Op deze competitie
is veertien seizoenen met
smart gewacht
JANUSZ
KOWALIK
„HET
GAAT NU
GOED
MET
SPARTA
EN MIJ'
EREDIVISIE SINDS 1956-1957
ZATERDAG 13 FEBRUARI 1971
De hoop in bange voetbaltijden was twee seizoenen
geleden gevestigd op het oostelijke duo FC Twente
Go Ahead dat doende was een wig te drijven in de
hegemonie van het westelijke tweetal Ajax en Feije-
noord, zo men wil in omgekeerde volgorde. De Neder
landse voetbalgemeenschap was er al aan gewend
geraakt dat een van deze twee onvermijdelijk aan hel
eind van het seizoen de topplaats bezette. Sinds het
ontstaan van de eredivisie, in het seizoen 195G1957,
was er even het „zoeken" van de grote twee naar dc
weg die tot de top moest leiden. Ze grepen er in het
begin enige malen naast maar knelden toen hun han
den om de vaderlandse competitie en kwamen er
sindsdien vrijwel steeds als overwinnaar uit te voor
schijn. Het oostelijke tweetal, ook in dat seizoen als
outsider gestart, deed een greep naar de macht. Het
duo holde naar de top, liep zichzelf voorbij en de hoop
in bange voctbaltijden, toen elke ploeg zuchtte onder
het westelijke regiem, was vervlogen. Toen de balans
in 1957 werd opgemaakt, was Feijenoord kampioen en
Ajax nummer twee. F.C. Twente nam de derde plaats
in. De race naar de top had in het begin zo veel adem
gekost dat de Twentenaars hijgend eindigden op niet
minder dan tien punten afstand van Feijenoord en
zeven van Ajax. De coup was mislukt en Nederland
neeg het hoofd.
Wat moest in vredesnaam worden be
dacht om die langzamerhand tot een
repeterende breuk uitgegroeide saai
heid in de competitie te doorbreken?
Zodra de fluittonen op de eerste
competitiedag te horen waren, werd
al van de daken geschreeuwd dat het
toch wel weer een zaak van Feijen
oord en Ajax zou worden. Het beroer
de was dat men gelijk kreeg. Zelfs
vóór deze competitie begon, leverde
een b'.iksemonderzoek bij de trainers
van de eredivisieploegen weinig nieu
we gezichtspunten op Er waren er,
die voorzichtig betwijfelden of wel
licht niet PSV een duit in hel zakje
zou doen. De reserves waren zo groot
dat niemand met zekerheid durfde,
wilde of met recht kon stellen dat dit
het seizoen zou worden waarin het
Nederlandse voetbal geen ..tweemans
zaak" zou worden maar een kwestie
waarbij meer ploegen zouden worden
betrokken. Dat is wèl gebeurd. Voor
het eerst sinds jaren beleeft het uitge
breide voetbalvolk een spannende,
enerverende competitie waarvan op
dit moment de afloop nog met geen
mogelijkheid valt te voorspellen. Ten
hoogste kan. en dan ook met de nodi
ge reserve, voorzichtig worden aange
geven wie de grootste kanshebbers
Een ding staat vast: zoals de ploegen
Zich thans ontwikkelen, zal het de
eerstkomende jaren uitgesloten zijn
dat halverwege de competitie alle
geur en smaak eraan al was verdwe
nen, zoals in het desastreuze seizoen
196719G8 toen Ajax kampioen werd
met drie punten voorsprong op Feijen
oord. dat weer dertien punten
jawel, dertien voorstond op num
mer drie. Go Ahead. Nimmer tevoren
of daarna werd het ontstellende ver
schil tussen de ..grote twee" en de
rest zo nadrukkelijk onderstreept. Het
was een verschrikkelijke competitie
In het seizoen 19561957 deed dc eredivisie zijn intrede in de Nederlandse
voctbalgemeenschap. Tevoren, na de invoering van het betaalde voetbal,
was nog gezocht naar de juiste formule. In 19541955 waren vier eerste
klassen gevormd, het seizoen daarop twee hoofdklassen. De defitieve vorm
ontstond in 19561957. Sindsdien zijn veertien seizoenen gevolgd niet een
eredivisie. Ajax behaalde zesmaal de titel, Feyenoord vier keer. Hoezeer
deze ploegen hun stempel drukten op de competitie een stempel dat
steeds zwaarder drukte blijkt uit de volgende opsomming van de
j Seizoen -19571958: 1. DOS, 2. Sp. Enschede. 3. Ajax. 4. Foituna '54, 5.
