opzicht niet optimaal kan
functioneren in deze samenleving. Bij
na de helft van de in Leiden onder
zochte jongeren heeft klachten over
zenuwachtigheid (46 pet), 24 pet.
klaagt over hoofdpijn, 17 pet. over
algemene lusteloosheid en 15 pet. over
slapeloosheid. Deze cijfers komen
overeen met de uitkomsten over
klachten van huisvrouwen in een be
paalde Leidse wijk, zoals uit een on
derzoek is gebleken. Andere klachten
zijn: maagklachten (17 pet.), angstge
voelen (11 pet.), ademhalingsklachten
(9 pet.), verslavingsklachten (4 pet.) en
nachtmerries (4 pet.).
In het onderzoek werd gevonden, dat
jongens minder klachten hebben dan
meisjes. Naarmate het huwelijk der
ouders als beter werd waargenomen
waren er minder klachten, ditzelfde
geldt bij een 'betere relatie tussen
kind en ouders. Thuiswoners, uitein
delijk, hebben meer klachten dan jon
geren die elders wonen.
TROEF
Dr. P. van der Plank is, met zijn
teamgenoten van mening, dat Troef
voor bijna de h«.ïft van de jongeren
een erg belangrijke functie vervult.
'„Tot nog "toe is in Troef voornamelijk
met werkende jongeren iets tot stand
gebracht. We hopen nu op meer acti
viteiten, die ook de ongebondenen ten
goede komen. Wat nu al goed aanslaat
zijn discussie- en voorlichtingsavond
over sex en drugs en yogacursussen
(meditatie). Het komt op gang en we
willen graag dat het allemaal lukt.
Met traditionele vormingsactiviteiten
komen wij niet ver bij jongeren die
wars zijn van de huidige maatschap
pij".
De werkgroep, die bijzonder veel steun
heeft ondervonden van mej. Kerck
hoffs en haar staf, heeft met haar
arbeid al de aandacht van de „buiten
wereld" getrokken. Uit de gemeente
raad zijn verschillende aanvragen om
meer rapporten binnengekomen; de
eerste oplaag was meteen al verdwe
nen. Ook wethouder Den Haan-Green
is zeer geïnteresseerd in de uitkom
sten van dit werk. Maar inmiddels
heeft Troef alle moeite om de finan
ciële touwtjes aan elkaar te knopen.
De vormingscurssussen oude stijl, die
door het ministerie van Onderwijs en
Wetenschappen worden gesubsidieerd,
lopen terug, het ministerie van CRM
geeft echter geen geldelijke steun aan
het sooswerk. Niettemin wil men een
gecombineerde subsidiëring door O. en
W. en CRM trachten te bereiken.
Hierover wordt gepraat. Traditioneel
vormingswerk en het minder gestruc
tureerde moderne vormingswerk in
experimentele vormen dienen naast
elkaar te bestaan.
Van het grootste belang voor deze
ongebonden jeugd acht de werkgroep
het oprichten en steunen van een
alternatief arbeidsbureau (waarmee
part-time, tijdelijke en gecombineerde
functies, aangepast aan maatschappe
lijk minder gebondenen, verwezenlijkt
kunnen worden, een alternatief huis
vestingsbureau (suggestie: het voor
symbolische prijzen huren en verhuren
b.v. van ongebruikte of voor afbraak
bestemde ruimten en panden). Begrij
pelijk, zo vindt de werkgroep, hebben
in deze opzichten de bestaande insti
tuties gefaald, gezien ook de houding
van een groot aantal jongeren.
NOODSITUATIE
In deze noodsituatie is de plaatselijke
stichting Release begonnen om hier
verandering in te brengen. De alter
natieve hulpdienst draait al enkele
maanden in het kantoor Witte Singel
12A, tel. 24555. Aan de organisatie
van een alternatief arbeidsbureau
wordt binnen Release hard gewerkt.
