geef iets van
ae slijter...
Studio
'rofessor J. Tinbergen:
[HET GAAT OM DRIEKWART VAN DE WERELD'
Brazilië klaagt over
vijandig Europa
GEZAG CENTRAAL IN DEBATTEN
f ll
„We moeten de aarde
leefbaar maken"
Aantal studenten
overtreft verwachting
verjaardag
is overzichtelijk^/
Krachtige taal afgezwakt
Verdachten
sabotage Assen
gearresteerd
O '"CETCR 1970
_,l USE COURA
bnderricht in gezondheid en hygiëne aan jongens in India.
Lager onderwijs in Togo.
(Van een onzer redacteuren)
pioede is, zoals we langzamerhand wel weten, wereldvraagstuk nummer
i geworden. We lezen erover. We zien bijna dagelijks armoedebeelden
de televisie. Nare beelden. Maar we zijn er geleidelijk aan wat aan
wend geraakt. De afgelopen tien jaren het eerste ontwikkelings-
:ennium heeft ons op dat troosteloze gebied wat afgestompt. We
iden die ellende in driekwart van de wereld wel verschrikkelijk. Maar
doe je eraan? Ieder van ons heeft het gevoel machteloos te staan
jenover zulk een onafzienbare problematiek. Natuurlijk zijn er ook heel
Lt mensen die al die ellende niet zoveel zegt. Toch dienen ook zij te
seffen dat armoede één van de bronnen is waaruit de oorlog, en daarmee
uk de kernoorlog, kan voortvloeien. Misschien is dat voor die mensen
en reden eens te gaan peinzen over de manier, waarop in het tweede
ïtwikkelingsdecennium 19701980 gearbeid moet worden in „het
ndschap van de armoede" (een groot deel van de wereld) om er enige
elvaart te brengen.
„De onverschilligheidscultuur" is een
gevaar voor de toekomstige leefbaar
heid van onze aarde. Wat wij nodig
hebben is een gevoel van roeping om
bij te dragen tot de oplossing van de
werkelijk grote vraagstukken. En
Tinbergen bedoelt daarmee beslist
niet om maar een actueel voor
beeld te noemen het gekrakeel en
de drukte over een uitkering ineens
van f 400,—.
Er bestaan in de wereld, vooral in de
arme landen, talloze taboes.Tinbergen
zegt dat we voorzichtig moeten expe
rimenteren om ze af te schaffen. Maal
laten de rijke landen maar niet al te
zelfbewust zijn op dat gebied. Ze heb
ben zelf ook heel wat taboes: de
rassendiscriminatie in enkele rijke
landen, het verzet tegen de gezins-
isschien is dat voor die mensen een
tens te gaan peinzen over de
waarop in het tweede ont-
ckelingsdecennium 1970-1980
arbeid moet worden in „het land-
1 de armoede" (een groot deel
1 de wereld) om er enige welvaart
brengen.
de onverzadigden, de onver-
de gegrepenen, zullen er
tandig aan doen zich eens de tijd
om het boek van. professor
J. "Tinbergen over de armoede
Een wetenschappelijk werk,
fct zich laat lezen als een boeiende
tuigenis van een man die jarenlang
de wereldarmoede bezig is ge-
ie nu zijn hart uitstort op
1 wijze die stil maakt, je de vuisten
ket ballen en je tot de overtuiging
:ngt dat „het zo echt niet langer
it is duidelijk dat armoede niet al-
i kwestie is van geld. Maar in
rijke landen hebben de mensen nu
nmaal geleerd alles in geld uit te
ukken. Die mensen moeten de vol-
nde cijfers wel iets vertellen. In de
erenigde Staten is het gemiddelde
komen hoger dan f 11.000. wat
niet wegneemt dat ook in dgt
nd miljoenen bittere armoede lijden.
