STAPHORST
RANSEN VOOR KEUZE
*'AN GEMEENTERADEN
Overheid kan honderden
miljoenen bezuinigen
n de greep van de angst
teekend-
fetour
Mr. W. J. Geertsema, lijsttrekker WD:
ok na polio-
kiixplosic nog
;'n° weigeringen
m kinderen
kefe vaccineren
Volstrekte
^eerderheid
of straks
erstemming
dagretour f 1.
8-Daagse
vakanties
in eigen land
Vakbeweging
kan zich niet
matigen
AAN ONZE ADVERTEERDERS
Avondje uit?
Avondretour!
Enkele reis
één kwartje
LEIDSE COURANT
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG „De overheid moet enorm bezuinigen.
Het mes moet in de overheidsuitgaven. Waar precies
dat mes gezet moet worden, weet ik nog niet. Maar
ik heb een idee dat het een zaak van honderden mil
joenen moet worden." Dat zegt lijsttrekker van de
WD, mr. W. J. Geertsema. Hij doet die „uitspraak
tussen de gesprekken met de drie grote confessionele
partijen. Gesprekken die antwoord moeten geven op
de vraag, of voor de verkiezingen al uitzicht kan
Worden geboden op samenwerking van VVD met
confessionelen na de verkiezingen. Mochten de huidige
regeringspartijen hun samenwerking willen voortzetten,
dan zal er tussen liberalen en confessionelen eerst
een flink robbertje over de overheidsuitgaven moeten
worden gevochten.
(Van een onzer verslaggevers)
'APHORST De 10.000 inwoners van de gemeente Staphorst leven
de greep van angst. Sinds het bericht dat twee poliopatiënten zijn
erleden en dat opnieuw twee in een ziekenhuis zijn opgenomen, is
haast lijfelijk aanwezig op de Streek, de voormalige rijksweg,
ie dwars door Staphorst heenloopt.
m
alen!
aantal poliogevallen is thans ge-
m tot 22. En de geneeskundig
unjijpecteur voor Overijssel, dr.
Nd, idheer in Zwolle, verwacht dat
nog meer gevallen zullen voor-
aldus wethouder, tj. Wasseba-
Ook wordt gevreesd dat zich nog
(dig
1 -e
scholen in Staphorst te sluiten. Toch
zijn eind deze week veel kinderen
door de ouders thuis gehouden. Ver
der stonden ook veel volwassenen fn
de rij voor een suikerklontje met
daarop drie druppels vaccin.
De polio-explosie is het gesprek van
de dag. Toen de donderdagmiddag
voor kinderen tussen 0 en 18 jaar
voor de laatste maal gelegenheid be
stond een suikerklontje met vaccin
te krijgen in het Groene Kruisge-
bouw. moest de politie eraan te pas
komen om de mensen ordentelijk in
de rij te zetten. De gemeentelijke
autoritieten geloven dat thans de
meeste voor vaccinatie in aanmer
king komende kinderen het suiker
klontje hebben geslikt. Echter niet
alle kinderen. En kleine tien procent
heeft verstek laten gaan. Nog steeds
zijn er uders die weigeren. Maar
de secretaris van h et waterschap
„Benoorden de Dedemsvaart" in
Rouveen, dat ook onder de ge
meente- Staphorst valt. heeft zijn
kinderen wét hef suikerklont jé --laten
slikken. .En hij staat bekend als een
aanhanger van dominee Dorsman.
Wanneer de naam van .ds. P. J.
Dorsman valt, wordt het stil in
Staphorst. De predikant behoort tot
de gereformeerde bond van de Her
vormde Kerk in Staphorst. Hij staat
bekend als een man, die tegen vacci
natie is. De1 aanhangers van ds.