MVV. 6. APO
'54, 4. DOS. 5. Feijen-
Seizoen 19591960: I. Ajax, 2. Feijenoord, 3. PSV, 4- DOS. 5. NAC, 6. VVV.
Seizoen 196(11961: 1. Feijenoord. 2. Ajax, '3 VW, 4 Sparta, 5. DOS. 6.
GVAV.
Feijenoord. 5. Sp. En-
Seizoen 1964—1965: 1. Feijenoord. 2. DWS. 3. ADO, 4. PSV. 5. Sparta. 6
Fortuna '54
DWS, 5. Go Ahead.
Feijenoord. ,3. Go Ahead. 4. ADO, 5. Sparta.
en dan kunnen trainers tevoren roe
pen ..dat zo mikken op deelneming
aan internationale toernooien, zoals
destijds intertotocompetitie of Jaar-
beursstedentoernooi. ze draaiden zich
zelf een rad voor de ogen want derge
lijke wedstrijdreeksen, hoe aantrekke
lijk ook voor 't internationale contact,
blijven een surrogaat van dc werke
lijk toonaangevende toernooien om
Europa Cup 1 en 2. Dit seizoen pas is
he| toernooi om dc Runners Up Cup
zo belangrijk geworden omdat werke
lijk ploegen van formaat aan bod zijn
gekomen.
Vandaar dat ook de posities na de
allerhoogste top van wezenlijk groot
belang zijn geworden. Hel Runners
Upcuptoernool, dat in 'n andere vorm
wordt gpgoten. heeft allure gekregen
en garandeert aantrekkelijke duels
tegen gerenommeerde ploegen Der
tien wedstrijden voor het einde van
de competitie lijkt de splitsing tussen
top en rest duidelijk te constateren.
Zes ploegen in de kopgroep, de rest op
een vrijwel onoverbrugbare achter
stand. Van die zes PSV. Feijenoord.
Sparta. Ajax, ADO. FC Twente
moeten alleen PSV en Feijenoord nog
eenmaal tegen alle vijf andere kandi
daten aantreden. Ajax immers ont
moette al twee keer ADO. Twente en
Sparta kwamen eveneens twee keer
tegen e'kaar uit Hoewel dc duels met
de mindere goden op de ranglijst ver
re van ..gewonnen" zijn er struike
len dit seizoen nogal wat toppers over
„zekere wedstrijden" kan worden
geconstateerd dat Sparta nog een bi:-
zonder zwaar programma voor de
boeg heeft Slechts Ajax komt te gast:
ADO. Feijenoord en PSV moeten in
uitwedstrijden worden bestreden.
ADO staater juist tegenovergesteld---
voor met Feijenoord. PSV en Spartj#*
thuis en FC Twente uit. Het program
ma van Feijenoord PSV en Sparta
thuis ADO, Ajax en Twente uil liegt
er evenmin om, terwijl Twente niet
thuiswedstrijden tegen ADO. Feijen
oord. PSV en de uitwedstrijd tegen
Ajax gedeeltelijk continuering van
het succes in eigen hand lijkt te
hebben. PSV staat eveneens voor een
zwaar „uitprogramma" maar krijgt
Ajax en Sparta op bezoek en voor
In
het
orige competities
treffen tussen Fetjenoord en
Ajax altijd de grote topper van
het voetbaljaar. Wederom was
bij het eerste duel in dit seizoen
de Kuip berstensvol (uitslag
11) maar er gaat vrijwel geen
week voorbij of de competitie
telt ook andere toppers. Het al
leenrecht van de grote twee is
verdwenen.
