NIEUWVEEN
Nog wel ruimte
voor eigen beleid
Scholieren over
„vergeten oorlog"
in Soedan
SOEDAN
VREDESWEEK 1970
rustig dorp
zonder
driftige groei
ZATERDAG 26 SEPTEMBER 1970
LEIDSE COURANT
gemeenten in de zgn. „pre
dorp gemeen, dat het door de eeuwen lieen met water te malce
als vriend en als vijand. Nieuwveen moet zijn ontstaan in de 12i
Evenals in vele andere plaatsen xoeril in dit gebied begonnen me
echter in een later tijdbestek dan in de dori
Volgens de heer Roove
hierdoor t
gevoerd, waarbij ook de l
de stichtingen worden betrokken. Ty
perend voor Nieuwveen is echter, dat
na de strijd a
zfln krachten inzette voor de belangen
van Nieuwveen, zei onder meer:
„Het was me steeds een vreugde hier
hier in de raad een grote
isgezi
Beperkte groei
„U" t
:eggei
wonderlijk, dat
dit vriendelijke dorp min of meer ge
ïsoleerd ligt. 'De verbindingen met
deze 3-0"5 Inwoners telende gemeente
zijn hoogst onbevredigend. Het plaat
selijk wegennet daarentegen is vrij be
hoorlijk. Dit heeft er wellicht toe hij
gedragen dat het zeer drukke verkeer
vooral in de spitsuren van Al
phen aan den Rijn, Nieuwkoop enz.
naar Aalsmeer, Uithoorn en Amster
dam voor het grootste deel door de
nauwe Kerktsraat en Dorpsstraat den
dert. Het dorpscentrum wordt daardoor
bijzonder gevaarlijk.
een provinciale weg achter Nieuwveen
om; een verbinding met Alphen en
Nieuwkoop met Uithoorn. Onder Ze
venhoven is al een viaduct gelegd,
maar het duurt allemaal zolang."
De heer Van Leeuwen weet door de
veelzijdigheid van zijn functie wel een
en ander van de dorpsproblemen. Hij
is doodgraver, klokkenluider, straatma
ker enz. „Ik ben een manusje van alles
en lever met plezier m'n bijdrage als
chauffeur en pompbediende bij de vrij-
,Nee, die dorpspolitiek is m'n hobby
liet; toch kan ik het altfld wel aardig
rinden met de „mannen van 't stad-
ïuis". Toen burgemeester Kammenga
hebben we vaak gekibbeld.
willige
Nee. het brandt hier
veel.
als
zijn
er als de kippen bij.'
Voor wij uitgepraat zijn, pakt Van
Leeuwen zijn bezeip weer op, want de
gemeente- Vroegere schout
goeie vrienden.
Eén ding is een feit, hij heeft prach
tig geholpen toen wij de muziekvere
niging oprichtten. Hjj opperde
fikst. Toen we om geld gingen bij de
gemeente, ja toen kon de burgemees
ter geen nee meer zeggen."
Een herdenkingssteen in het oude ver
weerde pand van de heer Spijker roept
herinneringen op uit het verre verle
den. In 1843 werd in dit historische
gebouw (rijk aan tradities) door me-
makers, is de raad van het vredige
plattelandsdorp zeer beperkt in zijn
beleid. Een wat forsere groei zou men
graag willen, daar de bevolking (exclu
sief de stichtingen) bepaald te klein
is om tot bevredigende algemene voor
zieningen te komen. Toch mag hieruil
niet worden opgemaakt, dat Nieuwveen
een dode plaats is. Beslist niet; men
buit de mogelijkheden optimaal uit. E'
is een prachtige muziekvereniging, n.l.
Crescendo, een behoorlijke voetbalver
eniging, Nieolaas Boys, en een bloeien
de gymnastiekvereniging. Een zuive
ringsinstallatie (te bouwen door Rijn
land) i
sinds koi
tekend s
i gemeenschappe-
de
oversteken zonder risico niet mogelijk
en vooral voor de kinderen een levens
groot gevaar. Er zijn plannen voor
De heer C. Spijker, dorpstimmerman
in de A. H. Kooistrastraat, heeft zo,
zijn eigen mening over dorpszaken.
