VERKIEZINGEN VOLGENDE
WEEK IN INDIA
Directeur
pater kiewe:
'liever een
kameeldrijver,
die dia's
te koop
aanbiedt"
h. landstichting
nijmegen
past zich aan
INDIRA GANDHI VOL
ZELFVERTROUWEN
ZATERDAG 27 FEBRUARI 1971
NIJMEGEN We zijn
even van het uitgestorven
dorp Nazareth naar het
paleis van Pontius Pilatus
in Jeruzalem gekuierd.
Binnendoor ging dat in
acht minuten. Onderweg
liepen we tegen een af
bladderende bedelaar op.
die al van 1932 op het
zelfde hoekje zat. In zijn
geopende hand stond oud
regenwater. De lijfwacht
van landvoogd P. P., witte
Romeinse bodybuilders bij
de deftige paleisingang,
was eigenlijk een stel
manke oorlogsinvaliden:
verschillende légionairs
konden slechts ter been
blijven dank zij een extra
houten poot onder hun
achterste sinds de hele
garde vorig jaar zomer
tegen de plavuizen was
gesmeten door een onbe
kende vandaal. In het
Sanhedrin, achter een
doods Oosters winkel
straatje, zaten de vuige
hogepriesters en schrift
geleerden met hun mond
vol tanden tussen de ei
keblaren anno 197071.
En in de Hof van Olijven
sprak de levende tuin
man, wijzend op een
kluitje groen-udtgeslagen,
slapende apostelen: „Nou
heb ik die kerels al een
paar keer flink aange- Pater Kiewe de directeur van de Heilige Landstichtin g voor het gerechtsgebouw van Pontius Pil
pord, maar ze willen
maar niet wakker wor
den, meneer".
De Calvarieberg: een „natuurgetrouwe" kopie van h et echte exemplaar in het Heilige Land.
:ingskar
tel. 0!
temenl
„Bijbels Openluchtmuseum" van de Heilige
indstichting in Groesbeek (Nijmegen) houdt winterslaap.
'iJinds oktober zijn de poorten dicht, in mei gaan ze weer
het publiek. „Het is nog altijd een stevige
'-Pekpleister", verklaart directeur pater Bernard Kiewe
7), montfortaan. Vorig seizoen kwamen er rond de
itigduizend mensen een kijkje nemen in dit bijbelbos van
ijfenveertig hectare, waar men een zo natuurgetrouw
Dogelijke entourage heeft gecreëerd rondom de voornaamste
:beurtenissen uit het leven van Jezus Christus. Men kan
verschillend over oordelen. Een exegetisch Madurodam.
a laatste vaste burcht" uit ons rijke roomse leven,
ardlopers binnen de katholieke vernieuwingsarena hebben
geen moeite mee. Voor hen is dit gecomprimeerde stuk
lamaak-Judea een anachronisme. Zonde van zo'n prachtig
looiend natuurbos. laten ze er een pretpark van makenl
upermarkt
gater Bernard Kiewe kan daar wel inkomen. Hij memoreert,
at op 28 februari 1911 de Heilige Landstichting notarieel
'erd opgericht (reden tot dit artikel) op initiatief van de
/aalwijkse kapelaan A. Suys. „Wat die man voor ogen
lond, was echt het einde. Hij wou er een supermarkt voor
edevaarten van maken. Er was zelfs een station in
roesbeek gepland met een enorm pelgrimshotel I Kennelijk
ebben ze toen honderdduizenden mensen per jaar
erwacht. Je kunt daar. nu om lachen, maar we moeten het
Btuurlijk zien in de proporties van die tijd. Het devotionele
Hotel l#ven was heel anders dan tegenwoordig".
len begon, helemaal bezield van dat kolossale ideaal, aan
bouw van de tweetorige Cenakelkerk, die in 1915 werd
jezegend. Dat was niet genoeg, vooral de Mariadevotie
hoog mogelijk worden opgevoerd. Dus zou er, als
>n op het grootse werk, ook een basiliek met liefst vier
moeten verrijzen. Men is nooit verder gekomen
de reusachtige absis en nu ligt deze „Unvollendete" als
zielige bouwval weggemoffeld buiten de normale
•imsroutes. Pater Kiewe: ,,Zo zie je, hoe deze mensen
dat hadden voorgesteld. Ik wil van het stuk dat er nu
euwe entree maken. Met een leuk dakterras",
lat de Heilige Landstichting vrij spoedig (rond 1925) de
chting van een miniatuur-Palestina uitging, kwam vooral
oor de inzet van de montfortaner pater Eyckelaar.