geschied na
veertien jaren
een dergelijk
al vrijwel, opgegev
uiting kwam dat de
fgesloten met de ..grote
nu toe uitgegloeid tot
aan de top, dan is dat
en competitie waarop
s gewacht. Dc hoop op
r toen tot
achte regel-
Ajax lijkt het zaak bii te blijven
waardoor moge ,k in de grote strijd
tegen Feijenoord in Amsterdam
een climax in de competitie kan ont-
Een opvallend facet is dat FC Twente
in de confrontaties met de andere
grootmachten opmerkelijk goed voor
de dag is gekomen PSVFC Twente
0—0. ADO—FC Twente 1—1, Twen
teAjax I0. FeijenoordFC Twen
te 11 Dat kan duiden op warme
ontvangsten van ADO. Feijenoord en
PSV. die alle drie nog naar het oosten
moeten. En daar Ajax de ploeg van
Rijvers nog op bezoek krijgt, lijkt het
onverwachte inzinkingen daargela
ten er sterk op dat de Amsterdam
mers een zeer reële kans maken het
allerhoogste te eindigen. Het terugge-
ADO begon het seizoen glorieus
door in het begin met 10 van
Ajax te winnen. Vele maanden
voerde de ploeg de ranglijst
aan en eerst afgelopen zondag
moest terrein op de rapportlijst
van de eredivisie worden prijs
gegeven. Meer terrein dan in
werkelijkheid want de achter
stand in punten is kleiner dan
die in plaatsen naar de top.
vallen ADO na de nederlaag tegen
PSV neemt een positie in die nog zoals uit
alle mogelijkheden biedt. Dc duikeling voor
van dc eerste naar de vijfde plaats Mocht hi
brengt meer ..licht" dan de cijfers
gedogen Ken achterstand van een tot
twee punten is bepaald niet veel en
de duik wordt daarmee tot redelijke
verhoudingen teruggebracht. Met an
dere woorden: dc verloren plaatsen
stellen minder voor dan op het eerste
gezicht mag worden gedacht. Daaren
boven heeft het op eigen terrein extra
sterke ADO nog dc confrontatie met
drie kandidaten Feijenoord, PSV en
Sparta op het programma, hoewel
uitwedstrijden tegen FC Utrecht, Vo-
lendam en zeker MVV. benevens de
reis naar Twente, verrre van zeker
heid omtrent de volle winst geven
Maar zo staan de meeste andere teams,
zoals uit bijgaande staat blijkt, er ook
rechte greep naar de macht van PSV
op zich liet wachten, maar er is een
ontwikkeling gaande die de toppers
dwingt het uiterste te geven en in
elke wedstrijd op hun qui vive te zijn.
Geen ploeg kan zich veroorloven „ze
kere punten" te verspelen. Dat is wel
eens anders geweest. Deze competitie
er woedt immers ook een hevige
strijd onderin, die tot onvermoede ex
plosies van minderen aanleiding kan
geven is daardoor tevens extra
aantrekkelijk want de uitslagen wa
ren zeker niet alle „normaal". Het
element vun de verrassingen is deze
competitie ook sterker dan ooit ge
weest. Er is eindelijk gebeurd waarop
het vaderlandse voetbalwereldje met
smart wachtte.
>ch
zijn, dat ook dit
- ,Vt
■L-s
ROTTERDAM „Groot" is een
woord dat op velerlei manieren van
toepassing is op Janusz Kowalik.
Spltsspeier van Sparta en één van de
kleinste voetballers van ons land. Zijn
auto, een Oldsmobile, is zonder twijfel
het ruimst bemeten van het hete
Spartaanse wagenpark. Groot zijn ook
de voetbalkwaliteiten van de kleine
Pool. Daar hoeft geen mens aan te
twijfelen. Al op 18-jarige leeftijd gaf
Kowalik daar blijk van toen hij voor
het nationale Poolse team werd uitge
nodigd. Zo'n twintig keer maakte hij
deel uit van de landenploeg voor hij.
