„MENEER X" VANDAAG VOOR HAAGSE RECHTBANK:
,Ik ben juist zo menslievend om door EHBO
e helpen; ik wilde echt niemand vermoorden
In buitenland goud
kopen hachelijke zaak
August
Presscher
overleden
Rippon verdedigt
Britse toetreding
Ontploffing in
tunnef: vier
doden; twaalf
ingeslotenen
GOUDSMIT H0FF Q*
Hogere beroepsopleiding
huishoudwetenschappen
start dit jaar in Wageningen
Kantoorbediende inde
drievoudig loon
via valse ponskaarten
Twaalf jaar
voor moord op
melkhandelaar
ffiIJDAG 25 JUNI 1971
LEIDSE COURANT
Verslaggef-
■s)
N HAAG „We waren
r in Spanje op vakan-
je kunt het geloven oi'
laar alles is daar veel
dkoper. Werkelijk icttcr-
alles, variërend van
ük tot gouden sieraden".
ir jaar komen tientallen
[antiegangers enthousiast
ug met in het buitenland cent waarborg. In het bui- leiden. Een schakelarmband juweli
[ocht goud, dat veel goed- tenland (behalve in België
land zal
zijn. Het duurt bestaan die waarborgen niet, schakels hebben. Geen
Ier meestal niet zo lang met het gevolg dat
r het eerste enthousiasme dan eens misbruik
ir al te vaak blijkt het in
buitenland gekochte goud
emaal geen goud te zijn,
toch een „goud-
rkje" in staat.
maakt wordt. In de kleine
achterafwinkeltjes in de
zuidelijke landen liggen
akantiegangers
hun goud en zilver in het
leris buitenland bij een erkende
in juwelier te kopen,
dan „Toch kunnen we voor ons
dan eigen land ook nog wel een
schakel, door slijtage of waarschuwing uit laten
ongelukje, kapot gaat gaan", aldus de heer H. de
denkt, dat
ge- het buitenland mee
hol blijken. Als
aak aanlokkelijke koopjes, kan je juwelier geen répara- Vos van de Federatie. „Er
goudmerkje blijkt
merkjes
de geen houvast heeft.
die later volslagen waarde
loos blijken te zijn.
'als Waar werkelijk goud
land betekenen bruikt wordt kan de aankoop die haar zetel i
n honderd pro- zelfs nog tot teleurstellingen heeft, adviseert
uitvoeren, omdat de scha- zijn nog altijd r
enals de. medeling 1
vergezeld gaat
de goudmerken,
dan kan iedereen er precies
opzetten wat hij wil."
Zuiver goud heeft in ons
land het cijfer 24-24. 18 ka
raat betekent dat 18-24 van
het metaal goud is. 14 ka
raat, wat in ons land het
meeste voorkomt, bevat dus
voor meer dan de helft goud.
Elk karaat daaronder wordt
in Nederland niet als goud
aangemerkt. In Duitsland
echter wordt bij de juwelier
ook 8 karaats goud aangebo
den. Dit geldt dus niet als
goud in Nederland. Dit Duit
se goud heeft de vervelende
nevenwerking, dat het gaat
verweren, wat ook weer tot
teleurstellingen kan leiden.
De Federatie deelde overi
gens wel mede, dat het ko
pen van goud in het buiten
land, ook bij de erkende ju
welier soms goedkoper kan
zijn. Maar dan moet men
Geheel links het platinawaarmerk. wel terzake kundig zijn, of
geluk hebben.
(Van onze rechtbankverslaggever)
DEN HAAG Voor de Haagse Rechtbank stond vandaag de
24-jarige Delftse verkoper Hans K. terecht. Hij wordt ver
dacht van wurgmoord op de 21-jarige Ada Lansbergen-
Hölscher en van poging tot doodslag op de 30-jarige Marijke
van Staaijeren-Karlas. Verdachte, die gedurende anderhalve
maand als „Meneer X" talloze alleen thuis zijnde vrouwen
in Delft en wijde omgeving in angst deed leven, trad van
morgen in keurig grijs kostuum enmet donkere bril op, zelf
verzekerd de rechtszaal binnen. Er iseenenorme publieke
belangstelling, velen konden niet toegelaten worden tot de
publieke tribune. Hans K. luistert gespannen naar de dag
vaarding, die officier van justitie, mr. G. Wessel, voorleest.
