£cid<se(2oti/fcCMi£ Hugo Claus rekent af met zijn vaderlandse geschiedenis Stan Laurel en Oliver Hardy nu onverwoestbaar op de buis Jan Maaskant krijgt prijs Vrij vrouwe Renswoude RADIO VANAVOND De dief van Washington Verschoningsrecht is recht op verschoning'5 PIC-IN RADIO MORGEN „Leven en werke n van Leopold II" PAGINA 2 LEIDSE COURANT DONDERDAG 26 NOVEMBER 1970 Actie tegen volkstelling ÜELEMAAL binnen het raam van 11 actieve bewaking van de privacy is het, dat bepaalde bevolkingsgroepen nogal bezwaar maken tegen de manier ■waarop eind februari een algemene volks- en woningtelling gehouden wordt. Krachtens zijn aard heeft de doorsnee Nederlandse ourger iets tegen een super-administratie. Met de bewondering voor de mogelijkheden van het computersysteem is ook het wantrouwen gegroeid, want de gewone burger kan niet bevroeden in hoeverre hij van een super-administratie nog eens de dupe zou kunnen worden; in wereldoorlog no. 2 is menig Nederlandse burger zelfs de dupe geworden van het streven van onze administratie. Tenslotte is er ook nog een begrijpelijk verzet tegen alles wat door overheids maatregelen ertoe zou kunnen bijdragen dat de Nederlandse burger „een num mer" gaat worden in onze samenleving en het persoonlijke element in de ver houding tussen burger en samenleving nog meer op de achtergrond geraakt Nuttigheidsfactor WE aouden aan deze psychologische bezwaren er nog een kunnen toe voegen van meer praktische aard. Weegt bij alle gegevens die het Centraal Bu reau voor de Statistiek via de volks- en woningtelling hoopt binnen te krijgen en te verwerken de nuttigheidsfactor op onderdelen voldoende zwaar? Onze expansieve statistiek maakt wel eens de indruk dat het haar meer om het spel dan om de knikkers te doen is; terwijl dit als ludieke bezigheid te prijzen valt, moeten we bij overheids maatregelen toch van een ander principe blijven uitgaan. Maar op het gebied van de onderwijsstatistiek hebben de vragen lijsten van het C.B.S. meermalen dc scholenadministralies dagen werk be zorgd zonder aanwijsbaar nut en een enkele maal zelfs met de ruiterlijke be kentenis (achteraf) dat men met de binnengegaarde gegevens geen raad wist en de evaluatie dus maar zou stopzetten. Los dus nog van de vraag of de anonimiteit van de burger bij de ko mende statistische operatie voldoende gewaarborgd is, vragen we ons af, of alles wat straks gevraagd gaat worden, relevant Is. De directeur-generaal van de statistiek heeft op een persconferentie toegezegd, dat hij de kwestie van de gegarandeerde anonimiteit nog eens zal gaan onderzoeken. Wellicht heeft het zin, dat hij dan bij dit onderzoek ook de kwestie van het nut nog eens betrekt, om dit dan te kunnen afwegen tegen be paalde risico's. Spoken "TEN blijvende hetze van personen, die ten onrechte spoken zien. maar die spoken dan ook nodig hebben om „ln de markt" te blijven, zal hiermee niet be- eindigd kunnen worden. Maar op meet serieuze klachten zal serieus moeten worden ingegaan. Te meer nu achteraf blijkt, dat de volksvertegenwoordiging een ietsje te vlot langs bepaalde kanten van de volks- tellingswet is heengewandeld NEDERLAND I 18.45 uur: De Woefs en de Lamaars 18.55 uur: Journaal TROS: 19.04 uur: Hoelabaloe 19.25 uur: Met de camera op jacht 20.00 uur: Journaal 20.20 uur: De dief van Washington 21.10 uur: Woodhousefestival NEDERLAND I NOS 10.45 uur: Schooltelevisie •18.45 uur: De Woefs en de Lamaars •18.55 uur: Journaal Ev. Omroep 19.04 uur: Middelharnis zingt •20.00 uur: Journaal NCRV 20.20 uur: Hier en nu •20.45 uur: Moet je horen, show 21.50 uur: De dief van Washington 22.85 uur: Journaal TELEAC: 22.40 uur: Dammen voor beginners NEDERLAND II NOS: 18.45 