De boer
MEDEWERK(ST)ERS
Wat doet iemand met Gymnasium-,
HBS-, of HAVO-diploma,
die direct goed wil verdienen
en toch studeren?
gAail&ilsjuimpe ua èigjaiariiiiioti
HIJ
PLOEGT
NAUWELIJKS
MEER
VOORT
Landbouw is goed voor dertig
procent van de Nederlandse export
vmKwtsrt*
op modern kantoor van een instelling, welke is
belast met de uitvoering van pensioenregelingen
t.b.v. groepen werknemers, werkzaam op maat
schappelijk en sociaal terrein.
met opleiding atheneum, havo, mavo, mulo (wis
kunde) en meao.
Zij kunnen opgeleid worden voor gevarieerde
werkzaamheden op verschillende afdelingen,
waarbij gebruik gemaakt wordt van moderne
elektronische apparatuur.
Geboden wordt:
aantrekkelijk aanvangssalaris
uitstekende secundaire arbeidsvoorwaarden
tegemoetkoming in de kosten van verdere
vakstudie.-
Voor nadere inlichtingen kunt u zich schriftelijk wenden tot de
Directeur van de instelling, Jan van Nassaustraat 111, 's-Gra-
venhage, of wel telefonisch onder nr. 244542. toestel 3.
vraagt voor haar hoofdkantoor
TIJDELIJKE KRACHTEN
Voor het verrichten van administratieve werkzaamheden.
Sollicitaties schriftelijk dan wel telefo
nisch aan het hoofdkantoor Ptetterij-
kade 50. Den Haag.. Tel. 183290. 1st.
16 of 39.
ZEISS Programma11s eten
PLANETARIUM afwisselend als tie
haaokhe courant STERRENHEMEL
Informatiepakketbon
Opsturen naar Frese, Hogeweg, Meyer Hörchner
Antwoordmachtiging nr. 6261
Postbus 7137, Amsterdam (geen postzegel nodig)
Voor een compleet pakket informatie over een loopbaan in
de accountancy.
Naam:
Die knipt allereerst bovenstaande coupon uit en zendt
deze in. Wij sturen dan omgaand ons informatiepakket
over accountancy. Daaruit blijkt dat accountancy een
levendig en afwisselend beroep is. Nu eens hier werken,
dan weer daar. Steeds met andere mensen.
De arbeidsvoorwaarden zijn modern.
En dan verder de studie
De opleiding tot accountant eindigt met een diploma op
academisch niveau.
Maar er zijn ook verschillende andere waardevolle di
ploma's te behalen.
Onze interne opleidingen begeleiden dé praktische vor
ming. Alle studiekosten worden vergoed.
De toekomst? Verschillende richtingen staan open.
Wie bijvoorbeeld met computers wil werken, vindt ook
zijn (haar) weg.
Interessant genoeg om daar uitvoerige inlichtingen over
te lezen en dus om de coupon in te zenden. U kunt
ook bellen.
FRESE, HOGEWEG, MEYER ^HÖRCHNER
R Ey\
J&cec
Amsterdam
Arnhem
Breda
Deventer
Eindhoven
'«-Gravenhage
Beethovenstraat 198
Sonsbeekweg 1
Van Coothplein 35
Singel 12
Bleekweg 5
Elsenhowerlaan 158
(v/h Stadhouderslaan)
01600 - 4 30 02
05700 -1 31 54
040 - 1 36 20
070 - 5425 00
Heerlen
Hengelo
Middelburg
Rotterdam
Utrecht
Raadhuisstraat 70
Beursstraat 1a
St. Janstraat 8
Stadhuisplein 30
Servaas Bolwerk 14
Brussel - Rio de Janeiro - Sao Paulo.