Op een vraag van de rechtbankpresi
dent, zegt Hans K. het tweede geval --
de poging tot doodslag op Marijke van
Staaijeren te ontkennen. „Ik heb in
de pers gedreigd dat er een tweede
mooi dzaak zou komen, maar dat be
trof mezelf. Ik wilde mezelf doden. l'Jit
paniek heb ik m'n hand voor haar mond
gehouden. Ik was in meerdere huizen
geweest met het voorwendsel de ver
warming na te kijken. Toen ik uit één
van de woningen kwam, zag ik bij de
lift een gndere vrouw en volgde haar.
Toer ze de buitendeur opendeed, zei ze
dat ik buiten moest blijven, maar ze
liet de deur toch wat openstaan. Die
drukte ik zo open. Toen begon ze te gil
len en daardoor raakte ik in paniek en
drukte mijn hand op haar mond.
Ik was niets van plan. Bij die vorige
vrouw had ik toch ook niets gedaan Ik
lag wel met mezelf overhoop en wiide
zelfmoord plegen".
President: „Maar u hebt gezegd, dat
u kinderspeelgoed zag liggen en daar
om iets wilde doen. Wist u dat mevrouw
Vap Staaijeren-Karlas familie van u
was?" Hans K. ontkent dat.
De officier wijst erop, dat verdachte
heeft verklaard, dat hij 20.000 gulden
moest hebben, maar het is niet duidelijk
wa: hij in de woning deed.
r A jaqo^ii^pw
(Van een onzer verslaggevers)
TERHEIJDEN „Mens wees ko
ning met verstand, regeer het
dier met zachte hand", staat er
op het delftsblauwe bord. Daar
boven een paardekop en weer
daarboven „Circus van Bever".
Jarenlang hing dit bord in de
kamer van het echtpaar, dat eens
de directie voerde over een van
de grootste circussen van Neder
land. Zij, die eens zo beroemd
waren, leefden een teruggetrok
ken leven in Terheijden, het
dorp, waar tientallen jaren het
circus de winter doorbracht. Nu
is August Presscher, de circusdi
recteur, overleden op 75-jarige
leeftijd; zijn vrouw, Helena van
Bever, blijft alleen over.
In 1918 werd hun huwelijk geslo
ten. Beiden geboren en opge
groeid in het circus- tussen het
zaagsel, de schmink en het gebrul
van de roofdieren. Het waren
moeilijke jaren aan het eind van
de Eerste Wereldoorlog. Het Cir
cus van Bever was niet meer dan
een houten kiosk. Het stond opge
slagen in Brouwershaven, en va
der Van Bever was zelfs gaan
werken bij een ander circus.
Dochter Helena en August Pres
scher vroegen of zij het circus
konden kopen. Tenslotte stemde
vader Van Bever toe. Het circus
ging voor 650 gulden van de
hand. In weinig jaren werd het
circus Van Bever een begrip. Tij
dens wereldoorlog ging het natuur
lijk moeilijk, maar daarna begon
men weer vol goede moed.
In 1947 sloeg echter het noodlot
weer toe. In de winterresidentie
Terheijden brak brand uit. Alles
ging in vlammen op, behalve dc
paarden, die in hun angst voor
het vuur, tot zelfs in Breda wa
ren gevlucht.
In 1959 werd het Circus van Be
ver opgeheven. Dochter Marie
voelde niet zoveel voor het over
nemen van het circus. En dus
bleef er niets anders over dan de
ene moeilijke stap te zetten: ver
kopen. De tent ging naar Brazi
lië. Sindsdien leefden August
Presscher en Helena van Bever
een teruggetrokken bestaan.
(Van i
•espondent Roger Simons)
LONDEN Grool-Brittannië's „miste
Europa". EEG-onderhandelaar Geoffrey
Rippon, werd gisteren in het Lagerhuis
geluk gewenst door afgevaardigden, die
de Britse toetreding gunstig gezind zijn.
Toen dc minister verslag had uitgebracht
over zfin beslissende besprekingen in
Luxemburg, spraken tegenstanders van
het Britse lidmaatschap dc mening uit.
dat de Zes hem bü dc neus hadden.
