Vliegende
muziek"
Meeslepend toneel
in stuk van Hugo
Claus Vi" i jclag
Twintig jaar
Volksfeest
rond iepen
in Stockholm
Tien wensen
an dagbladen
voor kabinet
-a - mm
Commandeur
Rubinstein
gehuldigd
LUCHTMACHTKAPEL
HEEFT DUIZENDE FANS
Prijs Ned. Letteren
uitgereikt door
koning Boudewijn
Elckerlyc terug in Delft
Straaljager
neergestort
ENIGE ACTIEVE JONGELUI
VRIJDAG 14 MEI 1971
LEIDSE COURANT
PAGINA
fu de voorstellingen, die door het Praagse gezelschap .Theater Achter de Poort"
)uden worden gegeven in de Koninklijke Schouwburg, om politieke redenen niet
ooi' zijn gegaan, heeft het Internationaal Theater Instituut de vrijgekomen ruimte
ich nog benut en ter gelegenheid van het vijfentwintigjarig jubileum van het
elgisch-Nederlands Cultureel Akkoord een voorstelling uit Antwerpen laten komen
i stuk van Claus, dat reeds eerder in Nederland was uitgebracht: „Vrijdag".
iag" is in eerste instantie ge-
léeld door de Nederlandse Comedle,
ider regie van Claus zelf- De voor-
elling van het gezelschap van de
atwerpse Koninklijke Nederlandse
chouwburg is geleid door Martin van
mdert, die eep boeiende bezetting voor
it stuk heeft, misschien iets minder
arkant en verrassend dan de oor-
jronkelijke in Amsterdam, maar toch
teressant genoeg om de spanningen in
t stuk waar te maken-
„Vrijdag" is een volksstuk, een realis-
sch drama, een geschiedenis uit het
aamse provincieleven, waar. erotiek en
:en ovex-heersende kracht hebben,
oals bekend toont het stuk de terug-
n een man, die in de gevangenis
eeft gezeten, omdat hij zich heeft ver-
aan zijn dochter. Zijn vrouw
reft tijdens zijn afwezigheid een relatie
ngeknoopt met een ander, daax-uit is
n kind vooi-tgekomen. De thuiskomst
vi'ijdag; een dag vol symboliek) is
reiniging, een afi-ekening met het
rieden.
STOCKHOLM (AP) De iepen staan
g, de hangmatten hangen nog in de
men en het grote park in Stockholm
larln de oude bomen staan, is vol men-
omaar komen kükcn of zjj,n
igetreden om de iepenredders te prijzen,
laven of bezig te houden. Zo is al een
intal artiesten opgetreden en het leek
bij tijd en wijle op een volksfeest.
De gemecntei-aad, die de bomen wil
omdat er plaats gemaakt moet
voor een groot nieuw station voor
indergrondse, zegt dat de iepen, hoe
ïr deze zomer nog aan zullen
maar de demonstranten, de natuHP-
rs en heel hun-.wjjdf: aanhang
van plan te zorgen, dat *het
zal komen.
:n aantal kranten kwam gisten
commentaren waarin men het besluit
de gemeente besti-eed. Een ervan
;te een gevoelig plekje aan door te
ijven: .,U kunt er het vertrouwen
uw kiezers mee verliezen" De poli-
iheeft Inmiddels plannen gemaakt voor
actie om de mensen te verdi'ijven.
auteur: Hugo Claus
decor: Herman Coenen
regie: Max-tin van Zundert
Met Paul S'Jongei's, Yolande Markey,
Denise Zimmei-mann en Frank Aenden-
dramutische functies heeft, vooral omdat
hel een afstand schept tussen de realiteit
van het vertoonde en de vorm waarin
het gegoten is. In de Nederlandse voor-
stelling voornamelijk gespeeld door
Nederlandse acteurs werd die tekst
inderdaad een merkwaardig element in
het ritueel, dat het stuk toch in hoge
mate .wil zijn. Beide zaken taalgebruik
en rituele elementen kwamen in deze
Antwerpse voorstelling veel minder tot
hun recht, althans voor mijn gevoel,
omdat er mogelijk vanuit het Vlaams
gedacht toas, hetgeen voor mij niet her-
kenbaar was. De merkwaardige menge
ling van erotische met rituele, zo niet
liturgische elementen kwam ook minder
nadrukkelijk naar voren.