uur: De Woefs en de Lamaars 18.55 uur: Journaal 10.04 uur: Den Haag vandaag •21.35 uur: Vakantie in de wi< 22.20 uur: Farce majeure 22.45 uur: •22.50 uur: Journaal TELEAC 22.55 uur: Vergadertechniek NEDERLAND II NOS •18.45 uur: De Woefs en de 19.09 uur: Van gewest tot gewest 18.49 uur: Toeristische tips 20.00 uur: Journaal VPRO: 20.20 uur: Winter pik-in IKOR: 22.20 uur: Ik zal handhaven 22.50 uur: Journaal TELEAC: 22.55 uur: Onze idndbovw 39.04 uur: Ter risia, pari. overzicht VARA •19.30 uur: Charlie Brown, tekenfilm •20.00 uur: Journaal •20.20 uur: Mannix, 81 10 uur: De ombudsman •21.85 uur: Kort en klein, show 88.15 uur: Een klein uur •22.55 uur: Journaal DEN HAAG (A.N.P.) De prijs van de VrlJvrouwe van Renswoude voor 1870, groot tienduizend golden, is toegekend aan de 31-jarige beeldhouwer Jan Maas kant uit Leiden. De prüs, groter dan de staatsprijs voor de beeldende kunsten in ons land, zal op 18 december door deze fundatie In haar gebouw in Den Haag worden uitgereikt. De prijs is toegekend op voordracht van prof. dr. Hammadher, de beeldhouwer J. Balflou en de conservator van de aJ- defHmg moderne kunst van het Haagse Gemeentemuseum, dra. J. Locher. De fundatie werd opgericht bij tes tament van de in 1754 overleden Maria barones Van Rheede-Duijst van Voor hout, vrij vrouwe van Renswoude en Emmifehuizen, die onder meer bepaalde dat haar vermogen nou worden gebruikt om „enige van de verstandigste, schran derste en bekwaamste jongens, niet Jonger als 15 jaren, aan te zetten in onder meer beeldhouwen of beeldsnijden". De Laureaat werd in 1939 in Woluwe St.-Pleter in Beligdë geboren, waar zijn vader gereformeerd predikant was. Sedert 1947 woont Jan Maaskant in Leiden, waar hij vier jaar medicijnen studeerde voor hij in 1961 met beeld houwen begon. Hierbij kreeg hij aan wijzingen van J. van Kralingen. Na geaissisteerd te hebben op het atelier van de Amsterdammer A. Schalier, volgde Maaskant collega's kunstgeschiedenis en Heath en Menuhin treden samen op EENDEN, (AFP) De Britse premier Edward Heath en de bekende violist Yehudi Menuhin komen samen voor op een aanplakbiljet voor een concert, dat zonag a s. wordt gegeven in Chequers, het buitenverblijf van de Briste eerste minister. Heath, wiens liefhebberij o.a. het be spelen van de piano is, zal met Menuhin optreden voor een gehoor van honderd leerlingen van Menuhins conservato- een lascursus in Leiden. Verder werkte •en jaar op Accademia di Beli,Arti in Rome, waar zijn echtgenote met een beurs archeologie studeerde. Sinds 1966 doceert Jan Maaskant aan de onderafdeling vormstudie van de bouwkundeafdeling van de technische hogeschool in Delft. Dit jaar was er een eenmansexposïtie van zijn werk in de Lakenhal in Leiden en nam hij deel aan de groepstentoonstelling „Contrasten" in het Gemeentemuseum in Den Haag. Hermitage wint proces om Rembrandt NICE (AFP) Het museum Hermitage in Leningrad heeft woensdag een proces gewonnen om de eigendom van een por tret van „Man met tulband", dat aan Rembrandt wordt toegeschreven. Het schilderij was in 1939 door de toen malige eigenaresse, mevrouw Kaulbars. de inmiddels overleden weduwe van een Russische generaal, gegeven aan de in Nice wonende familie Jourdan-Gassin. De enige erfgename van mevrouw Kaul bars gaf het protret ten geschenke aan het museum van Leningrad. Een recht bank in Nice heeft nu uitgemaakt dat deze schenking rechtsgeldig was en dat de familie Jourdan-Gassin hef schilderij slechts in bruikleen had. Het portret moet dus naar de Hermitage. Vanavond zijn ze er weer het blijkbaar onverwoestbaar komisch duo Stan Laurel en Oliver Hardy. Zij zijn door de VPRO sinds enkele weken, evenals bij onze