vier jaar geleden, naar de Verenigde
Staten trok om van zijn voctbalcapa-
citeiten meer financieel rendement 1c
'rekken. Groot leken ook de proble
men. die vanaf het begin van -dc
competitie bestonden tussen Janusz
Kowalik en George Kesslcr. De ex-
bondscoach haalde zich het misnoegen
van dc Pool op de hals door hem
enige keren uit het veld te halen als
Kowalik
deed. Dat had dan voornamelijk be
trekking op het door Kessler gecon
stateerde gebrek aan inzet. Begin deze
week zijn alle problemen echter opge
lost. In een gesprek met het bestuur
van Sparta en Georg Kessler werden
alle moeilijkheden doorgepraat en
werd besloten alles te vergeten. Ko
walik werd weer in de gunst van
Er bestond overigens alle reden waar
om Kowalik Kessler aan zich ver
plichtte In de laatste drie wedstrijden
van Sparta nam de Pool alle doelpun
ten voor zijn rekening, waardoor
Sparta nu nog trots naast PSV en
Feijenoord op de gedeelde eerste
plaats staat In de ontmoeting AZ'67
trof Kowalik eenmaal doel. waardoor
Sparta nog gelijk kwam; tegen Twen
te schoot hij zelfs twee keer raak (21
voor de Rotterdammers» en afgelo
pen zondag fungeerde hij als scherp
rechter tegen Volendam door voor de
winnende treffer zorg te dragen. Deze
produktiviteit zal er zonder twijfel toe
hebben bijgedragen dat Kessler en
Kowalik nader tot elkaar zijn geko
men. De eerste begreep dat hij het
zonder de kleine Poolse spitsspeler
mogelijk niet zover had gebracht en
Kowalik zal zonder meer hebben be
seft dat het voor de rest
i het i
•volg
de competitie wat van zich te laten
zien en horen. Tenslotte is hij pa
zesentwintig, zodat hij nog wel wat
jaartjes mee kan.
Ook de stemming in de ploeg van dc
Rotterdammers, die overigens bepaald
niet slecht is zal erdoor verbeteren als-
er een goede verstandhouding bestaaj
Het eerste en enige doelpunt in
de strijd tegen Volendam, weer
van de voet van Janusz Kowalik
tussen Kessler en een van de belang
rijkste spelers van het team. Nog
niet zo lang geleden in dc wed
strijd tegen Excelsior werd het
duidelijk dat die relatie niet zo bes-
was. Kowalik, die de geblesseerde
Jörgen Kristensen als linksbuiten ver
ving werd weinig in het spel betrok
ken en toonde zelf ook weinig initia
tief. Kessler commandeerde hem nna:
de zijlijn om plaats te maken voor Aac
Koudiizcr. Nogal demonstratief ga
Kowalik aan het bevel gehoor en lie
na afloop in bedekte termen wete:
dat hij het niet onwaarschijnlijk acht
te dat dit zijn laatst- seizoen bii di
Kasteelclub zou zijn. Er liepen in de
ploeg meer spelers rond. meende hij.
die zich niet voor honderd procent
inzetten, terwijl hij juist degene was
die daarop doorlopend werd aangeval
len. Maar. zoals gezegd, de moeilijk
heden bij Sparta zijn opgelost, het
geen in het voordeel is van zowel dc
ploeg als van Kowalik zelf.
