Jan Bols: „Ik heb goed
gegokt met te knallen"
van
Japple
v. Dijk
ARD SCHENK NOEMDE HET EEN
JAMMERLIJKE ORGANISATIE"
DRAMA EN GLORIE OP DE TIEN KILOMETER
Gehoord
Trijnie Rep(t)
zich naar voren
AMSTERDAM Op de windstille piste
i?°j, jegaven Ard Schenk en Jan Bols zich
naar de startplaats. De titelhouder, za-
tl1» terdags al uitgekreten tot (wederom)
chu::c aanstaand kampioen en na zijn zege op
de 1500 meter (gisteren) gepromoveerd
tot zekere kampioen, had in de derde rit
van het slotnummer, de tienduizend
ineter, een voorsprong in seconden van
22.3 op Jan Bols. En dan mag die tien
kilometer niet Schenks sterkste num<
mer zijn, zulk een achterstand zou Jan
Bols toch niet kunnen wegwerken. De
6b^ uitslag stond tevoren al vast: Schenk
ring a tou zijn titel prolongeren. Toen volgde
door Herman van Bergem
dat verbijsterende slot, die onwaar
schijnlijke apotheose van twee dagen
strijd om de landstitel. Het gejuich ver
slapte op de tribunes toen vijf ronden
waren gereden. Jan Bols, gestart als een
kanonskogel, nam eensklaps afstand
van zijn rivaal. Het gonsde over de baan:
Schenk heeft een braam in zijn schaats
en kon harder. De microfonist gaf nog
extra voedsel aan dit gerucht met zijn
„hij wil wel harder maar kan niet". Men
taal oersterke Jan Bols die op de 1500
meter in de ochtenduren in een recht
streeks duel met Schenk 2.6 seconde
had moeten prijsgeven op de snelste
tijd ooit in Nederland gereden (2.04.4)
die de kampioen 1970 had laten bijschrij
ven in de analen bovendien dezelfde
tijd die Schenk vorig jaar maakte in
Oslo t'ldens zijn triomftocht naar de
wereldtitel mentaal oersterke Jan
Bols had zich die „les" niet aangetrok
ken. Op de tien kilometer raasde hij met
een verbazingwekkende snelheid van
Schenk weg en toen zeventien van de
vHfe"*-"1-'-'' ronden waren afgelegd,
werd Ard Schenk gelapt, op een ronde
cezet. Een afsch'nve'nke vernedering
voor de vrdcrlandse, Europese en we-
EN
eest)
0171'
5-1021
(Van
sportredactie)
AMSTERDAM Op dc eerste dag
van de strijd om de schaatstitels
deed zich op de 500 m heren een
vervelend incident voor. Jappie van
Dijk kwam in de tweede rit. tegen
Hans van Helden, ten val. Kort
overleg had tot resultaat dat Van
Helden werd gediskwalificeerd en
Van Dijk na afloop van de dertien
ritten over mocht rijden.
Toen hij zich daartoe bij de starter
meldde, verscheen ook Hans van
Helden die erop stond eveneens te
mogen overrijden. Na veel aan
drang van de zijde van officials
trok Van Helden zich terug. Henn.v
Roos, internationaal starter en
bondsofficial, verklaarde: „Van
Helden was bij de kruising achter
Dan moet hij voorrang geven Wat
deed hij bovendien? Hij verhoogde
zijn tempo en dat is eveneens v er
boden volgens de nieuwe wedstrijd
reglementen, waarmee we even
wel niet zo erg gelukkig zijn Dat
Van Helden werd gediskwalifi
ceerd, was dus geheel terecht. Als
de scheidsrechter wil, mag hij hem
voor het gehele toernooi uitslui
ten"
Dat is niet gebeurd en evenmin
werd hem wangedrag ten laste ge
legd. wat eveneens mogelijk was
geweest na zijn opgewonden pro
lesten bij het overrijden.