oosterburen, op de beeldbuis teruggebracht. Stan en Oliver, die in de tijd dat de cinematografie nog in de kinderschoenen stond, volle en vrolijke bioscooptheaters trokken, blijken ook nu nog in staat te zijn om een schaterlach in vele Nederlandse huiskamers te doen opgalmen. Elke donderdag brengt de VPRO de „two-reelers" (uit twee delen bestaande filmpjes) op het scherm. Voor de twee koningen van de lach betekent dat voorlopig een vast plaatsje op de beeldbuis, want de VPRO is erin geslaagd bij een verhuurmaatschappij de televisierechten te verwerven voor maar liefst negenendertig van de eenenveertig „two-reelers" die Stan Laurel en Oliver Hardy hebben gemaakt in de periode van de geluidsfilm. De resterende twee filmpjes zijn helaas in de loop van de jaren door vernietiging verloren gegaan. De toch al zo weinig bekeken VPRO heeft door de Laurel en Hardyfilms een grote kijkdichtheid weten te scoren, hetgeen ook het geval was met de „Piknik"-programma's waarin eveneens filmpjes („Betty Boop" en de „Heroes of flame") uit de oude doos vertoond werden. Waarom brengt nu uitgerekend een zuil als de VPRO oude filmpjes op hot scherm? Jan Blokker, filmdeskundige van deze zuil, zegt erover: „We hebben gekozen voor Laurel en Hardy omdat wij merkten dat er behoefte was aan een luchtige en aangename serie waarbij de mensen eens heerlijk kunnen lachen om naïef gooi- cn smijtwerk. Ik geloof dat we daarmee een goede keus hebben gedaan, te meer daar onze programma's slechts door een bepaalde groep mensen bekeken worden. Overigens is dit geen na-aperij van hetgeen Duitsland op het scherm brengt, want ik wist tot voor kort nog niet eens dat men daar reeds geruime tijd bezig is met het uitzenden van Laurel en Hardyfilms en nog langer met de serie van Watt en Half-Watt. oftewel Pat en Patachon". Betekent dit dat de VPRO sentimenteel wordt en gaat vastklampen aan die goede oude tijd? Jan Blokker: „Beslist niet. We zijn al jaren op zoek naar iets j luchtigs. Ik heb de Laurel-Hardyserie genomen omdat we er de t.v.-rechten 0 van konden krijgen. Wees maar niet j r bang, dat ik ooit een hoofdfilm van 2 dit tweetal zal draaien. Voor die luttele r keren, dat we dat kunnen doen, neem i 2 ik liever een moderne eigentijdse i speelfilm. Een produktie die nog niet in de Nederlandse bioscopen heeft 1 gedraaid. Wat betreft de serie van I Oliver en Hardv hebben we al veel 1 brieven gekregen van mensen die j vragen waarom we de filmpjes niet om j zeven uur uitzenden, zodat de jeugd ook nog kan genieten van de capriolen van de twee komieken. Daar zijn echter twee redenen voor. Ten eerste hebben v/ij tussen zeven en acht uur een vast programmatype ontwikkeld, dat een heel uur in beslag neemt en ten tweede zijn we wel gedwongen om de filmpjes na het journaal uit te zenden, omdat we ze anders niet wekelijks kunnen vertonen. Dit omdat we maar één keer in de twee weken zendtijd ln de vooravond hebben". Aldus Jan Blokker. ILVERSUM II en Sporl.^MJ 'r°k 19.45 epo)iY 11 NEDERLANDS (ADVERTENTIE) Vervalsingen op kunstveilingen gelaakt door deskundigen HILVERSUM (ANP) In het AVRO- programma „Trefpunt" is een aantal deskundigen op kunstgebied fel van leer getrokken tegen het in Nederland geldende veillngstelsei in het alge- mende verkoop van vervalste schilde- mende verkoop van vervalste schilder- rijen op sommige kunstveilingen In het bijzonder. De kunstenaar Pieter Wiegersma uit Deurne zei, dat het publiek vaak rond uit wordt bedrogen. Hij daagde vei lingdirecteur Walstein uit om op zijn kosten door tien internationaal beken de experts een onderzoek te laten instellen naar de schilderijen, die on langs op kasteel Hoensbroek als zijnde van o.m. Jacob