Met zijn ruim 67 jaren mag hij wel als
een kenner van Nieuwveen worden be-
„Ja. nu zeggen sommige mensen wel.
dat het zo niet is. maar het staat er
toch maar op. Dit moet het huis van
de vroegere schout zijn geweest." Zo
an Spijker.
rijk
heid. Bewust 2
van b. en w. en de raad naar het v
kelijke belang van de gemeente.
z(jn weliswaar beperkingen, maar
nen het raam der mogelijkheden w<
tiënten en personeelsleden, en Huize
Ursula (R.K.) met een aantal bewo
ners van 300 verpleegden en personeel.
Van de totale bevolking maakt dit dus
25 pet. uit. Als men rekening houdt
met allerlei verzorgende bedrijven en
toevoerbedrijven voor genoemde stich
tingen. zal het duidelijk zijn dat de
ontwikkeling rond deze belangrijke
stichtingen voor het plaatselijk leven
heel belangrijk is.
De Prot.-Chr. inrichting dateert van
1888: hierin zijn voornamelijk mensen
opgenomen, die in het maatschappelijk
leven hun plaats niet goed kunnen vin
den, terwijl daarnaast de kinderver
pleging ter hand wordt genomen. In
huize „Ursula" worden voornamelijk
kinderen verzorgd.
Van de beroepsbevolking is 23 pet.
agrarisch georiënteerd. Aan de Amstel
vindt men vooral veel bloementeelt. In
de secundaire sector werkt 27 pet. vau
de beroepsbevolking, terwijl in de
dienstverlenende sector niet minder
dan 46 pet. werkzaam is. Het overige
kerkelijk patroon laat als drie grootste
ruiten zien de R.K. kerk, de Hervormde
Gemeente en de Geref. Kerk. Met de
oecumenische gedachte is men nog
niet zo vertrouwd als elders, alhoewel
er toenadering is en meer begrip voor
elkaar. Er is een openbare, een Prot.-
Chr. en een R.K. lagere school, terwijl
bij de stichting „Ursula" een B.L.O.-
school is. Verder zijn er twee bijzon
dere kleuterscholen.
De politieke verhoudingen komen het
best tot uiting in de samenstelling van
namelijk 3 KVï
snel uit te groeien, toch zouden we
beslist wel wat meer willen. Een groter
aantal inwoners maakt de stichting
maal gunstiger. Er staan verschillende
plannen op stapel en in de wijk Scho-
terveld wordt gestadig gebouwd!
Uit alles blijkt dat burgemeester H. L.
Breen, die sinds '66 naast Leimuiden en
Rrjnsaterwoude ook de scepter zwaait
in Nieuwveen, het er best kan vinden;
met de burgerij en ook met de gemeen
teraad en ambtenaren. Vanzelfsprekend
zijn er bij de bevolking allerlei wen
sen, maar in de meeste gevallen lopen
die parallel met de ideeën van burge-
Natuurlijk zullen we trachten binnen
het raam der mogelijkheden alles te
doen. Maar in een plattelandsgemeente
hebben wij als gemeentebestuur te ma
ken niet alleen met de Wet op de
Ruimtelijke ordening, maar als gevolg
daarvan ook met de structurele ont
wikkeling in deze omgeving. In het
kader van deze algemene ontwikkeling
is er belist nog wel ruimte voor een
eigen beleid en voor een behoorlijke do
sis inbreng. Nieuwveen is een fijne
plaats en en het is mij een vreugde
mij hiervoor in te zetten".
De 56-jarige burgemeester werd na
melijk in 1914 te Numansdorp
geboren als zoon van een predikant.