Henny Roos- „We willen af van dat
nieuwe reglement Of we dan weer
naar het oude terugkeren, is de
vraag want dat was ook niet wa
terdicht. Er zal op dit punt wel
nooit iets gevonden worden dat ie
dereen voldoening kan schenken
Ken rijdei in de binnenbaan ziet
die op de buitenbaan niet komen
■n in he* nieuwe reglement mag
nij niet hinderen Als hij van de
buitenbaan komt en moet kruisen
mag hij geen tempo verhogen om
alsnog een kleine achterstand weg
te werken en toch als eerste de
binnenbaan In te gaan Allemaal
arg ingew'kkeld en niet eens doel
treffend
Met ontzetting zag men hoe de door
Egbert van 't Oever gecoachte Bols
Pfrommer was de steun achter Schenk
zijn tegenstander opvrat. Niet minder
dar 45.8 seconden was Bols uitgelopen,
tweemaal zoveel als hij nodig had. Het
siert Ard Schenk, dat hij de braam niet
excuus aanvoerde. Uren nadat hij
zijn teleurstelling had verwerkt, zei hij:
„Laat ik dit eerst en vooral zeggen- het
heeft niet alleen aan die braam in mijn
schaats gelegen. Dc manier waarop Jan
die tien kilometer begon en afmaakte, is
kampioen waardig Hij heeft het
verdiend".
Ex-coach Anton Huiskes had toch
gelijk gekregen, toen hij, naar zijn
mening gevraagd over het falen van
Schenk, zei: „Die braam? Wie heeft hem
gezien? Bovendien, als ik zo slecht ging
door een braam, zou ik me laten vallen.
Maar het kan best een psychische
kwestie zijn geweest. Of dacht je dat
iemand niet zoveel achter kan raken
door een psychische klap. Reken maar,
dat kan".
Psychisch
Zonder omwegen, recht-toe-recht-aan,
ontleedde Ard Schenk zijn drama. „Ik
kreeg na vijf ronden een braam aan
mijn rechterschaats, later ook nog een
aan mijn linker. Ik wist dat Jan op 15.47
wegging en dacht: ik zal de eerste
kilometers bij hem blijver, en dan mag
er een gat vallen, want dat is dan te
overzien en kan nooit drieëntwintig
seconden groot worden. Ik meende voor
de tien kilometer de zaak volkomen in
de hand te hebben en als het dan niet
lukt, heb je dat aan jezelf te wijten. Na
tien ronden zag ik al dat het niet meer
zou gaan. Dan komen dc psychische
invloeden. Je gaat denken: niet forceren
want als je onderuit gaat, word je vijfde
of zoiets en daar had ik geen zin in.
Maar je krijgt een tik en dan geef je
het misschien onbewust wel op Leen
Pfrommer riep nog: „Denk aan je tweede
plaats en toen heb ik getracht die veilig
te stellen. Iedereen heeft toch kunnen
zien dat Jan vleugeltjes kreeg. Bovendien
wist ik dat Eddy Verheyen nog moest
komen en je weet wat voor vuurvreter
die is. Ik heb dus geen enkel risico meer
genomen. Maar het is niet reëel om te
zeggen dat het alleen door die braam
Drama en glorie
Toch had Jan Bols, dolgelukkig, het
graag anders gezien. „Jammer dat het zo
is gegaan. Het had een prachtige
krachtmeting kunnen worden. Maar ik
ben er toch gelukkig mee. Ik vond die I
drieëntwintig seconden zeer veel en hield
hieraan vast: als ik erg goed rijd en
Ard iets minder, kan het misschien
Normaal open ik ook niet zo snel, maar
ik heb gegokt: knallen, dacht ik, en toen
kwam die tijd eruit". Een tijd van 15.29.4
de snelste ooit in Nederland gereden en
niet eens in een pure confrontatie tussen
de twee giganten van dit toernooi. Want
waren zijArd Schenk met zijn
op de 500 m in dc knappe tijd van
41.04 zaterdag op niet vlekkeloos ijs,
maar wel een piste die voor iedereen
gelijk was omdat de omstandigheden
niei wijzigden en m :t z'n overwinning
op de 1500 m in 2.04.4. Maar hóger nog
stak Jan Bols boven de gehele
concurrentie uit met zijn zege op de vijf
kilometer in 7.38.4 en z'n ontzagwekkende
tien kilometer, het drama van Ard
Schenk, maar de glorie van Jan Bols,
Ter verder had gereikt dan
tweemaal een tweede plaats in de
vaderlandse titelstrijd.