Maris, Gabriël Metus, Isaac, Israëls, Albreoht Dürer, Frans Hals en Pieter Brueghel zijn geveild. Volgens de heer Wiegersma betrof het hier stuk voor stuk vervalsingen. De heer Walstein verklaarde, dat een aquarel van Maris, die later een re- produktie bleek te zijn, van de koper werd teruggenomen. Op een volgende veiling werd de aquarel echter toch weer als een echte Maris te koop aangeboden. De heer Walstein weet dit aan een onbenullige vergissing van zijn personeel. De Amsterdamse advocaat mr. Willem Russell sprak in „Trefpunt" van een verzieking van het veilingwezen in Nederland. De heer H. S. Nienhuis, directeur van het internationaal gere nommeerde veilinghuis Mak van Waay in Amsterdam, noemde de waarde van een veilingvergunning ni hil. Er werd een teveel aan onwetend heid en ondeskundigheid bij de vei linghouders geconstateerd. Langs de lijn op Hilversum III (Van onze omroepcorrespondent) HILVERSUM Als gevolg van de herindeling van de zendtijd op Hilver sum III zal het wekelijkse sportpro gramma „Langs de Lijn" van de NOS-radio met ingang van zondag a.a. in een aaneengesloten geheel via Hil versum III worden uitgezonden en wel van 14.02 tot 18.00 uur. Voorheen bestond „Langs de Lijn" uit twee de- Vaste programmapunten in de opzet van „Langs de Lijn" zijn: van i 14.02-14.30 uur overzichten van de za- j terdagavond gespeelde wedstrijden in de volleybal-, de basketbal- en de ijs— hockeycompetitie; om 16.30 uur uitsla gen betaald voetbal en toto-uitslagen; om 16.45 uur uitslagen amateurvoetbal en om 17.30 uitslagen paardenkoersen. Tussen 17.30 en 18.00 uur volgen korte samenvattingen van de wedstrijden in het amateurvoetbal, karakteristieken van de wedstrijden in de erde-divisie, zomede een overzicht van de korfbal en de zaalhandbalcompetitie. Evenals de vorige keer zal ook vanavond een aflevering van DE DIEF VAN WASHINGTON, ditmaal met als on dertitel „De Ruil", in twee delen op het scherm gebracht worden. Ook nu weer is de TROS van mening, dat deze twee bij elkaar horende delen op één avond vertoond moeten worden, om niet een groot deel van de span ning verloren te laten gaan. In de eerste aflevering laat Alexander Mundy zich arresteren door Kolonel Heinrich, Hoofd van de Oostduitse veiligheidsdienst, om een ruil mogelijk te maken met Hans Schiller, waarvan verondersteld wordt dat hij een com munistische spion is, die door de Ame rikanen wordt vastgehouden. In wer kelijkheid r hij het Hoofd van de Amerkaanse spionnenorganisatie in Oost-Duitsland. In het tweede deel beschuldigt Kolonel Heinrich een Rus sische generaal van spionage voor de Verenigde Staten en wil tegelijkertijd een Amerikaanse agent, Noah Bain, laten arresteren, die echter nog net op tijd wordt gewaarschuwd door Alexander Mundy. TROS Ned. II 20.20 UUR. De Nederlandse cineaste en Dolle Mi na Nouschka van Brakel interviewde in het keizerlijk paleis te Teheran de Perzische keizerin over de emancipa tie van de vrouw in Perzië en de rol van de keizer en keizerin daarin. Men kan dit zien in het nieuwe winterpro- gramma Pic-in van de VPRO. Voorts ziet men de volgende optredens: Mat thews Southern Comfort: Ian Mat thews maakte ooit deel uit van de popgroep „Fairport Convention". Zijn eigen popgroep die een zachtaardige „folk-rock" produceert, begint met de dag meer bekendheid te krijgen en het door hen opgenomen nummer „Woodstock" staat op het moment r 1 op de Engelse hitparade. Roger Spear heeft na het uiteenvallen van „The Bonzo Dog Band" (deze zomer), een nieuwe groep geformeerd waarin hijzelf het enige menselijk element vertegenwoordigt. De groep „Roger Spear and His Kinetic Ward robe" genaamd, bestaat namelijk buiten Roger, uit