Dorstman weten dat hij een motive
ring voor zijn houding onder meer
zoekt in de tekst Mattheus 9, vers
12, waar geschreven staat; „Zij die
gezond zijn, hebben geen geneesheer
nodig, maar zij die ziek zijn". Min
der starre gemeenteleden van de
VREES VOOR
NOG MEER
ZIEKTE
GEVALLEN
hervormde Kerk zeggen dat de do
minee de tekst volkomen foutief in
terpreteert en uit zijn verband rukt.
Woensdag j.l. was het biddag voor
het gewas. Een predikant Uit Nun-
speet. die in Staphorst voorging, nam
krachtig stelling tegen de bekrom
pen opvatting. „God heeft ons de
middelen gegeven om ze te gebrui
ken", Hield hij 'de volle Kerk voor
Neemt dominee Dorsman nog steeds
Staphorst, wederom het
„Zwarte kousendorp"
woedend over. „Dat zijn de mensen,
die verwacht hadden dat ik zondag
j.l. een donderpreek zou hebben ge
houden, waarin ik gezegd zou heb
ben dat het niet mocht dat vaccine
ren", aldus ds. Dorsman. Maar zon
dag in de Kerk zei de dominee niets
over de polio-explosie. Hij liet zijn
volgelingen daarmee in grote onze
kerheid. want een predikant is in
Staphorst een hian. wiens oordeel
gewicht en gezag heeft.
De polio-explosie heeft Staphorst
zijn bijnaam, „het zwarte kousen-
dorp" weer teruggegeven. Het dorp
van het volksgerecht, het vrijen in
het opkamertje enz. „Wij lopen hier
wel een jaar of 25 achter", zegt een
politieman. Hij spreekt ook de ver
onderstelling uit dat de weigering
om zich te laten vaccineren (in 1969
bedroeg het aantal weigeraars nog
bijna 40 procent), niet louter' en
alleen op geloofsprincipes berust
„De mensen zijn ook wantrouwig en
ze zijn zuinig op hun lichaam," zegt
hij. Desondanks gelooft men dat door
deze polioexplosie de kentering wat
betreft het inenten van kinderen op
zeer jonge leeftijd is gekomen.
Tntussen zijn ook de 150 kinderen
van de buurtschap Slingeberg, waar
een kind is overleden aan de ziekte,
gevaccineerd. Het is gebleken dat de
kinderen die aan polio lijden, met
elkaar in aanraking zijn geweest
Zelfs zou een ziek kind nog naar
school zijn geweest. Vandaar dat di
verse schoolhoofden telefoontjes van
angstige ouders kregen, waarin zij
mededeelden hun kinderen voorlopig
thuis te zullen houden.
En uit de opkomst vóór het suiker
klontje valt af te leiden dat ook vele
„oud-gereformeerde bonders" de
gang naar het Groene Kruisgebouw
hebben gemaakt.
;t p:
(Van onze correspondent)
IJS In 37.600 Franse steden
hooien worden morgen de verkiezin-
'houden voor 463.000 gemcente-
lkofjlctels. Om het voor de gewone
niet te ingewikkeld te maken
den wij alleen het stelsel zoals
ldt voor de gemeenten boven
inwoners. In die gemeenten
n de kiezers hun stem uit op
iet kandidaten. Krijgt die lijst
14 maart in eerste aanloop (eer-
ide) de volstrekte meerderheid, de
ruik! ''us een' dan z'Jn a"e kandidaten
lijst gekozen. Maar krijgt die
volstrekte meerderheid niet. dan
rer een weck, dus op 21 maart,
herstemming worden gehouden
c ronde). En bij die herstemming
lijst gekozen die de meeste stem-
<q lalt, ook al zou het verschil
kele stem bedragen. De ervaring
aangetoond dat herstemmingen
aijn. Pas op 21 maart zal
i leggen wat voor waarschuwln-
^in het kiezerscorps hebben plaats
naar rechts, naar links of naar
ADVERTENTIE
wterdag heen,
tondag terug.
