f P.v.cLA. WIL
RIJKSSTEUN
VOOR AARDGAS
WESTLAND
"j Defensie kan miljoenen
per jaar bezuinigen
SER heeft veel
moeite met advies
Jonge gehuwde vrouw
voelt zich vereenzamen
Toch extra
uitkering
bejaarden
VNverbreek
banden met
Zuid-Afrika
Oud-directeur-generaal Duy verman:
Snel beslissen over
tweede luchthaven
Onlusten in
universiteit
van Nanterre
caballero. de sigaret.
Concurrentie
voor Monster
Loch Ness
VRIJDAG 6 NOVEMBER 1970
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
Strijd tegen
luchtvervuiling
rechtvaardigt
financiële hulp
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Er moet volgens de
P.v-d.A. een royale maatstaf worden aan
gelegd bü het beschikbaar stellen van
gelden aan gemeenten die zogenaamde
onrendabele gebieden op aardgas willen
aansluiten. Ook de tuinbouw verdient
grotere aandacht. Voor de bestrijding van
de luchtvervuiling is de overschakeling
op aardgas van groot belang, in het bij
zonder voor het Westland. In dit gebied
is financiële hulp bjj de omschakeling te
verdedigen, omdat de tuinbouw in het
Westland nu nog sterk aan de luchtver
ontreiniging bijdraagt.
De Partij van de Arbeid vindt, dat
uit de opbrengst van het aardgas overi
gens het geld beschikbaar moet worden
gesteld voor de industriële ontwikkeling
van ons land- Dat staat in een rapport,
door de Tweede-Kamerfractie van de
P.v.d.A. uitgebracht. „Gas is geld, maar
wat doen we ermee heet de nota, die
volgende week ter sprake zal komen bij
de behandeling van de begroting van
Economische Zaken in de Tweede Kamer.
Het socialistische Kamerlid dr. ir. Oele
stelt in de nota dat de aardgasvoorraden
in ons land sneller zullen zijn uitgeput
dan aanvankelijk de bedoeling was. Bin
nen enkele jaren zal het verbruik 60 tot
80 miljard kubieke meter per jaar be
dragen. Hierdoor zal de voorraad binnen
dertig tot 40 jaar zijn uitgeput. Rond 2000
zal ons land vervangende brandstof be
schikbaar moeten hebben.
Nu de eigen energiebron sneller wordt
afgetapt, moet volgens de P-v.d.A. de op
brengst ervan veel gerichter worden aan
gewend. „Ons land is te klein om een
grote aardgas producent te blijven. Wij
moeten nu al een sterkere band leggen
tussen aardgas en nieuwe energievormen.
In feite is die band er al, door bijvoor
beeld de steun die de Staatsmijnen in
Limburg krijgen voor de overschakeling
op de chemische industrie. Maar er zal
veel meer moeten gebeuren", aldus dr.
Oele in een toelichting op de nota.
Het zou van een ondoordacht beleid
getuigen als na enkele tientallen jaren de
inkomstenbron droog zou staan en niet
tijdig zou zijn vervangen door andere
middelen. Daarom meent de P-v.d.A. dat
een veel groter deel van de opbrengst
niet zomaar in de staatskas moet vloeien,
maar moet worden bestemd voor verste
viging van de toekomstige werkgelegen
heid via de regionale industrialisatie en
voor het sipeur- en ontwikkelingswerk.
Ook de consumenten zouden meer van de
opbrengst moeten profiteren door de ver
schillen in tarieven voor groot- en klein
verbruikers ten gunste van de kleinver
bruikers te verkleinen- Nu al wordt ruim
een derde van het aardgas uitgevoerd.
In 1971 zal dat 40 procent bedragen. De
bruto winst voor de staat bedraagt nu
605 miljoen, in 1973 11G0 miljoen gulden.
