Na 2 maanden gered op oceaan
Theologencongres pleit sterk
voor solidariteit met onvrij en
Nieuwe geruchten
aftreden Vorster
In leven
gebleven op
specerijen
en zeewier
NS in trek
bij toeristen
Humphrey
kandidaat
Minnesota
Nieuwe brand
in Antwerpen
Prinsjesdagconcert
door toeval in nieuwe
en betere opstelling
I
Verboden
wapenbezit
zeer groot
Niet geslaagd
als opvolger
van Verwoerd
Prof. Metz:
Kerk heeft
dictaturen
geholpen
Politie op reis
voor werving
personeel
Min. Nelissen
zal toezien
op prijzen
olieprodukten
PAGINA
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 16 SEPTEMBER 1970
zijn na twee maanden rondge
zwalkt te hebben in hun
twaalf meter lange sloep, op
422 mijl ten noord-westen van
Honoloeloe meer dood dan le
vend opgepikt door de Niagara
Falls, een koelschip van de
Amerikaanse marine.
De Amerikanen Julian Rit-
ter. (50) en Luarene Louise,
(21) en de Westduitser Win-
fried Bernard Herringhof wa
ren volkomen uitgedroogd en
door de elementen geteisterd.
Maar zij zullen er wel weer
bovenop komen, zei de medi
sche officier aan boord van de
Niagara Falls.
Volgens Ritter hadden zij al
zes weken zonder voedsel ge
zeten toen zij werden gevon
den. Zij waren op 17 juni
vanuit Tahiti een reis begon
nen met hun boot. de Galilei
Op 1 augustus werd het door
de kustwacht als vermist op
gegeven. Volgens Ritter waren
zij in leven gebleven door het
eten van nootmuskaat, kruid
nagels, andere specerijen en
Volgens de medische officier
van de Niagara Falls zouden
zij, als zij niet gevonden zou
den zijn, nog ongeveer drie a
vier dagen geleefd hebben. Zij
werden gisteren in de zieken
boeg van het schip Intrave
neus gevoed en zullen vandaag
waarschijnlijk enig licht ver
teerbaar voedsel krijgen.
Ritter vertelde zijn redders
dat op 27 juli het voedsel op
was en dat zij sindsdien twee
maal op minder dan een halve
mijl voorbij waren gevaren
door een koopvaardijschip.
De laatste aantekening in
het logboek dateerde van 24
augustus en luidde „Het einde
is nabij," aldus de Amerikaan-
In Finland heeft men nieuwe ideeën over de
mode voor het 'komende voorjaar. Deze niet zo
slankmakende jurk trok wel alle aandacht op de
show in de Vleeshallen te Haarlem.
Ook uit 'Finland 'komen deze te combineren
ensembles. Het jersey broekpak is af te wis
selen met de dito japon voor 'het komende
voorjaar.
UTRECHT (ANP) Op toeristisch
gebied hebben de Nederlandse Spoor
wegen tot dusver in 1970 al veel re
cords gebroken. Volgens mr. H. G. Ra-
meijer van de afdeling toerisme van
N.S. hebben de spoorwegen nog nooit
zo'n goed jaar gehad.
De tieners hebben een zeer belangrij
ke bijdrage geleverd aan de gunstige
resultaten. Er werden 150.000 tiener-
toers verkocht, 65.000 meer dan vorig
Dit jaar zullen zeker ook meer dan
100.000 achtdaagse kris-kras-abonne-
menten worden verkocht (1969: 84.000).
De belangstelling voor de vakantiedag
tochten nam met twintig procent toe.
Ook dit jaar bleek de Efteling het
meest in trek, gevolgd door Amsterdam,
Volendam en Marken, de deltawerken
en het Dolfinarium in Harderwijk.
De groei bij de achtdaagse vakantie
reizen was 15 procent. Hier stond de
Valkenburgreis aan de top, gevolgd
door de achtdaagse reis naar het Sau-
erland. De reizen zijn zeer gelijkmatig
over vier maanden (half mei-half sep
tember) gespreid. Mini-trips hadden ook
veel belangstelling.
Adrienne de Smet
verlaat het
Residentie-Orkest
DEN HAAG (ANP) Met ingang
van 1 augustus 1971 zal bij het Frysk
Orkest in dienst treden mevrouw
Adrienne de Smet in de functie van
concertmeester, Zy zal deze functie
vervullen samen met Manuel Villuendas,
die als zodanig al ruim 4 jaar b(J het
Frysk Orkest werkzaam is.
