aBe:
agboek van een
edrijfsredding
TEXTIELFABRIEK
KWAM ER TOCH
WEER BOVENOP
Middenstand in
verzet tegen Macro
AR wijst politieke
in links en rechts
opdeling
van hand
isschoppen in Rome
voor voldongen feit
Kardinaal
jnlijk verrast
Matthes evenaarde
record
^NDAG 15 MAART 1971
LEIDSE COURANT
mber 1969! Enkele adviseurs van de president-directeur van
Nederlands modernste textielfabriek wollen stoffen
•kens zijn heel somber over de toekomstkansen van het
bedrijf waar zo'n 850 mensen hun brood verdienen. Deze
lanstaande industriëlen weten dat geen enkel bedrijf jaren-
met stijgende verliezen, miljoenen, kan blijven draaien. Er
nog wel grote reserves. Maar als het zó doorgaat, zullen die
twee jaar als sneeuw voor de zon zijn verdwenen.
raad wordt contact opge-
met de 46-jarige J. O.
i, manager van beroep.
die voor de Koninklijke
idse Textiel Unie al en-
[extielfa brieken heeft gesa-
daarmee van een wisse
;ang heeft gered. Feenstra
noch „nee". Hij komt in
olshoogte nemen. Is me-
•errukt van wat hij tech-
aantreft Van de moderne
de hele „kleur" van AaBe.
textielbedrijf, zoals er in
nd wellicht geen tweede te
aat onmiddellijk praten met
ldschieters van AaBe „Wat
jullie? Blijven jullie ach-
staan, als ik „ja" zeg. Ik
geen barst voor me een
r kapot te werken en dan
anciële bodem onder me te
i verdwijnen."
ankiers kennen Feenstra, de
rechte, levendige. slanke
is para commando-
r geweest ze vertrou-
zijn oordeel als het om de
isatiemogelijkheden van
lbedrijven gaat. De bankiers
e met hem meegaan,
j nog iets in AaBe ziet. Ze
ongetwijfeld, onder de in-
zijn koele zakelijke be-
van de problemen van
edrijf. „We staan achter je
een bepaalde grens,
willen we in januari
1 plan van je hebben. We
i weten, hoe je de liquidi-
ehoefte van AaBe schat". Ze
geen doekjes om. Dat
cht Fenstra ook niet. De
vertellen hem dat ze
blijven steunen als AaBe
1970 ten opzichte van eind
ïog in een minder diep
liditeitsdal zal zitten.
l Feenstra en zijn mede-
■e met zorg gekozen
mthet meer dan gered met
r-ftt bedrijf zal blijven be-
eind 1970, een Jaar nadat
i tegen AaBe heeft het
n resultaat gehad dat
miljoen gulden hoger ligt
verwachting van de ban-
!ind 1969 was.
rare slag om het voortbe*
van AaBe is gewonnen. De
hleters kwamen aanvanke-
laandelijks kijken, hoe het
•r stond. Maar ze zijn met
ontroles gestopt. Ze weten
et met AaBe wel „goed" zit.
Dat Feenstra het ook daar weer
heeft gered! Hij heeft carte
blanche gekregen. Van de banken
en de commissarissen. Laatgenoem-
Uit!
den vertelt hij elke 6 weken pre
cies hoe de stand van zaken is.
December 1969! Feenstra stapt
voor het eerst bij AaBe binnen
als president-directeur, 14 dagen
later is zijn diepgaande analyse
van het bedrijf kant en klaar.
