GEORG
KESSLER
SPARTA,
van bondscoach tot clubtrainer
DE KUNST WAS OP HET JUISTE MOMENT IETS WEL OF NIET TE ZEGGEN
driekwart
eeuw
topvoetbal
GRANDIOOS
ZATERDAG 28 NOVEMBER 1970
„Ik ben", zegt Georg Kessler, „een,ty
pisch mengsel; een Duitse vader, epn
Nederlandse moeder. Ik heb in Duitse
land en in Nederland gewoond, ik heb
er getraind op hoog niveau." Georg
Kessler, een mengsel met van beide
nationaliteiten de typische hoedanig
heden. Hij werkt grondig en methodisch,
schematisch en met volledige inzet, wat
de Duitse zijde in hem verraadt; hij
zoekt het compromis, tracht te bundelen
en heeft, na de jaren waarin hij als
bondscoach optrad, eensklaps het hart
op de tong. Dan komen uitspraken van
zijn lippen als; „Aan de ene kant was'ik
Ik begrijp
niet hoe
sommigen
kunnen zeggen
dat ik
een rustig
voetballer
was
„Vaak heeft me 't gevoel overval
len dat ik zelf wel eens zou
willen meemaken' wat ik in
theorie aan de toekomstige top-
trainers heb onderwezen. Ik
wilde in praktijk brengen wat ik
hun leerde. Die kans heb ik
gekregen, ten koste van 't coach-
schap bij de, K.N.V.B, En nu
kan ik daarover ook meer vrij
uit spreken. Let wel, het coach
schap Kééït""vóör mij 'geen" rem
betekend. Ik praatte veel met
spelers maar naar buiten was
ik de géfeletén Kessler. Dat lag
ip de positie opgesloten. Ik kon
als bondscoach dikwijls niet„
zeggen yvat, ik wilde en dacht.
Je voelt je gebonden door, aller
lei dingen en dat belemmert het
vrijuit praten. In het begin ben
omdat j'e de (v e
niet keilt. Hoe'langer je de po
sitie inneemt, hoe gemakkelij
ker je praat. Het laatste jadr
was ik toch ook vrijer?".
Juiste moment
Georg Kessler. zo mag worden
gesteld, evolueerde in die vier-
en-een-half jaar. Zijn voorzich
tige uitspraken na interlands
maakten gaandeweg plaats voor
pittiger volzinnen Hij nam in
zijn „latere periode" ook niet
meer alle spelers in bescher
ming maar uitte kritiek. Het
„Lievewas er langzamerhand
afgegaan. Kessler acht dat een
normale ontwikkeling. Sprekend
over zijn leermeester Sepp Her-
berger. die in Duitsland nog als'
een halfgod wordt vereerd:
„Herberger is ook eens geremd
geweest. Maar hij heeft de tijd
gehad, en bovendien het geluk
dat hij met Duitsland in 1954
wereldkampioen werd. Ook
Herberger had veel kritiek te
verduren. Het voordeel van lang
in dienst zijn. is dat je alles en
iedereen overleeft. Je krijgt een
status, je wordt een figuur. Bij
een kort verband zit je moeilij
ker. Als ik eens wat zei, moest
ik er wel rekening mee houden
dat ik twee weken later naar
die club of die trainer toe moest
om een paar spelexs te vragen
voor een vertegenwoordigend
elftal. De kunst was op het juis
te moment iets wel of niet zeg
gen. Om dat te kunnen, heb je
een ervaring van vele jaren no
dig. 'Dat is zo in Engeland en
Duitsland waar de coach tien
tallen jaren bij een bond werkt.
Die ervaring is van onschatbare
waarde".