Het was echter een avond van mee
slepend, zeer indi-ukwekkend toneel. De
vier acteui-s, die de i-ollen vertolken,
waren allen bijzonder geloofwaardig en
misschien zelfs authentiek" in hun rol-
behandeling. Paul S'Jongers als Georges
Vermeersch. Yolande Markey als zijn
vrouw, Denise Zimmerman als de
dochter en Frank Aendenboom als de
minnaar van de Trouw zorgden gisteren
in de Koninklijk# Schouwburg voor een
heel intense toneelvoorstelling, die jam
merlijk genoeg door veel te weinig be
langstellenden werd bezocht.
JAN VERSTAPPEN
AMSTERDAM (ANP) Tien wensen,
:van de verwezenlijking volgens
bestuur van de Nederlandse dag-
idpers noodzakelijk is om dc structu-
oeilijkhedcn van de dagbladen te
te komen, zijn door dit bestuur
irgelegd aan de nog aan te wijzen
linetsinformateur-kabinetsformateur.
>e maatregel'en, die in de wensen
ormuleer zijn, moeten naar het oor-
i het NDP-bestuur door de
vormen regering „onverwijld"
worden. Reeds gegeven facili-
len dienen gecontinueerd te wor-
»c, wensen betreffen
Een jaax'lijkse bijdrage van f 40 mil-
aan de dagbladen uit de opbrengst
de radio- en t.v.-reclame en- of de
emene middelen, geen invoering van
ionale etherreclame;
ovei-neming door de overheid van de
slag van f 4 miljoen .die de dag
den wegens de opschorsing van het
3-invoerrecht op krantepapier aan
papierfabriek van Van Gelder beta-
rijkssubsidie voor het vervoer van
uiten perpost of per trein en voor
gebruik door dagbladondernemingen
telefoon, telex en andere transmis-
ystemen
x-ijksbijdrage van f 2 miljoen
f 5 miljoen kostend nationaal
lerzoek inzake de persmedia
inschakeling van de dagbladonderne-
igen bij de exploitatie van het cen-
al antenne-systeem
diverse fiscale faciliteiten op het
'ein van de vervroegde afschrijvin-
i investeringsaftrek en ingehouden
isten
definitieve invoering van het nulta-
bij de B.T.W voor dagbladen;
voortzetting van een tegemoetko-
nd prijsbeleid ten aanzien van abon-
lentsprijzen en advertentietarieven
belangrijke uitbreiding van dc door
overheid in de dagbladen te plaatsen
ertenties ter voorlichting van het
liek;
bijzondex'e financieringsfaciliteiten
de dagbladen in de vorm van
dietgaranties en lagere repte.
VATIC AAN:
MEISJES UIT INDIA
ZIJN GELUKKIG IN
KLOOSTERS
VATICAANSTAD (KNP) Een onder-
zoek van dc Vaticaanse congregatie der
religieuzen heeft aangetoond, dat het ver
wijt als zoude») meisjes uit de Indiase
staat Kerala verkocht zijn aan leeg
lopende Europese zusterkloosters geheel
ten onrechte zijn gemaakt. Dit werd mee
gedeeld door pater Heston, de secre
taris van de curiecongregatie voor de
religieuzen.