West-Europa is het gemiddelde in-
f 5500,— In Azië, Afrika en
iid-Amerika komt het niet boven
350,— uit.
inbergen verkent in zijn eerste boek
rst de armoede. Hij neemt geen
tr de mond. Heilige huisjes
tziet hij niet. Als hij schrijft over
t feit dat het armoedevraagstuk nog
rergerd wordt door de bevolkings-
P cplosie, trapt hij natuurlijk op vele
Dan immers komt ook de ge-
.7 jortenregeling ter sprake.
Maar laten we beseffen dat het gaat
om het leven van zo'n twee miljard
mensen, verdeeld over ongeveer 100
staten en meer dan drie werelddelen.
Laten we ook beseffen dat het niet
minder gaat om de vraag: revolutie of
hervorming; om plotselinge verande
ring of om stap-voor-stap. En laten
we dan ook niet blind blijven voor het
feit dat de internationale structuur de
meest verouderde is die wij kennen.
Die structuur kan het wereldomvat
tende vraagstuk niet meer aan. De
politici denken overal nog in nationale
termen. Ministers vinden dat zij in de
eerste plaats een nationale verant
woordelijkheid hebben. De cirkel lijkt
gesloten. De nationalistische cultus,
ook van combinaties als de EEG, is
waarschijnlijk de grootste hinderpaal
ternationale structuur. Toch is zulk
een nieuwe opbouw nodig om de ko
mende tien jaar althans te kunnen
pogen de armoede terug te dringen.
Jammeren helpt ons echter niet. De
rijke landen zullen zeer grote offers
moeten brengen. De wereld krijgt
voor een deel rekeningen gepresen
teerd voor een kwart eeuw gebrek
_aan mondiaal beleid. „Willen wij nog
jets todden voor opf allen, dan zaLfen
heel ander beleid 'nodig zijn. Daarin
I.„n im-n het toch
Armoede is
wereldvraagstuk
nummer één
geworden
wel enigszins scheiden van het poli'
tiek-militaire."
Het is te doen, maar dan alleen door
samenwerking en coördinatie op
reldschaal. Tinbergen pleit onder
dere voor een wereldministerie
financiën, voor internationale organi
satie van de belangrijkste bedrijfstak
ken, voor toezicht op de multinationa
le ondernemingen, voor inspraak ovei
internationale fusies, voor maatrege
len die het de ontwikkelingslanden
mogelijk maken jaarlijks hun produk-
tie met 7 procent op te voeren,
uitbouw van het basisonderwijs
Afrika, Azië en Zuid-Amerika, opdat
daar in 1980 geen analfabeten i
zullen zijn.
JACQUES L
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het aantal studenten
aan universiteiten en hogescholen
groeit alarmerend veel sneller dan tot
nog toe werd verondersteld. Nog maar
2 jaar geleden kwam prof. Dalmulder
in opdracht van de Academische Raad
met een rapport waarin het aantal
studenten in 1980 werd berekend op
130.000 hooguit 150.000 duizend. Deze be
rekeningen zijn nu al totaal verouderd.
Volgens de nieuwste cijfer^ zullen het
er 160.000 zijn
Het ministerie van Onderwijs en We
tenschappen vaart al enige tijd niet
meer op de cijfers van de commissie-
Dalmulder. Men gaat daar al uit van
150.000 over tien jaar.
Het nieuwste cijfer van 160.000
is berekend door dr. D. Jochem, chef
van de afdeling studie en planning van
de staatsmijnen. Hij verrichtte zijn be
rekeningen in opdracht van de eommis-
sie-Tans, die de vestiging van de acht
ste medische faculteit annex rijksuni
versiteit in Maastricht voorbereidt. Deze
commissie heeft gistermorgen een tus
sen verslag over de stand van zaken
aan minister Veringa (O. en W.) aange
boden en bepubliceerd.
„We \Toegen ons af hoe groot de
medische faculteit en de universiteit in
Maastricht zouden moeten worden, en
omdat we eraan twijfelden of de cijfers
van het rapport-Dalmulder nog gelden,
hebben we een eigen onderzoek laten
instellen", vertelde dr. J. Tans. „Toen
we de alarmerende uitkomsten van dr.