Sxtra voordelig.
voordelig
uit met NS
uitkwam met een eigen lijst, zoals dat
gebeurt bij algemene verkiezingen voor
de vftlksvertegenwoordiging. Maar zo is
het niet bij gemeenteraadsverkiezingen
die in hoofdzaak een lokale kleur heb
ben. In de grote havenstad Marseille
speelt bijvoorbeeld de nieuwe metro
een grote rol. Als regel maakt de bur
gemeester die al jarenlang burgemees
ter is, grote kans te worden herkozen.
Want het feit dat hij lang burgemeester
is, is voor i de kiezers het beste bewijs
dat hij het goed heeft gedaan, ook al is
hij nog zo fanatiek communist. En om
burgemeester te blijven worden alle
mogelijke bondgenootschappen aange
gaan. Guy Mollet, de socialistische burge
meester van Atrecht in het noorden
van Frankrijk, is in het verleden afwis
selend gekozen met steun van de ka
tholieken of met steun van de commu
nisten. Thans staan op zijn lijst com
munisten, wat niet betekent dat de
katholieken niet voor hem zullen stern-
In het algemeen heeft de socialisti
sche partij het parool uitgegeven: zo
veel mogelijk lijsten met de communis
ten. Maar er zijn genoeg socialistische
burgemeesters die zich daar niets van
hebben aangetrokken en lijsten samen
stelden waarop geen communisten,
maar wel katholieken of liberalen of
zelfs gaullisten op voorkwamen. Tegen
zulke weerspannige socialistische bur
gemeesters komen de communisten na
tuurlijk met eigen lijsten uit en hangt
het er maar van af wie in zulke ge
meenten zondag de meeste stemmen
haalt. Is het de socialistische lijst, dan
Noord-Holland
niet tegen vijfde
baan Schiphol
HAARLEM (ANP) Gedeputeerde
Staten van Noord-Holland hebben in een
nota over de luchthaven Schiphol een
vijfde baan voor het vliegveld niet uit
gesloten. In de nota zeggen gedeputeer
den dat de mogelijkheid van dev ijfde
baan in ieder geval open gehouden moet
worden in de tijd, die nog beschikbaar
is voor het voltooien van studies, in het
bijzonder die over de aanleg van de
tweede nationale luchthaven in de Mar
kerwaard- De aanleg van dev ijfde baan
kan volgens de nota het effect hebben
van een spreiding van de geluidshinder.
intrekken en hun kiezers adviseren
toch maar op de socialistische lijst te
stemmen. Komt het anders uit. dan
zullen de socialisten hun lijsten intrek
ken en hun kiezers de raad geven: stem
maar op de communistische lijst. Het
wordt dus loven en bieden. Niet alleen
bij socialisten en communisten, maai
bij de andere partijen precies zo. Er
zijn gevallen denkbaar dat katholieken
een gaullistische burgemeester prefere
ren boven een socialist of een communist,
maar even goed kan het voorkomen dat
katholieken óp een communist of socia
list stemmen om een gaullist te wippen.
De grote steden zullen natuurlijk in het
middelpunt van de belangstelling staan:
Parijs, Lyon, Marseille, Toulouse, Bor
deaux. Rijssel, Straatsburg, Rouaan enz.
De burgemeester wordt gekozen door
de gemeenteraad, als regel de zaterdag
of zondag na de gemeenteraadsverkie
zingen. Hij is de uitvoerdere van
alle besluiten die de gemeenteraad
neemt en is hoofd van de burgerlijke
stand. Hij sluit huwelijken, laat alle
registers bijhouden over geboorten, hu
welijken of overlijden, zorgt voor de
handhaving van orde en veiligheid, de
gezondheid, de organisatie van de mark
ten, maar wat de politie betreft is
zijn macht beperkl. Hoofd van de poli
tie is de door de regering benoemde
tADVERTENTIE
Volledig verzorgd, dus
inclusief hotel,
maaltijden, reizen en
excursies.