Er had een kans in gezeten
voor Kessler want er leek nog
geen eind aan zijn verbintenis
met de KNVB in het nabije
verschiet. Toch kapte hij abrupt
de streng af waarmee hij aan
de bond was verbonden toen
hem de gelegenheid werd gebo
den waarop hij. diep in zijn hart
altijd had gehoopt. „Aan de ene
kant was ik blij dat ik ervan af
was. Er is in Nederland te wei
nig interesse om het nationale
elftal sterk te maken. Het is
een moeilijk haalbare kaart om
continuïteit en uniformiteit
woorden die ik graag gebruik
erin te brengen. Als er spra
ke was geweest van een gezon
de continutïeit. zou ik niet weg
gegaan zijn. Ik hoop dat die in
de toekomst zal ontstaan, vooral
blij dal ik van het coachschap af was; j
ik vind het in het geheel geen bezwaar j
om lang bij eenzelfde club te blijven; 1
ik zou nooit als bondscoach zijn weg-
gegaan als ikde zekerheid had gehad
dat een gezonde continuïteit in de op
bouw van het Nederlands elftal mogelijk
zou zijn geweest." Op dezelfde wijze
waarop Kessler zich in het verleden de
„terughoudende bondscoach" toonde,
spreekt hij als coach en manager vdn
Sparta ronduit. Hij voelt zich bevrijd.
kan zijn eigen mening spuien zonder te
hoeven letten op allerlei tenen waarop
hij kon trappen in de vier-en-een-half
jaar dat hij in dienst was van de KNVB,
eerst per september 1964 speciaal
belast met de opleiding van jeugdig
talent, per 1 december i965 als opvolger
van Denis Neville als bondscoach. Voor
hij definitief wist dat hem toestemming
was verleend per 1 juni 1970 in dienst te
treden van dc Rotterdamse eredivisie
vereniging Sparta, had hij al enige
malen laten doorschemeren dat hij graag
een clubelftal onder zijn hoede wilde
nemen. In zijn eigen kantoorruimte op
het „Kasteel" dat hij overigens deelt
met assistenltraincr Steegman, zegt hrj
waarom.
We gaan in
Europa
steeds meer
naar
langdurige
contracten
voor trainers
toe
sen wel razendsnel op Sparta
overgebracht dat een opzienba
rende rol speelt in de competitie
en een toale metamorfose heeft
ondergaan. Welke zijn de pijlers
waarop Kessler hierbij steunde?
„In de eerste plaats door erva
ring als speler, voorts door die
als bondscoach, en omdat we
een goed technisch apparaat
hebben. Ik ben een beetje trots
op wat ik hel leidinggevend ap
paraat wil noemen, bestaande
uit de hulptrainers Steegman en
Van Baaien, de clubarts, de
ik. Dat t
vijf
Georg Kessler toen hij op 22 augustus voor de eerste keer
op het trainersbankje bij Sparta zat: TelstarSparta 1-4.
Fotoboek
Georg Kessler is als speler nogal
ëcfïïSr een omstreden "Zaak 'ge-
weesip ie. f)ij zejf.vpor altijd wil
oplossen. Kessler. feller dan ooit
in zijn periode als bondscoach
„ik ben nog nooit zo openhar
tig geweest" grijpt terug
naar zijn actieve loopbaan.
„Ook omdat ik zelf heb ge
speeld. wilde ik graag eens bij
ven club gaan tiainen. Ik speel
de in Sittardse Boys. in Maurits
L-n Sittardia. Ik zal bij Sittardse
Boys op mijn zeventiende in het
eerste elftal. Dat was de tijd
van Notermans en De Munck.
Rust en kalmte waren in het verleden erg waardevol voor Georg Kessler. Aan die eigen
schappen werden vooral hoge eisen g esteld in zijn periode als bondscoach.
Door onze
sportredacteur
HERMAN
VAN BERGEM
de
veel steun heb ondervonden.
Aan de andere kant vond ik het
daarom jammer dat ik als coach
verdween. Er was met tal van
verenigingen, met de mensen
van het Sportcentrum, bestuur
ders. officials, een goede relatie
ontstaan, een bijzonder fijne in
termenselijke verhouding. Ik
vond het ook jammer van de
opbouw van het cursuswerk, dat
toch wel een stukje levenswerk
Dat cursuswerk, niet zo veel in
de schijnwerper komend als het
coachschap, was een troetelkind
van Georg Kessler. Op de „ach
tergrond" wérkte hij aan de op
leiding van trainers en als hij
de balans opmaakt, kan hij te
vreden. vaststellen dat zijn pu
pillen uitstekend weg zijn geko
men. Hij som' op: „Bert Jacobs,
Jan Rab, Kurt Linder die een
jaar bij me studeerde, Leo Can-
jels, Henk Wullems. Pim v. d.