Rippon lichtte de jongste onderhan
delingen uitvoerig toe. „Groot-Brittan-
nië heeft nu het bewijs geleverd, dat het
een goed Europees land wil zijn", ver
klaarde de minister. „De Europese eco
nomische gemeenschap van haar kant
heeft getoond, dat zij redelijke eisen
wilde stellenover de Britse toetreding
en de gevolgen, die daar uit voortsprui
ten voor het Gemenebest".
Volgens minister Rippon zijn nu ook
de voordelen van een eventuele Bi'itse
toetreding veel duidelijker geworden. De
overeenkomst inzake Nieuw-Zeeland
noemde hij „uiterst bevredigend". „De
zes hebben op dat gebied grote toezeg
gingen gedaan". Wat de financiële bij
drage betreft, die van Groot-Brittannië
verwacht wordt verklaarde de onder
handelaar, dat dit indrukwekkende
bedrag de Britten in staat zou stellen
om een leidende rol te spelen in Europa.
De Franse president Pompidou heeft
„vertrouwen in het Engeland van Heath"
en is ervan overtuigd „dat met hem,
maar ook met alle andere inclusief
Duitsland, iets groots kan worden ge
maakt en dat wij Europa zijn plaats in
de wereld kunnen geven". In een inter
view voor de Franse televisie zei Pom
pidou dat een vergroot Europa zal ver
schillen van een Europa van de Zes,
enerzijds in zijn samenstelling, ander
zijds in een evolutie die problemen zal
opwerpen met het Oosten (waarmee wij
nauwe banden en een nauwe samenwer
king moeten onderhouden) en met. de
Verenigde Staten (die onze vrienden en
bondgenoten zijn). Pompidou liet niet
na te wijzen op het grote persoonlijke
aandeel dat hij heeft gehad in de ont
wikkelingen die tot de succesvolle be
sprekingen in Luxemburg hebben geleid.
De reddingsploeg met het stoffelijk
overschot van een van de slacht
offers van de tunnelexplosie bij Los
Angeles.
SYLMAR (Reuter) In 'een tunnel ir
aanbouw bij Sylmar, 30 km van Lot
Angeles, heeft zich gisteren een ontplof
fing voorgedaan terwijl er 17 mensen
in aan het werk waren. Een overlevende
is gered en drie doden zijn geborgen. De
ontploffing is waarschijnlijk veroorzaakt
door aardgas. De tunnel dient voor de
watervoorziening van Los Angeles. 'Hij
is acht kilometer lang en ligt 50 meter
diep. Er is weinig hoop voor de twaalf
mannen, die, nog in de tunnel zijn.
ADVERTENTIE
Behang van klasseO'O
TOUR DE FRANCE WEDSTRIJDKRANT
VERKRIJGBAAR BIJ IEDERE BEHANGLEVERANCIER
Vrijwel akkoord
in CAO-levens-
verzekeringen
UTRECHT (ANP) Hoewel er nog
i geen volledige overeenstemming is over
de nieuwe C.A.O. voor liet; levensverze-
i keringsbedrijf zal de werkgeversorgani-
satie haar leden adviseren, de verbete-
I ringen waarover men het wel eens is
I geworden (een loonsverhoging van 6
I procent) per 1 juli al «oor te voeren.
I Het levensverzekeringsbedrijf Lelt
I ongeveer 12.000 werknemers. De C.A.O.
I voor dit bedrijf wordt doorgaans' „na-
gevolgd" door liet schadeverzekevings-
1 bedrijf (plm. 16.000 werknemers).
Schrijftafel voor
anderhalf miljoen
LONDEN (Reuter). Een Lode-
wijk XVI schrijfbureau, dat eens
heeft behoord aan Catharina de
Grote van Rusland, heeft donder
dag op een veiling bij Christie in
Londen anderhalf miljoen gulden
opgebracht. Het meubelstuk was
laatstelijk eigendom van de Ame
rikaanse miljonaire Anna Thom
son Dodge, wier echtgenoot fortuin
maakte met de fabricage van
auto's. Koper van het bureau was
de uit Beiroet afkomstige particu
liere verzamelaar H. Sadet.
