„Excursie naar horizon van
fascinerend zijn"
heelal zal
Pi a con essen hu is
naar 500 bedden
Aanvoer op Leidse
veemarkt gedrukt
Prof. dr.J. H. Oort na 50 jaar astronomie
Zenuwduel
Spel. Lisse-
Teylingen
Alles op het gebied van glas
1
jeugdige mnl. of vrl.
ADMINISTR. KRACHTEN
WIE WIL ONS HELPEN??
KANTOORBEDIENDE
systeem-analist
organisatie-deskundige
Van der Luit
JACHT
„Telefoontje"
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 19 SEPTEMBER 1970
Sterrenkundige gaf
afscheids-college
LEIDEN Een astronoom van wereldfaam, negen
maal ere-doctor van universiteiten overal ter wereld
met een grote astronomische traditie, prof. dr. Jan
Hendrik Oort heeft gisteren zyn afscheids-college
gegeven aan de Leidse universiteit. Sinds I september
is de befaamde sterrenkundige, die in 1924 voor het
eerst als conservator de Leidse Sterrenwacht binen-
stapte, emeritus hoogleraar. In de tussenliggende
t\jd werd dr. Oort lector (in 1930), buitengewoon
hoogleraar (In 1935) en gewoon hoogleraar ln 1945.
De naam van professor Oort, eens leerling van de
Groningse hoogleraar J. C. Kapteyn, die h(j een
geniaal astronoom noemt, ls decennia lang verbon
den geweest aan de geheimen die de wetenschap
kon ontfutselen aan het melkwegstelsel.
Het begon met de ontdekking van de z.g. steratromen
(gevonden door prof. Kapteyn), die het begin waren
van de dynamica in het melkwegstelsel. Over het
verschijnsel van de sterstromen schreef prof. Oort
ook zijn dissertatie. In zijn afscheidscollege gister
middag merkte hij daarover relativerend op: „Ik
kreeg de doctorstitel, maar achteraf was deze nau
welijks verdiend, omdat de verklaring van de ver
schijnselen waarover de dissertatie handelde niet
gevonden was, terwijl zij later voor het grijpen lag."
Straathoek
Het „voor het grijpen liggen", veelal nog geheel
onverwacht, is iets waar prof. Oort vaker mee ge
confronteerd is. Kenmerkende opmerking daarover
in zijn afscheidscollege: „De grootste voor-uitgang
komt steeds als de voorspellingen niet uitkomen.
Of hij komt door de onverwachte dingen, die je als
bij toeval vindt, terwijl je naar iets anders aan het
zoeken was. Dingen, waar je nooit over gedroomd
had, dat ze zouden bestaan, maar waar Je c
straathoek plotseling tegenaan loopt." Als voor
beeld gaf hij de ontdekking omstreeks 1960, dat het
melkwegstelsel nog steeds aan het aangroeien is.
Het werd ontdekt bij het zoeken naar een gasvormige
atmosfeer rond het melkwegstelsel.
In zyn afscheidscollege wijdde prof. Oort ook aan
dacht aan de oude vraag: is het heelal eindig dan
wel oneindig? Met behulp van de radiotelescopen
LEIDEN Professor dr. J. H. Oort werd in
1900 te Franeker geboren. Na de H.B.S. in
Leiden te hebben doorlopen, studeerde hij
vanaf 1917 wis- en natuurkunde aan de Uni
versiteit te Groningen, waar hij zich onder
leiding van professor dr. J. C. Kapteyn vooral
op de studie van de sterrenkunde toelegde.
Na in 1921 het doctoraal examen wis- en
natuurkunde te hebben afgelegd, werd prof-
Oort assistent aan de Groningse sterrenwacht.