Ongeveer 14 jaar was hij vóór hjj naar
Nieuwveen kwam, burgemeester van de
gemeenten Kamerik en Zegveld. Het is
wel
Niei
lUidei
1 vijf personen in het stijlvolle
.Ja, wij hebben natuurlijk wel ver
korte termijn is te realiseren. Daarbij
tornt dat onze gemeente rekening
heeft te houden met de streekstruk-
uurplannen en uiteraard met de ruim
en Rijnsaterwoude van belang dat de
heer Breen als bestuurder een grote
ervaring heeft. Met plattelandsproble
men is hij uitstekend op de hoogte en
aan de zich in versneld tempo aandie
nende veranderingen weet hij zich vlot
De
wikkel
t op het programma, tenvyl
rnbad
bij het plaatsj
komen. Door verwarming van dit
zwembad wordt het zwemselzoen be
langrijk groter.
Binnenkort hoopt
tot de bouw van e
lijk wijkgebouw vi
gingen. Op wat langere termijn zal
de openbare school vernieuwd of ver
vangen moeten worden.
Het geestelijke en politieke ie\
geschakeerd. De bevolking i
delijk van aard, maar er zijn op diverse
terreinen toch tegenstellingen. Het
LEIDEN Onder leiding van de leraren geschiedenis, aardrijks
kunde, godsdienst en Nederlands hebben de leerlingen der klassen
H2-1 en H2-2 van het Agneslyceum te Leiden zich gedurende de
Vredesweek verdiept in het onderwerp: „De vergeten oorlog in
Soedan De leraren verschaften hun voldoende informatie voor
het maken van een aantal opstellen en gedichten, waarvan wij
vandaag een en ander publiceren. De leeftijden der leerlingen
variëren van 13-15 jaar.
Kan het ons
schelen?
Yy.t T IS ER TOCH Ml
I Negers vluchten in het
et Soeda
de hand, Afooi
ons land. hebb
oer woud gebied, Zij h
Theedrinken
V "ij "leren6
De vergeten geschiedenis van Soedan
Soedan is ontstaan ongeveer 5000 v. Clir. Negerstammen bewoonden het zuiden
en Hamitisehe stammen het noorden. Ze hebben van de jacht en van het ver
zamelen van voedsel geleefd. Landbouw en veeteelt werden later door de Egyp-
tenaren ingevoerd. Uit de oude Egyptische kronieken leren we iets over een oud
Nubisch rijk: Ivoesj, dat tussen 2000 en 3000 v. Chr. moet zijn ontstaan. In 2800
dingen en grensoorlogen zjjn voorgekomen. De Egyp-
•stigdi
de Moslims veroverd.
koninkrijk dat ongeveer 300 jaar
hield. Een goed gezag heeft dit
Vijf heersers van Koesj, o.a. Tirhaka die werd in 1504 do>
de bekendste was, hebben op de troon De Arabische sti
van de farao gezeteld.