(Van
parlementaire redactie)
DEN HAAG. Het zit erin dat de
bejaarden toch een winteruitkering
zullen ontvangen. Dat zal een extra
uitkering worden voor alle trekkers van
sociale uitkeringen en bjjstanr, in het
kader van de 400-guldenbeweging in het
bedrijfsleven. De regering heeft hierover
al een advies van de S.E.R. gevraagd.
Dat advies is nog niet binnen, maar
staatssecretaris Van de Poel (C.R.M.)
heeft vandaag in de Tweede Kamer
toegezegd dat hjj de S.E.R. om spoed zal
vragen. Ik hoop dat er toch nog een
meevallertje inzit voor de bejaarden,
aldus mr. Van de Poel.
De traditionele winteruitkering voor
bijstandtrekkende bejaarden, het zgn-
kolen- en kleréngeld, moet vervallen. De
Tweede Kamer verwierp vanmiddag een
motie van de heer Egas (P.v.d-A.) om deze
uitkering te laten bestaan-
De vier regeringspartijen waren legen-
Staatssecretaris Van de Po§l en de re
geringspartijen vonden het onrechtvaar
dig voor de overige bijstandstrekkers als
zij niet maar de bejaarden wel een dub
bele uitkering van vakantiegeld plus tra
ditionele zomer- en winteruitkeringen
zouden krijgen.
NEW YORK (Reuter). De sociale
commissie van de Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties heeft met 75
tegen 12 stemmen bij 22 onthoudingen
een resolutie aangenomen, waarin alle
landen worden opgeroepen alle be
trekkingen met Zuid-Afrika en „andere
racistische regimes" in zuidelijk Afrika
onmiddellijk te verbreken. Voor een
land wiens officiële politiek is gebaseerd
op rassendiscriminatie is geen plaats in
de volkerenorganisatie, aldus de
resolutie. Tegen stemden onder meer de
Verenigde Staten, Groot-Brittannië,
Frankrijk, Portugal en Spanje.
Marokkaanse
gastarbeiders
van DAF-Born
in retraitehuis
(Van een onzer verslaggevers)
BORN Tussen DAF-Born en het
provincialaat van de jezuïeten is in
principe overeenstemming bereikt over
de ^aankoop van het retraitehuis Spau-
beek. Het gebouw zal onderdak gaan
bieden aan 200 Marokkaanse gastarbei
ders. die werk zullen vinden op de
fabriek te Bom. In het voormilige
klooster van Urmond worden nog eens
250 Mkrokkanen ondergebracht.
Tot werving van deze tweede groep
gastarbeiders is besloten, omdat DAF er
zeker van wil zijn dat de noodzakelijke
personeels gr oei ook in 1971 kan door
gaan. Het personeelsbestand in Born
bedraagt thans bijna 2.500 en zal eind
van dit jaar nog worden opgevoerd tot
2.700.
Het retraitewerk in het retraitehuis
Sint-lgnatius van Spaubeek werd reeds
per 1 september 1968 stopgezet.
Vele branden op
Guy Fawkesdag
LONDEN
brandweer ii
weest om ir
tegenvolge
(AP) De Londense
onafgebroken in touw ge-
de stad, waar de straten
de lange staking
vuilnismannen vol liggen met afval,
honderd brandjes te blussen op Guy
Fawkesavond.