Een jaar later werd hij benoemd tot assistent
aan de Yale-sterrenwacht in Amerika. In 1924
volgde zyn benoeming tot conservator van de
Leidse sterrenwacht. In 1926 promoveerde
prof. Oort by professor dr. P. J. van Rhijn te
Groningen tot doctor in de wis- en natuur
kunde op een proefschrift getiteld „The stars
of high velocity". In hetzelfde jaar werd hij
aan de Leidse universiteit toegelaten als do
cent. In 1930 werd hij te Leiden benoemd tot
lector in de sterrenkunde, welk lectoraat in
1935 werd omgezet in een buitengewoon hoog
leraarschap. In 1945 werd prof. Oort benoemd
tot gewoon hoogleraar. Het wetenschappelijk
onderzoek van prof. Oort is voornameiyk ge
richt op de structuur en de dynamica van de
sterrenstelsels, in het byzonder van het melk
wegstelsel. Ere-doctoraten werden hem ver
leend door de universiteiten van Kopenhagen,
Glasgow. Oxford, Leuven. Harvard, Cam
bridge, Bordeaux, Canberra en de Vrije Uni
versiteit van Brussel.
(achter de stichting van de enorme nieuwe telescoop
te Westerbork is prof. Oort een van de stuwende
figuren geweest) kan de astronoom thans hopen
dat hy de grootte van het heelal kan bepalen.
Oneindig
„Velen menen," aldus prof. Oort, „dat het meelal
oneindig is. In dat geval zou de ruimte gekromd
moeten zijn, net zoals het boloppervlak gekromd is.
Evenals men op een boloppervlak door het meten
van de hoeken de kromming kan bepalen zal het
totale volume van het heelal gemeten kunnen wor
den. Theoretisch lijkt dit mogeiyk. Of het ook prak
tisch uitvoerbaar is, zal in de allerlaatste toekomst
blijken," aldus prof. Oort, die er aan toevoegde dat
het verkrijgen van een antwoord op deze vragen
van de grootste betekenis zal zyn voor ons inzicht
ln de fysische wereld, waarin wij leven en in haar
geschiedenis. Ook al zou het niet lukken deze fun
damentele vraag nu al te beantwoorden, is het te
verwachten dat de excursie naar de horizon van
het heeal een fascinerende toch zal worden, waarop
men veel vreemde en meer ongedroomde dingen zal
ontmoeten dan al het wonderlijke, dat de ontdek
kingsreizigers in de 16de en 17de eeuw in hun ver
kenning van onze aarde aantroffen.
Expedities
„Toen ik ais sterrenkundige begon, was het melk
wegstelsel nog een onbereikbaar doel, en werden
ontdekkingstochten naar de grenzen van dit stelsel
voorbereid. Nu, bij het afscheid, zyn weer alle hens
aan dek voor de uitrusting van grootse „expedities'
Eén van die expedities staat in Westerbork klaar
voor vertrek. Nu echter gaan zij niet naar de gren
zen van het melkwegstelsel, maar naar de grenzen
van het heelal".
LEIDEN Direct na zijn afscheidscollege gister
middag heeft minister dr. G. H. Veringa van onder
wijs en wetenschappen prof. dr. J. H. Oort de ver
sierselen overhandigd, welke behoren b(j zijn benoe
ming tot commandeur in de Orde van Oranje-Nassau.
Glibberrijm van de week
Kompas voor Molly Geertsema
komt dat niet wat z'n eer te na?
Wat moet ie daar nu mee
als burgervaer van Wassenaar,
die stoere V.V.D.-enaar,
die Geertsema W. J.7
'n Goed kompas dat kronkelt maar
van zuid naar noord en evenaar
en draait z'n wijzer rond
van rechts naar links en heen en weer,
dat doet zo n ding ook keer op keer
op Wassenaarse grond.
Maar ach, o brave burgervaer,
is dat kompas voor U niet raar1
Want 't draait maar als een tol.
En dat. m'n beste Geertsema,
komt dat nu niet Uw eer te na,
is dat niet al te dol?
Die linkse rakkers draaien naar
elke windstreek van de evenaar
voor 't politieke welzijn.
Ook het kompas van Geertsema
(al is't misschien zijn eer te na)
kan nu eens links gericht zijn.
LISSE Als morgenmiddag om half
drie liet eerste fluitsignaal klinkt voor de
streekderby tussen Sportclub Lisse en
Teylingen, gaan tweeëntwintig spelers
tweemaal driekwartier tot de bodem van
hun kunnen.