Een noch ander
Het had de strijd moeten worden
tussen het gigantenkwartet Schenk
VerkerkBolsVerheyen en die
tussen de anderen van de kernploeg om
de resterende twee plaatsen voor het
trainingskamp in Davos als voorbereiding
op de Europese kampioenschappen in
Heerenveen. Het werd het een noch het
Kees Verkerk, altijd en eeuwig de
sfinx van het gezelschap, had tevoren
voor zichzelf bepaald dat hij rich niet
bijster zou inspannen. Voor hem golden
de Europese en wereldstrijd als
hoogtepunten Maar op de sprint, rijn
zwakke punt, kwam hij toch met de
vierde tijd te voorschijn en dat opende
perspectieven om zich te mengen in de
stille oorlog om de topplaatsen. Toen
kwam die vijf kilometer, waarop
Verheyen als eerste „grote" was gestart
en een tijd had afgeleverd waarop de
apderen zich konden richten. Ook dus
Verkerk. Moeizaam ging hij over het ijs
en zelfs als hij geen lust had gevoeld
rich bijster in te spannen tegen Jan
Wcmer Pol was zijn tijd van 8.00.2 ver
beneden zijn standing. Het zat er toen
zelfs in dat Verkerk niet eens meer bij
de eerste zes zou komen en wat dan,
indien de K.N.S.B. het ingenomen
standpunt inderdaad zou handhaven, dat
alleen de eerste zes naar Davos zouden
gaan. Kees Verkerk zonderde zich
zaterdag stuurs af, beseffend dat hij de
dag daarna wel zou moeten, of hij wilde
Daarom legde hij een 1500 meter
1.5 op het ijs en wist hij zich zeker
van de vierde plaats in de rangschikking
na drie afstanden, die hij zelfs kon
handhaven na een weinig briljante tien
kilometer in 16.04.4.
Te dikwijls
Verkerk is nog ver van de topvorm af,
indien deze zich althans nog wenst aan
te dienen, wat bij Verkerk altijd een
raadsel is. De ene week lukt het niet,
twee weken later kan hij best eens een
titel grijpen. Maar er wordt wel vergeten
en Verkerk zegt het te dikwijls,
gisteren weer. om eraan voorbij te gaan:
„Kees wordt oud" dat de leeftijd
inderdaad wel eens lean gaan meespreken.
Verkerk is achtentwintig en dat is voor
menig atleet een grens, die meer op
versobering van prestaties dan op
verbetering is gericht Zonder zich
effectief te mengen in de strijd om de
vier topplaatsen, verwierf hij niettemin
toch een plaats als vierde.
De „strijd om de twee plaatsen",
de verwachte, verbitterde, energie
verslindende duels, kreeg een snelle
ontknoping. Peter Nottet was er
verantwoordelijk voor met rijn knappe
vijf kilometer, die de sleutel was
waarmee hij de poort naar Davos opende.
Terwijl de sfeer op de baan alles te
wensen overliet microfonist in barre
nood: mogen we een stukje muziek
horen? en de mistflarden al kwamen
alle hoop op een strijd op leven en dood
weg. Ook hij was ten prooi aan een
mentale inzinking, wat zijn woorden,
zaterdag na de 5 km, onderstrepen:
Schaduw
„Ik had er geestelijk helemaal geen
zin in. Daarbij kwamen nog de tijden
van mijn voorgangers (de 7.48.8 van
Verheyen, de 7.48.1 van Van Dijk, de
7.52.4 van Nooitgedagt, van wie de
laa'.ste twee mede in het „complot-van
-de twee-plaatsen" zaten). Maar het ging
ineens. Ik had het niet gedacht". Peter
Nottet ontdeed zich met zijn 7.48.7, wat
later een vierde plaats opleverde op de
5000 m, van de griezelige schaduw die
hem vergezelde. Niet voor de eerste keer
werd hij beschouwd als de man die
„afgeschreven" was. zeker na rijn
onderbroken voorbereiding door rijn
examen. Hij knokte zich geweldig terug,
maar hielp daardoor meteen het
„afschuwelijke gevecht" om zeep. Dat
was een kwestie geworden waarmee
Jappie van Dijk, Ron Nooitgedagt, Piet
Vink, alle drie van Pfrommers keurkorps,
Piet Kleine van de juniorenkernploeg en
outsider Harm Kuipers zich konden
bemoeien. Nottet had zich zaterdag
veilig gesteld, tenzij hij afschuwelijk
zou falen op de tweede dag en dat
gebeurde niet.