Toen wist hij, bijvoorbeeld, dat
AaBe op elke werknemer per
jaar 15.000 gulden verloor De
gemiddelde omzet per werknemer
was slechts 25.000 en niet 40.000
gulden. Toch zou die omzet ge
haald moeten worden om zonder
verlies te kunnen draaien met de
bezetting die hij aantrof. De hele
marktpositie van het bedrijf, de
controle op wat er precies ge
beurde, de knelpunten, de markt
verkenning, de produktontwikke-
ling, de inkoop, in 2 weken had
hij er zijn diepgaande conclusies
over getrokken. En tevens zijn
plan op papier gezet, voor de
banken, om de kansen te doen
„Nee, ik ben van-huis-uit chemi
cus. Heb prjvé enkele jaren eco
nomie gestudeerd. Ik heb het
voordeel dat ik in de Verenigde
Staten veel heb geleerd over ma
nagement en in Antwerpen hij
gebruikt daardoor veel Ameri
kaanse termen en dat ik erva
ring heb in vele seconden, zoals
marketing, produktie, financie
ring. En ik heb mensenkennis,
weet mijn medewerkers te kie
zen. Ik heb misschien van nature
wel iets van een man die mensen
tot prestaties kan brengen. Leider
is zo'n belast woord gewor-
Feenstra trof bij AaBe een voort
reffelijk produktie apparaat aan.
Maar ook een produktie-apparaat
dat niet meer op de behoeften
van de markt was ingesteld. Daar
knelde het. „Ik moest dus dat
apparaat in overeenstemming
brengen met de toenmalige
Hij deed dat rigoureus. Maar ele
gant. Hij ontsloeg in januari 1970
zo'n 250 medewerkers. „We heb
ben ze allemaal naar andere be
drijven overgeheveld. Dat was
ook in overeenstemming met de
sociale opvattingen in dit bedrijf.
AaBe heeft altijd vooraan gelo
pen met voorzieningen voor de
medewerkers. Ik moest de werk
gelegenheid voor 650 mensen red
den. De harde ingreep was nodig.
Maar we hebben die niet harder
gemaakt door die mensen zonder
meer op straat te gooien."
Drie wekn zwoegde Feenstra
letterlijk dag en nacht om het
bedrijf „in zijn vingers" te krij
gen. „Ik kreeg door dat AaBe de
markt niet goed had verkend.
Daardoor was het aandeel van
het bedrijf in die markt steeds
kleiner geworden. Ik ken dat.
Dan aanvaard je alle orders die
je kunt krijgen en kom je er
steeds ellendiger voor te staan.
Ga je zelfs beneden kostprijs ver
kopen. Dat moet je meteen af
kappen.
Toen die 250 mensen waren afge
vloeid was de vraag van de
markt naar AaBe-produkten
weer in evenwicht met onze pro-
duktiecapaciteit." Onmiddellijk
nadat de nieuwe man was bin
nengekomen. was wat hij
noemt bij het personeel van
laag tot hoog het „tribune-effect"
opgetreden. „Weer een vent die
hel wel eens zou proberen".
Feenstra zag het de AaBe'ers
denken! Maar er kwamen steeds
meer mensen van die tribune af.
Feenstra werkte bliksemsnel,
praatte met de mensen, zette
door, kreeg contact „God, die
vent weet wat. die ziet het" Zon
der dat was hij er niet gekomen.
Dat zegt hij onomwonden. „Toen
steeds meer medewerkers mij
gingen ver,tellen wat er naar hun
mening mis was met het bedrijf,
was op dat gebied de zaak voor
elkaar. Men kwam ook van de
tribune af, omdat er „iets" ge
beurde. Geen lapmiddelen, zoals
vroeger. Neen, er werd als het
ware een zware chirurgische in
greep op AaBe toegepast. De
handen kwamen uit de mou-
Feenstra bracht de medewerkers
rapport uit. Vertelde ze wat hij
wilde bereiken. Nu doet hij dat
elke drie maanden, voor alle me
dewerkers. „Kun je een speld ho
ren vallen. Ik geloof geen zier
van al dat gebazel over tegenstel
lingen tussen werkgevers en
werknemers. Er is geen tegen
stelling. Dat weten de mensen.
Ons doel is samen ons brood ver
dienen. Ik werk met mondige
menseh ïhet vakbonden die echt
durven zeggen waarop het staat.
Maar werkgevers en werknemers
zijn géén vijanden. pógën sa
men een bedrijf in stand te hou
den. Het interesseert de AaBe'ers
wat er met „hun" bedrijf ge-
Die eerste weken zette Feenstra
alles op alles om het produktie-
apparaat en de markt met elkaar
in overeenstemming te brengen.