Pater Heston verzekerde djat het ondex--
zoek heeft geleerd, „dat het merendeel
van de Indiase meisjes in de Europese
kloostei-s biij is met haar roeping en dat
haar betx-ekkingen met de ordeoversten
prima zijn Wel werd toegegeven dat
vele meisjes met aanpassingsmoeilijk
heden kampen vanwege de grote ver
schillen in óultuux-, temperament, taal,
eetgewoonten en andere gebx-uikeix. Het
feit dat de Indiase meisjes coi'veediensten
verrichten in de Europese kloostex-s
noemde pater Heston „een nox-male zaak
in het leefpatroon van de Europese zus-
i texidoosters".
Volgens pater Heston heeft de hoofd
figuur in de zogenaamde nonnenhandel.
de Indiase priester Cyriac Puthenpura,
correct gehandeld. De 75.000 dollar, die
Puthenpura met dé handel heeft ver
diend, heel! hij, aldus Heston. ,,aan
goede doeleinden besteed".
SST Dc- commissie voor toewijzing
van overheidsgelden van de Amerikaan
se senaat akkooi-d gegaan met de toe
wijzing van 85,3 miljoen dollar voor
vortzetting van de ontwikkeling van de
Boeing SST, het Amerikaanse supex-soni-
sche passagiersvliegtuig. Dit is gister
avond meegedeeld door de republikeinse
senator Ëdwax'd Broke uit Massawchu-
AMSTERDAM (ANP) De nestor
der pianisten, Arthur Rubinstein, die
donderdagavond in het Concertgebouw
in Amsterdam ter gelegenheid van zijn
85ste verjaardag een galaconcert gaf, is
benoemd tot Commandeur in de Orde
van Oranje Nassau.
De secretaris-generaal 'van het minis-
tex'ie van CRM, mr. J. Viegen, reikte
hem onder een ovationeel applaus van
de volle zaal de onderscheiding uit en
bood hem namens koningin Juliana een
groot boeket rozen aan met een per
soonlijke brief van de vórstin.
In zijn toespraak herinnerde mr. Vie
gen er aan dat Rubinstein 46 jaar gele
den voor het eerst als solist in het Con
certgebouw optrad. In zijn dankwoord
noemdeRX\binst
rauzik&ié
Tijdens een intieme huldiging "ijl ctff,
Spiegelzaal bood de vooi-zitter van de
Raad van bestuur van het Concertge
bouw N.V., mr. J. W. de Jong Schou
wenburg, de maestro, zoals hij Rubin
stein noemde, de gouden eremedaille
van het Concertgebouw aan.
De heer Wakkerman overhandigde
namens tulperjkweker Frans Roosen
uit Vogelenzang Rubinstein een boeket
van lichti-oze darwintulpen, een nieuwe
tulpesoort, die de naam van de grote
Ohopinvertoliker heeft gekregen.
Veel doden bij
overstromingen
DURBAN (Rti Bij de overstroming
gen in het gebied van de Zuidafrikaanse
stad Durban en het meer noordelijk ge
legen Zocloeland zijn zeker 60 mensen,
mei'endeels negers, om het leven geko
men. Ongeveer 41 mensen kwamen
woensdag om toen hun bus van een brug
in een buiten haar oevers geti-eden rivier
stortte en 45 meter werd meegesleurd.
Sommigen van de 22 geredde passagiers
wax-en totaal in paniek omdat ze hun toe
vlucht hadden moeten zoeken in bomen,
die ze moesten delen met slangen die
ook voor het stijgende water waren ge
vlucht.
f'I.
(Van onze kunstredactie)
NIJMEGEN „In de beginperiode was het echt zwemmen of verdrinken.
Je werd losgelaten en je moes tmaar zien dat je het redde. Ervaring had
ik niet en mijn superieuren geloofden het wel. Die waren al dik tevreden
als ik maar zorgde voor wat behoorlijke marsmuziek. Maar ik wilde meer.
Ik wilde een kapel met een eigen geluid, een kapel die moderne muziek
speelde in een eigentijdse opvatting". Dat zegt majoor H. F. W. van
Diepenbeek, dii-ecteur van de Kapel der Koninklijke Luchtmacht in
de wandeling beter bekend als Luchtmachtkapel, Wat majoor Van
Diepenbeek twintig jaar geleden wilde heeft hij waar kunnen maken.