Zuid-Limburg
Twente
Friesland
Montferland
Brabant
Zeeland
v.a. f 183.-
v.a. f 226.-
v.a. f255.-
v.a. f 235.-
v.a. f 261.-
v.a. f 263.-
v.a. f262.-
Vraag op uw station de
brochure betreffende
meerdaagse NS-vakantie-
reizen.
/■v voordelig
uit met NS
prefect. De burgemeester is niet bezol
digd. maar krijgt een schadevergoeding
naar gelang de grootte van zijn ge
meente en hij mag reiskosten in reke
ning brengen
Mr. W. J. Geertsema laat het onom
wonden weten: de confessionele partij-
zullen hun ambitieus urgentiepro
gram flink moeten aanpassen. „Ik ben
op dit moment niet bereid te zeggen:
hupsakee. twee percent zwaardere be
lastingdruk in vier jaar. Als we aan dit
punt toekomen, wordt het met de con
fessionelen vechten geblazen".
De confessionelen willen blijkbaar de
voorgenomen stijging van de uitgaven
kritisch doorlichten en een aantal wen
sen schrappen, wat uit uitlatingen van
het CHU-kamerlid Scholten kan bor
den opgemaakt. Op grond hiervan heeft
de heer Geertsema de hoop dat de
overheidsuitgaven uiteindelijk geen
breekpunt hoeven te worden. Voor de
liberale lijsttrekker wordt in het pro
gram van KVP, AR en CHU al te
gemakkelijk gepleit voor uitbreidiüg
van de collectieve voorzieningen, waar
door de belastingen met 0.5 percent per
jaar zouden moeten stijgen.
„Laten we ons tien keer bedenken
voor we zeggen: de belastingdruk moet
omhoog. Daarmee werken we de infla
tie in de hand. Als je in vier jaar de
belastingdruk met twee percent laat
stijgen, wil men over vier jaar weer
meer geld uitgeven. Op die wijze is het
wel uiterst moeilijk de inflatie een halt
toe te roepen". De liberale lijsttrekker
voegt daar onmiddellijk aan toe: „wij
doen niet aan kiezersbedrog. Het kan
onvermijdelijk zijn de belastingdruk
iets te laten toenemen".
Het is duidelijk dat de groeiende
overheidsuitgaven voor mr, Geertsema
een moeilijk te verteren zaak zijn. Prof.
dr. W. Drees jr., lijsttrekker van DS'70
vindt hem aan zijn zijde, als hij op
soberheid in het overheidsbeleid aan
dringt. „Ik ben dolgelukkig dat nu ook
socialisten het mes in de overheidsuit
gaven willen zetten". Mr. .Geertsema is
dan ook benieuwd* aaaf doorlichting
van rijksdiensten door een onafhanke
lijk efficiencybureau, waar zijn partij
op had aangedrongen. Serieuze aan
dacht is nodig voor de vraag, of over
heidstaken kunnen worden afgestoten,
verminderd of meer in tijd kunnen
worden gespreid.
Inflatie bestrijden
Een van de hoofdlijnen van het ko
mende regeringsbeleid dient naar de
mening van de heer Geertsema de in-
flatiebestrijding te blijven. Daartoe
moet een terughoudend beleid ten aan
zien van lonen en prijzen, de overheids
uitgaven en de belasting worden ge
voerd. „Iedereen wentelt de nare gevol
gen van de inflatie op anderen af". Hij
wil wel erkennen dat de inflatiebestrij-
ding bij het kabinet-De Jong met
de liberale minister Witleveen op fi
nanciën onder meer door de geïmpor
teerde inflatie niet zo'n groot succes is
geworden. „Ik zou graag hebben gezien
dat het kabinet-De Jong in staat was
geweest een heel ander beleid te voe
ren. Je kunt tegen het kabinet wel
zeggen: je had meer moeten besnoeien,
maar het heeft zich zan zijn program
gehouden. Het is daarom onrechtvaar
dig om het kabinet hiervoor op zijn
vestje te spuwen".