Ontspannen
In de Riddcizaal van Spangen vertelt
lanusz Kowalik ontspannen na een
forse middagtraining dat hij over dc-
moeilijkheden niet meer wil praten
Met het be-tuur en Kessler is pfge-
;proken dal onderwerp niet meer aan
-• roeren. Alles is voorbij. Ik wil nu
niet meer op de problemen terugko-
'anusz Kowalik. met de Deen Jörgen
■.ristonsen een miniduo in de Spar-
aarïse aanval vormend, lijkt weer ge
heel tevreden met zijn positie in de
,^Sg
jornwijPrtWi
4|S
ploeg van Kesslei In uitstekend En
gels is hij zeer bereid over de rest
van zijn loopbaan te vertellen. „In
1967 ben ik naar Amerika gegaan. Ik
was daar op bezoek bij familie en
kreeg toen een aanbod van Chicago
Mustang. Ik had alle oren naar een
carrière in het Westen, omdat daar nu
eenmaal voor een beroepsspeler veel
meer is te verdienen. In Polen worden
de voetballers weliswaar ook betaald,
maar als je het vergelijkt kun je
stellen dat het salaris dat' je bij een
Poolse topclub verdient overeenkomt
met de beloning van een gemiddelde
speler hier. Na twee jaar in Chicago
werd Mustang opgeheven en belandde
ik bij een All-Starteam in San Fram
cisco. de California Clippers Bij die
creniging kreeg ik ook de Mtosti
V(aluablc) P(layer)-prijs, die ondei
meer uit een Oldsmobile bestond Zo n
wagen heb ik overigen» toen ik naai
Nederland kwam meegenomen. Voet
bal bleek echter geen levensvatbaar
heid te hebben in Amerika, zodat veel
spelers na hun „Amerikaanse avon
tuur" vertrokken naar Zuid-Amerik»
of Europa. Al door mijn optreden in
mijn vroegere Poolse ploeg Krakau en
hel nationale team had ik ook in
Nederland' enige bekendheid. Ik werd
benaderd door Feijenoord. Ze stuurden
me een ticket om naar Rotterdam te
komen en daar over een contract te
komen praten Voor ik echter naar
Nederland vertrok voor een gesprek
met Feijenoorjd kwam een vertegen
woordiger van Sparta met een kanl-
■n-klanr contract, dat ik alleen maar
behoefde te ondertekenen. Zodoende is
het Sparta geworden."
Vluchteling
Door zijn vertrek uit Polen is Kowalik
in zijn geboorteland niet meer ge
wenst. „Als ik naar Polen zou terug
gaan". vertelt hij. „zouden ze me daar
vasthouden. Ik ben een'soort vluchte
ling geworden. Maar ik heb er hele-
-al geen behoefte aan ooit nog terug
ken
Hm
familie daar nog woont heb ik er
geen spijt van te zijn vertrokken. Ik
ben gewend geraakt aan het leven in
het Westen. In Polen is een ander
leefklimaat. dat me niet meer zou
liggen Dan wordt Kowalik voorzich
tig Hij wenst niet dat zijn mening
over zijn vroegen land in de krant
komt „Mijn familie zou daardoor in
moeilijkheden kunnenkomen", meent
hij. Ik heb al problemen genoeg gehad
om na mijn vertrek mijn vrouw naai
Amerika te laten overkomen Dat
heeft toen een jaar geduurd. Maai
ongetwijfeld heeft bij die procedure
een rol gespeeld dat ik een speler van
het nationale team was. Ze hadden
waarschijnlijk gehoopt dat ik terug
zou komen."
In zaken
Hoewe! het nog lang niet aan de
orde is heeft Janusz Kowalik plannen
na zijn active carrière naar de Vere
nigde Staten terug te gaan „Het ie-
In laatste
drie wedstrijden
nam
de Pool
alle doelpunten
voor
zijn rekening
ven daar is me goed bevallen. Ik kan
mogelijk Amerikaans staatsburger
worden. Ik heb niet de bedoeling in
de voetballerij door te gaan. In Polen
heb ik voor leraar geschiedenis gestu
deerd. zodat ik altijd gedekt ben.
Maar wat me meer aantrekt is het
zakenleven. Ik wil een zaak opbou
wen. Of de aanpassing voor iemand
uit een Oost-Europees land in Ameri
ka moeilijk was? Nee, dat is me
bijzonder meegevallen. Ik had natuur
lijk hel voordeel dat ik bij familie
terechtkwam. Die hebben me gehol
pen met de taal en het leggen van
contacten. Maar ook aan de andere
kant was het niet zo moeilijk. Door
mijn vele reizen met het nationale
Poolse team had ik al heel wat van
dc wereld gezien, zodat het niet be
paald vreemd voor me was."
Nette pak
•lanusz Kowalik. in het nette pak he
lemaal niet op een voetballer lijkend,
maar veeleei op een zakenman, staat
na het beëindigen van het gesprek op
en verzoekt nogmaals en dringend
niet op zijn recente moeilijkheden bij
Sparta terug te komen. „Twee weken
geleden had ik alles willen vertellen",
zegt hij „Maar nu is alles vergeten
en vergeven. Het heeft geen zin er nu
nog over te schrijven. Het gaat nu
goed met Sparta en mij.Een consta
tering. die met een blik op de rang
lijst zonder meer onderstreept kan