Hij heeft van de in 1951 opgex-ichte Luchtmachtkapel een korps gemaakt,
dat de afgelopen twee decennia steeds opnieuw voor verrassingen zorgde
en zonder twijfel het populairste van alle Nederlandse militaire muziek
korps enis. Een korps, dat in binnen- en buitenland een graag geziene
gast is en ovex-al duizenden fans heeft, in alle lagen van de bevolking en
van alle leeftijden.
de kapel
gespiegeld
„sound" van de Lucht
machtkapel overgeno
men, zoals het moderne
ax-x-angement van het
aloude „The Saints", een
nummer, dat vooral
in de vijftiger jaren bij
de militaire autoriteiten
veel stof heeft doen
opwaaien. Maar daar
naast hebben majoor
Van Diepenbeek en zijn
mensen de afgelopen
twintig jaar ook tal van
andere succesvolle expe
rimenten uitgevoerd,
zowel op het gebied van
de oude klassieken als
van de modex-ne muziek.
Maar het succes is de
kapel niet komen aan
waaien. De geschiedenis
van de Luchtmachtkapel
gaat terug tot het einde
van de Tweede Wex-eld-
oorlog. toen ooxdogs-
vrijwilligers van de
toenmalige gezagstroe-
uja<iüM
pen een muziekkorps
samenstelden. Dit oor
spronkelijk uit vrijwilli
ge bijdragen van officie
ren en onderofficieren
bekostigde muziekkorps
van het distx-ict Twente
ging op 1 mei 1946 in
zijn geheel over naar de
militaire luchtvaart.
Hiermee werd de basis
gelegd voor het 40 man
stex-ke, voornamelijk uit
dienstplichtigen bestaan-
'de muziekkoi-ps van het
Commando Luchtvaart
troepen, dat op 1 mei
1947 officieel werd op
gericht. In 1950 begon
de transformatie tot een
bei-oeps stafmuziekkox'ps
en op 31 maart 1951
zwaaide de laatste
dienstplichtige muzikant
(met eigen instrument)
af. Bovendien werd het
twintig man tellende
beroepsorkest van het
Regiment Stoottroepen
overgeplaatst naar de
Luchtvaarttroepen. Ma
joor (toendertijd nog
tweede luitenant) Van
Diepenbeek, die inmid
dels zijn intrede had ge
daan bij de Lucht-
maehtkapel, kon zijn
gang gaan
SPECIALE IDEEëN
Als pas afgestudeerde
aan het Rotterdams con
servatorium had de in
1925 in Amsterdam ge
boren piepjonge dirigent
(hij werd voor die func
tie gekozen uit 28 kan
didaten) speciale ideeën
over muziek. Door zijn
klassieke scholing ge
loofde hij in het begin
alleen in de grote com
ponisten en van Glenn
Miller had hij nog nooit
gehoord. Maar zijn spe
ciale ideeën waren er
het gevolg x
het
rste
i'scheen, het
geen in de begintijd
trouwens wel vaker is
voorgekomen.
Maar doordouwer Van
Diepenbeek was vast
van plan er iets van te
maken en zich een ei
gen plaats te verweren
naast de twee reeds be
staande militaix-e be
roepskapellen (de Ko
ninklijke Militaire Ka
pel en de Max'inierska-
pel).
Stapje voor stapje be
reikte hij zijn doel en
mede dankzij de KRO-
radio, die de Lucht
machtkapel in het begin
van de vijftiger jaren
veelvuldig voor de mi-
ci-ofoon haalde, verxvierf
de kapel zich al spoedig
een goede reputatie in
De Kapel der Koninklijke Luchtmacht tegen een toepasselijke achtergrond.
binnen- en buitenland
en werd één van de ac
tiefste militaire orkesten
in Eux'opa. Het eerste
radio-optreden van 21
mei 1952 xverd in de
loop der jaren gevolgd
door tientallen andere,
terwijl de kapel ook x-e-
gelmatig op de tv ver-
schijnt. Momenteel wor-
den voorbereidingen ge
troffen voor een grote
tv-show in het najaar-.