Kapelaan Suys en collega's hadden zich meer willen
eperken tot een bos, waarin men de Heilige Familie kon
itmoeten in bijbelse sfeer. Dat was voor die jaren al erg
hokkend". Eyckelaar zorgde ervoor, dat het gelovig
ójkvolk ook een stuk algemene informatie onder het
roesbeekse loofhout werd geboden. Ingrediënten als de
ifbHi erberg-waarin-voor-hen-geen-plaats-was, de stal van de
U eboorte, het rustieke beekdal van Transkedron, de
Calvarieberg en de graftombe met de opzij gerolde steen
op de juiste plaatsen verlucht met betonnen
leelden geloof sverdiepende excursieobjecten voor
lariacongregaties, Schaepmannfans en misdienaarsclubjes.
sa/of
1851
Opengooien
n grote trekken is de H. Landstichting tot op de dag van
»andaag zo gebleven. Tot 1940 werd er onverdroten büge-
•ouwd en aangevuld, zodat men nu een elftal nagemaakte
Heilige Plaatsen" op het terrein kan bezoeken. Volwasse
nen f 1.50, kinderen 75 cent, groepsreductie mogelijk.
Cot vorig seizoen waren er op vaste uren rondtochten onder
iding van een pater montfortaan. „Zo'n trip duurde dan
ie uur", aldus de directeur. „We zijn er nu van afgestapt,
Kant de mensen willen liever hun eigen tempo bepalen en
elf kunnen kiezen, wat ze willen zien. Ik vind dat prachtig,
o'n heel huisgezin, de flessen frisdrank steken er aan alle
anten uit".
let is de bedoeling, dat de zaak („in een meerjarenplan,
ant het is kostbaar") geleidelijk wordt opengegooid,
'ater Kiewe: „Wij zien niet zoveel meer in deze realistische
itbeelding van een klein aantal bijbelverhalen. De Heilige
"amilie en de directe behandeling van leven en lijden van
Christus gaan we loslaten, ook al omdat de hele benadering
Oude en Nieuwe Testament anders is geworden. Het
Museum wordt ingrijpend geherstructureerd. Ons nieuwe
oei is het geven van een stuk algemene informatie. Niet de
'ijbel zelf in materie omzetten, maar een idee geven van de
eefwereld en de mensengemeenschap waarin dit belangrijke
ontstaan".
tot betekent onder andere, dat er opruiming gehouden
gaat worden. „Als in mei het nieuwe seizoen begint, zult u
heel wat beelden niet meer tegenkomen, voorspelt pater
Kiewe. Geen kerstgroep meer in de grot van de herders,
weg met de Romeinse oorlogsinvaliden en de gespleten
schriftgeleerden. De apostelen in de Hof van Olijven, die nog
geen drie uur konden waken, gaan ook al de laan uit. En een
Lijvige kapel („nooit in gebruik geweest"), die in degelijker
tijden tussen de bebouwing van het Nazarethachtige dorp
werd geplant, wordt nog deze maand afgebroken.
Wat ervoor in de plaats komt? „Neem nou zo'n herberg,
die was VToeger dicht. Nu gaan we hem helemaal inrichten
met bedmatjes en oliepitjes en meubilair. Ik zou het liefst
allemaal echte spullen hier neerzetten, maar dan ben je ze
binnen een dag kwijt". Andere voorbeelden: de directie
denkt aan een kudde echte schapen („jammer, dat een
herder zo duur is"), een oosters galerijtje met open
winkeltjes, allerlei dieren. In Turkije kon pater Kiewe
ezels krijgen voor zeventig gulden, hier niet beneden de
prijs van vijfhonderd. Een kameel kostte ginds zevenhonderd
gulden, terwijl een Nederlandse importeur er minstens
drieduizend voor vraagt".