Meent, Barry Hughes. Jan Grij-
zenhout, Cor Brom, Joop Cas-
tenmiller, Ron Groenewoud. Ik
vond hel een persoonlijk succes
je dat ik George Knobel, met
grote medewerking van mana
ger Dreim.üller en voorzitter mr.
Tripels, bij MVV heb gebracht.
AZ'67 kwam bij me toen er
helemaal geen trainer te krij
gen was. Ik heb Heinz aanbevo-
Grote familie
Georg Kessler denkt kennelijk
met uiterste voldoening terug
aan die opleidingen. Hij vist er
ook enige uitblinkers uit. „Lin
der was de beste, Hughes was
er een die uitblonk door inzet
en CaStenmiller was een serieu
ze, zeer goede student aan wie
ik fijne herinneringen heb, aan
hem speciaal". Lof van een
man. die harde jaren heeft
moeten doormaken als coach en
thans met Sparta in de competi
tie bewijst welk een vakman bij
is en die verheugd lijkt het
masker wisselt nogal eens maar
zit zeker niet meer zo strak als
voorheen onbekommerd een
terugblik te kunnen geven Hij
wordt ipeer gewaardeerd dan
menigeen bereid is aan te ne
men. Zijn oude leerlingen ko
men na een wedstrijd tegen
Sparta meermalen vragen wat
ze nou eigenlijk niet goed heb
ben gedaan. Er zijn oefenmees-
ters die vragen of ze eens een
hele dag mogen kijken bij
Kessler. Dat mag ..want het
welzijn van de verenigingen is
me altijd ter harte gegaan, ook
dat van de trainers en hun ge
zinnen. Dat meen ik echt. Mijn
doel was altijd er oen .grote
familie van te maken en daar
door het totale niveau in Ne
derland omhoog te voeren."
Langdurig
De familie is er niet gekomen
althahs niet in de vorm waarin
Kessler die wenste te gieten.
Die instelling wijst weer op de
Nederlandse zijde van Kessler.
die geborgenheid en eendracht
als een groot goed beschouwt.
Daarom ziet hij ook geen be
zwaar in een langdurig dienst
verband. „Als je lang bij een
club' bent, kun je je ideeën
technisch, tactisch en zedelijk
waaronder moet worden ver
staan incasseringsvermogen, be
heersing e.d. op de spelers
overbrengen. Kijk naar Rijvers.
Hij drukt jaar na jaar zijn
stempel meer op het elftal. Hij
kiest bewust bepaalde spelers
wel en andere niet. Hij brengt
rust en daarop steunen de pres
taties van FC Twente. Zijn' con
tract is weer met drie jaar ver
lengd en dat vind ik verstandig.
In Europa gaan we steeds meer
naar die langdurige contracten
toe, let op mijn woorden. Laat
een coach rustig bouwen. De
ervaring, de kennis heeft hij cn
die moet hij overbrengen op
zijn ploeg. Dat vereist tijd.
Daarom zie ik er geen bezwaar in
meer jaren te blijven."
Zijn ideeën heeft Kessler fntlis-
Ik begrijp niet hoe sommige
jongeren kunnen zeggen dat ik
een zeer matig voetballer was.
Ze hebben me nooit zien spelen
maar ik kan wel zeggen dat ik
de primus inter pares van mijn
elftal was. Dat kan ik aantonen
met kranteknipsels. Ik heb die
overigens nooit bewaard, maar
mijn familie wel. In mijn actie
ve loopbaan heb ik altijd alle
lastige karweitjes moeten op
knappen. Ik heb gespeeld tegen
Noud van Melis, Piet Franssen.
Van Roessel. In een enkele
wedstrijd moest ik drie straf
schoppen nemen tegen Dré Sa
ris. Ze gingen er alle drie in.