Enkele duizenden bouwvakarbeiders
hebben gisteren een krachtige en
toch rustige demonstratie gehouden,
tegen hun werkgevers, die de 400
gulden extra niet willen uitbetalen.
Vandaag echter zitten beide partijen
rond de onderhandelingstafel.
MINNEAPOLIS (Minnesota) (AP)
De vroegere vicepresident Hubert H.
Humphrey heeft de democratische voor
verkiezing voor een kandidatuur voor
een senaatszetel van Minnesota gewon
nen. Hij versloeg de neger Earl D.
Craig jr. Humphrey kreeg bijna drie
maal zoveel stemmen als Craig.
De republikeinen stelden de 48 jaar
oude afgevaardigde Clark Mac Gregor
kandidaat voor een senaatszetel van
Minnesota, die al sinds jaar en dag
wordt bezet door een democraat.
Humphrey is vrijwel zeker van verkie
zing in november.
Ook senator Kennedy moet zijn zetel
voor de staat Massachusetts in novem
ber verdedigen.
(Van onze correspondent)
ANTWERPEN Als een laaiende
fakkel lag gisteravond in de Antwerpse
haven het Zweedse vrachtschip Marian
ne: brandweerlieden, die al een hele
namiddag hadden gevochten om de
brand te blussen, hadden alle hoop op
gegeven. Men vreesde dat het schip zou
kapseizen door de grote hoeveelheden
water die men in de ruimen had gespo
ten.
De brand brak om kwart voor drie
uit aan boord van de Marianne, een
schip dat uit Bremen kwam, waar 't een
lading van honderden tonnen chemische
produkten en auto's in het onderruim
had geladen. Vier ploegen dokwerkers
waren aan boord aan het werk, toen de
brand in een ruim uitbrak, waarin on
dermeer cellulose en parafine, bijzonder
brandbare stoffen, waren opgeslagen.
De oorzaak van de brand is onbe-
Mr. v.Vollenhoven
naar Indonesië
DJAKARTA AP) In oktober zal de
heer Pieter van Vollenhoven als gast
van het Indonesische directoraat-gene
raal voor het toerisme een bezoek aan
Indonesië brengen. Hij zal Centraal Ja
va bereizen en een aantal historische
plaatsen bezoeken.
Het Prinsjesdagconcert was anders
dan de vijf en vijftig concerten die het
Algemeen Haags Comité eerder in een
van de Houtrusthallen organiseerde.
Doordat de Weense IJsrevue zaterdag
zijn voorstellingen beëindigde en de
daarvoor gebouwde tribunes grotendeels
nog stonden, was het mogelijk eens een
proef te nemen met een andere opstel
ling. Het Residentie-Orkest zat nu niet
op een hoog podium tegen het midden
van de rechter-zijwand, maar het zat
in het midden van de hal op de niet
verhoogde vloer, aan drie kanten omge
ven door oplopende tribunes.
Voor verreweg het grootste deel van
de toehoorders, in elk geval voor het
publiek dat vóór en gedeeltelijk opzij
van het orkest een plaats had weten te
bemachtigen, betekende deze nieuwe
opstelling een aanmerkelijke akoesti
sche verbetering. Wie achter het orkest
zat, of op een tribune achter een tribu
ne, kon minder gunstig horen maar dat
neemt niet weg dat de proef buitenge
woon goed geslaagd moet heten.
Helaas kan hieruit niet worden afge
leid dat in het vervolg alle Houtrust-
concerten maar op deze manier moeten
worden ingericht. Het opstellen en het
huren van de betrokken tribunes is een
veel te kostbare zaak voor een enkel
Houtrustconcert. Men kan zich deze
luxe alleen veroorloven als de tribunes
voor een andere manifestatie al zijn
opgetrokken en men alleen moet opko
ken voor de verlenging van de huur.
Zelfs dan echter, kleven er organisa-
fcrische bezwaren aan de nieuwe op-
:elling. Het aantal goede beschikbare
aatsen is namelijk aanzienlijk geringer
bij de oude opstelling. Er waren
gisteravond ongeveer vierduizend toe-
DEN HAAG (ANP) De KVP-kamer-
leden Boot en Van Scbaik hebben de
minister van Justitie en van Defensie
schriftelijk gevraagd of er gegronde rede
nen zijn om te veronderstellen dat er in
ons land een paar honderdduizend wa
pens illegaal in omloop zUn.