Dc grote doorbraak
kwam eigenlijk tijdens
dc Vierdaagse van 1954.
„We speelden toen in
Groesbeek ons ver
nieuwd programma. Het
dercen was wild en
thousiast", zegt majoor
van Diepenbeek. Jaren
lang was bet „When the
saints go marchin, in"
een schlager, maar de
muziek van toen (die
overigens nog steeds
wordt gespeeld) is in
middels jeugdsentiment
geworden, evenals de
vaak ongezouten kritiek
die de kapel in die ja
ren had te verduren
omdat ze zo „modern"
speelde. „Een militaire
kapel behoort immers
geen „vliegende" muziek
te maken, maar gewoon
fijne marsen uit groot
vaders tijd te blazen",
was veler mening. In dc
loop der jaren werd die
mening echter herzien
en wordt dc Klu-kapcl
met het veelzijdige re
pertoire „van Bach tot
Beat" overal gexvaar-
Hoogtepunten heeft de
kapel vele gekend, zoals
de in 1962 gewonnen
„Edison" voor de vertol
king van marsen van
Sousa en Schootemeijer
onder de titel „Marching
together", maar „mijn
grootste belevenis lot nu
Majoor H. F. W. van
Diepenbeek. directeur
van de Luchtmachtkapel.
toe was toch wel de
rondreis door Canada
die we vorig jaar mei
maakten in het kader
van de actie „Thank
You Canada" ter gele
genheid van de 25ste
hei-denking vafl de be
vrijding. Het was wer
kelijk fantastisch. In
achttien dagen legden
we zo'n 20.000 km. af,
van kust tot kust en het
bezoekersaantal tijdens
onze concerten varieerde
van 2000 tot 4000 per
avond", zegt majoor Van
Diepenbeek, de man die
een nieuwe stijl irj ,de
militaire muziek bracht
en thans de scepter
zwaait over een orkest
van 55 musici. 55 vak
bekwame en streng ge
selecteerde toonkunste
naars waaronder tien
werkers van het eerste
uur. Daarnaast maakt
ook een uit 23 dienst
plichtigen bestaand tam
boerkorps deel uit van
de Luchtmachtkapel.
Behalve de specifieke
militaire taken (zoals
het optreden als ere
wacht en het opluisteren
van beëindigingen, com-
mando-overdx-acht en
jubilea) verzorgt men
concerten voor ieder die
dal wil (uiteraard wel
tegen betaling).
Tot op de dag van van
daag is de Keizer Karei-
stad Nijmegen de thuis
basis van de KLU-kapel
gebleven. Het was ook
die stad. die er voor
zorgde dat de kapel
sinds 1953 in gala-uixi-
form verschijnt. De Nij
meegse bevolking bracht
namelijk in het begin
van de vijftiger jaren de
daarvoor benodigde gel
den bij elkaar.
Vestdijk blijft
voortleven
in mijn werk
(Van een onzer verslaggevers)
'ELFT Na een onderbreking van
jaar zal volgende maand in Delft
Je middeleeuwse moraliteit Elcker-
woreien opgevoerd. De organiserende
■hting Delf testa heeft voor een vol-
'pe bezetting toneelspelers kunnen
'trekken, onder ivie Albert van Dal-
Elckerlyc ivordt gespeeld op S, 9,
en U juni in de Oude Kerk.
belangstelling voor het uit onge-
®r 1500 daterende spel nam ondermeer
'°nidat het weer vaak spelbreker was.
Ook bleek het moeilijk toneelspelers aan
te treken, omdat voorstellingen plaats
vonden in de periode van het Holland
Festival. Men heeft nu een andere tijd
gekozen en een andere plaats: de Oude
Kerk in plaats van de binnenplaats van
het Prinsenhof.