Ik heb in het Feijenoordstadion
gespeeld in de tijd dat Hans v.
d. Hoek middenvoor stond en
legen HBS met het beroemde
drietal Kuneman-Langelaan-
Van der Vcgt. In het elftal van
dc Sporthocbschule in Keulen
zat ik met internationals uit
allerlei landen. Ik noem de
Zweed Ekner en de Joego-Slaaf
Stankovic.
Er is zelfs sprake van geweest
dat ik naar Italië zou gaan om
in Sampdoria te spelen. Trainer
Havlicek wilde me daar hebben.
Laat ik gerust zeggen dat dat
voetbalveld ..De Baandert" mijn
alles was. Ik heb de strepen
getrokken, meegeholpen de tri
bune te bouwen, ik heb alles in
de verenigingen meegemaakt.
Vandaar dat ik spelers ook goed
aanvoel. In onze afdeling, ik
speelde toen in Maurits. zaten,
ploegen als Feijenoord, PSV,
Bleyerheide, Juliana HDVS,
HBS. VVV, EVV met Frans Te-
bak, VVV met Jan Klaassens.
Een andere tegenstander was
Bart Carlier. Van Toon Martens,
de directeur van het Sportcen
trum, heb ik eens een fotoboek
gekregen uit die tijd. Daar
staan de elftallen in die toen
speelden. Ik sta op zo'n foto"
In een razendsnelle opsomming,
met stemverheffing die Kessler
als „een felle" zou kunnen ka
rakteriseren, wenst hij zifch te
ontdoen van de laatdunkendheid
waarmee zijn carrière als speler
te dikwijls is afgeschilderd.
Zijn eigen loopbaan, nog niet
eens zo gek lang gele
den, vormt mede de ondergrond
voor de achtendertigjarige
Kessler die bij en met Sparta
naar de top van het vaderlandse
voetbal reikt, hoewel hij dan
meteen weer de voorzichtigheid
jn acht neemt beter, het
optimisme tempert door con
stant te verklaren dat de com
petitie nog maar net op gang
Meenemertje
Voorzichtigheid, die hem ken
merkte als bondscoach en waar
voor hij de oorzaken heeft aan
gegeven. Voorzichtigheid die hij
per se niet meer wenst te hante
ren als zijn persoon in het ge-
ER ZIJN
NIET MEER
DAN
VEERTIEN,
VIJFTIEN
SPELERS VAN
ECHTE
KWALITEIT
Georg Kessler als coach van de K.N.V.B.
ding komt. Na een adempauze:
„In mijn tijd behoorde ik tot de
talentvolste spelers maar ik
kon nooit in welk vertegen
woordigend elftal ook worden
gekozen omdat ik Duitser was.
Dat ben ik trouwens nog". Het
is dan ook niet verwonderlijk
dat hij voorbeelden trekt uit
dat land. Over het Nederlands
elftal „In Duitsland is de keuze
veel groter en derhalve de con
currentie. Er zijn spelers die
een potentiële kracht voor het
Nederlands elftal zouden zijn
komen. Ik probeerde als bonds
coach ook die concurrentiestrijd
uit te breiden maar er zijn niet
meer dan veertien, vijftien spe
lers van echte kwaliteit. En als
die ook nog opgeknapt worden
met Europa Cupwedstrijden
Daaraan wordt in Nederland
veel zwaarder getild dan
Duitsland en Engeland. Europa
Cupwgdstrijden worden bij
neem Ajax. gebruikt om de be
groting sluitend te maken. El
ders is het een meenemertje
Daar is de vaderlandse competi
tie veel belangrijker. Als ii
Duitsland een club degradeert
zitten ze gelijk in financiële
moeilijkheden. Daar vinde
die Europa Cup heus nii
belangrijk Ook in Engeland
niet. De competitie is en blijft
numm,er een. Uil die wedstrij
den komen de gelden. Je betaal
in Duitsland vijfentwintig marl
voor een zitplaats. Daarenbovei
is de belasting veel lager; vij
tot tien procent. In tegenstelling
met de Nederlandse clübs zijn
de inkomsten dus hoger e
uitgaven lager. Een verschil
moet wel gemaakt worden