Wegens ruimtegebrek kan dit pas
worden gerealiseerd op het toekomsti
ge ruime kantoor Nieuwe Rijn 20A,
dat Release dankt aan de gemeente
en dat binnenkort, naar men hoopt,
betrokken zal kunnen worden. In
Troef is van extremiteit een soort
benaderbaarheid opgebouwd, Men
vindt er een vertrouwensrelatie met
de Troefstaf; „dat is belangrijker dan
een dak, dat tegen de regen be
schermt", zegt dr. Van der Plank. „De
staf vervult hier een levensnoodzake
lijke functie die de ouders blijkbaar
niet kunnen vervullen. Eigenlijk
moest Troef bij wijze van spreken een
deel van de kinderbijslag voor deze
jongeren krijgen. Het zou bijzonder te
betreuren zijn als de situatie die zich
in Troef zo goed heeft ontwikkeld niet
voortgezet zou kunnen worden. Dat
gevaar bestaat, want Troef moet uit
de Hogewoerd verdwijnen. Een nieuw
gebouw heeft men nog steeds niet
kunnen vinden.
Met dit werk wordt een groeiende
groep, die steeds minder exclusief aan
het worden is, bereikt. Het is een
probleem, dat alle Leidenaars zich
zullen moeten aantrekken, want hun
eigen kinderen kunnen erbij zijn be
trokken. Voor deze Jonge mensen zul
len activiteiten moeten komen en het
moet de leden van de werkgroep van
het hart, dat voor veel kleinere groe
pen vaak méér gedaan wordt. Het fs
hun overtuiging, dat tenslotte deze
matschappij voor de situatie verant
woordelijk is. Daarom kunnen deze
honderden „dwarsliggers" niet zomaar
worden afgewezen.
TON PIETERS
LEIDEN Het ligt in de bedoeling,
i de loop van dit jaar een dricja-
project ter hand wordt genomen,
voorziet in het voorbereiden in
'Verleg met officiële Indonesische in-
studieplan inzake ge-
isplanning in Indonesië. Aan het pro-
I wordt medewerking verleend door
door de Leidse Universiteit uit te
Inden team van medici en sociologen
|der verantwoordelijkheid van prof.
I f. A. Sikkel, hoogleraar in de verlos-
I Bnde en de gynaecologie, en prof. dr.
D. Speckmann, hoogleraar in de em-
isehe sociologie van de niet-westerse
n het bijzonder de methodiek
veldonderzoek. De leiding van
t team berust bij drs. G. A. Vierstra,
i ienschappelijk medewerker bij de
opsti idse Universiteit.
Va Iet project Family Planning Indone-
de uitvoering waarvan in to-
eurs v 1 bijna een miljoen gulden gemoeid
maakt deel uit van het programma
universitaire ontwikkelingssamen-
a örkingsprojecten, waarvan de coördi-
\ap 'e berust bij de N.U.F.F.I.C. (Nether-
ds Universities" Foundation For In-
beëinc rational Co-operation). Deze projec-
worden gefinancierd door de direc-
Internationale Technische Hulp van
ministerie van Buitenlandse Zaken,
de begroting van het project Family
nning Indonesië komen enkele on-
delen voor, die volgens het regie-
hl
fkomstJ
"rOKralPastoor Klaverwijden
ie vaij ten grave gedragen
Zaterdagmorgen
paneljben velen de vorige week dinsdag
eervleden em. pastoor van de voormali-
(parochie van de H. Kruisverheffing,
•nomenfardus Jacobus Klaverweijden O.S.
1 de laatste eer bewezen. De eucha-
met „eteviering werd geleid door mgr. Van
is. magister-generaal van de Kruis
en. In het kerkgebouw waren veel
d derfegenoten aanwezig, onder wie de
n Klinvinciaal dr. Van der Ven. Deken A.
Knokkchot ging in zijn lijkrede uil van de
■r, te vit van het gedachtenisprentje b.g.v.
over wÏ60-jarig priesterfeest van de overle-
en. Mae waarin deze zijn priesterschap zag
drie dienstbaar naar de kant van God en
mensen. De plechtigheden op het
Ithof werden verricht door de pro-
naai dr. H. van der Ven.
ment niet onder het programma kun
nen worden gefinancierd. Dit heeft ge
leid tot enige wijzigingen in de finan
ciële basis, ten gevolge waarvan de
start van het project mogelijk kan wor
den vertraagd. Onderhandelingen zijn
gaande met enige nationale en interna
tionale instellingen waaronder de
Wereld Gezondheids Organisatie een
eind te trachten een aanvullende fi
nanciering te verkrijgen. Voorts is ter
zake overleg gaande met de N.U.F.F.I.C.
en de directie Internationale Technische
Hulp.