Toch laat hij zijn plannen niet varen. „De sfeer wordt
meteen veel levendiger, als de mensen opeens een
kameeldrijver tegenkomen. Laat zo'n man dan dia's of
prentbriefkaarten te koop aanbieden. Dat zie je nu in
Palestina ook". Hij was er al een keer of acht, ook in
testamentische gebieden van Syrië, Jordanië en Turkije. De
laatste keer sleepte pater Kiewe een complete
bedoeïenentent mee naar huis. „Die wordt deze zomer hier
opgezet, een geweldig ding. Zoiets past goed in het nieuwe
concept, want het bijbelse volk is een trekkend volk
geweest". De bezoekers zullen dan ook een pottenbakker
bezig kunnen zien, gereedschappen uit vroeger tijden
kunnen bezichtigen enz. De Calvarieberg komt dan buiten
de route te vallen, terwijl een onderdeel als de Hof van
Olijven niet meer primair de plaats is, waar ze Christus
gevangen namen, maar een voorbeeld van hoe de joden in
vroeger tijden zo'n aanplant verkavelden en verzorgden.
Letterlijk
De Heilige Landstichting slaat dus nieuwe wegen in. Het
werkteam van de Katholieke Bijbelstichting, ook in Groes
beek gehuisvest, is erbij ingeschakeld. Zoals het nu is, is
het een wereldunicum. Pater Kiewe: „We hebben goed
kunnen merken, dat de mensen de laatste jaren schrik
hebben voor een reis naar Israël. Dan komen ze liever
hier naar toe.
Vooral de Amerikanen en de Zweden zijn altijd razend
enthousiast, als ze dit zien. En we hebben al verzoeken om
inlichtingen gehad uit Zuid-Afrika, waar ze ook zoiets
willen gaan oprichten". Dat alles heeft de stichting, die tot
voor enkele jaren „geschraagd" werd door het Nederlands
episcopaat (nu ressorteert ze onder het bisdom Den Bosch),
er niet van weerhouden om deze „parareligieuze Efteling"
op de helling te zetten en een nieuwe inhoud te geven.
„Ik ben er blij om, dat het kan", erkent pater Kiewe,
„want op het laatst ging je je toch wel afvragen, in hoeverre
het publiek zichzelf niet misleidde. Je had mensen, die de
afstand tussen de herberg en de grot van Bethlehem
gingen meten. Dat dachten ze hier exact aan de weet te
kunnen komen. Zo letterlijk namen ze het allemaal!" Hij
vindt het een gelukkig verschijnsel, dat in onderwijskringen
een behoorlijke belangstelling voor het museum bestaat.
Scholen kunnen algemeen bijbelmateriaal aanvragen als
voorbereiding op een uitstapje naar dit „Heilig Land".
Ook het gebruik van cassettefoons en verklarende teksten
in de gebouwen op het terrein moeten ertoe bijdragen, dat
de bezoekers („neen, geen pelgrims") straks al dolend door
de Groesbeekse heuvelen van Juda enig idee krijgen van
het sociaal milieu, waarin de mens Jezus Christus leefde.
Niet méér. Met een fles frisdrank op zak gaat dat best. In
de jaren van kapelaan Suys zou het een profanatie zijn
geweest. En een expo over ontwikkelingshulp, aanstaande
seizoen gepland, zou al evenmin gepast hebben. Maar
directeur Kiewe redeneert: „Waarom niet? De barmhartige
Samaritaan heeft die arme vent toch ook niet langs de weg
laten liggen!" Een doordenkertje, dat die andere benadering
goed typeert. Hij treurt derhalve niet om het verwijderen
van slapende apostelen in Gethsemane en de manke
bodyguard van landvoogd P. Pilatus. Hij is realist („ja, we
zullen straks echt wel subsidie moeten gaan vragen
ergens"), hij ziet meer brood in een kameeldrijver met
leuke dia's dan in een kitscherig uitgebeelde val van
Christus onder het kruis in mozaïek, hoe stichtend dit ook
ooit geweest moge zijn.
De Heilige Landstichting vindt zichzelf geen aflopende
zaak. Groesbeek, al heeft het zün pelgrimsstation nimmer
gekregen zal er heus wel bü blijven varen. Met zijn eet-
gelegenheden als „Sionshof", met zjjn Jericbolaan. De
exegetische doorbraak, die voor de deur staat, kan het
openluchtmuseum alleen maar interessanter maken. De
bijbelse sfeer blijft. Je mag erbij recreëren en trimmen.
