Indrukwekkende vertolking
van Vermeulens
Symphonica Carminum
Bacchanten '71 van Vos-Euripides
in Carré een grote teleurstelling
Geniale barok van
Leonhardt en Van Egmond
EDO DE WAART VOOR ROTT. PHILH. ORKEST
PRETENTIES NIET WAAR GEMAAKT
Nog geen licht in
Leidse moordzaak
VRIJ EN VROLIJK
KINDERTONEEL
Grindschip
slaat om op
IJsselmeer
Groot aantal werken
van Haagse kunstenaars
in Gemeentemuseum
DONDERDAG 17 JUNI 1971
LEIDSE COURANT
'C
Sinds jaar en dag is hel Rotter
dams Philharmonisch Orkest
deelnemer aan het Holland
Festival. En een belangrijk
deelnemer: in 1970 werden door
dit ensemble twee concerten
met niet minder dan 101 maal
..op verzoek" uitgezonden
Kan men zich een betere pro
paganda denken?
Iet lijkt ons, dat de eerste uilvoering in de serie
livers itmaal gegeven, eveneens voor export in aanmerking
1 wam, gezien de aanwezigheid op het programma
c'001 an Matthijs Vermeulens Eerste Symphonie.
on ieschreven in de jaren 1912-'14, is zij sindsdien
oeken Vromelijk verwaarloosd: een gevoel van schaamte
evjng ons, toen we haar, gedirigeerd door Edo de
on faart, voor de tweede maal in ons leven beluister-
•.taken fn: meer gelegenheid daartoe is ons nooit geboden!
:enint fant afgezien van een gebrekkige reproduktie te
Vor-l rnhem, vrijwel onmiddellijk na het ontstaan van
^.vat ize „Symphonia Carminum", was het alleen Eduard
'^ge.n an Beinum, die in 1964 vijftig jaar na haar
eboorte ze tot klinken bracht.
daad van eenvoudige rechtvaardigheid werd dus
En na de pauze hoorde men „doodgewone" muziek
in de vorm van Johannes Brahms' Eerste Piano
concert. door Misha Dichter gereproduceerd: we
nemen onmiddellijk, en gaarne aan, dat deze hande
ling perfect verlopen is.
Vermeulen met Brahms op één programma: een
gevoel van ironie maakte zich wel even van ons
meester. Wat zei Vermeulen ook al weer van zijn
Duitse collega"
..Als ik maar wist, waarom de brave Brahms met
zijn eeuwige chocolade-bruintjes, zijn sappige en
bevattelijke melodieën, zijn goedgeefse hartelijkheid
en zijn gulle, onbeschroomde sentimentaliteit zich
altijd zo opwindt en zich kwaad maakt en balorig
gaal razen in zijn eeuwige chocolade-bruintjes".
Edo de Waart
et hd
Zl' isteravond in de Rotterdamse Doelen gesteld,
en! aad, tevens geheel thuis behorend in de manifes-
aties van een Holland Festival.
fat we hoorden, heeft ons sterk gegrepen,, hier en
aar zelfs gefascineerd. Want hier is een jonge
ersoonliikheid aan het woord (25), die op geheel
igen wijze zaken aan de orde stelt, die anno 1914
:n onzent niet aanvaard werden, niet aanvaard
ondcn worden: in het keurig onderhouden, goed
eharkte tuintje van Holland behoorde deze ver-
aarlijke heester niet thuis
fat hij meedeelde, was daartoe te veel, te compact,
t bewogen, te lyrisch. Van een Mahler, van een
ruckner, van een Stravinski desnoods, kon men
niks verdragen, van een Vermeulen niet: hij was
mmers geen buitenlander. En dus werd en bleef hij
enegcerd door de groten van de dag.
lovendien: wie zou er met zijn vormgeving raad
eweten hebben? Deze leek immers uit te gaan van
de ingevingen van het moment, niet van vastge
stelde rationele en daardoor herkenbare en ver
trouwde beginselen.
Met deze vulkaan kon men in feite niet omgaan,
met diens onafgebroken reeks elkaar ontmoetende
ran elkaar verwijderende lyrische emoties
wellicht heeft men zich over zijn kinderlijk
jwithousiasme, dat zich, telkens weer, openbaarde,
nog het meest verbaasd.