Eruit gereden
De klap kwam hard aan voor Piet
Vink. die na drie afstanden tiende stond
en twee plaatsen zou moeten winnen om
te oewijzen. dat hij terecht deel
uitmaakte van de kernploeg. Zijn zwakke
aandrijven, veegde Peter Nottet zaterdag i sprint (twintigste) en 1500 m (veertiende)
In uiterste concentratie gaat Jan Bols hier over de baan. Zijn formidabele
race op de tien kilometer zou bekroond worden met de titel. Binnen een week
toonde de Hoogeveener zich de sterkste in een uitgelezen schaat&gezelschap.
Eerst in Oslo en nu in Amsterdam.
mededogen naasi de kernploeg gereden.
De enige van de formatie van Pfrommer
die het niet haalde.
De klap kwam het hardst aan voor
Jappie van Dijk, die zich met zijn zesde
plaats na drie afstanden vrijwel zeker
waande van de reis naar Davos.
Gewaarschuwd
Niet Nottet, niet Nooitgedagt, maar
Vink en Van Dijk, vorig jaar nog derde
in het Nederlands kampioenschap en
deelnemer aan de Europese (twaalfde)
en wereldtitelstrijd (zestiende) Er zijn
enorme klappen uitgedeeld op de zaterdag
en zondag van het schaatsonderonsje van
Nederland: Verkerk, die zich terug moest
vechten om niet ten onder te gaan Bols,
die les kreeg op de 1500 m, Schenk die
werd vernederd op dc tien kilometer,
Vink naast de kernploeg, Van Dijk uit
de selectie van zes. „Ik ben
gewaarschuwd", zei Ard Schenk „Ik
weet wat ik de eerstvolgende veertien
dagen moet gaan doen. Toch zie ik
Heerenveen en Gotenburg met goede
moed tegemoet. We staan als Nederland
sterk. Jan Bols gaat meedoen, dat is
zeker Vorig jaar reed hij de week ervoor
en erna iedereen zoek, maar op de
titelstrijd zelf was hij er niet Dat gaat
nu veranderen. En ve>or mezelf zie ik
niet in. dat mijn tijden op de tien
(Voor uitslagen per afstand zie resultaten)
Splitsen
500 meter 5000 meter 1500 meter 10.000 meter toUal
1. BOLS (Kamp. van Ned.) 41.80 2) 7.38.5 1) 2.07.0 3) 15.29.4 1) 176.433
2. SCHENK 41.01 1) 7.43.5 2) 2.04.4 1) 16.15.2 (10) 177.617
3. VERHEYEN 42.03 3) 7.48.8 5) 2.07.0 3) 15.45.0 2) 178.493
4. VERKERK 42.04 4) 8.00.2 8) 2.06.5 2) 16.04.4 5) 180.477
5 NOTTET 42.23 5) 7.48.7 4) 2.09.4 5) 16.09.8 7) 180.723
6. NOOITGEDAGT 42.87 7) 7.52.4 6) 2.10.3 6) 15.49.0 3) 180.993
7. VAN DIJK 43.00 9) 7.48.1 3) 2.10.3 6) 15.58.8 4) 181.183
8 KLEINE 43.36 (11) 8.04.0 9) 2.10.5 8) 16.14.3 9) 183.975
9 VINK 44.21 (20) 7.55.1 7) 2.14.4 (14) 16.09.3 6) 184.985
10. KUIPERS 12.90 8) 8.07.6 (12) 2.12.5 9) 16.40.0 (11) 185.827
11. DERKSEN 13.91 (16) 8.06.3 (10) 2.14.8 (16) 16.13.8 8) 186.163
12. PALSMA 42.63 6) 8.15.1 (16) 2.13.8 (11) 17.14.5 (15) 188.465
13. DE KONING 43.35 (10) 8.11.7 (14) 2.13.3 (10) 16.44.4 (12) 189.153
14. HEKMAN 14.19 (19) 8.14.9 (15) 2.16.5 (19) 16.56.9 (13) 190.025
15. KLOS 44.17 (18) 8.11.6 (13) 2.18.7 (24) 17.05.1 (14) 190.818
16. GILING 44.67 (24) 8.07.2 (11) 2.17.4 (20) 17.19.0 (16) 191.140
De nummers 1 tot en met 6 zijn geplaatst in de kernploeg voor de internationale kampioenschappen. Voor
de strijd om de Europese titel (23 en 24 januari in Heerenveen) is Nooitgedagt reserve. Voor het toernooi
om de wereldtitel (13 en 14 februari in Gothenburg) zullen de kernploegleden opnieuw selectiewedstrijden
rijden.
