„Zuidmolukkers zijn door Nederlandse
regering in de steek gelaten"
ZES GETUIGEN A DECHARCHE PLEITEN
VOOR BESTAANSRECHT VAN EIGEN STAAT
Oorlog voeren in het bos
Premie
Spaarplan-
De Zilvervloot
POLEN BESTEDEN 45 PCT.
VAN LOON AAN ETEN
Meer salaris per 1 januari 1972 voor
onderwijzers en kleuterleidsters
Materieel
NS te oud
loopt goed
Brazilië in
gesprek met
Algerije
82
ÜC7
Voordracht twee
KVP-jongeren voor
kandidatenlijst
Vleesexport
belangrijk
voor economie
VRIJDAG 18 PECEMBER 1970
PAGINA 13
ADVERTENTIE
(Van onze rechtbankverslaggever)
DEN HAAG Ir. Manusama was vandaag op de vijfde dag van het
proces tegen de 35 Zuidmolukkers de belangrijkste getuige a decharche
ten gunste van de verdachten. Ir. Manusama, president van een groot
aantal Zuidmolukkers in Nederland, heeft tijdens de bezetting van de
Indonesische ambassadeurswoning in Wassenaar een belangrijke rol ge
speeld tussen de Nederlandse regering en de 35 bezetters. Met hem traden
nog vijf getuigen a decharge op, die allen naar voren brachten, dat de
Zuidmolukkers in Nederland zich vooral ernstig tekort gedaan achten door
de Nederlandse regering. De 35 verdachten waren vandaag allen in de
rechtszaal aan de Jan van Nassaustraat aanwezig, waar zij vanmorgen reeds
een gezamenlijke demonstratie van vrijheidszin gaven.
Het overbrengen van de 35 verdachten
bracht vanmorgen ook een extra drukte
in de omgeving van het gerechtsgebouw.
Begeleid door een sterke politiecolonne
op motoren, in overvalwagens en auto's,
werd met grote snelheid via de Wasse-
naarseweg naar de Jan van Nassau
straat gereden. Een wagen met verdach
ten reed onmiddellijk de poort aan de
achterzijde van het gebouw binnen,
waarna het secorte pijlsnel opnieuw
naar de gevangenis reed. In totaal
moesten zeven ritten worden uitgevoerd,
die langs de route voor de nodige sen
satie zorgde.
Toen alle verdachten de zaal waren
binnengeleid en zaten, riep én van „ja".
Op dat moment stonden alle verdachten
op, keerden zich in de richting van de
aanwezigen en onder het maken van
het V-teken werd een Zuid-Molukse
vrijheidsgroet uitgebracht, zoals kenne
lijk was afgesproken.
Na opening van de zitting, liet de pre
sident eerst enkele verdachten voor de
tafel komen vanwege herkenning van
vijf pistolen welke ter plaatse in Wasse
naar in beslag zijn genomen.
Inspecteur Rijken geeft hierop een
toelichting.
Na onderzoek werden drie van de vijf
pistolen waarmee het dodelijke schot
zou zijn gelost verzegeld.
Vervolgens vroeg de president aan
ieder van de verdachten persoonlijk op
nieuw of zij het dodelijk schot hadden
gelost. Allen ontwoorden ontkennend,
met een voorbehoud door verdachte H.
J. H.
Als eerste getuige vanwege de verde
diging vertelt mr. G. Stoffels uit Amster
dam een en ander over ontstaan en be
tekenis van de R.M.S. In 1951 raakte ge
tuige betrokken bij het geding tegen de
K.P.M. voor troepenvervoer uit Indone
sië naar de Zuid-Molukken.
Getuige geeft een relaas van al zijn
bemoeiingen met diverse processen o.a.
in Djokja gevoerd. Hij stelt dat de Zuid-
Molukken een zelfstandige staat is.
Hij wijst op de ontwikkelingen na de
jongste oorlog, toen voor het eerst een
;igen Zuid-Molukkenraad werd ingesteld.
