GRAD-SIENTJE
de laatste natuurmens
van de Peel
„RECHT VOOR
DE BOEG
UIT BEN IK"
Vrijdagavond
inzameling
Oost-Pakistan
LOCH MORAR MOET
VOL MET
MONSTERS ZITTEN
Veilige geiser
sluit gevaar
kolendamp
vergiftiging uit
Aanslagen op
Aeroflot en
Intourist
Vakanties in
Nederland en
Duitsland beter
afgestemd
WOENSDAG 25 NOVEMBER 1970
LEIDSE COURANT
DEURNE Een bouwval waaraan werkelijk niets schilder
achtigs te ontdekken valt, verschaft hem onderdak. Vijftien,
vijfentwintig hondjes huizen er eveneens. Groot en klein, maar
allemaal buitengewoon brutaal. Hijzelf, klein en tenger over
blijfsel uit de tijd van streekromans,, staat er wat verloren bij.
De broek van ribbelstof zit met touw om het middel vast
gesnoerd. Kapotte klompen ontbreken niet, net zo min als de
volmaakte wanorde in de werkplaats annex huiskamer. Er
staan stoelen, fornuizen, machinerieën, kisten en kasten overal..
Een bende vette bromvliegen verzorgt een eindeloos concert.
Dat alles: de leefwereld van een unieke zonderling. Gerrit
Kivits luidt officieel de naam, maar niemand kent hem zo.
„Grad-Sientje zeggen ze meestal hier. Da's zoveul als Gerrit,
a moeder Sientje."
dreven
Brabant, ergens op de grens van Lim
burg. Alles is oud hier, vervallen en
vervuild. Maar geen spoor van onte
vredenheid, integendeel. „Dit huiske
zou ik voor de schoonste bungalow
niet willen ruilen. Twee gulden veer
tig huur betaal ik nu per week. En
nog elektrisch ook. Het is de eerste
keer van mijn leven. We hebben vroe
ger op de Halve Maan gewoond, aan
gene kant van het spoor. Toen zaten
we ook wel in een rossenhut. Heel
plezierig; vader en moeder hebben er
altijd goede aard gehad. Wij ook trou
wens. Nog later zijn we uit die plag
genhut gegaan. In de spoorgraaf heb
ben we daarna een tijd gezeten. Met
een dek over ons heen. Dit hier bgvalt
me best. De ouwelui hebben het nooit
zo getroffen. Ja waarachtig, en nog
nooit hebben we zoveel in de belang
stelling gèstaan als net nu. Ze kennen
me overal. Tot. vijfkilometer in de
omtrek wel. Ik ben er wel aan
gewend geraakt hoor. Als het mooi
weer is 's zondags komen ze hier naar
binnen loeren. Maar ze brengen me
loeh niet boven mijn paardje. Recht
voor de boeg uit ben ik. Tegen ieder
een moet ge kunnen praten, zo ge
wilt. Flemen of flikflooien lijkt me
niet. Ik verschoon geen man. zo ben
ik altijd door het leven gegaan. Je
maakt er kwaaj vrienden mee. en rijk
wor je er ook niet van. Maar daar
geef ik niks om. Met geld heb je ook
niet alles. Tegen wit kan ik nou
eenmaal geen zwart zeggen. Zo zit
hier zijn het gewoon
Een kwaje
school toe ging. Een uur lopen van
huis uit. De fraters moesten ons bege
leiden onderweg. Anders had je best
kans dat het tot vechten kwam. Zal ik
oe eens krek vertellen
weg kon? In de derde klas
votten in de Peel
Polderjongens
„Tot aan de eerste
het
los arbeider. We zijn wel naar fabrie
ken gegaan, maar dat was meer voor
de wintertijd. Zo gauw de leeuwerik
begon te komen, dan trokken we weer
naar buiten. Omdat het hier slap
werd ben ik later weggegaan. De
grootste lonen liep ik na. eerlijk
eerlijk. Op de mijn ben ik bijvoor-
In zijn armzalige stulp kitst Grad-
Sientje een tabaksrest op de cemen
ten vloer als om er zijn woorden
kracht mee bij te zetten. De bereid
heid krasse dingen te zeggen, demon
streert hij aanhoudend haast „Die
van de Kivit stonden nooit erg hoog
aangschreven vroeger. Als ze van
school kwamen moesten de kerels
vroeger gelijk naar de Peel. Maar het
vrouwvolk mocht niks tegen de armoe
doen. Toen iemand het heeft doorgezet
dat ook meisjes bij de Philips konden
gaan werken is daar verschrikkelijk
scherp over gedaan vanaf de preek
stoel. De Kerk heeft naar mijn idee
de ontwikkeling van de mens altijd
tegengehouden. Kijk maar naar
Spanje en Portugal. Nog zoiets geks:
katholiek en protestant, dat kwam
vroeger niet door een deur binnen. Ik
heb het altijd onzin gevonden
bij dc Maaskanalisatie in
Belfeld en Boxmeer. Je sliep dan met
de polderjongens in een keet. Ik pakte
Ze hebben ons er nog nooit ergens
uitgewerkt Ons vader vooral. Een
goeie werker. Maar ik kan de schop
ook nog heel goed hanteren hoor. Het
komt door mijn vee. Mijn broers
Driek, Sjef en Puntje zeggen 't ook.
net als mijn zuster Ciska. Die dieren
houden je in beweging. Zien zeer
niet goed uit, mijn hondjes? Zeven
broden per week geef ik ze wel.