De Kamerleden verzoeken de regering
betrouwbare gegevens omtrent de om
vang van de diefstal van militaire wa
pens en omtrent de bewering, dat die
omvang dermate groot is dat er als het
ware een burgeroorlog mee gevoerd zou
kunnen worden.
De heren Boot en Van Schaik willen
verder nog vernemen hoe de instructies
luiden voor opsporingsambtenaren met
betrekking tot het achterhalen van ver
boden wapens, eventueel door middel
van razzia's en hoeveel veroordelingen
dit jaar hebben plaatsgevonden wegens
verboden wapenbezit.
hoorders maar dat aantal is eigenlijk te
klein voor de aan zo'n concert verbon
den kosten, die zich natuurlijk ook in
stijgende lijn bevinden. Als het goed
moesten er zes, zeven, liefst acht
duizend mensen komen, wil het AHC de
gebruikelijke lage entreeprijzen kunnen
handhaven. Soms komen er inderdaad
meer mensen maar in zo'n geval zou
men alleen al daarom van de nieuwe
opstelling moeten afzien.
Hoe dit allemaal zij, wie gisteravond
vn Houtrust waren, daartoe behoorde
ook burgemeester Marijnen profi
teerden in elk geval van de gunstige
situatie. Het programma dat werd uit
gevoerd, was van het begin tot het eind
feest der herkenning" want alle,
uit de 19e eeuw stammende muziek
overbekend, zelfs bij wie maar
zelden een concert bezoeken. Behalve
het Wilhelmus, waarmee als gewoonlijk
werd begonnen, was er ook geen noot
bij, die enig verband had met Neder
land. laat staan met het nationale ka
rakter van Prinsjesdag. Het komt ons
voor dat dat met een beetje fantasie
wel mogelijk was geweest. Waarom liet
bijvoorbeeld niet eens Voormolens
hoboconcert, door de tv-uitzendingen
van De Kleine Zielen plotseling popu
lair geworden, niet eens uitvoer
Men hoorde nu de ouverture van
Rossini's opera De diefachtige ekster en
de balletmuziek uit Gounods Faust. Het
eerstgenoemde stuk had bepaald wel
lichter en spiritueler, wat minder
straf en wat minder plomp gespeeld
kunnen worden. In het Faust-ballet za
ten ook wel erg zware passages maar
daar kreeg het musiceren tenminste
dikwijls een dansante beweging. Het
best evenwel ging Van Otterloo en de
zijnen de pathetisch bewogen ouvertu
re-fantasie Romeo en Julia van Tsjai-
kofski af.
De soliste van de avond was de jonge
violiste Emmy Verhey, die in een wit
broekpak het eerste concert in D groot
van Paganini voordroeg. Natuurlijk
speelde zij alle drie de delen, want de
vooroorlogse jaren, waarin
j zich tot
Door de ondertekening van het protocol hebben de Russische ambassadeur V. S. Lavror en mr. J. H. D. Insinger van
Buitenlandse Zaken in Den Haag de weg geopend voor een uitgebreid culturele en wetenschappelijke uitwisselings
programma.
JOHANNESBURG (A.P.) Nau
welijks is het gerucht verstomd of
het herleeft een paar weken later, dat
prémier John Vorster spoedig als
zodanig zou aftreden. Hij zou dan de
minder zware en ceremoniële rol van
president overnemen van Jacobus J.
Fouché. Deze is 70 jaar. Het gefluis
ter begon onlangs opnieuw, nadat
Vorster voor een operatie elf dagen
in het ziekenhuis was geweest en
zijn herstel in augustus langzamer
was dan werd verwacht.
Hij is 54 Jaar en werd eerste minister
en leider van de Nationalistische Partij
toen Hendrik J. Verwoerd in september
1966 in het parlement werd vermoord.