aanzien van de reiskosten, die
in Duitsland veel hoger zijn
Wat de salarissen betreft: Feije
noord. Sparta en Ajax zullen
gemiddeld beslist niet lager be
talen dan Duitse clubs. Ik
me trouwens eens bezig houden
met die inkomsten en uitga'
want ik ben bij Sparta i
Nietsnut
Georg Kessler, van bondscoach
tot clubtrainer. Van functie
waarin hij bloot stond aan veel
kritiek tot coach-manager die
zijn kennis, kunde en ervaring
met groot succes overbrengt op
zijn discipelen, met wie hij ee
van zijn stokpaardjes, de intei
menselijke verhoudingen, in vei
bluffpnd korte tijd heeft opgi
bouwd. Intermenselijke verhou
dingen, waaraan hij zo gehecht
is. „Dat was de schaduwzijde
van het vertrek als bondscoach,
het verminderen van het
itact
wie ik fijne relaties had Daar
om vond ik het zo bijzonder
jammer dat de heer Jack
Zanten me bij mijn vertrek als
bondscoach in een intervie
afschilderen als een nietsnut.
Hij was nota bene lid v;
technische commissie. Ik heb
toen een brief van het bondsbe-
stuur gekregen waarin e:
werden aangeboden. Ik kreeg
ook een prachtige ontslagbrief
waarin letterlijk staat dat ik het,
gezien de omstandigheden, bij
zonder goed heb gedaan
was een mooie maar moeilijke
tijd en ik zal er veel aan terug
-denken. Een fijne lijd.
Sparta is de enige club die in het fin
de siècle al topvoetbal speelde en thans
probeert de hegemonie van Ajax en
Feücnoord te doorbreken. Utile Dulci,
HFC, Hercules, Robur et Velocltas. Frisla,
HVV. HBS en vele andere oudgedienden,
huizen in lagere regionen of prefereerden
behoud van de amateurstatus. Sparta is
door alle voctbalevoluties heen deel
blijven uilmaken van Neêrlands hoogste
voetbaltop. MVV kan bogen op een on
afgebroken periode van 57 jaar in dc
voetbaltop. maar Sparta is zij het niet
onafgebroken momenteel aan het 75e
ien in de top bezig. Sparta werd in
eersteklasser en heelt behoudens dc
seizoenen 1901 02 en 1921- 22, toen resp.
in dc tweede cn overgangsklas werd
doorgebracht, altijd in de eerste klasse
later eredivisie gespeeld. In het
seizoen 1944 15 werd niet gespeeld zodat
Sparta aan zün 75e topseizoen bezig is.
Kasteel
Sparta werd op 1 april 1888 opgericht
ui een café aan het Stieltjesplein. Sparta
speelde in die begintijd op Crooswijk, bij
de Oranjeboom en op het Heuvelveld en
tegelijk met de promotie in 1893 werd
errein aan de Oude Binnenweg be
trokken. Niet voor lang en via hel
Schuttersveld streken de Spartanen in
1906 op de Prinsenlaan neer, waar Sparta
precies tien jaar speelde. In 1916 werd
het Kasteel op Spangen betrokken. Dit
dankte Sparta aan de gefortuneerde
Rotterdamse zakenman M. J. Overeijnder,
lid geworden in 1894 en gedurende 38
jaar voorzitter. Djink zij hem mogen de
Spartanen zich al 54 jaar „kasteelheren"
noemen. Overeijnder zorgde ervoor dat
Spangen onbezwaard eigendom van de
■endging werd.
Zilveren Bal
Aan zakelijke inslag heeft het Sparta
nooit ontbroken. AI in 1892 stuurde de
club rcclamelopers de stad in om
bekendheid te geven aan komende thuis
wedstrijden en het jaar daarop hief
Sparta als eerste club entree. Die Rotter
damse koopmansgeest kwam al heel sterk
tot uiting toen Sparta in 1901 door IIFC
uit de eerste klas werd gewipt. Prompt
kwam het trio Van Hassclt-Mcycr-Muslv
et een zilveren bal aandragen. Op die
anier lokte men de eersteklassers töch
tar de Maasstad.