Achter heb ik nog twee sikkies. Een
tje heet er Mieme. Mijn honden kan ik
r geven. Weet niet
Nou roep ik zomaar.
Woestenij
hoeveel 't er
Dan komen ze
Laatst lag ik
dat. De
van me. Die praten
hapert. Ik ga ook ieder jaar met
AOW'ers uit het dorp op stap. Ja
Gradje Kivits is met zijn 77 jaar een
der oudste peelkluizenaars, volkomen
vertrouwd met het vroegere veenge
bied. „Voor eigen gebruik steek ik nog
weleehs. Maar de klot zint me niet
erg de laatste tijd. YeeJ zit -onder;
water bij al- dat natte weer. Vroeger
ging het beter. Toen was Reuroe „wel,;
de rijkste gemeente van Nederland
door die turf. Maar ze hadden er
meer uit kunnen halen. Het is gelijk
verknoeid. De natuur heeft veel gele-
jen. Ik betreur die jongelui van nu.
Dan hadden wij nu toch een heel
andere wildernis. Eenden, vogelkes
ie zag ze overal. Wel honderdduuzend.
Hele woestenijen hier. We waren er
mee opgegroeid. Als ge graag ging
vissen, dan deed ge dat Het is gelijk
veranderd allemaal Ik geleuf dat ik
nog wel weet dat Deurne 6000 inwo
ners had. Toen was het dorp nog niet
"i eigens wel.
het ziekenhuis. Op de
scooter hadden ze me aangerijd. Kop
kapot, klomp kapot. Tegen de dokter
heb ik gezegd dat ik niet lang blijven
kon vanwege mijn vee. Ze hebben er
kremkes in gezet en na drie dagen
was ik weer thuis. Op 't dorp zeiden
ze al dat ik bediend was. Kom nou".
DEN HAAG (ANP) Het comité
Nationale Actie Oost-Pakistan. heeft be-
I sloten vrijdagavond een inzamelingsactie
te houden. Die avond van zes tot negen
I uur zullen kerkgebouwen en gemeente
huizen zijn geopend om de bevolking in
de gelegenheid te stellen giften te komen
brengen.
De katholieke en protestantse kerk
organisaties vragen de plaatselijke kerk
klokken te laten luiden. De minister van
Binnenlandse Zaken heeft vandaag een
beroep gedaan op de gemeentebesturen
de gemeentehuizen open te stellen. Het
nationale comité heeft aan t v. en radio
organisaties gevraagd de actie te helpen
aankondigen en begeleiden.
(ADVERTENTIE)
Voor de veiligheid
Een glas melk onderweg J
maakt u minder moe, 1
laat u sneller reageren
en scherper zien.
Help ook anderen daaraan
te denken. Plak het
Rijdt veilig met melk-
embleem op uw achterruit. j
U krijgt het gratis als
u een brief (kaart) je
stuurt aan NZB, postbus
4530, Rijswijk (ZH)
Rijdt veilig met melk
een hele rijkdom. Vroeger hebben we
toch verrekkes veel armoei geleden.
hard moest er gewerkt worden. Nu
zijn ze nooit meer tevreden. Die rot
zooi begrijp ik niet he. Dat ze het
allemaal zo gauw vergeten kunnen.
De moderne tijd? Ze
Hele rijkdom
het i
i tegenwoor-
Ze
veestapel, heeft
voor 16 (kadu-
en z'n kostbaar-
gekochte
r wel bii als t
het niek gek vinden zo'r
in hun midden? Neeje,
pen klopte het niet erg. ik spreek
ervoor. Vechten en bierdrinken kon je
iedere dag. Een gemengd volkje hè.
Als dat onder mekaar kwam. gingen
ze meteen op de vuist. Altijd grote
fs op de fabrieken ver
microscoop, een knots
kijker en de boekenserie „Wereld dei-
wetenschap" waarvan hij nu al der
tien afleveringen bezit zonder er ook
maar één gelezen te hebben.