Van de Dodges kwamen meer dan
130 stuks meubilair, kunstvoor
werpen en tapijten onder de
hamer. De totale opbrengst was
ruim zes miljoen gulden.
de woning binnen te gaan", aldus de
officier. Verdachte: „Ik dacht pas daar-
i om naar beneden te springen". Na-
t mevrouw Karlas was gaan gillen,
nc'e hij echter de flattrappen af en
Officier: „Maar u hebt ook verklaard,
it u naar de flat ging om iemand te
:rmoorden".
Verdachte: „Ik heb wel dreigbrieven
geschreven, ook aan politie-agenten,
aai ik wilde het geld zien te krijgen
i anders zelfmoord plegen".
President: „Maar u hebt mij herliaal-
i.iijk geschreven, dat u anderen wilde
vermoorden. Ook de Rotterdamse taxi-
mauffeur en een Amerikaanse militair,
;ei u te hebben vermoord in Amster
dam".
rdachte: „Ik heb dat alles in een
roes verteld. Ik heb bepaalde vla
gen dat ik denk iets gedaan te hebben".
President: „Maar u hebt toch aan de
recliter-commissaris geschreven, dat u
die militair hebt vermoord, maar het is
gebleken dat u het niet gedaan kunt
hebben. Die moord is namelijk Oude
jaarsnacht gepleegd. Het is echter ge
bleken, dat u bij uw schoonouders Oude
jaar hebt gevierd. Wel is u drie kwar-
?r eerder weggegaan, maar men trof
later slapende thuis aan".
Verdachte zegt, dat hij naar huis was
gaan om zelfmoord te plegen, „want
had de 20.000 niet. Dat kon ik ech-
r niet opbrengen, toen ik mijn doch
tertje zag en heb toen veel cognac ge
dronken".
SLACHTOFFER
Dan wordt als getuige gehoord mo-
ouw Marijke van Staaijeren-Karlas
(30). In de ochtend van 4 januari om
streeks half tien was ze thuis en werd
door verdachte overvallen. Ze herkende
positief verdachte toen ze hem bij de
confrontatie ,Cfp. het .politiebureau zag.
Op de bewuste pcjiténcj was verdacn-
te dan aari haar woning gekomen. Hij
beneden haar te wonen en dat de
centrale verwarming lekte. Getuige wei
gerde de man binnen te laten en sloot
de deur. Plotseling ontdekte ze, dat de
de buitendeur toch had openge
duwd. „Dat is vast de moordenaar,
dacht ik", zegt ze. Ze begon te gillen
wilde naar buiten zien te komen. De
n stak zijn vingers in haar mond.
„Ik beet zo hard mogelijk. Hij zei, dat
als ik niets deed er ook niets zou ge
beuren. Na enkele minuten liet hij me
los en ik bleef gillen. Toen kwamen er
mensen van de galerij. Zij konden nog
zien, dat hij beneden op de brommer
sprong. Niemand herkende hem, maar
men zag wel dat het een blauwe Zün-
dapp was. De volgende morgen werd
verdachte door de politie gearresteerd.
De president herinnert er aan, dat ver
dachte de laatste tijd een cursus EHBO
volgde. Daar was juist ook behandeld hoe
verstikking kan optreden. Verdachte:
„Maar je leert op de EHBO niet, hoe je
iemand moet wurgen". De president con
stateert toch, dat juist in die dagen de
verstikkingsdood is behandèld. Wanneer
de tong voor de luchtpijp wordt gehou
den, kan verstikkingsdood optreden. Vol
gens verklaring van mevrouw Karlas had
verdachte haar tong tussen duim
ger gekneld.
De moordzaak
Vervolgens gaat de president i
behandelen van de moord op
Lansbergen. Verdachte zegt dat htf door
drie feiten overstuur was geraakt. Eers
tens liep de omzet van het filiaal (De
Gruyter) met 50 pet. achteruit, en
stelde er juist prijs op die zaak op
bouwen, aldus verdachte. Voorts was 2
vrouw in verwachting en verdachte had
angst dat door alle omstandigheden
kind krankzinnig zou worden gcboi
Tenslotte werd in het filiaal een inbraak
gepleegd en 450,- gestolen en toen raak
te verdachte helemaal van streek.