Want deze prestigeslag waarvan de au
teursrechten al waren vastgelegd lang
voordat de huidige eerste elftalspelers
het daglicht voor het eerst aanschouw
den, is uitgegroeid tot een sportieve voet
baloorlog tussen lisse en Sassenheim.
Zelfs matig geïnteresseerden staan juist
op deze dag graag als „commentator"
langs de lyn om vooral het spel van de
tegenstanders wat op te frissen met la
waaierige cliché's uit de beknopte voet
balvocabulaire. De uitslag blyft echter,
zolang de scheidsrechter het metaal van
zijn blaasinstrument niet voor de laatste
maal tussen de lippen heeft gestoken,
ofizeker.
Zo gaat het er ook morgen aan toe.
Desondanks keken trainer Spiers van
Sportclug Lisse en voorzitter v. d. Meer
van Teylingen, voordat het spektakel los
barst, nog even in de glazen bol. Enkele
uitspraken van Spiers: „We laten het
maar aan de goden over. Ik ben er wel
van overtuigd dat de jongens geladen
het veld inkomen. Ze peppen elkaar op.
Ondanks deze geweldige inzet durf ik
geen voorspelling te doen. Natuurlijk gok
ik op de volle winst. Ik ken Teylingen
nog niet, weet niet wat hun sterkste pun
ten zijn. We hebben een geheim wapen
achter de hand voor morgenmiddag." De
uitspraken van voorzitter v. d. Meer zijn
meer gericht: „Teylingen hoopt op 'n ge-
lyk spel. Lisse zal trachten ons uit ons
ritme te halen. Teylingen is technisch
beter. Het wordt een zenuwenwedstrijd.
De achterhoede is onze troef."
Lugdunum doel: L. Honsbeek; achter:
K. Crama, W. Oppelaar. L. Redèl en C.
Vermond: midden: W. de Roo. G. Collé
en H. de Cler; voor: C. de Cler, H.
Starp en J. Pijnacker.
Trainers keus
Roodenburg doel: M. Keereweer; ach
ter: G. Dubbeldeman, C. Pennenburg, I.
v. Weerlee en A. Ooyendijk; midden: H.
de Klerk. H. Rodenburg en J. v. Weer
lee: voor: I. Klinkhamer, S. den Os en
E. de Jonge.
UVS Voor de wedstrijd tegen Papen-
drecht stelt trainer Kantebeen zijn elf
tal uit de volgende elf spelers samen:
B. Willemse, B. Balkhoven, B. Lardé,
A. Koren, R. de Groot, J. Leget, G. De-
sar, S. Teske, C. v. Steyn, L. Holl en J.
Verver.
DOCOS doel: G. Dubbeldeman; ach
ter: C. Vrlesekoop, A. Bakker. J. v. Zyp
en D. v. d. Bosch; midden: J. v. Polanen
en J. Hogenboom: voor: S. v. d. Meel,
A. v. Dinten, P. Dubbeldeman en P. Wol-
i.ranr.x Naar aanleiding van de in 1968 van de Minister van Sociale Zaken
en Volksgezondheid verkregen principiële goedkeuring tot uitbreiding van het
Diaconessen huis te Leiden tot een totale omvang van 500 bedden werden de uit
breidingsplannen verder tot ontwikkeling gebracht. Besloten werd het Raad
gevend Bureau Ir. B. W. Berenschot N.V. te vereoeken by de planning te helpen.
Er werden twee commissies in het leven geroepen, één voor de verzameling van
basisgegeven* en één voor de opstelling van het programma van eisen.
Het Diaconessenhnis te Leiden.
Aan deze commissie-werkzaamheden
werd o.m. deelgenomen door mr. J. V.
Rijpperda-Wierdsma als bestuurslid, de
directie, dokter S. van Praag en het bu
reau Berenschot. De vergaderingen over
het programma van eisen droegen een
open karakter, zodat inbreng mogelijk
was van al diegenen, wie de behandelde
onderwerpen aangingen.