Bepaald ontroerend was het gisteravond Edo de
Waart met dit complex van elkaar verdringende
melodieën doende te horen: kennelijk had hjj. over
tuigd van de waarde van deze symfonie, zich met het
Rotterdams Philharmonisch Orkest terdege voorbe
reid: de te weinige bezoekers brachten hem terecht
i ovatie.
Vin aamVermeulen voorafging?
Chronlatische Fantasie, door Bernhard van den
Stflenhorst Meijer in 1951 voor strijkkwartet be-
verirf, van de te hei-denken Jan Pieterszoon Swee-
indr. Muziek, die voor ons verscheen en verdween:
i dit door de wijze van arrangeren, kwam dit
een manco aan stilistische en technische ver-
'dheid met het notenbeeld bij de uitvoerders,
i dit door beide?
AL RUIM 180 TIPS
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDEN Nog steeds tast de Leidse
litie in het duister omtrent de identi-
de vrouw, die dinsdagmorgen
Leiden vermoord werd aangetroffen,
ïiddels heeft de politie 180 tips bin-
alvi Igekregen. De meeste daarvan waren
bier waardeloos. Nog 20 tips zijn bij
l Leidse rechercheteam in onderzoek.
Ti
Barokmuziek is tegenwoordig „in",
zozeer zelfs, dat eenvoudige
gebruiksmuziek met alle gangbare
clichés van die stijl, in wezen
onbelangrijk en dikwijls ook nog
erg vervelend, vaak rijkelijk wordt
overschat. Daar staat tegenover,
dat er ook nog heel wat werkelijk
geniale barokmuziek is, die slechts
in heel kleine kring bekend is en
gewaardeerd wordt. Componisten
als Monteverdi en Frescobaidi,
vroege 17de-eeuwse Italianen,
waarvoor het Leonhardt Consort
zich gisteravond op een festival-
concert in de oud-katholieke kerk
inzette, kunnen best nog wat pro
paganda gebruiken.
Die propaganda was dit keer
helaas niet over de gehele linie
even geslaagd. In het Leonhardt
Consort steekt de klavecimbel-
spelende naamgever met kop en
schouders boven de andere leden
uit. natuurlijk als musicoloog en
stylist, maar ook als muzikaal
herschepper. als virtuoos en
bovendien artistiek instrumenta
list. De anderen blijven ver bij
hem !tèh achteiv feoddt''voor ons
het'eerste hoogtepunt van het pro-'
gramma werd geVormd door de
solostukken van Frescobaidi,
waarin Leonhardt en zijn magni
fiek instrument alleen te be
wonderen waren. Wat een ver
rukkelijke muziek, dat grillige ca
priccio. die overrompelende toc
cata. die ritmisch levendige en
pikante gaillarden en wat werden
ze op superieure wijze vertolkt!
Wat Monteverdi betreft, hebben
we het meest genoten van de dra
matische kantate II Combattimen-
to di Tancredi e Clorinda, een ver
klanking van een fragment uit het
epische gedicht Gerusalemme libe-
rata van Torquato Tasso, destijds
I talies beroemdste dichter- De
componist past hier. anno 1624.
voor het eerst zijn slilo concitato
toe: met tremoli. pizzicati en her
halingen van ritmische figuren
beeldt hij opwindende taferelen e®
innerlijke hartstochten uit.
Eigenlijk gaat het in dit kleine
meesterwerk, half opera, half ora
torium, om het verhaal van Testo
want de in de titel genoemde per
sonages mengen zich slechts kort
en incidenteel in dat verhaal- De
uitvoering hing dan ook af van
bariton Max van Egmond, die een
mooie stem met helaas enkele
vlakke tonen heeft, maar die alles
goed maakt door zijn sterke affi
niteit met stijl en muzikale in
houd- De strijkers, voorbeeldig in
baroktrant spelend, waren niet
sterk; gelukkig was het klavecim
bel dat wel.
Sopraan Nelly van der Spek en
tenor Nigel Rogers, die hier rela
tief maar weinig mochten doen,
hadden eerder op de avond hun
kansen gekregen in madrigalen uit
Monteverdi's zevende en poslhuurn
uitgegeven negende bundel. Hel
was duidelijk, dat beide vocalisten
met de materie worstelden. In de
programmatoelichting werd te
recht de nadruk gelegd op Monte
verdi's harmonische vernieuwing,
mede in verband met een inten
sieve lekstexpressie en illustratie
Te meer verwonderde het. dat de
originele tekstjes ontbraken, om
van een vertaling niet te spreken.