Daarin zaten vertegenwoordigers van
ille Zuid-Molukse eilanden. Niet alleen
Ambon behoorde daartoe. De raad ont-
ring bepaalde bevoegdheden, ook wat het
voortbestaan betreft waarbij men zich
Nederland mocht losmaken volgens
recht van zelfbeschikking. Dit betee-
kende ook een mogelijkheid zich los te
maken van oost-Indonesië, waarbij "men
lich echter onder bepaalde voorwaarden
aansloot, aldus getuige a décharge mr.
Stoffels.
een rode draad loopt door de hele
geschiedenis van de Zuid-Molukken de
tegenwerking van de Nederlandse rege
ring, terwijl een moreel recht bestond
tot steunverlening. Howel Ned. Indië zegt
dat de Zuid-Molukkers een opstand heb
ben gepleegd. Doch deze noemen het een
.oorlog", gezien de zelfstandigheidsposi-
iie, er wordt nog altijd gevochten, aldus
nr. Stoffels.
„Wanneer de president van Indonesië
lier komt, is dat dus voor de Zuid-Mo
lukkers het hoofd van een vijandelijke
staat. „En daar heb ik volkomen begrip
stelt deze getuige vast. „Het ligt
dus geheel anders dat zij de residentie
de ambassadeur van Indonesië bezet
hebben, dan wanneer dat zou zijn met
enig andere ambassade", besluit mr.
Stoffels.
Drs. M. H. Mrien de tweede getuige
décharge deelt desgevraagd mee, geen
enkele binding te hebben met Zuid-Mo
lukkers. Hij geet een uiteenzetting over
de demobilisatie van de KNIL-militairen.
Daarover zijn destijds de bekende pro
cessen gevoerd, o.a. om de demobilisatie
in Nieuw-Guinea te doen plaats vinden.
„Het was beslist niet de wil van de Zuid-
Molukkers om in Nederland te worden
gedemobiliseerd", aldus drs. Marien.
Verdediger mr. Droessen: „Toen waren,
zij dus tegen hun zin militair af". De
Nederlandse regering voerde toezeggin
gen niet uit. De mensen ontvingen uit
kering. Men dacht dat het verblijf van
korte duur zou zijn.
In zijn verdere verklaringen wijst ge
tuige drs. Marien op de taalmoeilijkhe
den, hetgeen in sterke mate van invloed
is op de studiehandicap. „Wanneer thuis
nog steeds Maleis wordt gesproken en
de ouders weinig of geen begrip hebben
voor het onderwijs, dan wordt het moei
lijk medeleven te tonen voor de kinderen
bij hun studie. Op de lagere scholen
liggen de Zuid-Molukse kinderen in ont
wikkeling dan ook lager. De gebrekkige
taal verhindert de Zuid-Moluken ook
veelal deel te nemen aan het culturele
leven in ons land".
„De criminaliteit van de Zuid-Molukse
jongeren blijkt veel geringer te zijn dan
van de Nederlandse. Voor Nederlandse
jongens in de leeftijd van 10-18 jaar ligt
het cijfer driemaal zo hoog, voor Neder
landse meisjes zelfs tienmaal hoger dan
bij de Zuid-Molukse jongeren", aldus
drs. Marien, die erop wijst, dat de dis
criminatie op dezelfde lijn ligt als met
betrekking tot b.v. Surinamers.
Op een vraag van de officier deelt
deze getuige mee, dat het hem vrijwel
niet mogelijk is geweest contact te ver
krijgen met het Commissariaat Zuid-Mo-
lukkenhulp. Men bleek daar niet erg ge
steld te zijn op het verschaffen van in-
lichtingen. „In elk geval niet in de ho-
gere rangen van het commissariaat", al-
dus drs. Marien.