„Mijn eerste motor kocht ik vijftig
jaar terug voor drie gulden. Nu heb
ik een hele werkplaats vol. Er is
ga. Ook als ik beuren moet neem ik
die mee. De twintigste van elke
honderd gulden en twee cent iedere
keer. En dan beur ik nog van de
bouwvakkers. Nie eens 'n tientje per
maand, maar alla. Alles bijeen toch
de tijd hef bij zijn drukke
werkzaamheden toelaat, schildert
Grad-Sientje dan nog wat. 's Avonds
kijkt hij steevast naar tv. „Tot de
laatste berichten luister ik alles af. De
politiek die hou ik bij, wat dacht je
nou. Als j
Geen fleske
De wonderlijke vrijgezel daar aan de
rand van de Peel zwijgt voor het
eerst sinds lange tijd. Is hij werkelijk
gelukkig met zijn primitief bestaan"
„Ik zou niet anders willen. Trouwen?
Niks voor mij. Nooit tijd voor gehad.
Al mijn vrienden deden het pas toen
hun moeder stierf. De mijne was
twintig jaar geleden pas aan de beurt.
onderkomt, heeft de dokter eens voor
speld. Daar lach ik om. De oude Wie-
ger uit dat boek van Coolen, die dok
terde over ons. Ik neem nooit de
moeite haast om te koken. Van huis
uit zijn we niet verwend. Wat moeder
veriig maakte, was ook maar rauwe
pot. Niks vervelend altijd brood te
te dik aan. Waarachtig, ik ben nog
weinig of nooit ziek geweest. Van de
dokter hebben we nooit iets gehad.
Nog geen fleske van een gram. Eij de
zusters kon ik wel gaan eten, maar
daar geef ik totaal niks om. Dan moet
ik op tijd thuis zijn en dat is niks
gedaan. Als ik wegdoe, wil ik zelf
uitmaken wanneer ik terugkom".
Grad-Sientie lacht, een volle lach.
Twee kinderlijke ogen en een par
mantige snor doen mee. „Ik blijf maar
liever eigen baas" klinkt het simpel
weg. Dan sloft hij in de richting van
'Concurrentie knaagt aan Nessie
vier bakken koffie leeg. „Neeje, bang
voor baksielen ben ik niet". Gelukkig
maar, want het kopie is wel heel erg
smerig. WIM AERTS.
Geleerden
vinden
sporen
kon zijn. Voor het overige geven de
geleerden echter toe. dat zij nog geen
tastbare vooruitgang geboekt hebben
dat
^respondent R. Simons)
LONDEN. „Nessie", het goede
oude monster van Loch Ness, zit
in de nesten. Alsof één concur
rent in het naburige Loch Morar
nog niet genoeg was, werd giste
ren door een groep geleerden
gesuggereerd dat bedoeld meer
wel eens boordevol monsters zou
kunnen zitten.
Es is een tijd geweest, dat Nessie de
alleen-heerseres van de wereld dei-
monsters was. In de komkommertijd
hadden de journalisten geen betere
vriendin. Als Nessie het hoofd opstak.
nodig zullen zijn om te bewijzen, dat
Loch Morar werkelijk door monsters
Voor Nessie van Loch Ness is het in
ieder geval een trieste affaire. Zij die
vroeger het gevierde enige monster
als een van de vele beschouwd te wor
den. Voor deze degradatie zijn allicht
degenen verantwoordelijk, die van
Schotland het land van de monsters
willen maken, alleen maar om meer
toeristen aan te lokken. In Londen
wordt gevreesd, dat Nessie dezè ver
nederende exploitatie nooit te boven
zal komen.
ADVERTENTIE
NEW YORK
,ik betreur die jongelui van nu, dan hadden wij toch een heel andere wildernis
daan in de Newyorkse I
Aeroflot en de Intourist, respectievelijk
de officiële luchtvaartmaatschappij en
de toeristenorganisatie van de Sovjet-
Unie. aldus maakt de politie bekend. Op
het moment van de explosies was nie
mand in het gebouw, alle ramen gingen
:3an diggelen.
De geleerden hebben niet minder dan
27 waarnemingen genoteerd, die zij be
trouwbaar en aanvaardbaar achten. Zij
zijn niet van mening, dat zij door.de
bij. zoals Charles Fishburne. een be-
diende van de universiteit van Edin
burgh. wiens knieën knikten toen hij
tterachtige ontmoeting
De plaatselijke bevolking
onderzoek hadden de geleerden,
onder wie ook talrijke jonge zoölogen,
er echter geen idee van, dat Morag
geen enkeling was.
Sommige leden van het onderzoekteam
merkten zelf in het Loch twee maal
DEN HAAG (ANP) Het laat zich
aanzien, dat voor een langere termijn de
Nederlandse en Duitse vakantiespreiding
op bevredigende wijze op elkaar kunnen
worden afgestemd. Dit moet in het be
lang worden geacht zowel van de toe
risten als van het vrachtautovervoer. Dit
heeft minister B. Roolvink (Sociale Za
ken) gisteren geantwoord op schriftelijke
H.