door hem zelf ge- j maakte robots. Larry Johnson is (ongeveer 30 jaar oud) een van de weinige jonge Ameri- I kaanse negers, die nog een zuivere „country-blues" speelt. Op het label J „Bleu Horizon" is ook in Nederland een elpee van hem uitgebracht. Aan het begin van PIC-in zal het resultaat bekend worden gemaakt van de bliksemactie, die de VPRO vorige week, in aansluiting op de documen taire „twee-en-een-half miljoen vruchtbare vrouwen" ten behoeve van de STIMEZO hield. Zuid-Holland wint Wet-strijd (Van onze omroepcorrespondent) HILVERSUM Uit een steekproef onder de Nederlandse bevolking, welke" werd gehouden voor het NOS-televisie- programma „Wet-strijd". dat gister avond werd uitgezonden, blijkt, dat 69 pet. van de bevolking vindt dat de studiebeurzen voor stakende studenten moeten worden Ingetrokken. Ook vond 36 pet. van de ondervraagden het juist dat de grond ln Nederland geheel in handen van de gemeenschap komt. Bovengenoemde antwoorden werden gegeven op de twee opinievragen, die in elke aflevering van „Wet-strijd" wor den gesteld, zowel aan de twee deelne mende panels (ditmaal leerlingen van de bestuurschool Noord-Holland tegen leerlingen van de bestuurschool Zuid- Holland) als aan een representatieve steekproef uit het hele volk. De andere vragen sloegen op kennis van recht en wet. Zo werd de stelling „verschoningsrecht is het recht van een gevangene op regelmatige verschoning" door 45 pet. van de ondervraagden juist genoemd, hetgeen fout is. Liefst 66 pet. gaf het juiste antwoord op de stelling: „Een vrouw steelt van haar man, zij is strafbaar". Het juiste antwoord is „fout". Circa 85 pet. van de ondervraag den wist, dat het niet is toegestaan een bromfiets te parkeren aan de uiterste rechterzijde van de rijbaan tegen het trottoir. En 26 pet. gaf hel juiste ant woord (goed) op de stellirrg: „Op een advertentie koopt u van een particulier een gebruikte auto. De auto blijkt een paar maanden tevoren te zijn gestolen en de bestolene vraagt de auto terug. Als u weigert kan de rechter de terug gave van de auto bevelen." De laatste vraag betreffende kennis van de wet luidde: „Iemand heeft een showprogramma van.de t.v. overgeno men op een videorecorder. Hij speelt dit af op een intiem bruiloftsfeest. Hij is hiervoor auteursrechten verschuldigd. Deze stelling is fout, een antwoord dat door 48 pet. van de ondervraagden werd gegeven. De „Wet-strijd" werd een met een punt verschil (3635) gewonnen door de leerlingen van de bestuurschool Zuid-Holland. (23.00 Nieuws). iedelingen t.l naai j. 14.05 licht gevar w'. Vrijdag: si IE"" HILVERSUM I Ochtendgymnas- letlek. (16.00 Niet 324 m NEDERLANDS sricht, dagklapper en beurs- Tafelmuziek. 14.00 Nieuws. o. (15.00 Nieuws). 15.25 Gram- tursberlchten. 16.09 17.55 Weegschaal. Nu hü zijn geboorteland verlaten heeft en zich in Amsterdam heeft gevestigd, heeft Hugo Claus in een toneelstuk afgerekend met een van de moeilijk verteerbare pagina's uit het Belgische geschiedenisboekje, waarbij en passant wat voltreffers worden gelost op Kerk, vaderland en andere gezagsgetrouw goed. Middelpunt van Claus' satire is Leopold II, de Belgische vorst die leefde van 1835 tol 1909, de man die door zeer ingewikkelde manipulaties de Kongo eerst als persoonlijk eigendom kon beschouwen en het later toespeelde aan de Belgische staat. Het vervolg van de geschiedenis heeft n de afgelopen jaren meer dan uitputtend in de dagbladen kunnen lezen. van Rome verschijnt ten tonele als een soort Humpy Dumpy. Ik noem maar wat. Ook van taal is het stuk zeer rijk. Een reeks van scenes en dialogen is op rijm, in vers geschreven. Er zijn vele citaten, verwijzingen naar andere toneelstukken In het