Op 5 nov. plegen de Londenaren
vuurwerk af te steken om te herdenken
dat op 5 november 1605 een poging van
Guy Fawkes het Hogerhuis op te blazen
mislukte. Op Trafalgar Square hadden
zich duizenden verzameld en overal
lichtten de vuren op. De politie heeft
vier arrestaties verricht wegens het
gooien met vuurwerk. Er werd donder
dagavond meer dan duizend maal brand
alarm gegeven. Bij de St.-Peterskerk
moesten flats worden ontruimd toen
daar een grote brand uilbrak. Meer dan
honderd brandweerlieden bestreden
hier het vuur. Elders brak een grote
brand uit in een onbewoond gebouw.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Een sterke inperking van personeel en materieel, afstoting
van een aantal niet direct bij dc dienst betrokken afdelingen en opheffing
van verschillende eenheden zijn de enige oplossing voor een werkelijk
te betalen defensieapparaat. Dit kan men concluderen uit een studie van
de heer S- D. Duy verman, oud-directeur-generaal van Defensie, gepubli
ceerd in het tijdschrift van de „Koninklijke Vereniging ter Beoefening van
de Krijgswetenschap". Met deze studie heeft dc heer Duyverman de jaar-
prijs-1969 van de vereniging gewonnen. Hij heeft destijds, zoals men zich
zal herinneren, ontslag bij Defensie genomen een dag nadat de toenmalige
minister van Defensie P. J. S. de Jong, de huidige minister-president, als
zodanig op Defensie kwam. Evenals de heer De Jong is ook de heer Duy
verman oud-officier van de Koninklijke Marine.
In alle vroegte bracht deze bus vanmorgen al een bezoek aan een café. De
vroege klant kwam echter wat ongelukkig terecht, waardoor de voorgevel van
het café het moest ontgelden. De chauffeur kwam met de schrik vrij.
Comm issie-Falkenhagen
Bedenkingen tegen vijfde baan Schiphol
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De regering dient op korte termün uiterlijk in 1971 een
beslissing te nemen over de aanleg van een tweede nationale luchthaven. In
afwachting van die beslissing is het niet verantwoord de knoop door te hakken
ten aanzien van een vijfde baan op Schiphol. Dat zegt een meerderheid van de
interdepartementale commissie planologie luchtvaartterreinen, dc commissie-Falken-
hagen. in een advies aan de regering. De commissie is ruim 2,5 jaar geleden
ingesteld om de uitbreiding van de luchthaven Schiphol te bestuderen.
Zij is niet tot eenstemmige conclusies gekomen. Wel meent de commissie dat
voorrang moet worden gegeven aan de beslissing over een tweede nationale
luchthaven- Verder moet worden onderzocht of aanleg van een vijfde baan op
Schiphol een vermindering van geluidshinder voor andere plaatsen dan Zwanen
burg oplevert. Bekeken dient te worden of de overlast van Schiphol voor zijn
omgeving kan worden beperkt.
De regering heeft het rapport toegezonden aan belanghebbende instanties, zodat
de openbare discussie hierover op gang kan komen. Premier De Jong heeft intus
sen het standpunt onderschreven dat uiterlijk in 1971 een beslissing over de
eventuele aanleg van een tweede luchthaven en/of de uitbreiding van Schiphol
moet worden genomen,
In het gunstigste" geval zal de belasting van de vier banen op het huidige
Schiphol uiterlijk in 1986 de maximale grens hebben bereikt. Het risico is echter
groot dat de vier banen al in 1982 overbelast zullen zijn. Bij vijf banen zal
Schiphol zeven jaar later overbelast zijn.
Exploitatiekosten
veel te hoog
Volgens oud-directeur-generaal Duy
verman is de exploitatie van Defensie
op te grote leest geschoeid, al jaren
lang. De verhouding tussen investerin
gen en exploitatie zijn scheefgetrokken,
waardoor thans sprake is van een wer
kelijk exploitatie-probleem. „Dit vraag
stuk ligt levensgroot en onoplosbaar op
tafel, iedere regering en iedere minister
van defensie wordt ermee geconfron
teerd," aldus de heer Duyverman.
„Daarnaast staat defensie voor het op
lossen van het investeringsprobleem. Er
is sinds de vijftiger jaren een „gap"
van (volgens de waardeverhoudingen
van nu) zeker 750 miljoen gulden in de
investeringen, nadat de internationale
militaire hulp was weggevallen." Dit
gat is nooit gestopt, zodat het probleem
telkens weer opduikt.