Er was zelfs geen samenvatting
van de inhoud van de madrigalen.
Even vreemd deed het aan, dat
het slotduet uit Monteverdi's opera
L'Incoronazione di Poppea alleen
met klavecimbel werd uitgevoerd,
terwijl de mogelijkheden voor
handen waren het continuo rijker
te bezetten. Wel deed het veel ge
noegen Gusta Goldschmidt (wie
herinnerde zich niet met weemoed
het ensemble Alma Musica?) terug
te zien en te horen, maar als luit
speelster kwam zij in de madri
galen weinig tot haar recht.
Natuurlijk mag uit onze kritiek op
énkele onderdelen niet worden af-
?eleid, dat wij voor dit bijzondere
oncert niet veel waardering
hadden. Het was prettig te kunnen
vaststellen, dat de belangstelling
groot was, ook van de kant van de
jongeren.
K- S.
bewel er al drie dagen verlopen zijn
hoofdinspecteur D. J. Verzijden toch
optimistisch dat men er achter zal
hVIE MANNEN IN ARREST
Ontvoerde
Haagse
weer terecht
IASSELT De politie uit het Belgi-
Hasselt heeft gisteren in Lunimen
Hagenaars aangehouden, die be
ulen de 23-jarige prostituèe C. D. uit
Haag te hebben ontvoerd. De
zag gisteren kans in Diest uit de
van de mannen te springen. Zij
'Me /.ich onmiddellijk bij de Politie,
tens haar verhaal werd zij door het
lte,al in Den Haag op de trein gezet
gedwongen met hen mee te reizen
Breda. Daar stalen de Hagenaars
iutn en reden met de vrouw rich-
België. Toen de wagen in Dicst in
verkeer even moest stoppen, wist
j't ontsnappen.
Belgische rijkswacht achtte haar
haal zo geloofwaardig dat zij de
igische opsporingsbrigade Hasselt
thakelde. die tijdens het onderzoek
Lummen de kidnappers inreken-
'jdens het verhoor gaven de mannen
de vrouw ontvoerd te hebben Zij
'Mn haar in Den Haag enige tijd
'hservoerd en ontdekt dat zij dage
een flinke som geld voor haar
whermer" mee naar huis bracht,
'dal de vrouw weigerde van „bc-
jtrmer" le veranderen gingen zij
lot drastische maatregelen. Zij
?n§en haar samen met hen in de
naai- Breda te stappen en vandaar
11 gestolen auto mee naar België te
1 Tot dat de jonge dame hen
le vlug af was. De twee mannen
■n gistermiddag aan de Nedcr-
ie Politie overgeleverd.
komen wie de vermoorde vrouw is. Om
het onderzoek met eventuele nieuwe tips
de nodige impulsen te geven heeft de
hoofdinspecteur een aantal niet eerder
bekende feiten vrijgegeven. In de eerste
plaats was het lijk gewikkeld in een
jute zak, waarop aan de ene kant stond
„WXX", het cijfer 2 en voorts „GBX
7196, Amsterdam". Aan de andere kant
stond „NWE". Verder werd een zak van
grofgeweven nylon (een imitatie jute zak)
gevonden, waarop staat „KS 110". Het
lijk was voorts gewikkeld in een stuk
grijsbeige gordijn met een eikenbladeren-
motief
Aan het einde van deze week zal zo
nodig de hulp van de televisie worden
ingeschakeld om het signalement van de
vrouw onder de aandacht van het pu
bliek te brengen. Ook Interpol is ge
vraagd signalementen van in het buiten
land vermiste vrouwen door te geven.
OPVARENDEN GERED
LEMMER (ANP) Gistermiddag is
op het IJsselmeer in de vaarroute
LemmerAmsterdam op 12 km afstand
van Lemmer het motorschip „Almien"
een binnenvaartschip uit Gronin
gen gezonken.
j Vier opvarenden, schipper B. Timmer-
man (33) zijn vrouw (26), zijn schoon-
I zuster Jcannette de Jong (17) en hun
zoontje Alexander (3 V2 jaar), wisten zich
le redden in de roeiboot en konden zich
vasthouden aan de stuurhut die nog bo
ven water bleef. Een half uur lang heeft
j het viertal drijfnat op het ruwe IJssel
meer gedobberd tot er redding kwam. Het
schip is gezonken, doordat de lading be
gon te schuiven.