Hij kreeg het vertrouwen terug
van grote afnemers. „Voor mij is
marketing bijna de totale onder
neming. Wat is haalbaar in 1970,
wat kan ik maken. Toen ik dat
dacht te weten, ben ik een perso-
neelsplan gaan opstellen Aan de
hand van een inventaris van be
schikbare mensen. Weer een har
de ingreep. Het bleek dat ik snel
het management van het bedrijf
sentiële zaak".
Resultaat? Nog 1 of 2 managers
van het bedrijf zitten op hun
plaats van een jaar geleden. De
anderen zijn verdwenen of ver
vangen. „Het succes van een on
dernemer is meestal het gevolg
van het kiezen van de juiste me
dewerkers".
In de topleiding van AaBe zitten
nu 3 adjunct-directeuren. 1 voor
de sector woningtextiel, 1 voor de
kledingtextielsector en 1 voor het
produktieapparaat. ,2 hunner
werken dus in de marktsector.
Zelf leg ik de nadruk op marke
ting en de controle van het be-
Er zijn specialisten aangesteld.Een
sleutelpositie kreeg het nieuwe
hoofd van de administratie, de
„controller". Hij kreeg opdracht
het bedrijf in al zijn facetten
doorzichtig te maken en te hou
den. Hij kan precies van dag tot
dag vertellen wat voor AaBe
goede en wat slechte activiteiten
zijn. Hij kent haarfijn onze ren-
tabiliteit. Hij is een computer
specialist. Ons bedrijf heeft een
computer. Maar voordat ik kwam,
gebruikte men de machine om, on
der andere, factures te maken. Nu
is 't een hulpmiddel, heel belang
rijk, voor het management". Hij
denkt even na. Zegt dan met
stemverneffing' „Een bedrijf dat
over 5 jaar voor de marketing en
de produktie. voor het manage
ment, geen gebruik maakt van
een computer zal v^jxlwijnen. Een
manager moet elke dag tientallen
beslissingen nemen.
Kwaliteitsinformatie alleen kan-
leiden tot kwaliteitsbeslissingen.
De doorzichtigheid van elke onder
neming hangt af van de informa
tie die jie leiding krijgt. De com
puter is er onmisbaar voor ge
worden".
Als specialisten, die hij aanstelde
noemt hij verder:
1. de marktverkenner; de man
die alle gegevens over de makrt
bestudeert, die zich steeds af
vraagt wat goed ie voor AaBe,
die voorkomt dat er AaBe-pro
dukten in de lucht komen te han-
2. de produktontwikkelaar, de
man die uitwerkt wat de markt
verkenner ontdekt
3. de inkoper, de man die een
logisch verlengstuk is van de
marktresearch. Die weet wat in
de strategie van het bedrijf past,
die daarvoor de grondstoffen
koopt. „Moet een kiene vent zijn,
die het bedrijfsbeleid kent".
beet, legt het weer neer „Onder
nemen is een soort vermenging
van een militaire operatie en een
schaakspel. Ik weet nogal wat
van schaken. Ben ipilitair ge
weest. Ik weet dat je niet direct
op je doel kunt afgaan. Dat je 'n
lantal zetten moet doen en te
genzetten zoveel mogelijk moet
Maart 1970!
De situatie bij AaBe is zover
gevorderd dat Feenstra een bu
reau opdracht kan geven een on
derzoek in te stellen om voor het
bedrijf een goede methode te ma
ten om de kostprijs van de pro-
lukten te kunnen berekenen. Het
systeem dat bij AaBe daarvoor
werd gebruikt, was verouderd.
„Dat kostte een bom duiten en
we zaten krap. Maar het was
essentieel. Onze kostprijzen wa
ren ondoorzichtig. Je kunt met
een onderneming met 3 ploegen
dag en nacht werken en toch de
afgrond ingaan. Omdat je niet
weet wat je goede winstge
vende en je slechte verlies
gevende produkten zijn Die
slechte moet je afstoten. Dat is
noodzakelijk. Veel bedrijfsleiders
zien dat nog steeds niet. Ze be
grijpen niets van modern mana
gement.
De echte moderne ondernemer is
de man die in staat is los te
dértkën vari het bestaande die
boven het bestaande staat. Als je
in een stad loopt zie je veel
minder en heel anders dan wan
neer je er boven vliegt. Dan wor
den structuren duidelijk, dan
treeft het helikoptereffect op.