Jochem hoorden, hebben we meteen
contact opgenomen met andere univer
siteiten en het centraal planbureau, om
te laten kijken of we geen fouten bij de
berekening hadden gemaakt. Maar dat
blijkt niet het geval. Deze cijfers zijn
hard. Deskundigen van CBS en het
centraal planbureau, die aan de bereke
ning hebben meegewerkt, zullen aan
deze cijfers geen enkele afbreuk doen'
aldus de heer Tans.
(ADVERTENTIE)
Prof. dr. J Tinbergen: ,een leefbar
'Agvt52t£'trx f"
overschreden, - de armoede van de
massa's steeds groter wordt. Honger,
werkloosheid, dakloosheid, onvrede en
uitbarstingen zijn er het gevolg van.
Het welvarende West-Europa ontmoet Politiek
tegenwoordig de armoede in eigen
huis. Het noemt het, heel netjes, „gast
arbeider". Een mooie naam, maar de
mensen die achter die naam schuil
gaan, worden helemaal niet zo mooi
behandeld. Er ontstaan conflicten.
planning, de heilige koe
melksubsidie (om ook eens
dicht bij huis te blijven).
(ADVERTENTIE)
Over het eten, over de meisjes, „onze"
meisjes dan altijd, over de huisvesting
we duwen ze in mensenpakhuizen
over de hygiëne. Kortom, wanneer
we in ons eigen huis worden gecon
fronteerd met een van de gevolgen
van de armoede elders Turkije,
Griekenland, Spanje, Algerije ver
liezen we ineens dat kleine laagje
vernis dat we zo graag de weidse
naam „beschaving" geven. Om van
ons christendom, ons humanisme,
maar niet te spreken.
Fel hekelt Tinbergen wat hij noemt
„onze onverschilligheidscultuur." Hij
zegt dat'dit een verwordingsverschijn
sel is dat de vooruitgang ondergraaft,
evenals de ontplooiing van de mense
lijke gaven. Voor een deel is dat een
reactie op onze grote welvaart en de
volledige werkgelegenheid en onze
niet geringe sociale zekerheid.
Het leefbaar maken van de wereld
verstandig aan doen zich eens de tijd
te gunnen om het boek van professor
dr. J. Tinbergen „Een leefbare aarde"
hangt, zo constateert dr. Tinbergen,
nauw samen met de keuze van het
maatschappelijk stelsel. Kapitalisme,
socialisme, communisme? In het wes
ten niet zuiver kapitalistisch meer
nam de invloed van de staat toe. In
het oosten niet zuiver communis
tisch meer is begrip gegroeid voor
een aantal onweerlegbare economische
wetten. Op het gebied van de organi
satie van de produktie, de verdeling
der goederen, de bevordering van de
welvaart, groeien oost en west naar
elkaar toe. En dat geldt ook voor het
bezit van de produktiemiddelen en
voor de aanpak van ontwikkelings-
De wereld gaat het tweede ontwikke
lingshulpdecennium in. De vooruit
zichten ervoor zijn somber. Tinbergen
laat er geen twijfel over bestaan. Het
eerste decennium heeft niet de nor
men gehaald die gesteld waren.
Een lokale markt in Dahomey.
Schuld van
ballingen
BRASILIA (AFP) De Braziliaanse
delegatie op de interparlementaire
ferentie in Den Haag heeft tijdens haar
reis door Europa „de grootste vijandig
heid" ontmoet, zo heeft de leider var
deze delegatie, Flavio Marcilio, bij zijn
terugkeer in Brazilië verklaard. Hij zal
bij president Medici een verslag uit
brengen waarin hij wijst op het voort
durend vijandige klimaat in Den Haag
en verscheidene andere Europese lan
„Hier in Brazilië" weten wij nog
j geen vijfde deel van wat er in de
wereld over ons land wordt gezegd",
Meer dan twee miljoen
lezers vinden Studio het
meest overzichtelijke
en plezierigste radio/tv-
magazine in Nederland.