045-71 12 78
05400 -1 88 61
01180-47 89
010-1422 88
030 -1 26 46
„Als jc muur ccn goed stol liunden had
tn de «til mil aan te pakken, dan
k««am je cr vroeger wel in de land
bouw. Dat is iiu wel volslagen verleden
lijd. W ie in «Ie rniidhnuw een goede bo
terham wil verdienen, moet z(jn ver
sland wel meebrengen.Veel boerenzoons
kiezen nog Ie gemakkelijk liet beroep
van Iiiiii «ader. Itcdenk je goed, en
word niet op goed geluk boer". Aan
liet woord is ir. knottnerus, voor
zifter van liet l.andbouw schap. In
Steenbergen (VB.) runt hjj een groot
akkerbouw hcdrUf. De landbouw is be
slist geen afgeschreven zaak, betoogt hy
met nadruk. Dat er zoveel agrariërs
moeten afvloeien, komt uiteindelijk
doordat «Ie landbouw technologisch zo
vooniitslrescnd is. I)e arbeidsprodukti-
viteit is er sneller gestegen dan in de
textiel, de metaal «if de oedingsinidde-
Icnindustrie. Wat vroeger auu vier be
drijs en en zes agrariërs werk verschaf
te. kun «aiidaag door c'e'n boer worden
7.. is het in de hele EEG. Veel boeren be
steden hun tijd en kapitaal op een manier
die met het maximaal haalbare nut ople
ven. Bij ccn zo rendabel mogelijke taak
verdeling /«ui ongeveer de helft van de
boeren in de EEG gemist kunnen worden.
Maar dat neemt mei weg dat aanvulling
nodig blijft met jonge, capabele krachten.
„De landbouw is niet ongezond", zegt ir.
knottnerus. „I r zijn moeilijkheden. Maar
cr zijn ook heel gezonde takken. Een alge
mene handicap is de inflatie, waardoor
voor de boeren de kosten stijgen. De prij
zen kan hij cehlcr niet voldoende mee la
ten stijgen".
/zekerheid lieefl e
Knottnerus: „Blijvend perspectief kan ik
hem niet garanderen, al is ie nog zo capa
bel. De omwikkelingen-gaan fantastisch
snel. Je moet je kunnen aanpassen. Ook na
I ''NO zal afvloeiing uit de landbouw nodig
blijven. De bedi ijfsvergroting zal doorgaan.
Hoe snel, dat kun jc niet precies voorspel
len".
„De In
gere die in de landbouw gaat. kan cr ge
rust op rekenen dut zijn inkomen minder
snel zal stijgen dan dat van zijn gemiddel
de leeftijdgenoot die niet in de landbouw
is gegaan. Hetzelfde geldt voor de hoeveel
heid vrije tijd. Dal is vaak nog een ergere
handicap voor de jonge agrariër
„De boeren zijn eikaars concurrent. In in
komen zullen ze pas kunnen meekomen
met de rest. wanneer cr geen overschot
aan boeren en tuinders meer is Ik hoop
dat dat niet zo lang meer zal duren. Hoeft
Nederland. Maar i
beurt. Het Wcstland. rond Venli
ten zuiden van Breda zijn da;
In hel Wcstland w
geklaagd, i
geen n
Alles
in Italië zijn i
nerds" die voor
b.i
verdient maar tweetler-
nsluilt ia zijn plini in
voor Nederland op?
is lag het 'n paar jaar
gei. Maar dat zal de
rslechtcrd zijn. Dc jon-
knottnerus: „Dat wordt met
gei in de lucht." Nederland i
in tuinbouw, vooral als 't
yoorbcel-
omdut ze daar
c voor uitbreiding meer hebben,
al gebouwd. Bovendien is ruim
an hel glasareaal verouderd en
toe. Engeland in dc EEG
kan voor dc tuinbouw wel eens gunstig
worden. De Engelsen hebben niet zo n bes
te tuinbouw.
„In de boomkwekerij loop hel buitenge-
rank- woon goed. Boskoop is daarvan hei cen-
i «lie trum. Zundcrt wordt er ook een. De hloe-
villcn menteelt expandeert ook. Daar gaat het
ook nog wel goed. al zitten ze net in een
minder goede periode. In de fruitteelt cch-
ter wordt verlies geleden als water. Fr is
domweg te veel. Daarom wordt premie ge
geven voor kappen. Als ze in Frankrijk en
vin- Italic nou ook maar goed aan hel kappen
stal. slaan, komt men wel over dc ernstige cri-
Zo'n 2411.0(111 Nederlanders
brood
dat
dc land
bouw. Dat is zeven procent
van dc herocpsbe« olking. Als
dc prognoses «au landbouwe
conomen uitkomen, zullen dc
komende tien jaar per dag 28
agrariërs de landbouw verla
ten. au dc Nederlandse
land- en tuinbouw he«lrjj«eil is
volgens de huidige hedrüfse-
Evt
rede-
De rest zit in de rode lijn.
Toch is de landbouw beslist
geen afgeschreven boel. Bjjna
30 procent van dc Nederland
se export bestaat uil laud-
houwproduktcn. Buiten liet
eigenlijke boerenbedrijf bete
kent dc landbouw werk v«»or
duizenden mensen iu de ver
werkende industrie en de
werd in de landbouw 900
miljoen gulden geïnvesteerd.