De kerkvoogdij was aanvankelijk wat
huiverig omdat men meende, dat de mo
raliteit elementen bevatte die in tegen
spraak wax-en met de hervormde be
ginselen. Delfesta heeft ondermeer de
concessie moeten doen, dal er geen cor
pus aan het te gebruiken kruisbeeld zal
hangen.-Deze Elckerlyc zal overigens
een test zijn. Voorzitter W. Pannevis
zegt: „Als ondanks de nieuwe opzet het
aantal bezoekers beneden verwachting
blijft, zou dit wel eens de laatste Elcker
lyc iix'Delft kunnen zijn."
De medespelenden, voor een deel uit
de groep Globe, zijn ondermeer André
van den Heuvel, Albert van Dalsum,
Bob Goedhart, Lo van Hensbergen,
Agaath Meulenbi-oek en Elisabeth Hoy-
tink. De regie heeft Johan de Meester.
Het gezelschap zal mogelijk oop op
voeringen verzorgen in Hannover, Bonn
en Gent. Dc kaartverkoop begint a.s.
maandag bij de VVV-kan toren.
BRUSSEL (ANP) In hel Paleis voor
Schone Kunsten in Brussel is donderdag
middag een plechtige academische zitting
gehouden t.g.v. de viering van het 25-
jarig bestaan van het Belgisch-Neder
lands Cultureel Akkoord en de uitrei
king van de Prijs der Nederlandse Lette
ren 1971. Koning Boudewijn, die verge
zeld was van koningin Fabiola, reikte de
prijs, die aan de Nederlandse schrijver
Simon Vestdijk was toegekend, maar die
inmiddels is overleden, postuum uit aan
diens weduwe. Koningin Juliana en prins
Bernhard waren i.v.m. de rouw na het
overlijden van de moeder van dc prins,
prinses Armgard, niet aanwezig.
De demissionaire minister-president,
P. S. J. de Jong, onderstreepte in een
toespraak vooral hel internationale as
pect van het verdrag inzake de culturele
en intellectuele betrekkingen, dat op
16 mei 1946 door België en Nedex-land
werd ondertekend. Hij zei o.m., dat
zich de laatste tijd een kentering voor
doet in de nationalistisch getinte ver
ering van schrijVers en kunstenaars, zo
als met betrekking tot de Nobelprijs nog
altijd Woi'dt ei'varen. Daax-bij verliest de
vraag aan welke zijde van de gemeen
schappelijke grens hun geboorteplaats
dient te worden gezocht, aan belangrijk
heid. Hij bracht ook hulde aan de leden
van de gemengde commissie ter uitvoe
ring van het verdrag en sprak tenslotte
de hoop uit, dat ook in de toekomst dit
verdrag een vruchtbare bodem zal blij
ken te zijn voor de verdere ontplooiing
van de culturele en vriendschappelijke
betrekkingen tussen België en Neder-
VLIEGER GEDOOD
DEN HAAG (ANP) Gistermiddag
is een straaljager van de Nederlandse
luchtmacht van het type NF 5A 'bij
i Verden, 20 km ten zuidoosten van de
YVestduitse stad Bremen, neergestort.
De vlieger, de 45-jarige luitenant-
kolonel W. P. Vogelaar, eerste officier
van de vliegbasis Twente, is daarbij om
het leven gekomen. Het slachtoffer was
gehuwd en vader van twee kinderen.
Hij zou op 11 juli het commando van
dc vliegbasis overgenomen hebben.
Het toestel zou tegen een tv-mast
zijn aangevlogen. Een boerderij en een
woonhuis raakten als gevolg van het
neerstorten van het toestel in brand.
ADVERTENTIE
OEGSTGEEST
Voor de bezorging van de Leidse Courant
in een gedeelte van Oegstgeest.
vragen wij met spoed
ten worden in Oegstgeest