Het omgeslagen schip werd gesigna
leerd door twee straaljagerpiloten Kreg-
ting en Kaous van Leeuwarden. Zij za
gen vanuit hun Starfighter de drenke
lingen zwaaien en gaven dit meteen aan
de verkeerstoren van de vliegbasis Leeu
warden door.
Shinkichi Tajiri exposeert tot eind juli
beeldhouwwerken in Galerie Judith
Weingarten, Prinsengracht 690, Am
sterdam.
Het is een vreselijk leuke „bende", die
in het Holland Festival door kinderen
gemaakt kan worden. Want de kleine
ren. in de leeftijd van 3 tot 10 kunnen
gaan kijken en vooral kunnen meedoen
in een theatervoorstelling onder leiding
van Miguel de Morais, „Gupia in de
Jungle". Gisteren zag ik hoe deze ge
beurtenis in het Shaffy-thcater in Am
sterdam een geweldig kinderfeest was,
waar misschien weinig kinderen recht- j
streeks met het stuk zelf te maken
hadden, maar waar ook alle anderen
de pret van hun jonge jaren hadden
doordat er -zoveel vrijheid en zoveel
fantasie-prikkelends was. dat ze niet
konden blijven zitten -en mee moesten
doen. AI was het daar tussen de
„acteurs" krijgertje te spelen.
Vorig jaar liet Miguel de Morais in hel
Rotterdamse Stutofes voor het eerst
zien, wat hij met kindertheater wil. Ik
was daar toen niet zeer van onder de
indruk, vooral omdat ik vond dat zijn
anti-autoritaire theorie in het geheel
niet werd gedekt door de realiteit van
zijn voorstelling. Daar is nu veel ver
betering in gekomen.
Als de kinderen binnenkomen, mogen
zij op blikken en andere voorwerpen
slaan: ze kunnen zich uitdossen met
allerlei kostuums, die dan nog voor-
Echtscheiding
voor Maria Callas
BRESCIA (AFP) De operazangeres
Maria Callas heeft echtscheiding verkre
gen van haar echtgenoot. Gievan Battista
Meneghini. De uitspraak is gedaan door
de rechtbank van Brescia, waarbij de
zangeres in het begin van dit jaar eeri
verzoek tot echtscheiding had ingediend, j
enkele weken na de goedkeuring van hel
wetsontwerp aangaande echtscheiding
door het Italiaanse parlement.
namelijk uit beschilderde dozen
bestaan. Op een bepaald moment gaat
iemand een verhaal vertellen, stelt
daorin figuren voor en geeft een aan
tal gegevens aan de kinderen. Tegelijk
worden maskers en kostuums uitge
deeld. zodat het al gauw één grote
vrolijke troep wordt, waarin een deel
van de kinderen zich uitsluitend bezig
houdt met andere dingen dan het ver
haal (krijgertje spelen, maskers ruilen)
en daarmee verschrikkelijk veel plezier
heeft en waarin andere kinderen zo
intens het vertelde verhaal meebeleven,
dat zij zelf door fantaseren met nieuwe
ideeën komen, zodat het verhaal dooi
hen (ongeveer) wordt afgemaakt.
F:i dal was allemaal heel plezierig en
het leek voor de kinderen inderdaad
heel fijn. De moeite van li
waard. Op woensdag 30 jui
en zondag 3 en 4 juli. kan hi
1IOT in Den Haag, aanvang 2
werkelijk fabelachtig lage entreeprijs
voor de kinderen (één gulden).
JAN VERSTAPPEN
rdag
het
„De Bacchanten" is Euripides' laatste
stuk. Door de commentatoren wordt
het algemeen gezien als een van zijn
beste. Niet alleen omdat het alle grote
problemen uit het theater van Euripides
als het ware opnieuw en definitie!
vorm geelt, maar ook omdat de con
structie zo hecht is, dat het zelden
-raw" elders geëvenaard lijkt. Dit slufc is door
Erik Vos gekozen voor de presentatie
Nederlands Theater Project, dal zich in het Holland
voor het eerst manifesteert na een zeer lange voor-
irde.