NOORDWIJKERHOUT Het
psychiatrisch Ziekenhuis Sancta Maria
heeft een belangrijke wijziging in de
bestuursvorm ondergaan. Onlangs is de
„Stichting Sancta Maria" opgericht. Op
30 juni a.s. zal het beheer en de exploi
tatie van het psychiatrisch Ziekenhuis
aan deze stichting worden overgedra
gen. Tot nu toe was „Sancta Maria"
bestuurd door de Vereniging der Zus
ters van Liefde te Venray. Het bestuur
van de nieuwe stichting is als volgt
samengesteld: Voorzitster: Zuster Electa
M. W. Gordijn, religieuze te Nijmegen.
Leden: drs. P. Emondts, Aerdenhout, dr.
G. Kallenberg, Oegstgeest, drs. W. van
der Kroft, Amersfoort, drs. zuster Ser-
viens S. H. H. Knippenburg, Brussel.
Ruim 700 deelnemers
avondvierdaagse
Ter Aar
TER AAR Voor de avondwandel
vierdaagse in Ter Aar hebben zich
ruim zevenhonderd deelnemers aange
meld. 430 willen de tien kilometer lo
pen en 317 nemen genoegen met vijf
kilometer. Woensdagavond 30 juni gaat
de vierdaagse voor het eerst van
(ADVERTENTIE)
jnet bovdin9
wlni-rac.09
mini-scooter»
poppenkast
- 1 «Bt Pinksteren V00Frts- en duin
«li "den0IfhSïoogsettoo» oM.MO bo.
gedun"** b« „„eren. dl,™""1;'
dancing CsaV0
camp'm9 ^"'pLsveri
camping
101751) s»82
Roedel damherten in
Leidse Hout uitgebreid
LEIDEN De roedel damherten in
de Leidse Hout is uitgebreid. Twee jaar
geleden is het (toen) bescheiden aantal
hinden aangevuld met een bok. Vorig
jaar kwamen voor het eerst jonge hert
jes ter wereld, te weten drie bokjes en
een hinde. Afgelopen donderdag is de
eerste geboorte van 1971 een feit ge
worden: een blakend gezond bokje.
Moeder en vader maken het uitstekend.
De hertencommune verwacht dit jaar
nog meer uitbreiding.
OEGSTGEEST Deze gereed-
schaptotumpaal staat, omringd
door bereklauwenplanten en een
malle Jan bomendrager. als een
symbool van vergane arbeidslust
langs de Abstpoelweg in Oegst
geest opgesteld. De eigenaar van
deze paal, een kweker van tuin-
bloemen, vindt'deze creatieve uit
spatting de normaalste zaak van
de wereld. „Weggooien vind ik
zonde en verbranden doen ze
niet", aldus verdedigt hij zijn ge
reedschappen stelling.
NOORDWIJK Zaterdag is op 82-
jarige leeftijd in Huize St.-Jeroen over
leden Johannes Petrus Anthonius
Brinkman, tot 1961 pastoor van de St.-
Jeroensparochie te Noordwijk Binnen
en deken van de Bollenstreek.
Oud-deken Brinkman werd in 1889 te
Amsterdam geboren en in 1915 priester
gewijd. Hij was kapelaan te Hoek van
Holland en Haarlem (O.L. Vrouw Ro
zenkrans), in welke laatste parochie hij
ook waarnemend pastoor is geweest.
Ook was hij kapelaan in de Amster
damse Rozenkransparochie totdat hij in
1935 werd benoemd tot pastoor in Den
Burg op Texel. In 1941 werd hij pas
toor van de H. Willibrordparochie te
Rotterdam en in 1947 kwam hij als
pastoor en deken naar Noordwijk. Op
23 december 1960 ging deken Brinkman
met emeritaat en werd opgevolgd door
deken P. A. van den Bosch.