Een manager moet het geheel
zien, los van de aparte vakjes.
Dat is verhelderend." De AaBe-
produktie is in de loop van vorig
jaar in retraite gegaan. „We heb
ben gepraat en gedacht over de
doelstelling van ons bedrijf Al
leen maar winst maken? Is dat
echt de taak van de moderne
ondernemer? Of heeft hij teven
een sociale taak? Een stuk b'
staanszekerheid bieden aan al'
mensen die gaarne bij hem wc
ken? Ik geloof dat laatste. C
AaBemedewerkers willen hu
bijdrage leveren.
Dat Is in 1970 zonneklaar gebk
ken. Dan moet ons bedrijf oo'
rendabel kunnen zijn".
Die retraite heeft een heel pre
ciese formulering opgeleverd ov<
de doelstelling van AaBe. „Doe
stelling van de onderneming
het veroveren, het behouden, re
pectievelijk uitbreiden va.
marktposities in nader te om
schrijven produktsgroepen c
markten door het bevredigen va
marktbehoeften op een rendabe
basis en hierdoor de contlnuïte
verzekeren". Dit is geen frasf
Feenstra's lange termijnplannin
is helemaal gebaseerd op het ver
zekeren van het voortbestaan er
de groei van AaBe. „Ik probec
er alle medewerkers in te betrek
ken. Het is ook hun bestaan. Ei
werken bij ons 650 mensen en wc
groeien weer. AaBe won in 1B70
het vertrouwen in 2 markten te
rug: de afnemers kwamen terug
en de werknemers komen gaarne-
bij ons werken.
We hebben bijna geen perso
neelsproblemen meer. Het perso
neelsbestand groeit."
Feenstra stelt dat bij AaBe de
mensen niet „over de schouders"
worden gekeken. „We maken ge
detailleerde markt- en produktie-
plannen. Ieder onderdeel van het
bedrijf krijgt het eigen segment
ervan voorgeschoteld, geheel uit
gewerkt. Dat wonjt per periode,
per dag, soms nog precieser, ver
deeld. En dan vertrouwen we er
op dat er volgens dat plan wordt
gewerkt. De medewerkers moeten
zelf alarm slaan, als er iets
dreigt mis te gaan. Doen ze
Hij beperkt zich over de activi
teiten om AaBe te redden tot het
meest elementaire.
„Er is veel meer te vertellen,
over het kweken van goodwill bij
de brede omgeving van AaBe,
over de public relations, over de
manier waarop er door de men
sen in de textiel over het bedrijf
wordt gepraat. AaBe is en blijft
een begrip. Voor de afnemers en
voor de werknemers. Dat past
allemaal in de rehabilitatie, in
de sanering en de wederop-
Want die is heel duidelijk. In
1970 groeide de omzet van AaBe
per werknemer „inclusief di
rectie" met 50 procent. In 1969
lag die omzet per werknemer
heel slecht. Het doel voor dit jaar
ligt weer ongeveer 20 procent ho
ger. „Halen we heel vlot.
Niet door het uiterste van de
mensen te vergen, maar gewoon
door intelligenter te werken, door
het bedrijf in al zijn facetten in
de vingers te hebben, door precies
te weten wat en waarom je iets
Feenstra zegt dat AaBe „het ge
red" heeft. „Gaat u elders dan
weer werken aan een of ander
moeilijk geval?" „Ik heb nu 5
textielbedrijven gesaneerd. Dit is
het mooiste. Ik heb er genoeg
van steeds maar weer als redder
op te treden. Ik wil hier blijven
Dit bedrijf ligt me. AaBe is een
prachtig bedrijf. Daar zijn in het
verleden kosten noch moeiten
gespaard om het «lat te maken.