Erik Vos heeft zich reeds eerder met het grootse Griekse
theater bezig gehouden. Dit is de derde voorstelling in zijn
Carréreeks, na ..De Perzen" en ..Promei heus" dit heftig-',
aangrijpende stuk. Euripides zet hier de oude Thebaanse
mythereeks voort, door hel tragische lot van koning Pentheus,
die hij in een conflict met de god Dionysos volledig ten onder
Het stuk beschrijft hoe de god Dionysos naar Thebe komt
om daar verering te vragen. Het volk verwelkomt hem. maar
de vorst. Pentheus. wijst deze eredienst af. Dionysos besluit
om hem te vernietigen, bespeelt hem zodanig, dat hij de
naar de bergen vertrokken vrouwen, die daar de Bacchisclu-
levensstaat voeren, gaat bespieden, gekleed als vrouw. Hij
wordt daar uiteengerukt, onder anderen door zijn eigen
moeder. Zij komt later lot inzicht voor wat zü in haar
waanzin heeft gedaan. Dionysos verjaagt de bewoners van
Thebe.
Vele thema's die hun geldigheid in geen enkel opzicht ver
loren hebben, spelen een rol. Het stuk kan een welhaast
Freudiaanse psychologische analyse zijn van een mens, die
niet in staat is te zien, dat er ook andere levenswaarheden
bestaan dan de zijne. Afgezien van de psychologische ge
beurtenissen. is dit thema uiteraard ook boeiend in andere
opzichten. Dichter bij de actualiteit ligt het feit, dat Pentheus
zich vastklampt aan gezag en orde, waartegenover het Dio
nysische als anarchie of vrijheid zou kunnen worden gesteld.
Hoe dit ook moge zijn, Erik Vos heeft in zijn versie van
„De Bacchanten" gekozen voor een veelheid aan motieven,
omdat hij zich in eerst^ instantie naar mijn mening, veeleer
heeft laten leiden door het werkproces dat gevoerd werd,
dan door het stuk.
Vos heeft met Inez van Dullemen een bewerking gemaakt,
die merkwaardige verschillen vertoont met het origineel. Zo
is een dertiental teksten van elders toegevoegd, zo is een
bepaalde scene geheel vervallen, juist een belangrijke scene
bij Euripides: een merkwaardig gesprek tussen Tireisias en
Kadmos. Verder zijn meerdere rollen aan koorleden toege
speeld: de twee zojuist genoemde rolfcn bijvoorbeeld worden
door twee leden van het koor gedaan, die beiden ook nog-
eens een bodeverhaal voor hun rekening nemen. Het kan
zijn dat daarmee bepaalde dieper gaande opvattingen van
Vos over het stuk tot uiting hadden moeten komen, het was
voor mij alleen maar verwarrend.
Het werkproces van Vos omvatte een voorbereidingstijd van
vier maanden. Eerst tweeëneenhalve maand met de leden
van het koor, waarbij improvisaties als belangrijkste basis
voor het ontwikkelen van het gebeuren moesten dienen,
daarna nog anderhalve maand met koor plus hoofdrolspelers
Het merkwaardige is. dat die wijze van voorbereiding in het
geheel zo duidelijk te zien is en wel als een discrepantie
tussen de ene groep en de andere.
Het koor baseert zijn spelbijdrage op spanningen, lichamelijk
of geestelijk, die duidelijk voortkomen uit een grote persoon
lijke inzet van de acteurs, en als zodanig is het vaak boeiend
om naar te kijken. In de grote cirkelvormige speelvloer van
Carré beweegt het soms zeer meeslepend, spreekt minder
overtuigend en past zich ongeveer aan bij de muziek van
Theo Loevendie Bepaalde vormelementen zijn al weer
Kwalijker is echter, dat dit koor in het geheel niet geplaatst
is in het stuk. Het is mij niet duidelijk geworden, wat deze
vijftien mensen drijft, waar ze voor staan, in welke situatie
zü verkeren. Het ene moment zijn het Tlicbanen, het andere
-moment zijn het projecties van anderen. Dat leid ik als
toeschouwer uit van alles af, maar ik krijg het niet te zien.