Boordevol uitgebreide toelich
tingen en boeiende reportages.
Studio biedt meermeer
informatie over wat zich voor
en achter de camera's en microfoons
afspeelt. Ook kunt niet zonder
een kaart zonder postzegel
ons antwoord-
het dynamische radio/tv-magazine van de KRO
biedt meer...veel meer!
(Van
paofeanehtasre redactie)
DEN HAAG De regeringspartijen hebben het
kabinet-De Jong ook in zijn nadagen niet wijle afval
len. Tijdens de algemene politieke beschouwingen
hebben de fractieleiders van de regeringspartijen
gisteren de ploeg van De Jong vele schouderklopjes
gegeven. In de beschouwingen stond vooral de ge-
zagshandhaving centraal. De troonrede had hieraan
aandacht geschonken, VVD-leider Geertsema en de
nieuwe CHU-lüstaanvoerder Udink hadden hierover
krachtige taal gesproken. Ook de leider van de VVD
In de Eerste Kamer. mr. Van Riel. had zich eind
vorige week in niet mis te verstane woorden over een
krachtige handhaving van de openbare orde uitge
laten. Daar had oppositieleider Den Uyl geen goed
woord voor over. „Doordat het kabinet geen leiding
geeft aan de vernieuwing is een gezagsvacuüm ont
staan, waarin de Vdinks, Geertsema's en Van Ricis
paniek zaaien".
Omdat vooral enige topfiguren van de CHU zich voor
krachtige handhaving hadden uitgesproken, kwam
fractieleider MeUema hen in bescherming nemen.
„Pure machtshandhaving is de CHU vreemd", zei hij,
„wij willen op geen enkele wijze via de macht onze
wil aan anderen opleggen".
Mk. Biesheuvel (AR) nam duidelijk stelling tegen de
figuren dde om een harde handhaving van „recht en
orde" schreeuwen. „Zij die de harde lijn voorstaan",
Had drs. Den Uyl zich met name kwaad gemaakt op
mr. Geertsema over diens „wet en orde'-geluiden. de
VVD-leider wilde niet zo veel woorden vuil maken
aan de gezagshandihaving. Hij vond gezag nodig om
de wet in de rechtsstaat te handhaven. Met drs. Den
Uyl vond mr. Van Mierlo dat het kabinet faalt in het
leiding geven aan de vernieuwing. Hij noemde het
verontrustend dat een sfeer van angst wordt opge
roepen, door allerlei acties bijeen te vegen en te sug
gereren dat als het ware de revolutie voor de deur
FORMATEUR
Het gisteren aangekondigde initiatief-ontwerp van
PvdA, D '66 en PPR voor invoering van een distric
tenstelsel en een gekozen kabinetsformateur, krijgt
tn de Tweede Kamer waarschijnlijk geen meerderheid
achter zich. De WD staat volstrekt afwijzend tegen
een districtenstelsel. De liberale ministers in het
kabinet-De Jong zullen weigeren het initiatief-ont
werp te ondertekenen, indien de Kamer het zou aan
nemen. De KVP voelt niet voor een gekozen forma
teur, wel voor een door de Tweede Kamer aan te
wijzen formateur.
In zijn kritiek op het kabinetsbeleid heeft oppositie
leider Den Uyl vooral steun gekregen van D '66, PSP
en PPR. Drs. Wiebenga (PSP) deed zijn voornemen
gestand en kwam met een „tegenbegroting"; zijn
fractie wil 2.25 miljard gulden meer uitgeven voor
vernoging van de AOW/AWW, uitbreiding van het
onderwijs, milieubeheer, opvoering van de woning
bouw, vergroting van de ontwikkelingshulp en ver
hoging van de gemeentefinanciën. Om tot die hogere
uitgave te komen, moeten de defensie!asten worden
verlaagd en diverse belastingen worden verhoogd.