Dat voel je, als je hier binnen-
JACQUES LEVIJ
Kwestie gehuwde priester:
VERSUM (KNP) Kardinaal Al-
de bisschoppen Zwartkruis van
en Möller van Groningen zijn
luari tijdens hun 5 dagen durend
ik in Rome met de kardinalen
Wright en Garrone over de rao-
iheden van pastoraal werk voor de
file priesters voor voldongen fel-
eplaatst. Tijdens het slotgesprek
lot grote verbazing en duidelijke
de Nederlandse bisschoppen
•n klaar stuk aangeboden,
Hit bleek, dat van tevoren alles
nt de pastorale arbeid van de
*de priester was vastgelegd, de
kingen in begrepen. Aldus zondag-
Harry Mourits in de KRO-radi-
kk „Kruispunt".
beide bisschoppen
voor overleg naar Rome ge-
maar op de laatste dag van het
k bleek pas, dat de hele kwestie
Rome al was afgedaan en vastge-
de op 13 jfcnuari 1971 geda-
a enkele dagen geleden bekend
den instructie van de congregatie
•e geloofsleer. Er werd aldus
Mourits collegialiteit gesugge-
waar alleen van auroriteit ge
in kan worden.
dinaal Alfrink schijnt voor zijn
dng aldus Brandpunt geen andere
te hebben kunnen vinden dan:
het in Godsnaam mogelijk?".
Wrukkelijk verzoek van kardinaal
k werd de kardinaal de volgende
sgmaals door de paus ontvangen,
in protest werd aan kardinaal
k toegezegd, dat het stuk voor
'«Ierland betreft met enige soe
fi zou worden toegepast.
Mourits deelde dit alles mee
sluitstuk van een discussie over
oarmatie in de Kerk van Neder
zet prof. dr. F. Haarsma uit Nij-
en met dr. Harkx, bestuurslid
;t Kardinaal Alfrinkfonds, dat
bisschoppelijk publiciteitscentrum
>ik wil maken.
gens prof. Haarsma blijven de
°PPen de laatste tijd in gebreke.
even niet op onverbloemde wij-
eorlichting, die de gelovigen met
zelfstandig inzicht nodig hebben om o|
volwassen wijze hun standpunt te bepa
len t.a.v. beslissingen, die paus en bis
schoppen voor hen nemen. Hij toonde
wel begrip voor de moeilijke situatie
der bisschoppen, maar vond toch dat de
voordelen der zwijgzaamheid n;
lijk het behoud van de behoudsgezinde
gelovigen niet opwegen tegen de
nadelen ervan. Het bisschoppelijk beleid
wordt er volgens prof. Haarsma onge
loofwaardig door, terwijl juist de meest
mondige en inspirerende gelovigen de
Kerk verlaten. Het moet volgens prof
Haarsma mogelijk zijn om ondanks
openlijke verschillen van mening met
Rome en ook binnen het episcopaat zelf
de band van eenheid te bewaren.
In verband met deze kritiek op het
informatiebeleid der bisschoppen vroeg
Harry Mourits aan de heer Harkx, h.oe
het met dat publiciteitscentrum stond,
de heer Harkx deelde mee, dat de
bisschoppen nog niet weten wat de
plaats van een dergelijk publiciteitscen
trum moet zijn: een publiciteitscentrum
onder de werkzaamheid van de bis
schoppen zelf of een publiciteitscen
trum, dat in alle objectiviteit zo zelf
standig mogelijk zal kunnen opereren
en daarin goed bevrucht kan worden
door de informatie® van zijde ook van
het episcopaat.
Ook de heer Harkx vindt dat de
bisschoppen te weinig informatie ver
strekken. Hij ziet de oorzaak ervan in
Rome's autoritaire houding. In verband
hiermee wees hij op de pauselijk pro
nuntius in Nederland, die meent
aldus de heer Harkx de Nederlandse
pers op de vingers te moeten tikken
voor overigens eerlijke berichtgeving.
MAAGDENBURG De Oostduitse
wemmer Roland Matthes heeft zater
dag tijdens wedstrijden in Maagden
burg het Europees record op de 100
meter vlinderslag geëvenaard met een
jd van 57.5 seconden.
Het record was in het bezit van de
Westduitser Hans Lampe, die het op 7
september 1970 vestigde tijdens de Eu
ropese kampioenschappen in Barcelona.