In 660 v. Chr. verdreven de Assyrii
onder leiding van hun koning Ashoer- Moslimse rijk nooit gehad
banipal de Soedanese gezegshebbers uit
Egypte. De gruwelijke oorlog
Koesj bestond aanvankelijk net als het
oude Egypte voornamelijk uit blanken, jp Soedan ÓUUrt COO
Omstreeks de 6e eeuw begon het echter
zijn grenzen in zuidelijke richting te
verleggen tot aan de noordelijke toom Steeds VOOrt (1 820-1 881
van de zone der tropische zomerregens. 4
De nieuwe grens lag waarschijnlijk even In 1820 begon een nieuwe fase in de
ten zuiden van Karthoem. Even boven geschiedenis van Soedan. De Turkse
de samenvloeiing van de Atbara en de Pasha van Egypte, Mohammed Ali, zond
Nijl werd in 550 v. Chr. Meroë, de nieu- militaire expedities naar het zuiden van
we hoofdstad van Koesj gevestigd. IJzer Soedan. Ze veroverden Senar en EI Obeid
werd in Meroë de grondstof van nieuwe en later heel Soedan. In Gondornkn werd
wapens en landbouwwerktuigen. Ivoor, in 1839 een Egyptische militaire post
slaven, zeldzame huiden, struisvogel- gevestigd. Dit was dicht bij de plaats
veren en vermoedelijk gouden voorwer- waar de Witte Nijl, de grens tussen Sne
pen waren in die tijd de belangrijkste dan en Oeganda, kruist,
uitvoerprodukten. Er Mn „ieuwe perlod„ ,n
Egyptische overheersing". Het aandeel
Egypte was overwegend, gezi
Tegen het eind
Chr. raakte Meroë in verva
lijk door de opkomst van e
zijn zuidelijke grenzen
t als
■schijn-^a9 HUH
™ik onafhankelijke positie die de Egyptische
°n" onderkoning innam ten opzichte
trum Akaoem. de noordelijke uithoek hoofdpersoon, de sultan van Turkne
van het Ethiopische hoogland. Van de De beheersing van de Nijl voerde' de
periode die volgde is weinig bekend. Egyptenaren tot ver in Oeganda. Het
In 542 voerde de Byzantijnse keizer Egyptische bestuur dat veel leed ver-
Justinianus het christendom in. Egyp- oorzaakt door de verschrikking van de
tische priesters brachten de koptische slavenjachten. maakte van Soedan voor
godsdienst over naar Noord-Soedan en het eerst in de geschiedenis een politieke
Ethiopië en daaraan is het waarschijn- en bestuurlijke eenheid Khartoem werd
lijk te danken dat het christendom o.a de hoofdstad van heel Soedan en het
in Ethiopië de Arabische uitbreiding |and werd verdeeld in provincies en dis-
heeft overleefd. tricten onder centraal gezag. In 1881
De koptische kerk verving omstreeks ontketende Mohammed Ahmed een hei-
700 ook in Soedan de Griekse kerk Uge oorlog tegen de vreemde inmenging
Pas in het begin van de 14e eeuw begon- Hij slachtte een Egyptisch leger af
nen de Arabieren verder op te dringen Soedan was vrij, en die vrijheid zou tot
naar het zuiden. Het koninkrijk Alba 1898 duren.
ige ligging van Soe
dan is ongeveer 4° en 23° N.B.
en 22° en 28° O.L. Soedan heeft
9 provincies. In die 9 provincies
leven 40% Arabieren en half
bloeden. 30% Zuid-Soedanezen,
10% Nubiërs, 10 tot 15% West-
stad van Soéüan is Khartoem.
Deze stad heeft ruim 135.000 in
woners. Khartoem ligt in het
noorden van Soedan. Daarna zjjn
de belangrijkste steden: Omdoer-
man: 167.000 Inwoners, Khartoem-
Noord: 58.000 inwoners. Ook deze
steden liggen in het noorden van
Soedan. Het gehele aantal inwo
ners van Soedan is 14.000.000.
De oppervlakte van het land ls
2.506.000 km». Dit is 70 maal zo
groot als Nederland. De officiële
taal is Arabisch. Verder een grote
luitei
i Engels
handelsgewa:
aardnoten
dingsgewassi
joen schapen,
2 miljoen kamelen,
runderen, 3'i mil-
IVï miljoen gei-
miljoen ezels.
Bosbouw Per jaar 23.000 m>
timmerhout en grote hoeveelhe
den brand- en- bouwhout.
Industrie Voornamelijk op de
landbouw geënte industrie. Ka-
toenontpittingsbedrjjven. textiel
industrie. fabricage van rietsuiker
en fabricage van meel en meel-
produkten. Fruitconserven. ge
droogde uien, sigaretten en aard
olieraffinaderijen.
Handel met Nederland In 1966
invoer 21,88 miljoen "gulden, uit
voer 21,32 miljoen gulden.