Vorster bezit veel minder postuur in de
partij dan zijn voorganger en kan hem
als politicus en onbetwist leider ndet
evenaren. Integendeel, Vorster heeft een
geheel ander imago, de weekend golfer,
de liefderijke grootvader en de fotogra
ferende toerist in Parijs. Hij leidt een
partij die 22 jaar achtereen aan de
mocht dis geweest. De nationalisten pro
longeerden hun macht in het parlement
met een nieuwe termijn van vijf jaar in
de verkiezingen van april maar htm
meerderheid werd voor de eerste keer
kleiner. Dit werd Sn sommige kringen
geweten aan de premier en aangedrongen
werd op revisie van het partijapparaat
waarbij intelligente jonge „verligte"
nationalisten zouden promoveren. Maar
tot nu toe zijn er maar enkele verande-
BRUSSEL (A.N.P.). Aan de i
deelnemers van het internationale
congres van rooms-katholieke
theologen in Brussel is een aantal
stellingen voorgelegd, waarin
vooral gewezen wordt op de nood-
het eerste deel beperkte, zijn gelukkig zakeüjke relatie tussen priester en
voorbij. Overigens werd in de program-, T_ J
matoelichting terecht opgemerkt dat dit j Kerk enerzijds, en maatschappij
concert niet alleen halsbrekende violis- en cultuur anderzijds. Deze stel-
tische acrobatiek bevat maar ^wel^ege- |Jngen zullen, mogelijk in gewij-
zigde vorm, aan een stemming
onderworpen worden.
Dat laatste heeft Emmy Verhey he
laas niet waar kunnen maken, zeker
niet in de cantiles van het openingsal
legro en het adagio. Daar ging van
voordracht en expressie te weinig uit.
En wat de acrobatiek betreft: het spel
was knap maar vaak nog schools soms
iets van toon en, nu en dan zelfs een
beetje benauwd. Het is uiteraard heel
respectabel wat Emmy Vërhey op haar
leeftijd presteert, maar zij is toch nog
niet waar zij wil komen, en wij kunnen
ons niet aan de indruk onttrekken dat
zij de laatste tijd betrekkelijk weinig
vooruitgaat.
Hoewel in programma en vertolkin
gen geen opmerkelijk evenement, heeft
deze populaire avond velen toch grote
voldoening gegeven, getuige de enthou
siaste bijvalsbetuigingen. K. S.
Christelijke vrijheid, aldus een van
deze stellingen, moet uitstralen. De
christenen, die van deze vrijheid getui
gen. moeten niet alleen maar de be
staande vormen van sociale kritiek her
halen. en ook niet uitgaan van de
politieke onschuld van de kerk. anders
kunnen de kerkelijke gezagsdragers ge
makkelijk mandarijnen van de kerk
worden, die onder het mom van politie
ke neutraliteit in feite hun politieke
bondgenootschap in stand houden zoh-
der rekening te houden met. het leed en
de onderdrukking van de individuen.
Bij de debatten vielen nogal wat
kritische stemmen te beluisteren. Men
acht het congres overheerst door de
Duitse theologie en vond de formi
bijval kreeg het verzoek dat het con
gres een daad stelt, om zijn solidariteit
te betuigen met hen, die strijden voor
de bevrijding van de mens en ook met
de priesters en gelovigen die bij hun
strijd tegen het racisme en kolonialisme
vervolgd worden.
Van sociologische zijde kwam de kri
tiek, dat de theologie, althans in haar
huidige vorm, te apioristisch is en zich
niet bewust van wat de moderne mens
over zichzelf zegt. Het leek de Ameri
kaanse socioloog, die deze kritiek uitte,
dat men op dit congres veel meer bezig
is me4 pogingen om de kerk, ja zelfs
ambivalent. Veelhet beroep theoloog te redden, dan met
het dienstbaar maken van de theologie
aan hen, die deze dienst het dringendst
behoeven.
Tevoren had het congres met 143
tegen 74 stemmen, bij 5 onthoudingen
zich uitgesproken voor de formulering
van resoluties bij wijze van richtlijnen,
waarover donderdag gestemd zal wor
den. Hiermee is het congres gevrij
waard van het odium een geheel vrijblij
vende gedachtenwisseling van vakge
leerden te zijn.
Prof. dr. I. B. Metz. hoogleraar in de
theologie van de universiteit van
Münster, die gisteren sprak over de
tegenwoordigheid van de kerk in de
maatschappij, pleitte voor een politieke
theologie. „De kerk en met name de
rooms-katholieke kerk is nooit a priori
in politiek opzicht neutraal geweest. Zij
heeft onder het mom van onschuld en
onwetendheid op politiek gebied in feite
politieke machten helpen in stand hou
den en heeft daarbij geen rekening
gehouden met het leed en de onder
drukking van velen. Dc kerk moet al
haar kritisch vermogen richten tegen
alle totalitaire systemen en alle ideolo
gieën met een rechtlijnige, eendimensi
onale structuur en zich geheel inzetten
voor de noodlijdenden in onderontwik
kelde landen".