De zitting duurt voort
Deze mesaanval heeft niets te maken
met het uitvechten van een persoon
lijke vete tussen enkele Zuidmolukse
jongeren. Het is een gerichte training
van een- peloton voor het leger van
kolonel Tamaela, tegenstander van ir-
Manusama, en voorstander van een
militaire oplossing van het Zuid
molukse probleem. Terwijl de kolonel
in New York verblijft voor het zoeken
van medestanders in zijn strijd, oefent
zijn leger ergens in de Nederlandse
bossen. In de vroege ochtenduren van
zondag oefenen jonge Zuidmolukkers,
onder leiding van een onderofficier,
in het mesvechten, de tijgersluipgang,
exercitie en een vechtsport die op
karate lijkt- Gekleed in. gevechtstenue
bereiden zij zich voor op de vrijheids
strijd die zij op hun eilanden willen
Spaart u nog niet?
Om te sparen met het
Premie Spaarplan moet u
21 zijn. En niet ouder dan
59l Wonen in Nederland,
't Belastbaar inkomen mag
in'69 niet hoger zijn
geweest dan 15.000 gulden.
Als u tussen de f 25,
en f 250,per jaar spaart
ontvangt u een premie van
20%. Belastingvrij.
Om aan de Zilvervloot te
beginnen moet je ten
minste 15 zijn.
ONDERNEMINGSRAAD
UTRECHT (A.N.P.). De onderne
mingsraad van de Nederlandse Spoor
wegen is bezorgd over het materieelpark
van het bedrijf. In een vergadering over
het investeringsplan voor 1971-'73 con
stateerde de raad, dat er b(J de N.S. te
veel oud materieel rijdt.
Door het intensieve gebruik en de hoge
snelheid, met name bij de nieuwe dienst
regeling „Spoorslag '70", treden defecten
op. Het huidige materieel is overbezet.
Wel zijn al zeventig orders geplaatst
voor twee-wagenstellen. Voor achttien
twee-wagenstellen moet nog een order
geplaatst worden.
DELFT (ANP) Ruim tweeduizend
winkeldrjjvende zakenlieden hebben zich
tot nu toe als deelnemer aangemeld voor
de nationale hartspaarzegelactie van de
Nedrlandse Hartpatiëntenvereniging.
Volgens de heer J. van der Putten,
leider van het centraal bureau voor
fondsenwerving in Rotterdam, dat de
landelijke actie coördineert, is dit aantal
al voldoende om jaarlijks een bedrag van
rond de 400.000 gulden in de kas van de
hartpatiëntenvereniging te laten vloeien.
De vereniging wil, zoals gemeld, met
deze fondsen hartbewakingsapparatuur
aanschaffen voor hulp op korte termijn
aan hartpatiënten, van wie er volgens de
vereniging duizenden op een wachtlijst
staan omdat er niet voldoende accommo
datie voor noodzakelijke operaties is.
DEN HAAG De enige van de
775.552 deelnemers aan sporttoto 22 van
afgelopen zondag, die de dertien kruisjes
juist heeft ingevuld, krijgt daarvoor een
bedrag van 265.39è gulden. De cijfers van
sporttoto 22 zijn: deelnemers: 775.552; in
leg: 1.685.069; prijzenbedrag: 758.281;
eerste prijs: 265.398 één melding; twee
de priis: f 189.570 56 meldingen, elk bru
to 3385; derde prijs: 265.398 932 mel
dingen, elk f 284.70; extra-prijs:
37.914 631 meldingen, elk 60.00.
ONTVOERING BUCHER
RIO DE JANEIRO (AP) De Brazi
liaanse regering is donderdagavond
overleg begonnen met de Algerijnse
ambassade over het vervoeren van de
zeventig politieke gevangenen, die in
ruil voor de ontvoerde Zwitserse am
bassadeur Giovanni Bucher moeten
worden vrijgelaten, zo heeft het pers
bureau AJB gisteravond bericht.