Sparta heefl destijds ook een einde
gemaakt aam de Haagse voetbalopper-
macht. Hierin heeft vooral Bok de
Korver -een groot aandeel gehad. Het
Afgunst is Georg Kessler totaal
onbekend. Hij verheugt zich erover
als het Sparta goed gaat. hij toont
eenzelfde gulle blijdschap als het
andere ploegen voor de wind gaat.
Hij doelt dan speciaal op AJï.O.
..Ik vind het fijn voor het bestuur
en voor trainer Jezek. Er wordt
daar hard gewerktSpeciaal wil ik
een compliment maken aan Aad
Mansveld, 'n grandioze voetballer.
Wat Israel 's voor Feijenoord, is
Mansveld voor A.D.O. Hij heeft
alleen het nadeel dat de gevestigde
Israel voor hem staat Maar
nogmaals. Mansveld is een
grandioze voetballer"
duurde toch nog tot 1909 alvorens voor
de eerste eerste maal op de Prinsenlaan
de kampioensvlag kon worden gehesen,
op 2 mei. na een zege van 50 op HFC
In de strijd om het Landskampioenschap
won Sparta de beide wedstrijden tegen
het Bossche Wilhekmna, waardoor voor
de eerste maal de gouden pluk in Rotter
dam terecht kwam. In 1910 eindigde
Sparta op de tweede plaats, doch nadien
volgde een tijd van ongekende voetbal
hoogtij. Driemaal in successie (1911 tot
en met 1913) werd Sparta kampioen van
Nederland.
In 1916 werd Sparta in de strijd om de
landstitel laatste én vijf jaar later ver
dween de club zelfs naar de overgangs
klasse. Reeds het jaar daarop werd het
verloren terrein hei-wonnen. In 1925 ver
wierf Sparta op zeer onverwachte wijze
de Afdelingstitel omdat medepretendent
Feijenoord zich in loeiden met 31 dooi
ASC liet verrassen. Landskampioen werd
Sparta echter niet.
Europa Cup
Sparta is de bezettingsjaren redelijk
goed doorgekomen en bouwde al meteen
na de bevrijding een ploeg op die ge
ducht van zich deed spreken. Het zou
echter tot 1953 duren alvorens men op
Spangen na een zege van 10 op
Excelsior de kampioensvlag kon hijsen.
In de tandem Landman-Terlouw bezat de
Kasteelcluh een schier onneembaar bol
werk en Van Ede. Sonncveld. Van Male
en Benningshof bleken het werkwoord
doelpunten uitstekend te kunnen ver
voegen. De gouden plak ging in dat jaar
echter naar RCH. Drie jaar later plaatste
Sparta zich als eerste in de hoofdklasse A
maar Rapid JC veroverde de landstitel.
In 1959 voor het eerst na 46 jaar
werd Sparta weer kampioen van Neder
land, waarna dc historische Europa-Cup
wedstrijd tegen Glasgow Rangers met
Jan Villerius in de hoofdrol volgde.
Na Ajax. Feijenoord en PSV prijkt
Sparta op de vierde plaats van „leveran
ciers" van internationals. Met 31 „caps"
staat Bok de Korver bovenaan, gevolgd
door Terlouw 25, Eijkenbroek 18, Webe:
14, Steeman 13, Van Beveren 12, Bosse-
laar 10, De Groot 9, Ruffelse 8, Van dei-
Wolk 6, Formenoy en Landman 4. Klijn-
jan 3, Boomsma. Boerdam, Doesburg.
Van Ede, Jurgens, Laseroms, Van Nieu-
wenhuizen en Oosthoek 2 en Drok, Es-
huys. Pijs. De Vries en Van Zwieteren
éénmaal. In totaal 26 spelers die 178
maai werden gekozen.
Sparta mocht en mag er zijn.