President: „Van deze inbraak is ove
rigens niets gebleken", Verdachte had
zelf ook enkele inbraken gepleegd. Hij
had echter het benodigde geld niet bij
elkaar. „Toen ging ik zolf ook maar op
pad. Maar niet om iemand te vennoor
den. Ik ben juist zo menslievend om door
EHBO te helpen. Ik ben vanaf mijn 18e
jaar onder behandeling Van een psychia
ter in Delft en heb gevraagd me op te
nemen, maar dat werd steeds geweigerd".
Verdachte had in 1965 een zelfmoord
poging gedaan door haarlotion te drin
ken. Toen werd hij twee maanden in een
inrichtingen opgenomen. Volgens ver
dachte was hij sindsdien nog steeds niet
in orde, had veel hoofdpijn en koortsen.
Verdachte had een zekere bevrediging,
dat hij ongemerkt huizen binnen kon
komen. Via een verrekijker ging hij enige
tijd na, waar niemand thuis was Enkele
dagen tevoren had hij een paar keer ge
probeerd de woning van Lansbergen bin
nen te komen.
„Die werken zeker, dus kan ik op mijn
vrije dag wel inbreken", aldus verdach
te. Hij ging naar genoemde woning en
zei dat hij kwam kijken naar de antenne.
de rechtszaak. Talloze belangstellenden
De vrouw laat hem na enige aarzeling
binnen. „Teen ik weg wilde gaan, kwam
ik in de ha! op de gedachte geld te eisen"
aldus verdachte. Hij dreigde met een mes.
De vrouw vluchtte de kamer in en ik
ging haar achterna".
President: „Maar u hebt ook gezegd
dat u met een vuurwapen dreigde". Ver
dachte: „Dat was nu weer een van mijn
visioenen". Officier „Maar u bent ook in
woningen geweest aan de Da Costastraat
en IT. Gosterlaan. Waarom had u toen
geen mes bij u". Verdachte: „Daar ging
ik heen om in te breken. Dat mes heb
ik alleen meegenomen om te dreigen,
omdat ik niet wist of er iemand thuis
De vrouw heeft het mes beetgepakt en
verwondde zich. Die wond werd verbon
den waarna verdachte op een bank een
sigaret ging zitten roken. Hij bewoog de
vrouw om drank te gaan drinken.
President: „Die vrouw moet in doods
angst hebben gezeten, ze wist niet hoe u
weg te krijgen. Uw angst moet wel zijn
geweest dat men u zou herkennen".
Verdachte „Dat was op het laatste mo
ment geweest en toen heb ik mijn hand
op haar keel gedrukt tot ze geen teken
van leven meer gaf".
'an eeir onzei'Verslaggevers)
WAGENINGEN Met ingang van
het komende studiejaar begint in Wa
geningen een opleiding in de toegepaste
huishoudwetenschappen op het niveau
het hoger beroeps onderwijs. On-
lans is daartoe dc Stichting ter Bevor
dering van Hoger Beroepsonderwijs:
Akademie Dicdenoort" in het leven
geroepen. Het doel van de opleiding is
voorbereiding te geven voor lei
dinggevende functies bij civiele dien
van instellingen als ziekenhuizen,
bejaardencentra, vakantieverblijven en
bij organisaties, die zich met dc voor
lichting bezighouden op het gebied van
huishouden, zoals de nationale voe
dingsraad, landbouworganisaties, consu
mentenbonden.
In het uitvoerige studierapport advi
seerde een werkgroep zo spoedig moge
lijk met de nieuwe opleiding te begin
nen en beval daarbij een nauwe sa
menwerking aan met de afdeling huis
houdwetenschappen van de Landbouw
hogeschool in Wegeningen. De opleiding
zal om verschillende redenen experi
menteel beginnen. Beproefd zal moeten
worden hoever de toegezegde samenwer
king met de Landbouwhogeschool kan
gaan op het gebied van college's, prac
tica en medegebruik Van outillage.