Minder personeel
Volgens de heer Duyverman kan de
exploitatie van defensie aanmerkelijk
goedkoper. Hij stelt daarbij vast dat
dan wel een aantal maatregelen geno
men moeten worden zoals:
een drastische inperking van het
personeel. Niet meer dan 75.000 man
met inbegrip van het burgerpersoneel,
afschaffing van de dienstplicht en uits
luitend beroepsmilitairen en kortver-
banders,
beperking van de samenstelling van
de krijgsmachtonderdelen:
bij de marine alleen fregatten, mijnen
vegers, voorraadschepen, bij de lucht
macht al het vliegend materiaal en
geleide wapens, maar niet de helikop
ters, bij de landmacht drie gevechts
groepen, en het korps marechaussee,
voor de internationale en nationale
dienstverlening mariniers en comman
do's tot een sterkte van 1.000 man.
Verder moeten alle taken overge
dragen k>f beëittdigd worden, die welis
waar met de defensie meegegroeid zijn,
maar die voor de bondgenootschappelij
ke inzet niet van vitale betekenis
Afstoten
De heer Duyverman beschouwt hier
toe de territoriale eenheden en de
commando's, die opgehevten kunnen
worden. Hydografie. topografie en
loodswezen kunnen naar Verkeer en
Waterstaat, militaire pensioenen naai
Binnenlandse Zaken, hospitalen naar
Volksgezondheid
Verder kan de militaire justitie inge
past worden in de rechterlijke macht,
kunnen de burgerlijke taken van de
marechaussee overgeheveld worden
naar de rijkspolitie en kan Volkshuis
vesting talrijke gebouwen overnemen.
Wat de opleidingen betreft wijst de
oud-direcleur-generaal van Defensie op
grote mogelijkheden om de officiersop
leiding per krijgsmachtonderdeel geza
menlijk op te zetten met België,
Luxemburg, Denemarken en Noorwe
gen, waarbij het Engels als voertaal
gebruikt kan worden.
Natuurlijk kan Nederland dit alles,
aldus de heer Duyverman, niet alleen
bereiken. Maar de kleine landen van
Rond 75000 man
voor krijgsmacht
zeker voldoende
Noord- en noord-west-Europa verkeren
in praktische dezelfde situatie als Ne
derland. Het ligt volgens hem dan ook
voor de hand. dat met deze landen naar
een gemeenschappelijke oplossing ge
zocht moet worden voor een zo efficiënt
mogelijk werkend defensie-apparaat.
Veel te groot pak
„Wij zullen onze nationale gevoelens
en onze nationale trots meer bevredigd
voelen met een klein, maar uiterst efty
ciënt krijgsmacht-team. dan beladen
blijven met het besef in een te ruii%
geworden pak rond te lopen. De aan
vaarding in de vijftiger jaren van een
zeer groot gedeelte van de investerin
gen onder het militaire hulpprogramma
heeft ons ertoe gebracht op een voet te
leven, welke niet kan worden geconti
nueerd," aldus de heer S. Duyverman,
oud-kapitein ter zee van administratie
en oud-directeur-generaal van Defensie,
in zijn studie „Beter ten halve gekeerd
dan ten hele gedwaald."
ECONOMISCH BELEID
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De commissie ontwik
keling nationale economie van de Soci-
taal-Economische Raad heeft nog niet
veel vorderingen gemaakt met het
voorbereiden van een advies, dat dc
S.E.R. volgende week donderdag zal
gaan opstellen voor de regering over
het te voeren sociaal-economisch beleid.
De inbreng van de leden, met name die
van ondernemerszijde, is nog maar be
perkt. Zij zijn een beetje aangeslagen
door de recente prijsmaatregel van de
regering en zoeken nog, via intern be
raad met de achterban, naar een posi
tie.