Koor - solisten
De hoofdrollen zijn duidelijk in een heel andere toonaard
gezet. Ook de rollen die de reeds genoemde koorleden (Dirk
Decleir en Lou Landré) spelen. Dat is in een volstrekt
andere stijl gedaan, soms weliswaar heel knap en boeiend,
maar desondanks zeer onbegrijpelijk. Guus Hermus heeft
in zijn rol van Pentheus geen enkel waarachtig moment
vertoond, zelfs maar gesuggereerd, hij was verloren in deze
voorstelling. Henny Orri als Agave trok de slotscène om
dezelfde reden volkomen in het ongeloofwaardige. Lou Landré
deed zijn bodeverhaal met een geweld aan mimische midde
len, die hier gewoon niet konden.
Daarentegen was ik bepaald geboeid door enkele bijdragen
van Dirk Decleir. die zijn bodeverhaal heel sterk begon.
Bovendien had hij een sterke inbreng in het totaal van het
koor. Canci Geraedts. Anja Jansen Schuiling vielen in het
koor ook stellig op.
Voor mij is deze „Bacchanten '71" een grote teleurstelling.
Allerlei pretenties (ook in de aankleding, met allerlei onnodige
lichtwisselingen) die in het geheel niet waargemaakt werden.
De merkwaardige wijze waarop na afloop van de première
van gisteravond het applaus in ontvangst werd genomen,
riep «overigens wel vragen op over de harmonie binnen de
kring van medewerkers. Erik Vos bijvoorbeeld verscheen
niet om te danken.
JAN VERSTAPPEN
I'l
kunst en A
unstenaars
In het Stedelijk Museum te Amsterdam
wordt van 23 juni t/m 11 juli een ten
toonstelling gehouden van de eerste
prenten die in het afgelopen jaar zijn j
vervaardigd in opdracht van de Cercle
Graphique Européen. De Cercle werd
in januari opgericht door het Prins j
Bernhard fonds, de Fondation Euro-
péenne de la Culture en de Stichting
Premium Erasmianum met het doel d<
fondsen van deze stichtingen te ver
groten.
Galerie Het Kunstcentrum. Molenstraat II
Den Haag. exposeert van 19 juni to
1 juli schilderijen en gouaches ai
Jan van Heel.
In het kader van de gemeentelijke
kunstopdrachten is het Haags
Gemeentemuseum onlangs in het
bezit gekomen van een groot aantal
u-erken van negentien Haagse
kunstenaars. Het gaat hier om
ongeveer achtenveertig schilderijen,
tekeningen, grafische werken en een
reliëf. De kunstenaars zijn Lucy van
Duyn, Jules Bekker. Jan Roëde.
S. Ayiter, Frits van Eedcti, Jaup
Kuypet, Paul Steenhauer. Anton
Martineau. Oskar Lens. Jan Goeting,
Jurjen de Haan. Erik Pape. F. J.
Sleebe. Arnold Smith. Aat Verhoog.
Arja van den Berg. Donald Ahram.
F. Vierling en G. Verdijk. Enkele
links bove
Monument ran Jan
(rechts borenReliëf
van G. Verdijk en
Holland van F. J. Sleebe.
e Venezolaanse pianiste Rose Marie
Sader geeft woensdag 23 juni een
conceit in de Toneelzaal van het
Nederlands Congresgebouw ter ge-
legenheid van dö tiende verjaardag
van dc samenwerking tussen de KLM
en de Venezolaanse luchtvaartmaat
schappij VIASA.
erdwenen Turk in
Den I laag gepakt
(Van onze correspondent)
TILBURG Gisteren is in Den
Ilaag aangehouden dc 32-jarige Turkse
gastarbeider M. K. I»e Turk had dins
dagmiddag in Tilburg zijn vroegere
hospita, in haar woning een aantal
diepe, maar naar later bleek, niet le
vensgevaarlijke messtreken toegebracht.
De gastarbeider heeft een volledige be
kentenis afgelegd.
De gastarbeider had rond Pinksteren
van de vrouw le horen gekregen, dat
hij naar een ander kosthuis moest zoe
ken. Daarvoor had hij ruim vier jaar
bij haar in de kost gelegen. Afgelopen
dinsdag was hij de vrouw, die op bed
lag met een hersenschudding, weer op
gaan zoeken om de zaak weer bij te leg
gen. Maar zij wilde niets meer van de
j Turk weten en vroeg hem onmiddellijk
het huis te verlaten. Toen hij niet ging
-lapte zij uit bed om hem. geholpen
door een nichtje dat op bezoek was. uit
de deur te werken, waarna de steek
lij ontstond.