zich te goed kunnen doen aan
een twee dagen durend mara-
moctprogramma. Y'oor velen was
het te veel van het goede. Zodra
ritten van minder of geen allure
werden gereden, ging men, vooral
gisteren in de zon. aan de wandel.
De dringende oproep om toch voor
al de laatste huldiging bij te wonen,
was aan dovemansoren gericht,
want nadat de beslissing was ge
vallen op de 10 km itroomden de
tribunes leeg. De KNSB heeft reeds
ingezien dat de opzet om dame*,
heren en sprinters achter elkaar In
een programma te laten optreden
niet juist is. Volgend jaar wil men
de dames en sprinters op vrijdag
avond en zaterdagavond laten rijden
en de a'lrounders op zaterdag- en
zondagmiddag. Die allrounders wil
men dan op een baan in dc buurt
laten uitkomen. AmsterdamAlk
maar of DeventerHeerenveen
Liever dan de laatste combinatie
want Amsterdam kan de zaak niet
aan zoals is geblekén.
Vreemd
i de chaotische organi
satie. Terwijl Kees Broekman in de
nabijheid was, gaf ex-coach Henk
Lamberts zijn visie. Uit de houding
van Broekman bleek dat hij meende
dat zijn persoon in het geding was.
Hoewel de heer l.ambcrts momen
tcel geen officiële functie ln de
KNSB vervult, kop hij zijn inzich
ten spuien en onder deze dekman-
tel toch enige kritiek leveren. Er
waren ook schaatstere die zijn
adviezen vroegen en Broekman
links lieten liggen. Hoe men
momenteel ook over de leiding van
Broekman mag denken, zoiets komt
niet te pas. F.r was geen bestuurder
om In te grijpen.
Het startnummer 1 op de rechterarm was voor Ard Schenk geen garantie voor
een eerste plaats in het eindklassement. De Noordhollander moest Jan Bols op
de tien kilometer en in het kampioenschap voor laten gaan.
AMSTERDAM De kritiek
op de organisatie van de Ne-
derlandse schaatskampioen-
I schappen kwam niet alleen
van de zijde van „omstanders".
Ard Schenk, en niet omdat hij
excuses zocht of zijn teleur
stelling wilde afreageren,
j sprak een vernietigend oordeel
uit. „Ik vind deze organisatie
jammerlijk. Op deze manier
kan het niet".