Zo'n quasi-oosters dorp, met straatjes van Zuidllmburgse
keistenen, geeft tóch een aardig beeld. Hoe bekrompen ook.
Als de kitsch er maar uitgaat, zoals pater Bernard Kiewe
wil. Nergens ter wereld vindt men dit. voorlopig. Van
Nazareth naar Jeruzalem, binnendoor, in acht minuten.
Zelfs niet in het echte Israël!
JAN DERIX
(Van onze correspondent Patrick Keatly)
„De wezenlijke kracht van een land
berust in wat het zelf kan volbrengen
en niet in toot het van andere landen
kan lenen". (Indira Gandhi)
De stijlvolle aristocratische dame van
54 jaar die op het ogenlik haar partij
naar de komende algemene verkiezin
gen in India (1 tot 10 maart) leidt, is
vol zelfvertrouwen: niet alleen voor
haar land maar ook voor haar zelf
persoonlijk. Het is een geestelijke
houding die onmiddellijk eerbied af
dwingt bij de gewone kiezer in de
campagne die nu gaat beginnen. Het is
een houding ook die haar best wel
eens de absolute meerderheid zou
kunnen opleveren die ze wil heb-
De woorden van mevrouw Gandhi die
ik aan het begin aangehaald heb,
stonden gedrukt op een aantrekkelijk
driehoekig affiche in de wachtkamer
in een van de ministeries van New
Delhi. Dit reclamebiljet komt men re
gelmatig tegen als men de ronde doet
in de Indiase parlementsgebouwen.
Overal in de regeringskantoren, de
bedrijven van Bombay tot Calcutta,
van Kerala tot Kashmir ontmoet je ze.
De tekst ervan geeft ook een treffende
typering van deze krachtige persoon
lijkheid die waarschijnlijk zal terug
keren als minister-president van India.
Wat de honderden miljoenen mensen
van 's werelds grootste parlementaire
democratie bovenal wensen, is een re
gering die sterk is, zelfvertrouwen heeft
en stabiel is. Ze hebben genoeg van de
politieke koehandel die begon met de
dood van Nehroe in 1965. Nu het
parlement ontbonden ls en de verkie
zingen op handen zijn wordt één ding
er bij de man in de straat inge
pompt; dat het premier Gandhi zelf
was die 't initiatief tot de verkiezingen
nam. Wat zij van het Indiase volk ver
langt is een duidelijke meerderheid
voor haar nieuwe Congres Partij, waar
mee ze ongestoord door politieke
goochelaars het land wil besturen.
Zal zij het halen? Dit is het brand
punt in de Indiase politiek. De rege
rende Congrespartij viel 18 maanden
geleden uit elkaar. Daarmee kwam
een einde aan een tijdperk van poli
tieke eenstemmigheid dat in de roem
ruchte dagen van 1930 begonnen was,
toen Jëwaharlal Nehroe de nationale
onafhankelijkheidsbeweging tot een
duidelijk te herkennen politieke be
weging omsmeedde. De ouderen van
het congresapparaat die door Indira
Gandhi gebrandmerkt werden als de
„syndicaten" werden aan hun politie
ke lot overgelaten. Toen de bom een
maal gebarsten was bleek dat slechts
eenvijfde van de partij Morarji Desai in
zijn „Oude Congres Partij", zoals de
afscheidingsbeweging genoemd werd,
gevolgd was.