Besloten werd een aanvrage in te die
nen voor een psychiatrische afdeling
met 20 bedden. Het wordt nl. voor som
mige psych. patiënten van veel belang
geacht hen te behandelen in een alge-
n ziekenhuis. In verband met een
door het Ministerie in te stellen onder
zoek zal de beslissing op deze aanvrage
vermoedelyk vrij geruime tijd op zich
laten wachten.
Op directie-niveau vond voortgezet
overleg plaats met het St. EJisabeth Zie
kenhuis, dat een nieuw ziekenhuis bouwt
o.m. over de specialismen en aantal spe
cialisten, waaraan behoefte bestaat en
over eventuele samenwerking op het
gebied van apotheek en laboratorium.
Met de gemeente Leiden werd het over
leg voortgezet over de aankoop van
grond aan de Houtlaan en het verkeer
rond het huis. De uitbreiding vergt naar
schatting 35 miljoen gulden.
Geen opruiming bij mooi nazomeriveer
LEIDEN Vorige week leek het erop
dat de zomer plaats ging maken voor
de herfst. Maar na de laatste regenbuien
van woensdag (de dag van de grote
VEBO-tentoonstelllng) blijkt nu weer
volgens de laatste weerberichten dat er
weer mooie nazomerse dagen zyn te
verwachten en dat bleek gisteren al heel
duidelijk. Zodoende waren de aanvoeren
gedrukt, van opruimen was geen sprake
meer en dat ls enerzijds gelukkig daar
de handel vooral ln slachtvee de laat
ste weken niet zo goed is; het is onbe
grijpelijk, Nederland heeft momenteel
de laagste noteringen binnen de EEG-
landen. Frankrijk en Nederland verschil
len bijna 20 cent per kg.
Daar de prijzen natuurlijk niet zo aan-
trekkeiyk zijn en het weer nu weer droog
blijft heeft de boer nu geen haast om
het een en ander op te gaan ruimen (ver
kopen) desalniettemin was de aanvoer
zowel van runderen als wolvee niet
slecht. De handel op de gebruiksvee-
markt was rustig en kalm, de handel
had op alle markten over het algemeen
genomen een traag en slepend verloop
en daardoor waren de prijzen moeiiyk
te handhaven. De prijzen waren Iets la
ger dan vorige week alhoewel het gis
teren nogal meeviel, mede doordat de
aanvoer zowel van kalf- als melkvee
beperkt was. Vooral de vare koeien lie
ten verstek gaan.
De jongvee afdeling had nog een betrek-
keiyk goed verloop. Vooral de nuchtere
kalveren bleven erg duur. Dat is natuur
lijk duidelyk te danken aan de hoge
noteringen voor de vette kalveren.
Een grote aanvoer slachtrunderen naar
de omstandigheden en de tijd van het
jaar. De vakpers schrijft dat dit de
meest miserable sector is van de vee
markten. Zo sterk zouden wij ons over
het verloop van gisteren niet gaarne
uitspreken. De handel was wel lui, maar
dat de prijzen zich niet konden hand
haven is beslist niet waar.
In tegenstelling met de gang van zaken
op de overige afdelingen van de markt
doen de vette kalveren het goed. Ook
gisteren ondanks de grotere aanvoer, er
is veel uitvoer met een goede versprei
ding daar verschillende landen afnemen
met Italië en West-Duitsiand aan de
Aanvoer van wolvee was gelyk aan
vorige week, dus groot. Aangezien de
laatste weken overal veel schapen wor
den aangevoerd was het gisteren weer
maar afwachten welke houding de han
del aannam. Al die dieren moeten toch
maar geplaatst kunnen worden. Geluk
kig is er nog wel vraag maar er zyn
ook andere dingen te overwinnen, o.m.
de slachtcapaciteiten. Handel: oude scha
pen stug, vette lammeren goed.