Het publiek puilde zondag
van de overvolle tribunes en
de schijn werd sterk gewekt
dat meer kaarten waren ver
kocht dan er plaatsen waren
want er was een aparte tribu
ne voor genodigden en pers
die geheel werd overrompeld
door stromen kijkers. Op en
om de baan was de chaos
soms compleet. Tientallen
„helpers" meenden dat zij zich
alleen van hun taak konden
kwijten door iedereen weg te
jagen, iedereen voor de voeten
te lopen en agenten met hon
den af te sturen oo fotografen
die hun werk trachtten t.
doen. De conclusie ligt heel
duidelijk voor de hand: de
Amsterdamse kunstijsbaan is
ten enemale totaal ongeschikt
voor een dergelijke evene
ment. Men kan de zaak niet
aan. Maar tenslotte heeft Am
sterdam een baan en moet de
koek verdeeld worden, zodat
de hoofdstad ook ecu part
krijgt toebedeeld. En die kans
laten ook de exploitanten van
de „eetgelegenheden" een
zeer wijdse naam overigens
zich niet ontgaan want ei
wordt voor slechte kwaliteit
een fancyprijs berekend.
Dat zou allemaal geen hals
zaak behoeven te zijn als dc
rijders maar geen ernstige
klachten hacjden gehad. En die
hadden ze. Ard Schenk sprak
bepaald niet op opgewonden
foon en leede geen scherpe
klank in zijn woorden maar
'ei wel keihard waarop het
Grove fouten
„Over de baanploeg geen
door Herman van Bergem
kwaad woord. Als je een baan
zo klaar kunt maken, en de
tijden zijn er om het te bewij
zen, is de baanstaf goed. Maar
die rommel eromheen. Er wa
ren veel te veel mensen om de
baan. Zaterdag moest je zoe
ken om tussen allerlei perso
nen die kennelijk iets met de
baan hadden te maken, je coach
te vinden. De vrijheid om de
baan was veel te groot. Ieder
een liep maar rond. Zaterdag
waren zestien mannen bezig om
blokjes uit te zetten om de
banen té markeren Dat had
in de ochtend moeten gebeu
ren en dan heb je aan twee
mensen voldoende Dat die
blokjes om de tien centimeter
werden gelegd, was ook fout.
Je loopt dan niet lekker in de
bocht Die namen we dan ook
ruim We hebben het ook aan
Kees Verkerk kunnen zien en
dat heeft zijn tijden zeker
beïnvloed. Hij reed elke baan
zo'n vijf, zes meter meer dan
nodig had moeten zijn. Alle
maal grove fouten in de orga
nisatie. Al die mensen liepen
ook maar heen en weer ovei
het ijs, dat helemaal vuil was
De manier waarop is georga
niseerd was totaal onjuist".
Die vuile baan was er dan ook
de oorzaak van dat in de laat
ste ritten van de tien kilome
ter drie rijders ten val kwa-
Bramen
Kampioen Jan Bols was even
min zuinig met zijn kritiek
„Jan en alleman liep over de
baan en het is normaal dat
alleen de tijdwaarnemer da»
doet. Elke voetstap laat een
indruk achter en als je daar
maar overheen loopt en er
steeds meer voetstappen ko
men. worden die indrukken
gevuld met zand en stukjes
steen van de schoenen. Die
bramen zijn ook niet van niets
aan de schaatsen gekomen. II
kreeg er ook een op de tien
kilometer, na zo'n veertien
vijftien ronden. Gelukkig aan
mijn rechterschaats, want als
het aan mijn linker was ge
weest, zou ik er veel last van
gehad hebben. Ik heb er nu
niet zo veel van gemerkt."
De organisatie was derhalve
van de zijde van de belang
rijkste deelnemers aan dit
toernooi finaal gekraakt. Een
schande Hat Nederlands be
langwekkendste schaatstoer
nooi wordt toegewezen aan
een kunstijsbaan waarmee in
het verleden ook al minder
goede ervaringen zijn opge
daan. Een baan die ten ene
male ongeschikt is omdat een
redelijke accommodatie ont
breekt rijen voor de toilet
ten; rijen voor een kopje
slechte koffie; tribunes die
veel te vol waren; kijkers die
zich noodgedwongen bevonden
op plaatsen waar zij x in het
geheel niet thuis horen maar
ze moesten w< I omdat op de
uitpuilende tribunes geen
plekje meer was en boven
dien de organisatie faalde.
Jammerlijk, zoals Ard Schenk
het nog niet eens zo scherp
formuleerde Hij had ook
waardeloos kunnen zeggen en
was dan dichter bij de waar
heid geweest