Dit bericht vormt de eerste aanwij
zing dat de Braziliaanse regering be
reid is te onderhandelen met de stads-
guerrillastrijders die de Zwitserse am
bassadeur op 7 december hebben ont-
LÜNEBURG (AP) Twee Oostduitse
jongens, één van 14 en één van 15 jaar,
hebben gisteravond getracht de Ijskoude
Elbe over te zwemmen, naar West-
Duitsland toe.
Beiden raakten onderweg door de
koude bewusteloos. Het lichaam van één
van de twee jongens werd vanmorgen
aan de westoever gevonden door een
boer. Het was half bevroren, maar het
leven was nog niet geweken. De jongen
ligt nu in een ziekenhuis. Het lijk van
zijn metgezel is later door de politie en
I de douane gevonden.
En niet ouder dan 20 (oud-
militairen 23). De inleg is
max. f 300,— en min, f 30,
per jaar. Premie is 10%
over inle g-p lus-rente.
Belastingvrij.
Spaaxtual?
Dan weet u, dat u de
hoogste premie ontvangt
wanneer u tijdig voor het
einde van het jaar het
max. spaarbedrag inlegt.
Kijk het even na
en stort dit jaar bij
als het kan.
Inlichtingen bij de vele
aangewezen instellingen
en bij het Ministerie van
Sociale Zaken en
Volksgezondheid afd.
Voorlichting bezitsvor
ming, Antwoordnummer
51Den Haag. Postzegel
plakken hoeft niet.
verslaggevi
lig
DEN HAAG Het Hoofdbestuur van
de KVP-jongeren heeft de voordracht
voor twee verkiesbare plaatsen op de
kandidatenlijst over de komende Ka
merverkiezingen rond. Op de eerste
plaats staat het Haagse gemeenteraads
lid Wim du Chatinier en op de tweede
plaats volgt Piet Zelissen uit Oss. De
voordracht telt verder zes reserves en
zal nog bekrachtig moeten worden door
de leden van de KVPJG, die hierover
(Van onze correspondent)
LONDEN Los van de verantwoor
delijkheid van de economische plannen-
nakers, heeft het er alle schijn van dat
de Polen van de relletjes en de
rorust gegeten hebben. Een Poolse arbei-
ler besteedt namelijk meer dan 45 pet.
ran zijn Inkomen aan voedsel, een uit-
londerlijk hoog percentage. Het gemid-
lelde inkomen van een Poolse metaal-
irbeider ligt tussen 2200 en 2500 zlotys
and. In de dienstensector ligt dat
en heel stuk lager.
Een goed betaalde arbeider* moet het
an viereneenhalve maand, 12.000
lotys, neertellen om een televisie te
unnen kopen en een maandloon voor
ae nieuw kostuum. Dat is geen aan-
:elijk perspectief voor de arbeiders
P de scheepswerven van Gdynia of
insk, die afgezien van de mijnwer-
ers, tot de bestbetaalde arbeiders in
'olen behoren. De Polen eten en drin-
«n veel. Zelfs al kost ham 100 zlotys
kilo (nu 120 zlotys), of het zevende
van een weekloon, de hamcon-
umptie is toegenomen. Dit volledig ge-
aan evenwicht tussen de prijzen
landbouwprodukten en industriële
oederen is niets nieuws. Twee jaar
«leden werd een poging gedaan dat te
orrigeren. De vleesprijzen stegen tus-
«n de 20 en 40 pet. De Polen zijn grote
leeseters, maar de harde valuta die
Stanislaw Kociolek (37), de Poolse
vice-premier, die de Poolse arbeiders
'in Gdansk tot rust probeerde te
brengen. Kociolek wordt in Polen
als de komende man beschouwd
door de export van vlees verdiend
wordt, is te belangrijk voor de econo
mische groei van het land. De voor
naamste voedselprijzen bleven stabiel
tot de aankondiging van afgelopen za
terdag dat ze tussen de acht en zesen
dertig procent zouden stijgen. Ter com
pensatie daarvan werden de prijzen
van duurzame consumptiegoederen als
televisies, ijskasten en wasmachines
tussen de 15 en 30 pet verlaagd.