Actiecomité
wil duidelijke
bepalingen
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De middenstand is
van plan aotie te gaan voeren tegen
Macrovestigingen, eigendom van de
Steenkolen Handels V ereniging. Macro
geeft k opers met daarvoor bestemde
pasjes gelegenheid tegen lagere prijzen
dan in de detailhandel zich alle mogelij
ke artikelen aan te schaffen. Er heeft
zich al een actiecomité van middenstan
ders tegen Maor gevormd. De heer H.
Plate uit Haastrecht als woordvoer
der: „Om paal en perk te stellen aan de
niet-bonafide verkoopmethode van de
Macro voeren wij een actie. Hoe groot
de onrust- onder de middenstand over de
De Romeinse houding maakt het voor
de bisschoppen moeilijk om open te
staan voor de eigen gelovigen, aldus de
heer Harkx. Daaraan schrijft hij de
gebrekkige informatie der bisschoppen
gedurende de laatste maanden dan ook
Dr. L. ter Steeg, secretaris van de
Nederlandse bisschoppenconferentie
meende waar te nemen, dat er bij veel
mensen ongenoegen is. Niet alleen om
dat ze niet begrijpen wat er op hoog
niveau zich afspeelt, en daarbij het
gevoel hebben, dat er onderhandelingen
worden gevoerd over zaken, waarbij zij
eigenlijk volledig betrokken zijn. Maar
ook, omdat daardoor zo sterk de nadruk
komt te liggen op de spanningen in het
kerkelijk leven en te weinig op datge
ne, waarom het in feite gaat: de onder
linge verbondenheid.
Ook vindt dr. Ter Steeg, dat de bis
schoppen de consequentie moeten trek
ken uit hetgeen zij op 12 januari j.l.
hebben gezegd naar aanleiding van de
kwestie Simonis, namelijk, dat. men
moet leren in de Kerk om op vreedza
me wijze te leven met conflicten. Ver
schil van mening met het gezag of van
het gezag onderling behoeft niet per se
mee te brengen, dat men ook ttan el
kaar vervreemdt of dat men elkaar
verkettert. Men moet juist leren eikaars
achtergronden te begrijpen en het eigen
standpunt duidelijk te zeggen. Of dit nu
ten op zichte van Rome tegenover de
lokale Kerk of van de lokale Kerk
tegenover Rome.
(Van nze parlementaire redactie)
UTRECHT Wy wijzen de polarisatie
in de Nederlandse politiek, de opdeling
in twee blokken van socialisme en libe
ralisme, uitdrukkelijk af. Er is een derde,
voor ons eon eerste weg: de weg van
de principiële partijvorming. Dit zy AR-
lysttrekker mr. B. Biesheuvel zaterdag
op de deputatenvergadering van zyn
party in Utrecht. In het mislukte ge
sprek van de christelyke partyen met
de linkse combinatie hadden vorige week
twee denkbeelden tegenover elkaar staan,
zei mr. Biesheuvel. De party van Van
Mierlo (D '66), die uil is op polarisatie
en het scheppen van tegenstellingen, en
daar tegenover de groep van de christe
lyke partyen, die zyn kracht zoekt in
samenwerking.
Mr. B. Biesheuvel karakteriseert het
verbond van PvdA, D '66 en PPR als
een „uit nood geboren holderde-bolder-
samenwerking", waaraan geen eenslui
dende visie op mens en maatschappij aan
ten grondslag ligt. Daar tegenover stel
de hij de samenwerking van de drie
christelijke partijen, KVP, AR en CHU
die in de loep der jaren gerijpt is. Juist
deze tijd vormt een geweldige uitdaging
voor de christelijke partijen om in sa-
menwerking met anderen een stuk ver
nieuwing van de samenleving tot stand
te brengen.
„Die christelijke partijvorming wordt
nu zwaar op de proef gesteld, maar we
hebben een machtige boodschap voor ons
volk." aldus mr. Biesheuvel. Over het
mislukt gesprek van vorige week zei hij
voorts nog, dat er een hypotheek van het
verleden op gedrukt was en dat er een
stuk vertrouwen verdwenen was. „Wij
wilden een open gesprek over program
mapunten, maar zover is het niet ge
komen. Wat wij niet wilden was ons bij
voorbaat in een blok opsluiten en zodoen
de onze eigen identiteit naar de rommel
zolder verwijzen. Het was onaanvaard
baar om in één uur de eis van „samen
uit samen thuis" van de linkse combina
tie te accepteren", aldus de AR-lijst-
trekker.