De liberale lijsttrekker acht het een
illusie dat ccn kabinet met socialisten
beter de inflatie hadden kunnen be
strijden door onder meer de eisen van
de vakbonden te weerstaan. De erkende
vakbeweging is niet in staat tot loon
matiging. zelfs als ze misschien zou
willen, is zjjn mening. Hij noemt dit
een verontrustend vcrschijnel. „Kijk
maar naar de looneisen die er nu lig
gen. Ze gaan uit boven het door de
progesssieve concentratie gewenste per
centage van 2 tot 2,5 pet. „netto" loons
verhoging per jaar. Vandaar dat de
heer Geerstsema het progressieve re-
geerprogram „een slag in de lucht"
noemde.
Het enige lichtpunt bij al die somber-
SLUITINGSTIJDEN ADVERTENTIES
Hierdoor delen wij u mede, dat de sluitingstijden voor
advertenties ingaande 17 maart aanstaande als volgt zijn
vastgesteld:
Gewone advertenties
dinsdag dag vóór plaatsing 17.00 uur
woensdag
dondeidag van placing 9 qo uur.
vrijdag
zaterdag: vrijdagmiddag 13.30 uur.
Telefoontjes (gerubriceerde advertenties)
maandag
t.m. vrijdag: dag vóór plaatsing 17.00 uur
zaterdag: vrijdagmiddag 13.30 uur.
Wij verzoeken u vriendelijk met het inzenden van uw
advertenties hiermede rekening te houden.
Advertentie Exploitatie.
heid is volgens hem dat steeds meer
mensen gaan beseffen dat men van de
grote loonsverhogingen geen gouden
bergen kan maken, omdat een deel
ervan in de prijzen verdwijnt. Wat
betreft de groei van de collectieve voor
zieningen mag het confessionele pro
gram dichter bij dat van de progressie
ven liggen, dan bij dat van de WD,
mr. Geertsema gelooft niet dat de con
fessionelen het voor de verkiezingen
met PvdA. D'66 en PPR eens zullen
worden. Want dat „eens worden" is
minder een zaak van programma's dan
van vertjrouwen .En dat laatste ziet hij
tussen confessionelen en progressieven
niet opdagen.
De negatieve afloop van het gesprek
tussen confessionelen en progressieven
heeft zijn standpunt intussen onder
streept.
Naar zijn mening is dat vertrouwen
r wel steeds geweest in het kabinet-De
Jong eh tussen de partijen die het
kabinet hebben gedragen. Hij begrijpt
best dat de progessieven gelukkig zijn,
als ze zouden kunnen meeregeren,
maar gelooft niet dat het Nederlandse
volk ook gelukkig zou zijn. De regeer-
drang van de progessieven acht hij wel
te verklaren, want door deelneming aan
de regering bereikt men nu eenmaal
meer dan in de
Andere obstakels
Welke andere obstakels ziet mr.
Geertsema tussen lieberalen en confes
sionelen? Hij oont zich verbaasd over
de bewering dat staatkundige vernieu
wingen een geschilpunt zouden kunnen
worden. „Wij hebben beiden de gekozen
kabinetsformateur met overtuiging af-
gewezen.COver een dislrictenselsel be
staat onder de confessionelen zelf geen
eensgezindheid." Bij programvergelij
king ziet de liberale lijsttrekker geen
obstakels liggen.
Dat is anders gesteld met de abortus
kwestie. Het confessioneel urgentiepro
gramma acht abortus in beginsel alleen
aanvaardbaar, wanneer naar medisch-
sociale indicatie het lichamelijk en
geestelijk welzijn van de yrouw ernstig
wordt bedreigd. Daarentegengen wil het
liberale program gehuwden en onge-
huwden het recht geven desgewenst
een zwangerschap door abortus te laten
onderbreken. Een arts kan echter niet
worden verplciht een dergelijke ingreep
te verrichten, het gaat om een duidelijk
verschil in standpunten in een zaak
waar beide partijen zwaar aan tillen.