De nieuwe opleiding bestaat uit twee
jaar theoretisch praktisch onderwijs,
waarna één jaar stage en één jaar
afrondingsstudie. Het studieprogramma
vermeldt beroepsgerichte vakken, zoals
voeding, wassen, textiel en apparatuur,
maar daarnaast ook meer algemene
theoretische vakken, zoals talen, na-*
tuurwetenschappen, sociologie, psycholo
gie, personeelsbeleid, voorlichting, econo-
Voor deze nieuwe hogere beroepsop
leiding is de toelatingseis gelijk aan
die van andere hbo-scholen, namelijk
hbs. atheneum, gymnasium, havo of ge
lijkwaardige diploma's.
De „leiding, yan,het, project is in h
den gelegd van mr. S. Bartlema.
augustus 1969 was deze directeur
de Hogere Hotelschool in Den Haag.
sterdamst
n-magnificus van de Am-
siteit, prof- mr. A.
D. Bclifante, is lid geworden van
DS'7ó. Prof- Belifante was lid van
de P.v.d.A.
AMSTERDAM (ANP)
„Een historisch moment.
Volgens mij is het de eer
ste keer in Nederland dat
er valsheid in geschrifte
is gepleegd via een com
puter" aldus de officier
van justitie bij de politie
rechter in Amsterdam, mr
J. H. Bergsma. gisteren in
zijn requisitoir tegen een
25-jarige in Suriname ge
boren kantoorbediende uil
de Bijlmermeer, die bij
zijn werkgever in sep
tember en oktober van
het vorig jaar en in janu
ari van dit jaar drie
ponskaarten met gefin
geerde brutolonen had
vervaardigd, welke lonen
op een loonstaat terecht
kwamen. De drie op deze
staten voorkomende lonen
stak hij in eigen zak.
Politierechter F. H. J. ten
Kroode veroordeelde de
man tot 12 weken gevan
genisstraf, waarvan 9 we
ken voorwaardelijk. De
officier had vier maan
den, waarvan drie voor
waardelijk ggeeist. Ver
dachte. die ter zitting zei
in financiële moeilijkhe
den te verkeren, streek
van deze falsificaties ruim
2500 gulden op. Hij was
ontslagen uit zijn betrek
king en leefde van -de
steun: ongeveer 350 gul
den per maand. Zijn huur
bedroeg bijna dit uitge
keerde bedrag. Op zijn
opmerking, dat hij er nog
een auto op na hield, con
cludeerde mr ten Kroode,
dat dit „bij de gekken af"
De verdachte
bij zijn werkgever de
loonadministratie. Hij
moest daarvoor ook pons
kaarten maken, die in de
computer werden gestopt,
waaruit dan loonstaten te
voorschijn kwamen. Deze
staten werden met de
daarop vermelde bedra
gen aan geld door de
boekhouding aan ver
dachte gegeven, die de
loonzakjes moest vullen.
Driemaal fingeerde hij
salarissen en stak deze in
De politierechter zei in
zijn vonnis geen moeite te
hebben om anno 1971 in
ponskaarten een geschrift
te zien. Hij noemde het
een moderne uitvoering
van de valsheid in ge
schrifte.
AMSTERDAM (ANP) Het Amster
damse Gerechtshof heeft gisteren de 34-
jarigc in Indonesië geboren schceps-
werktuigkundige Ronald S. veroordeeld
tot twaalf jaar met aftrek, wegens dief
stal tezamen met zijn reeds veroordeel
de vriendin van een beurs met vijftig
gulden van de 78-jarige mclkhandclaar
Reycr Royc op 21 oktober 1968, welke
diefstal werd voorafgegaan door of ver
gezeld van geweld ten einde deze dief
stal te vergemakkelijken. Tengevolge
van slagen met een spijkertrekker op
zijn hoofd overleed Royê.
De procureur-generaal had twintig
jaar en terbeschikkingstelling van de
regering geëist. Het hof kon zich niet
verenigen met de uitspraak van de
rechtbank, die S. in eerste aanleg had
veroordeeld tot vijftien jaar gevange
nisstraf met aftrek van het voorar-
In zijn arrest zei het hof dat S. zich
op „buitengewoon laaghartige wijze had
misdragen ten opzichte van een arge
loze oude man" Volgens het hof was S.
ten tijde van zijn daad verminderd
toerekenbaar en had hij een ziekelijke
storing van zijn geestesvermogens.