Hoewel de werkgevers steeds op het
standpunt hebben gestaan, dat bi i een
vrij loonbeleid ook een vrij prijsbeleid
hoort, heeft het er de schijn van. dat zij
de stelling niet zullen gaan omdraaien
door te verlangen, dat bij de thans
afgekondigde prijsmaatregel ook een
loonmaatregel hoort. Zij hebben duide
lijk de verwachting, dat de vakbewe
ging bereid zal zijn zich een zelfbeper
king bij de looneisen op te leggen om
aldus een algemene loonmaatregel
overbodig te maken. Een dergelijke
(Van onze correspondent)
PARIJS In de universiteit van
Nanterre bij Parijs is het gisteren weer
tot botsingen gekomen. Een groep stu
denten eiste evenals woensdag het ver
wijderen uit de universiteit van perso
neelsleden van 't restaurant, die volgens
de studenten gecamoufleerde agenten van
politie zijn. Toen aan dit verlangen niet
werd voldaan barricadeerden studenten
de toegang tot het restaurant, waarna
over en weer met stenen gegooid werd
tussen studenten en het gebarricadeerde
restaurantpersoneel. De politie en gen
darmerie stelden zich buiten de univer
siteit op met schilden en traangasbom-
men, maar er werd niet gevochten. Pas
in de namiddag werd het iets rustiger.
(ADVERTENTIE)
anders dan andere.
(Van onze pari. red.)
DEN HAAG Veel jonge gehuwde
vrouwen voelen zich vereenzamen.
Dit blijkt uit een onderzoek onder
echtparen die korter dan vijf jaar
zijn getrouwd. Het onderzoek is in
opdracht van het ministerie van
CRM ingesteld door het instituut
voor psychologisch marktonderzoek
onder leiding van dr. M. Zeldenrust-
Noordanus.
Een derde van de jongeliuwde vrou
wen vindt dat ze eigenlijk veel te
weinig mensen zien. Ze vinden dat
zc te veel aan huis zijn gebonden.
Tweederde van de jongegchuwde
vrouwen werkt niet buitenshuis. De
helft van hen heeft verklaard wel in
het arbeidsproces te willen worden
opgenomen. Maar de man heeft daar
bezwaren tegen.
Bij de vrouwen die wel buitenshuis
werken, werd aan de man gevraagd
wat hij daarvan denkt. Driekwart
antwoordde „prettig voor de vrouw"
Tien procent vond het onprettig en
'(tien procent vond het prettig
vanwege de inkomsten. Naarmate de
pasgetrouwde vrouw jonger is, blijkt
zij meer buitenshuis te werken.
Het buitenshuis werken van de
Werken
buitenshuis
dikwijls
oplossing
vrouw komt meer voor in de welge
stelde klasse en de middenklasse dan
in de arbeidersklasse. In het zuiden
komt het weinig voor, daar werkt 1*
pet. van de vrouwen die vijf jaar of
korter gehuwd zijn, buitenshuis. Uit
het oosten kwam zelfs niet een bui
tenshuis werkende gehuwde vrouw
voor in het onderzoek. In het .noor
den werkt eenvierde van de jongge
huwde vrouwen, in de drie grote
steden Amsterdam. Rotterdam en
Den Haag 42 pet. en in de rest van
het westen van het land 40 pet.
Van de ondervraagde echtparen ant
woordde een tiende dat hun huwelijk
gedwongen was. In arbeidersklasse
..moest" 18 pet. trouwen, tegen 5 pet.
in de middenklasse plus welgestelde
De helft van de jonge huwelijken
heeft het de eerste jaren moeilijk
om financieel rond te komen. Een
derde zegt onderling moeilijkheden te
hebben over de besteding van het
geld. Van de ondervraagde echtpa
ren hadden de meesten een koelkast,
ruim tweederde een t.v. en de helft
eert auto. Bijna de helft van de
huwelijken begint mét inwoning, ge
middeld ongeveer anderhalf jaar.
Vier procent van de jonge echtparen
had na 3Vt jaar nog geen eigen
zelfstandige woning.