Morgen, dinsdag 29 juni. bestaat van
af 2 uur gelegenheid tot defileren langs
het stoffelijk overschot in de Jeroen-
kerk. Om half acht is er een avondmis.
Woensdagmorgen om half elf wordt een
plechtige requiemmis opgedragen, waar
na de begrafenis volgt in het priester
graf op het r.-k. kerkhof aan de Goo-
LEIDEN Het P. v. d. A.-statenlld
drs. J. XV. de Graaf te Oegstgeest heeft
het college van Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland verzocht om de
grootst mogelijke aandacht te schenken
aan de ongerustheid die er bestaat
m.b.t. de aanleg van provinciale weg
16bis, meer bekend als de „Leidse
Baan" (een nieuwe verbinding tussen
Leiden en Den Haag).
Hij verwijst in dit verband naar de
door de werkgroep milieubeheer der
Rijksuniversiteit Leiden gehouden hoor
zittingen over de aanleg van deze weg
waar bezwaren (o.m. betreffende de
aantasting van het leefmilieu en de
recreatieve voorzieningen) naar voren
zijn gebracht.
De heer De Graaf verzoekt het colle
ge de vaste statencommissies voor Ver
keer en voor Milieubeheer, Recreatie en
Natuurbescherming met spoed bijeen te
roepen voor een gezamenlijke openbare
vergadering ter bespreking van de naar
voren gebrachte bezwaren tegen de
aanleg van deze weg.
TER AAR De heer A. Heemskerk,
bij de voetballers bekend als de verzor
ger van wonden en builen van de
spelers van het eerste elftal van
T A V. is te Rotterdam geslaagd voor
het diploma sportmasseur.
Het Amerikaanse Crusader Choir
uit Idaho aan de westkant van de
Verenigde Staten sloot gister
avond in de Stadsgehoorzaal een
omvangrijk Europees tournee af
met een gratis toegankelijk con
cert. Toen |k daar vrijdag mede
deling van kreeg, heeft me dat
altruïsme van kosteloos muziek
aanhoren direct verwonderd,
maar zonder argwaan ben ik
gaan luisteren. Ik had niet ver
moed in een verkapt ronselwerk
van de Kerk van de Nazarener te
belanden en daarom min of meer
geconfronteerd te worden met
een kerkkoor dat over goed stern-
materiaal bleek te beschikken,
maar niet veel verder kwam dan
een goed parochieel gezelschap in
een ander kerkgenootschap.
Dirigent Marvin Bloomquist
gaat met een ruime kwast forto
zang te werk; houdt kennelijk
veel van de romantiek; weet me
nig hier onbekend contemporaine
Amerikaanse componist op te
duikelen, die met een braaf epi
gonisme meerstemmige kerkmu-
ziekzettingen produceren, maar ge
woon vergeten, dat hun geestes
kinderen ooit nog eens aan de
andere kant van de oceaan in
een concertzaal terf gehore zullen
worden gebracht. Arme toehoor
der, die wel brave, maar zeker
geen opmerkelijke klanken over
zich voelt uitgezaaid, daarbij in dit
verhaal maar voorbijgaand aan
alle spirituele achtergronden en
opzet. Er waren een paar mooie
uitzonderingen: „O Lamb of God
I Come" van Bradbury was een
melodieus geheel, zoals „Come Ye
Sinners" dat door de ingehouden
sopraansolo mooi tot klank kwam,
in tegenstelling tot twee delen uit
Bachs 80e Kantate, want dat was
van dik hout zaagt men planken
tot splinters. Bach noch welke
andere Westeuropeaan zal zich
zo' n interpretatie zelfs maar
kunnen voorstellen, laat staan
waar maken. Dat was dus duide
lijk een fout; maar deze soort
muziek past ook duidelijk hoor
baar niet in de dagelijkse koor
praktijk van dit koor, dat wel
getuigend, maar mij niet zo erg
muzikaal overtuigend, een lang
toernee afsleet.
JAN DOOVE