Uit deze getallen blijkt dat Soer
r\E MEEDOGENLOZE odrlog
dan kostte 750.000 mensen he
van mensen die naar vrijheid
Zij vluchten naar naburigheid,
Anya Nya
Vergeten oorlog
het leven heeft gekost. Deze oorlog gaat
tussen de Arabieren In 't noorden en
de negers in 't zuiden. Zo'n 400.000 ne
gers hebben 'n „veilig" heenkomen ge
zocht in de omliggende landen: Kongo,
Oeganda. Centraal Afrikaanse Republiek
en Kenia. Maar ook ddar leven zjj met
De negers, die zich ondanks alles toeh
hebben teruggetrokken, hebben nu be
scherming van de Anya Nya. het z.g.
Zuid-Soedanese bevrijdingsleger. Daar
leven zij nu heel primitief: ze moeten
alles
ndoordringban
ieb je de Nijl. H.-t
te gaan er is 'n top van 3071 m hoogi
Deze oorlog is 't gevolg van 't mar
chanderen van de Britten met hun voor
malige kolonies. De Arabieren toonden
slechts interesse voor t zuiden, zolang
ze er duizenden slaven konden wegvoe
ren. Deze slavenjacht duurde tot 't Brits-
Egyptische bestuur over beide delen van
Soedan zeggenschap kreeg. Dit bestuur
duurde tot 192-1. toen de Britse gouver
neur generaal Sir Lee Stack werd ver
moord. Egyptische functionarissen wer
den vervangen door Britten. Zij lieten
geen noorderlingen of zuiderlingen toe.
vanwege de vijandige houding. In 1917
hpeft de Britse regering besloten het
zuiden aan 't noorden te verkopen in
ruil voor doorvaart naar de Rode zee.
In 1953 werd 't Brits-Egyptische ver
wekelijk met 't zuidei
links georiënteerde regering. Ondanks
beloften dat de negers meer rechten
krUgen en vormen van zelfbestuur, is de
oorlog nog niet afgelopen. 10.000 Zwarte
guerilla's, die Anya Nya heten, vechten
in de drie zuidelijke provincies van Soe
dan. Anya Nya is ook een langzanm
werkend vergif dat bereid wordt door
de kop van een Cobra fijn te maken tot
een dodeljjk poeder.
Met steun van bijna aile zwarte Soeda-
nezen strijden deze vrijwel onbewapende
rebellen tegen de gehate overheid. Ze
strijden zo goed dat ze vrijwel nu in
feite de heersers zijn over geheel zuide
lijk Soedan. Buiten enige steden die, on
der zware bewaking nog in de
handen van de regering zijn, vormt de
Anya Nya in de moerassen, de bossen
en de vlakten waar de malaria meere-
geert, de enige macht. De guerilla heef»
Zuid-Soedan haar eerste regering gege
ven, die bij het volk erg populair is.
Er is een Anya Nya politie, er is een
Anya Nya belasting. Anya Nya vormt
voor de armen het gezag.
Het is voor de Christenen in Soedan niet
alleen een politieke kwestie, het is ook
een strijd van hun geloof. Ze worden
met gesteund door de Nederlandera.
Fransen. Belgen. Italianen en anders
landen. De missie in Zuid Soedan - te
gen de heilige oorlog van de Arabieren
in het zuiden heeft een politieke rol
gespeeld. Het optreden van de Arabieren
is in geen enkele verhouding tot de
vreedzame zij het politieke rol van de
missie. Andere Soedanezen vertelden dat
alle belangrijke bestuursfuncties in han
den van Moslims werd gelegd. Religie
is een belangrijke oorzaak van het con
flict tussen de Arabieren en negers in
Zuid-Soedan met al zijn afschuwelijke
gevolgen. Toch kan niet gesteld worden
dat het alleen een religieuze kwestie is.
Politiek, haat. religie en culturele ver
schillen hebben geleid tot afschuwelijke
strijden. Het heeft duizenden negers ge
kost en zal het nog kosten zolang de
buitenwereld blijft zwijgen.