Huwelijk en gezin, zo concluderen
de onderzoekers, bieden veel, maar
voor velen niet genoeg. De voorbe
reiding erop schiet maatschappelijk
gezien in meer dan één opzicht te
kort. Huwelijk en gezin worden voor
velen klaarblijkelijk gekendmerkt
door afwezigheid van andere moge
lijkheden. Dat geldt voor het huwe
lijk zelf, de partner, het moment van
trouwen, de aanschaffingen voor het
gezin, de bezigheden buitenshuis en
de contacten met anderen.
loonmaatregel heeft de regering in de
miljoenennota al aangekondigd. Ze zou
kunnen bestaan uit het verlengen van
de looptijd van alle c.a.o.'s met een
aantal maanden bijvoorbeeld tot het
moment, waarop de prijsmaatregel af
loopt (medio maart) waardoor dr
stijging van de loonkosten wordt h*»-
In andere kringen wordt evenwel be
toogd, dat de prijzenbeschikking al een
loonkostenbeperking inhoudt. Loonsver
hogingen anders dan de beruchte 400
gulden mogen immers voorshands niet
in de prijzen worden doorberekend, zo
dat de werkgevers wel genoodzaakt zijn
een dam op te werpen tegen te hoge
looneisen. Bovendien heeft een loon
maatregel beperkt effect in een periode
van een tekort aan arbeidskrachten. De
neiging om zwart loon te betalen is dan
groot, terwijl herhaling van een explo
sie als de recente 400 guldengolf ook
niet denkbeeldig is.
Het komende S.E.R.-advies moet ook
een oordeel geven over het pakket
maatregelen, dat de regering van plan
is te nemen in verband met de conjunc
turele ontwikkelingen. Belangrijk punt
daarbij is ce verhoging van de B.T.W.
wat betreft hel 1-pet-tarief. Dat moet
volgens de regering 14 pet worden.
De vakbeweging vindt, dat de rege
ring dit voornemen moet laten varen,
aldus zelf een bijdrage leverend tot de
ontspanning. Weliswaar is berekend,
dat het leven door deze verhoging
„slechts" 0,37 pet duurder wordt, maar
de angst, dat in feite de verhogingen
sterker zullen zijn, is groot. Zij wordt
niet weggenomen door de prijsmaatre-
De ondernemers hebben ook niet zo'n
moeite met de B.T.W.-verhoging, zo is in
de S.E.R.-commissie gebleken De
kroonleden inn die commissie suggereer
den een verhoging van het tarief tot 13
pet, maar voorlopig wil de vakbeweging
niets van zo'n compromis weten.
Alles wijst erop, dat er nog heel wat
touwtrekken voorafgaat aan het opstel
len van een definitief S.E.R.-advies
LONDEN (AP) Na ontelbare
jaren het unieke monster van
Schotland te zijn geweest, gaat
het erop lijken, dat het vermaarde
gruweldier van Loch Ness in
Schotland er een formidabele con
current heeft bjjgekregen. In het
Schotse Loch Morag zit ook een
monster.
Op 24 november zal een groep van
25 personen, onder wii biologen,
die het leven in de zeeën bestu
deren, rapport uitbrengen bij de
vermaarde London Zoological So
ciety over hun bevindingen ten
aanzien van Loch Morag. Dit is,
met 1400 meter, het diepste meer
van Europa. En daar zou dus van
alles in kunnen zitten. Reeds in
1895 werd voor 't eerst melding ge
maakt van de aanwezigheid van 'n
vreemd gedierte in Loch Morag.
Maar dit heeft nooit zoveel de
aandacht getrokken als het be
staan van Nessie. Het is niet uit
gesloten dat de legende er schul
dig aan is, die wil dat mensen,
die het monster, of de monsters,
van Morag willen gaan bestuderen
of „betrappen" hiervoor zullen
worden gestraft met de dood. Ver
leden jaar meldden twee Schotse
vissers, dat zij op het monster
van Morag hadden geschoten, na
dat dit een stuk van een hunner
roeispanen had afgebeten. „Het
wezen was twintig meter lang en
twee meter breed", aldus werd
toen door de heer William Simp
son verklaard. „Wij zagen een
enorme kop en daar achter een se
rie donkerbruine uitsteeksels".