Veel van deze produkten worden ge
maakt in fabrieken met geïmporteerde
machines, die door de landbouwexpor-
ten betaald zijn. In de laatste twee jaar
hebben er belangrijke veranderingen
aan het voedselfront plaatsgehad. De
prijzen van fruit en groenten schoten
omhoog. De voorraden van sommige
geïmporteerde produkten, zoals citrus
vruchten, cacao en koffie droogden op.
Koffie heeft op de zwarte markt zelfs
800 zlotys opgebracht. De Poolse rege
ring heeft zich ingespannen om de
agrarische produktie te verhogen, met
enig, maar niet genoeg succes. De vroe
ge pogingen tot massa collectievisatie
eindigde met de moeilijkheden in Poz-
nan in 1956. Toen is 5 pet van het land
gecollectiviseerd. Tien pet is in handen
van de staat en de rest is particulier
eigendom. Dat betekent dat de Poolse
landbouw nog voor een groot deel met
paardetractie werkt. Op de staatsboer
derijen is de graanproduktie door
mechanisatie en kunstmest aanzienlijk
verhoogd. Het probleem heeft in de
veestapel gezeten. Twee jaar slecht
weer hebben de pogingen van de rege
ring de investeringen in de particuliere
ondernemingen te kanaliseren, afge
remd. Om de vleesexport te handhaven
en om de eigen hongerige bevolking te
voeden,moet nog steeds op grote schaal
graan geïmporteerd worden. De voorbe
reidingen voor het nieuwe vijfjaren
plan, dat volgend jaar start, hebben de
problemen vergroot.
Volgens dit plan zullen bedrijfsleiders
en arbeiders premies ontvangen bij
produktietoename. Om er zeker van te
zijn dat de industrie niet iets achter
houdt om volgend jaar een vette premie
in de wacht te slepen, heeft de regering
ongebruikte en onbezette machines en
mensen weggehaald. Het resultaat is
aanzienlijke werkloosheid geweest.
(Copyright TI.. Guardian)
De Britse premier Heath had gisteren i
De KVP-jongeren hebben driekwart
jaar uitgetrokken om tot de uiteindelij
ke volgorde op de voordracht te komen.
Aanvankelijk dachten de KVP-jongereo
slechts met kandidaten, die niet ouder
waren dan dertig jaar, te komen, maar
mede op advies van een speciaal inge
stelde selectiecommissie besloot het jon-
gerencongres tijdens een dramatische
bijeenkomst op 31 oktober in Arnhem
de kandidaatstelling te heropenen, met
weglating van de eis dat de kandidaten
niet ouder dan dertig jaar mochten
Een nieuwe selectiecommissie kreeg
tot taak een advies uit te brengen over
de nieuwe voordracht uit bijna zeventig
sollicitanten en kwam daarmee begin
deze week gereed. Als eerste op de
voordracht stond Wim du Chatinier en
als tweede Paul Beugels. De reserves
waren achtereenvolgens Ruud, Bun, Bert
Arling, Piet Zelissen, John Penders, Piet
Smink, P. Merkelbach en drs. C. van
Lotringen.
Het hoofdbestuur van de KVP-jonge
ren volgde het advies van de selectie
commissie grotendeels op. Alleen de
door de selectiecommissie als vijfde ge
plaatste Piet Zelissen werd op de twee
de plaats gezet, zodat Paul Beugels
naar de derde plaats verhuisde, terwijl
in plaats van de laatste twee reserves
de Limburger René van der Linden op
de voordracht werd geplaatst.
Kort na Kerstmis moeten de schrifte
lijke stemmen van de leden binnen zijn,
waarna de definitieve voordracht be
kend gemaakt kan worden. De twee
hoogst geplaatste kandidaten kunnen in
elk geval rekenen op een Kamerzetel.