begin heb je het gevoel dat het allemaal wel erg gezocht is, maar gaan deweg wordt het beeld duidelijker, dat Claus voor ogen gestaan moet hebben- Barokke collage bij Ned. Comedie VPRO Ned.II 20.20 t Picassoten toonstelling in Barcelona BARCELONA. (AP) Een tentoon stelling van 900 werken van Pablo Pi casso, die door familieleden van de kunstenaar aan Barcelona zijn geschon ken, zal op 18 december worden ge- De tentoonstelling omvat 223 olieverf schilderijen, 681 tekeningen, aquarellen en enkele albums met nog meer tekenin gen. Picasso maakte de meeste van deze werken tussen 1890 en 1904. Dat stuk van Claus, met de weidse titel ,,Het leven en de werken van Koning Leopold II", is door de Nederlandse Comedie op het repertoire gezet- Met enige reserve ga je dan ook naar de voorstelling kijken: was het niet beter geweest als Claus zijn messen had gesle pen en het kadaver had opengesneden in het land van herkomst? Moet deze typisch Belgische aangelegenheid zo nodig door een Nederlandse groep wor den bekritiseerd? Het tweede deel van het stuk geeft een antwoord op die vraag wat Claus doet is méér dan een particu liere of zelfs maar een binnenlandse Bel gische frustratie ontleden. Zijn stuk gaat (behalve over de Congo en Leopold II) over belangrijke en actuele vragen om trent macht, machtsmisbruik, machtheb bers en hun bedriegerij. Cartoonsfeer Claus' satire is een barokke collage I van cabaretscenes, theatrale effecten, liedjes, dansjes. De striptekenaar Hugo Ké heeft het terecht helemaal getrokken in de sfeer van de cartoon, bij het maken 1 van decors en kostuums. Claus laat de vier grote mogendheden het tonael op komen. waarbij Amerika wordt vertegen woordigd door Donald Duck- De paus 1 De hoofdrol is een soort kluchtfiguur, een clowneske karikatuur, in allerlei bizarre situaties getekend. Een party voor een groot komisch acteur. Hugo Claus heeft het stuk zelf geregisseerd en in de loop van de avond wordt zichtbaar wat hij gewild heeft, vooral in de by- rollen- Leopold II werd gespeeld door Jéróme Reehuis, en dat resulteerde ln een duideiyk tekort. De nodige spanning en vooral ook de komische kracht die do rol moet hebben, kwamen niet voldoende tot ontplooiing. Misschien daarom dat do voorstelling vaak heel ongenuanceerd leek te zyn. Beklemmend Er waren wat gekke bijrollen, die dóen- Claus in de stijl gebracht waren, die hij door de keuze van de hoofdrolspeler ver plicht was te volgen: het cartoon, de poppekast- Dat wei*kte in de tweede helft Inderdaad beklemmend. Hans Boswinkel, j Cor van Rijn, Mimi Kok, Rudolf Lucieer j en enkele anderen zorgden voor die sfeer. Nadat „Het leven en werken ven j Leopold II" in het weekeinde in Amster- j dam in première was gegaan, werd het gisteravond voor het eerst vertoond in Den Haag, voor een goed gevulde j Koninklijke Schouwburg. Het was wer- kelijk ongewoon toneel wat er te zien was en dat is momenteel in het theater, waar zoveel ongewoons alweer heel gewoon is geworden, toch opmerkelijk. (3IZN3LR3AaV) voor exclusieve porties in privé sfeer Pierre Vladimiroff overleden NEW YORK, (AP) Pierre Vladimi roff, de Russische balletmeester, die in het westen de partner van Anna Pavlova werd en die tientallen Amerikaanse dan sers heeft opgeleid, is woensdag in de ouderdom van 77 jaar in het Roosevelt- ziekenhuis te New York aan de gevolgen van een hartaanval overleden. .Vladimiroff, die in Sint Petersburg (nu Leningrad) het levenslicht aanschouwde, verliet zijn land na de revolutie voor goed en danste drie jaar met de ballet groep van Anna Pavlova. Na haar dood in 1931 beperkte hij xich tot het geven

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1970 | | pagina 2