Prof. Metz brak ook nog
voor de eenvoudige gelovigen die zich
niet meer thuis voelen in een zich snel
veranderende kerk. Men heeft deze ge
lovigen geen kritisch begrip bijgebracht
voor het vermogen van de kerk zich te
hervormen en toch trouw te blijven aan
haar opdracht.
De Amerikaanse theoloog G. Baum
waarschuwde voor de misvatting, dat
de belofte van Christus aan de kerk,
deze kerk tot een soort heilig en on
aantastbaar instituut zou maken en dat
daarmee alle kritiek op hierachrishce
structuur, paus en curie, ongeoorloofd
zou zijn. Hij zei dat de manier waarop
de kerk het evangelie bracht, vaak
alleen maar een subtiele verdediging
was van een systeem, persoonlijke
macht en sociale voorrechten. Hij wees
voorts op de beweging voor gelijke
burgerrechten voor blank en zwart in
de Verenigde Staten en zoveel andere
vrijheidsbewegingen, waarin christenen
solidair zijn met niet-christenen in de
strijd voor een betere maatschappij.
Uit deze nieuwe geest van solidariteit
blijkt, aldus Baum, dat de kerk niet
meer als een gesloten gemeenschap be
schouwd kan worden en dat de oecu
menische beweging als georganiseerd
pogen de gescheiden christenen tot el
kaar te brengen, achterblijft bij de
spontane samenwerking tussen christe
nen die zich overdezelfde kwesties
lans bezorgd maken.
ringen geweest, en die waren verre
dTastisch.
Verdere achteruitgang in stemmen kan
ernstig worden voor Vorster. Sommige
waarnemers menen dat hij spoedig zijn
gezag opnieuw moet laten blijken. In
leidende kringen heerst onzekerheid
sommige prominenten daarin sluiten de
mogelijkheid niet uit, dat Vorster zal
heengaan.
De kwestie van het leiderschap gaat
echter dieper en betreft de apartheids
politiek. De „verligte" linksen zouden
graag een geleidelijke verzachting van de
werkssegegraifcie zien om tegemoet te
komen aan het ernstige tekort aan ge
schoolde blanke werkkrachten en ook
wilden zij d'e internationale pogingen
voortzetten om een isolement van Zuid-
Af rika te voorkomen. De rechitsen daar
entegen wallen strenge rassenscheiding
blijven toepassen en trekken zich niets
aan van de gevolgen in binnen- en
buitenland.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Een politie-informatie-
bus zal vanaf 21 september tot en met
17 oktober een tocht maken langs 20 ge
meenten in ons land, aldus deelt het
ministerie van Binnenlandse Zaken mee.
Het doel van deze trip, waartoe de ge
meentebesturen van Amsterdam, Rotter
dam en Den Haag in samenwerking met
het ministerie van Binnenlandse Zaken
hebben besloten, is de burgers nader met
de politie in contact te brengen.
De bus is zodanig ingericht en be
mand, dat eventuele belangstellenden
voor een vacature bij de politie in de drie
grootste gemeenten (in totaal 500 vaca
tures) alle gewenste inlichtingen kunnen
verkrijgen. Aanwezige voorlichtings
ambtenaren zullen belangstellenden in
lichten over de rangen, salarissen en toe
latingseisen. Velerlei apparatuur waar
mee de politie opereert zal worden ge
toond, zoals snelheidsmeters, remcon-
trolemeters, geluidsmeters en een wiel-
drukmeter. Ook zaken met betrekking tot
verdovende middelen en een eigen ge
maakt schietwapen zijn te bezichtigen.
DEN HAAG (ANP) Minister mr. R.
J. Nelissen van Economische Zaken ziet
er nauwlettend op toe, dat prijsverho
gingen van aardolieprodukten beperkt
blijven tot de hoogst noodzakelijke en
dat prijsverlagingen waar en zodra mo
gelijk worden gerealiseerd.
De recente prijsstijgingen hebben
ernstige gevolgen voor het kostenpeil.
in het bijzonder in de sector van de
land- en tuinbouw, aldus de minister in
het antwoord dat hij gisteren gegeven
heeft op schriftelijke vragen van de
Tweede Kamerleden mr. W. Scholten en
drs. D. F. van der Mei (beiden CHU).
Tussen 1 januari en 10 september
1970 steeg de prijs van gewone benzine
met 9.4 procent, die van super benzine
met 8,5 procent, die van autogasolie
met 14,3 procent, die van gasoliehuis
brandolie met 21 procent en die van
stookolie met 60,2 procent.