Een arbeidsplaats in dc .Ne
derlandse landbouw heeft
137.000 gulden aan investe
ringen gekost. Om even te
vergelijken: één arbeidsplaats
hij Philips kost 20 mille, hij
Hoogovens 108. bij Shell 205,
en hy een moderne veehou
der in Zuid-llolland ccn half
mijjocn.
Dc Nederlandse economie
moment alle hoeren en tuinders
Iegelijk zouden sterven. Daar
om hlyfl er in de landbouw
behoefte aan capabele jonge
ren. Volgens de landbouw ec«t-
2500
Behalve opleiding is veel ka
pitaal vereist. Een capabele
jongeman zonder kapitaal
krachtige ouders of zonder
een bedrijfje dat van vader
kan worden overgenomen,
komt in dc land- en tuin
bouw beslist niet aan de slag.
3 andaar dat de beginnende
boeren en tuinden, zelden
van huilen de landbouw ko
estal
die hel bedrijf v
wkon
Belangstelling is e
liet beroep van zelfstandig
agrarisch ondernemer stelt
behoorlijke eisen en geeft
weinig zekerheid. I- en lagere
land- en tuinbouwschool
wordt niet meer voldueiidc
geacht. Middelbaar agrarisch
Met opleiding en kapita:
het hedje van dc jonge u
rier echter nicf blijvend
spreid. Niemand kan
garanderen dat lijj niet v
of laat tot de landbouw vi.
Iers zal behoren. De tcchu
logische ontwikkeling gaal
•rla-
vi»s is
de
tend snel
dryfs
dern bedrijf BHHRMSHR
jaar verouderd zijn, zelfs zo
-der dat dc hoge invcstcringi
al financieel afgesehrev i
be-
„Dc niet-grondgehonden verdclingsland-
bouw (varkens, mcstkalvcrcn. kippen,
slachtkuikcns) heeft de laatste jaren een
enorme produktiviieitsstijging laten zien.
Je schrikt jc bijna lam van de grote aan
tallen varkens die cén man verzorgt. Deze
takken zijn wel erg afhankelijk van de
markt. Als de prijs omslaat, gaat hel voor
zo'n groot bedrijf meteen om forse bedra
gen Daarom is marktbeheersing nodig, dat
gebeurt langs de weg van integratie. Dat
wil zeggen dat verschillende produktie-
sladia in één hand komen, bijvoorbeeld dc
kuikcnbrocdcnj. dc meslcrij. dc slachterij
L 'zelappnra.il allemaal in één hand.
Het I
verkot
„De melkveehouderij laat o >k grote ar
beidsbesparingen zien. bij voorbeeld door
dc moderne doorloopstal. I). ndoor komen
cr minder arbeidsplaatsen. Misschien wordt
deze sector ook wel eens niet grondgebon
den.
„In de toekomst zal hel >k voorkomen
dat dc landbouw niet wordt bedreven door
de produktic maat vooi instandhouding
van het landschap. Iu deze landschapscon-
servering verwacht ik w I wat arbeidsplaat
sen. Misschien als «Ie liuilcrisis 20 jaar la-
mcer succes had gehad".
Een groot probleem voor de jonge boer is
vaak dc financiering. Een nieuwe arbeids
plaats in dc landbouw kost gauw 1,5 a 2
ton Fr wordt wel eens te licht over gc-
brc»
r bij.
«rden. Wel zijn veel boe-
en. nog te traditioneel stelt hij. Waarom
ou je geen hypotheek kunnen nemen op
e veestapel bij voorbeeld'.' Misschien ver-
wijnt in «Ie landbouw het familiebedrijf,,
list omdat bij elke gcncraliew isseling het"
nnncieringsproblcem opnieuw begint.
)m even een voorbeeld ie geven: een jon-
c boer wil een gezinsbedrijf voor twee
root -en kost vijf ton I wee ton (40 pro
ent) heeft hij aan eigen kapitaal. Drie ton
■loet hij lenen op hypotheek. Dat is 8 pro
ent rente plus procent aflossing per
nu. I «ist hij in Mi jaar af. dan heeft hij
er jaar alleen al aan rente en aflossing
en bedrag nodig van 24 MlO gulden. Dan
toet hel bedrijf daarnaast nog een inkt»-
ten opbrengen voor twee man.
éaar is iij.l locn «Ie Schiphiidcnse dichter
'odt zong over het genoeglijke leven van