TOELAGEN AAN PRINSEN
Vorig jaar december trachtte premier
Gandhi door een wetsvoorstel een ein
de te maken aan de uitbetaling uit de
schatkist van toelagen aan Indiase
prinsen. Toen het voorstel de Kamer
meerderheid niet haalde, besloot zij de
volksvertegenwoordiging te ontbinden
en het volk opnieuw naar zijn keuze
te vragen. Het is mogelijk dat Zij dit
voorstel juist om die reden in de
volksvertegenwoordiging bracht. Zij
had een politieke frustratie nodig om
haar voorstel tot ontbinding van de
Kamer redelijker te kunnen motive-
In gesprekken die ik met behulp van
een tolk met Indiërs had in de bazars
van Ch.mdhi Chowk, kwam steeds
weer deze zin naar voren: mevrouw
Gandhi zal voor de gewone man zor-
De minister-president begon haar ver
kiezingscampagne in Ram Lila in
New Delhi, Het was een schoolvoor
beeld van hoe je een groot publiek op
de beste wijze een smeekbede kunt
laten inwilligen. Uit angst voor haar
verbluffende bespraaktheid schijnen
tegenstanders die zich in een alliantie
verenigd hebben, mevrouw Gondhi
vooralsnog te mijden. In haar open
baar optreden tijdens de massabijeen
komst waren er trekken die deden
denken aan Willy Brandt of aan de
overleden leider van do Britse socialis
ten, Hugh Gaitskell. Terwijl zij vanaf
haar platform over de uitgestrekte
menigte heen keek had ze duidelijk
iets weg van de intellectueel. Maar er
was nog iets meer; iets dat je tegen
komt bij de patriciër die zich tot de
democratie bekeerd heeft. Zij sprak
met een volkomen zelfvertrouwen en
natuurlijk gezag. Ik pijnigde mezelf
met de vraag waar ik dit eerder
gezien had. Langzaam kwam het:
Franklin Delano Roosevelt. Wat zich
daar in Ram Lila afspeelde, was de
pure herhaling van de techniek van
Franklin Delano Roosevelt. Compleet
met de klassieke Rooseveltaanval op
de „economische royalisten". Mevrouw
Gandhi schilderde haar tegenstanders
in de alliantie, waaraan deelnemen de
Oude Congres Partij, de Swatantra, de
Jha Sangn en andere groepen, of als
een duivelscombinatie die de belangen
van de grote zakenwereld en de ma-
haradja's vertegenwoordigen.
„Voor ons betekenen fundamentele
burgerrechten niet het toestaan van
ontheffing van waterbelasting aan
prinsen en de 21 saluutschoten waar
mee deze mensen begroet worden, of
het reserveren van toelagen voor een
geprivilegieerden, maar onderwijs
voor iedereen en het recht voor ieder
een op een eigen bestaan. De Nieuwe
Congrespartij stelt zich tot doel de
economische basis voor iedereen te
verbreden, tot iedereen krijgt wat hij
nodig heeft. Net zolang tot India vrij
is van economische sociale en politie
ke uitbuiting".
Op een onbevooroordeelde ziel wekte
zij met haar verhalen de indruk alsof
het deze economische royalisten zijn
en niet haar eigen Congrespartij die
het land de afgelopen 24 jaar be
stuurd heeft. Haar weerwoord daarop
zou waarschijnlijk luiden dat dat de
schuld van de syndicaten is. Haar
hoon voor de aanhangers van de
syndicaten viel bij het publiek te Ram
Lila duidelijk in goede aarde: „De
syndicaten bestaat uit een stelletje
ouwelui die tegen verandering zijn"
INDIA VAN MORGEN
De oproep die in haar woorden schuil
gaan is gericht aan de órouwen en de
jongeren: „Om zich te laten gelden en
het pad der vooruitgang te kiezen,
zodat India zich de jeugd van deze
generatie zal herinneren als de bur
gers die hun land de glorie en de
vooruitgang gebracht hebben".
Toen ze sprak over „onze droom van
het India van morgen" en dit in
verband bracht met de huidige jeugd,
had het een van die vaderlijke Roose-
veltslagzinnen kunnen zijn. „Deze
generatie heeft een afspraak met de
toekomst". Mevrouw Gandhi kreeg
luid applaus.
De laatste oproep die de premier deed
had betrekking op „een economische
wonder" en dat de gewone mens in de
straat eens in staat zal stellen de
vruchten van de onafhankelijkheid te
proeven". Tot slot verzocht mevrouw
Gandhi om een bijdrage in de partij
kas om de verkiezingscampagne te
kunnen betalen. Onderweg naar Ram
Lila vertelde zij, hadden taxichauffeur
en riksjalopers haar aangehouden om
ook wat in de pot te storten „Op deze
wijze zamelen wij onze verkiezingspot
in. Van de gewone man".