Hij vond dat op deze kwestie de zaak
terecht gesprongen is. Mr. Biesheuvel
meent dat de christelijke partijen dezelf
de opvattingen moeten verdedigen in het
gesprek met de VVD, dat morgen wordt
voortgezet. „Ook daar zal zeker geen al
omvattend stembusakkoord uit kunnen
komen. Mogelijk komt het tot een inten
tieverklaring maar mijn geestdrift er
voor is niet erg groot. De resultaten van
het gesprek met de VVD zullen hoe dan
ook binnen veertien dagen bekend zijn".
Intussen zal de AR nu de kiezers
tegemoet treden met haar eigen program,
haar eigen ideaal, en eigen visie. „Daar
bij zullen 'wij ons richten tot de indivi
duele kiezer, want wi.i hebben geen behoef
te meer aan partijpolitieke discussie",
aldus AR-lijstaanvoerder, Bij de kabi
netsformatie zal het gezamenlijk urgen
tieprogram met de KVP en CHU de ge-
spreksbasis vormen.
Partijvoorzitter dr. A. Veerman be
toogde dat nu de linkse combinatie ne
Macro is. blijkt we', uit het grote aantal
adhesiebetuigingen. Meer dan de helft
van alle verspreide actiekaarten komt
bii ons terug" aldus de heer Plate
De anti-Macrogroep heeft grote be
zwaren tegen de manier waarop de
SHV haar gang kan gaan. „De Macro
heeft vrijstelling gekregen van de ver
plichting «x artikel 38 van de wet op
de omzetbelasting v«n 1968. Dat kiudt
in, dat de Macro de artikelen niet
inclusief BTW behoeft te prijzen. Een
enorme aroeidsbesparing. Waaraan
heeft de Macro dit privilege te danken?
En hoe kan de Macro volhouden dat er
geen verkoop aan particulieren plaats
vindt, terwijl het bedrijf als groot- en
kleinhandel bij de Kamer van Koop
handel staat ingeschreven? Als groot-
en kleinhandel heeft de Macro het
enorme voordeel zich te mogen vestigen
op industriegrond, terwijl de kleinhan
del zich verplicht moet vestigen op veel
en veel duurdere grond", aldus deze
anti-Macrogroep.
Het Nederlands Katholiek Onderne
mers Verbond heeft een kort geding
aangespannen tegen de Macrovestiging in
Best. De rechtbank in Den Bosch ver
klaarde het kortgeding niet ontvankelijk.
„Er zitten zoveel juridische haken en ogen
aan de Macro, dat de rechtbank haar vin
gers liever niet brandt. De macht van de
hele grote maatschappijen in ons land
is enorm groot", stelt de heer Plate
„Een waterdicht systeem? Vergeet het
maar. Bij heel wat Mdcrovestigingen
staan niet-pasjeshouders buiten te
wachten totdat zij met een pashouder
mee naar binnen mogen. Wij kennen
gevallen, dat er vier of vijf mensen
tegelijk met één pashouder bij de Macro
binnen zijn", aldus de heer Plate.
de verkiezingen geen samenwerking
meer wil er sprake is van het ontstaan
van een nieuwe pragmatische antithese,
die exclusief denkt. Ook mr. Biesheuvel
had de indruk dat links deze keer na de
verkiezingen wel eens onbuigzaam zou
kunnen blijken te zijn. De vorming van
een minderheidskabinet door. de confes
sionelen noemde hij een „hoogst onaan
trekkelijke gedachte".
een rapport van de AR-jongeren
program vergelijking weid geconclu
deerd, dat het program van de linkse
combinatie op meer punten met het ur
gentieprogram van de confessionele par
tijen overeenstemt dan het program van
de VVD. De christelijke partijen zullen
minder verlangens kunnen realiseren bij
samenwerking met de WD dan met de
linkse combinatie, aldus de conclusie.
1