Het prijsverloop van de slachtvarkens
bleef deze week op peil. Vraag en aan
bod zyn vrijwel op balans. Het is mo
menteel moeiiyk om iets te schryven
over het handelsverloop van de biggen
en lichte varkens. Het schynt dat de
prijs gelyk is gebleven en er is geen
enkel teken die de fokkers van dienst
kunnen zyn om de juiste markt prijs
te bepalen.
Wij adviseren U graag in onze
toonzaal voor:
M Alle soorten gefigureerd glas
Glasplaten
1 Glas In lood en medaillons
Spiegels in elk model
A Geslepen glas
V Gezandstraalde motieven
Korte Mare 2 TeJ. 22368 22468
f ONOERWUS-rNSTTTWT J
y m
M.E.A.B.
HERENGRACHT 4 - LEIDEN - TEL. 30660
Wie schryft, belt of komt eens langs?
Paedolog. Kliniek „Curium"
te OEGSTGEEST, Rhijngeeateratraatweg 32.
Enige jaren hebben wy dë verantwoording
gedragen voor een groep schoolkinderen, die
wegens gedragsmoeiiykheden tydelyk in
onze kliniek zyn opgenomen.
Huwelijk noodzaakt ons onze werkkring te ver
laten. Wie mogen wy voor ons vertrek inwerken?
Onze kliniek biedt:
een prettige sfeer.
goede praktijkbegeleiding,
wekelijkse theoretische scholing.
Brieven aan: Geneesheer-directeur, Geversstraat 37,
Oegstgeest.
Op een kantoor in Alphen aan den Rijn
wordt gevraagd
(mnl.)
Voor jongeman die reeds enige
kantoorervaring heeft en die in staat ls
ook persoonlijke contacten te onder
houden met relaties in de buitendienst,
wordt een afwisselende en zelfstandige
werkkring aangeboden met goede
toekomstmogelijkheden.
Sollicitaties gaarne onder nr. 4599 bur. v. d. blad.
Michaël van den Akker NV
zoekt contact met intelli
gente candidaten met be
langstelling voor admini
stratieve organisatie ter
opleiding tot
De taak zal zijn voor ver-
kochte kleincomputers de
systemen, die door ver
tegenwoordigers, al dan
niet in samenwerking met
hen zijn ontworpen, uit te
werken.
Aangeboden wordt: een
degelijke opleiding met
daarna een zeer afwisse
lende, boeiende werkkring
met volop gelegenheid tot
ontplooiing van eigen
ideeën en initiatieven.
Reeds tydens de opleiding
kan men rekenen op een
goed salaris, terwyi ruime
verdere perspectieven aan
wezig zyn.
Zy die in het bezit zijn van
M.B.A. of S.P.D. of stude
rend voor dit laatste en
menen voor deze functie in
aanmerking te komen,
worden uitgenodigd hun
schriftelijke sollicitatie te
zenden naar onze N.V.
Postbus 396 - Den Haag
Begrafenis
onderneming
LEIDEN,
Haagweg 31
TeL 01710-23574
KATWIJK
Boulevard 48
Tel. 01718-3477
W ASSENAAR
Deylerweg 127
TeL 01751-2436
R.K. Uitvaartleider:
W. J. E. ALBERS
TeL 01717-4982
Transporten
Opbaringen
WONINGRUIL
Den Haag: kamer-en-suite,
3 slaapkamers, grote keu
ken en balcon, 1ste portiek-
etage, centrum. Gevraagd:
vrij huisje met tuin, liefst
bij viswater, voor bejaar
den, omgeving Alphen aan
den Rijn.
Brieven onder nr. 1959 bur.
Kunstgebitten
reparaties
aneiler
en goedkoper!
Drogist C. Zoetemelk, Pas
toor v. d. Plaatstraat 7,
Rijpwetering, teL 01712-280.
TE KOOP
i.st.v.n. met 35 pk Penta
b.b.-motor met af stand bed.
binnen en buiten verl. RVS
aanrecht, w.c. met water
spoeling en vele acc. Overal
stahoogte met zonnetent eu
afdekzeil voor de winter
Tel. 25355 of 40728 na 7 uur.
PLAATS EEN