Oscar Lewis overleden
NEW YORK (AFP) De Ameri
kaanse auteur Oscar Lewis is donder
dag in New York op 55-jarige leeftijd
aan een hartaanval overleden. Hij werd
bekend door populaire antropologische
werken over arme Mexicaanse en Porto-
ricaanse families „De kinderen van
Sanchez", „La Vida" en „Vijf faml-
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG. Minister Veringa (O. en W.) verwacht
dat onderwijzers en kleuterleidsters vanaf 1 januari
1972 beter betaald zullen worden. Er wordt een
grootscheeps onderzoek gehouden naar de zwaarte
van de taak van onderwijzers, kleuterleidsters,
leraren bij het voortgezet onderwijs en directeuren.
De minister rekent erop dat dit onderzoek in augustus
volgend jaar zal zijn afgerond. Hü verwacht dat.
volgens de te verzamelen gegevens, de financiële
waardering van de onderwijzers bij het basisonder
wijs te laag is. De eerste faze van de salarisverbete
ring zou dan in januari orop volgend kunnen ingaan.
De minister zei dit gisteren in de Tweede Kamer bij
de behandeling van zijn begroting. Hij hoopt dat
door de herwaardering een einde zal komen aan do
zuigkracht van het voortgezet onderwijs, waardoor
elk jaar een groot aantal onderwijzers overstapt van
de lagere naar de middelbare school.
Staatssecretaris Grosheide zal in deze kabinetsperiode
niet meer de nieuwe wet op het basisonderwijs in
dienen. Op zijn voorontwerp zijn veel reacties binnen
gekomen. De P.v.d.A.'er Laban wilde dat de staats
secretaris zijn wetsvoorstel omwerkt zodat kleuter
en basisonderwijs tot één geheel worden gemaakt.
Hij diende hiertoe een motie in. Mr. Grosheide vond
het onverstandig als de Kamer nu al een uitspraak
doet over de eenheid van kleuter- en basisonderwijs.
Er zijn hierover veel adviezen op komst naar aan
leiding van het voorontwerp. Die moeten eerst be
studeerd worden. De Kamer kept ze nog niet. Boven
dien zal de nieuwe wet op het basisonderwijs niet
stabiliserend, eerder versnellend werken op de ont
wikkeling, meende de staatssecretaris.
Aan lagere scholen met kinderen uit benadeelde
milieus moeten meer extra-onderwijzers worden aan
gesteld dan thans gebeurt, vindt de oppositie. Ook
K.V.P. en V.V.D. voelden hier wel voor. Staatssecre
taris Grosheide wil echter eerst de 35-schaal voor
de klassegrootte realiseren (in augustus volgend jaar
wordt de 36-schaal van kracht).
Dr. Veringa wil nog vóór de verkiezingen komen
met een wetsvoorstel tot herziening van het onderwijs
aan universiteiten en hogescholen, uitgaande van de
voorstellen die regeringscommissaris prof. K.
mus in zijn nota's heeft gedaan.
De staatssecretaris wil proberen volgend jaar augus
tus experimenten met middenscholen te laten starten.
De misverstanden hierover wilde de staatssecretaris
gisteren bij de behandeling van de onderwijsbegro
ting in de Tweede Kamer uit de wereld helpen. Het
stond voor hem vast dat het werkprogramma van
de middenschool niet voor alle leerlingen hetzelfde
mag zijn. Naar aanleg en voorkeur moeten er meer
dere leerprogramma's ter beschikking staan.
Voor de werkende jongeren is volgens de staats
secretaris onmogelijk meer vormingswerk te reali
seren dan ln de onderwijsbegroting wordt aange
kondigd. In amendementen had de oppositie gevraagd
de 15-jarlge werkenden in augustus volgend jaar
niet één maar twee dagen verplicht naar school ot
vormingscursus te sturen. Daar zijn 2100 extra-
leraren of vormingsleiders voor nodig en dat is vol
strekt onmogelijk, ook met de betere werving die
de oppositie mogelijk acht, zo reageerde de heer
Grosheide.