Mr. Geertsema meent dat de huidige
bepalingen in het wetboek van straf
recht ten aanzien van de abortus niet
ongewijzigd mogen blijven. Hij zou
■echter niet graag het wetboek van
strafrecht met een wijziging in confes
sionele zin willen opsieren. Naar zijn
mening is dit een zaak voor het me
disch tuchtrecht. Hij voorziet namelijk
dat de rechter moeilijk zal kunnen
ooi-delen over de sociale indicatie. Het
is ook n^g maar de vraag, of een
medicus in een bepaald geval terecht
mocht aannemen dat er van een sociale
indicatie sprake was. „Ik zie een rech
ter niet gauw uitspreken dat een arts
dit niet had mogen aannemen", oordeelt
mr. Geertsema.
Vol vertrouwen
te zijn. Hij meent dat de kans op
voortzetting van de confessioneel-libe
rale regeringscoalitie meer dan 50 pro
cent bedraagt. Hoeveel meer, daarover
zwijgt hij. Voor het behoud van een
werkbare meerderheid in de Tweede
Kamer zou de combinatie dan wel ten
minste 80 zetels moeten behalen (nu
83). Bij minder dan 80 zetels acht de
heer Geertsema de werkbare meerder
heid te krap. Zijn eigen partij geeft hij
op 28 april 18 zetels (nu 17). Hij tekent
daarbij aan dat het helaas het noodlot
van de liberalen is om bij verkiezingen
steeds aan nieuwe splinterpartijtjes te
verliezen.
Mr. Geertsema houdt er rekening
mee dat deze keer de bejaarden en
Kabouter zetels zullen bemachtigen.
Voor de PvdA voorspelt hij het huidige
aantal van 34 zetels (Vondeling schat 37
tot 38 zetels) en D'66 ziet hij op 10
zetels uitkomen (nu 7).
Ten aanzien van de coalitiepartners
ziet de liberale lijsttrekker de stembu
suitslag voor de KVP minder zwaar in
dan voor AR en CHU, die stemmen
zullen verliezen aan de kleine protes
tantse partijen SGP en GPV. Over de
bemanning van een nieuw kabinet wij
mr. Geertsema liever niet uitlaten. Wel
meent hij dat bij deelneming aan de
regering de WD weer een post in de
driehoek financiën-economische-scociale
zaken dient te hebben, al vindt hij het
„niet verstandig" op Sociale Zaken een
WD-man te zetten. In ieder geval zijn
de liberalen bewindslieden Witteveen
(Financiën) en Den Toom (Defensie) be
schikbaar, minister Polak (Justitie) om
gezondheidsredenen niet.
Mr. Geertsema gelooft niet in een
door de VVD-voorzitter mevrouw Haya
van Someren-Downer verwachte partij
politieke ontwikkeling op lange termijn,
waarbij op den duur confessionelen en
liberalen in een nieuw - centrumpartij
zouden samengaan. Wel is hij ervan
overtuigd dat in dc toekomst maar
nog niet over vier jaar KVP. AR en
CHU in een christen-democratische
partij zullen opgaan, mun afkalving zal
ze nader tot elkaar brengen, voorspélt
mr. Geertsema. Van een samensmelting
van confessionelen en liberalen zou het
gevolg zijn dat tallozen zich dan weer
zouden afscheiden. „De. Nederlander is
nu eenmaal verduveld individualisti-
ADVERTENTIE)
Voordelig reizen
na 6 uur 's avondB.
v -V voordele
V W uit met NS
Mr. W- J. Geertsema (2de ~ban rechts) nog steeds te midden van de confessionele dr Veerman (AR), mr. v- d. Stee (KVP en prof. Hulst (CHU)