KVP-fractieleider drs. Schmelzer heeft er namens de
overgote meerderheid van zijn fractie bij de regering
op aangedrongen, gevolg te geven aan de aangenomen
motle-Maenen om per 1 januari een structurele ver
noging van de soldij door te voeren. Bij zijn bespre
king van het defensiebeleid pleitte drs. Schmelzer
ervoor de NAVO niet alleen als een oorlogvoorkomend
instrument in te schakelen, maar ook als een politieke
organisatie, zoekend naar nieuwe veiligheidsstruc-
WD-fractieleider Geertsema zei bereid te zijn voor
1971 het nog weer eens verminderde uitgavenpercen-
tage voor defensie te aanvaarden. „Voor de volgende
kabinetsperiode zullen we daar bovenuit moeten ko
men". Hij zei te hopen dat de discussies over deze
uiterst belangrijke zaak niet verder vertroebeld zullen
worden door de tegengestelde visies van staatssecre
taris Haex (Landmacht) en Duynstee (Luchtmacht)
over hogere defensie-uitgaven.
In het begin van zijn rede had mr. Geertsema aan
premier De Jong gevraagd duidelijk met zijn kabi
netsleden af te spreken, dat zij tot zes weken vóór de
verkiezingen niet ln het openbaart politiek zullen
bedrijven buiten hun eigen toegewezen ambtstrrein.
Ook AR-fractieleider Biesheuvel wenst bij een ko
mende kabinetsformatie tot duidelijke financierings
afspraken voor de defensie te komen.
aldus Marcilio, die voorzitter is van de
commissie van Buitenlandse Zaken van
de Braziliaanse Kamer van Afgevaar
digden. Hij noemt daarvoor twee oorza
ken: de in „ballingschap levende Brazi
liaanse opstandigen en bepaalde grote
internationale economische groepen die
gekant zijn tegen de ontwikkeling van
Brazilië. De vijandigheid tegen Brazilië
is volgens hem niet alleen te vinden in
pers en radio maar ook „in de Europese
katholieke scholen, waar Brazilië in de
schoolboeken wordt voorgesteld als een
wrede dictatuur".
De Braziliaanse delegatie kreeg tij
dens de conferentie die begin deze
maand in Den Haag werd gehouden,
scherpe kritiek te verduren van het
Nederlandse socialistische Tweede-Ka
merlid Dankert en van een lid van de
Franse delegatie. De heer Marcilio had
tijdens zijn toespraak gezegd dat „zijn
land niets te verbergen had".
De commissie werkende jeugd van de
Europese organisatie van het wereld-
verbond van de arbeid, waarbij de Ne
derlandse vakbonden CNV en NKV zijn
aangesloten, heeft zich op een vergade
ring in Brussel volledig solidair ver
klaard met de gearresteerde Braziliaan
se leiders van de katholieke arbeiders
jeugd. De commissie ondersteunt de
verklaringen en protesten van de inter
nationale katholieke arbeidersjeugd te
gen de aanhoudingen en wil de natio
nale organisaties (in Nederland met na
me de jongerenorganisatie van het CNV
„werkende jeugd" stimuleren tot
sympathiebetuigingen.
ASSEN (ANP) De brigade Assen
tn de koninklijke marechaussee beeft
vanochtend de 20-jarige kunstschilder
H. B. en de 20-jarige H. V. zonder
beroep, beiden uit Assen, aangehou-
Zij worden verdacht van sabotage
maandagmorgen in de kazerne te As
sen, waar 21 benzinetanks van leger
voertuigen werden gevuld met zand en
suiker. H. B. heeft bekend. Volgens zijn
verklaringen was hij beïnvloed door
bepaalde radio- en televisieuitzendingen
over sabotage.
De bewaking bij legerplaatsen is
naar aanleiding van de recente sabota
ge in Assen aanzienlijk versterkt In de
loop van dit jaar zijn bij de strijdmach
ten op het gebied van sabotage 75
gevallen gesignaleerd, waarvan er elf
gevaarlijk worden geacht voor het le
ven van militairen en burgers.
