Uns
mals braadkuiken
malse riblappea
GEORG HEGEL BEHEERST VIA MARX
NOG STEEDS HELFT VAN DE WERELD
778
"698
Een der grootste filosofen uit de geschiedenis
Tweehonderd jaar
geleden geboren
in Stuttgart
ZON
OF GEEN
ZON
5-DAAGSE RIJNREIS
lekker lui m Treffer
.10
kalfslappen
of rollade
paigrookwiH'stii
leidse leverworst
nu 349
900 gram
voorde
ongelooflijk
lage prijs v.
extra
kilo /aO
schouder
karbonade
ONGELUK MET
AUTO WERD
BENDE FATAAL
Aantal gasten
uit buitenland
17,2% gestegen
donderdag 27 augustus 1970
leidse courant
pagina 7
Georg Hegel, vandaag tweehonderd geleden geboren.
Het is vandaag precies tweehonderd jaar ge-
den, dat Georg Wilhelm Friedrich Hegel, die
door velen beschouwd wordt als een van de
allergrootste filosofen uit de geschiedenis, in
Stuttgart geboren werd. Zijn vader, ook Georg
geheten, was ambtenaar in dienst van de hertog
en zijn moeder heette Maria Magdalena From-
me. En om nog even door te gaan in deze stijl
die ik zozeer bewonder in het bock dat Karl
Rosenkranz in 1844 over Hegel publiceerde: tus
sen de jaren 1788 en 1793 studeerde hij theologie
en filosofie aan de universiteit te Tübbingen,
waar hij hechte vriendschap sloot met Hölderlin,
de dichter die door Hegels tegenpool en landge
noot Heidegger zo hoog wordg aangeslagen, en
met de dichterlijke en vroegrijpe wijsgeer Frie
drich Schelling (1775-1854).
Na zijn studie was hij achtereenvolgens huisle
raar in Bern en in Frankfurt, redacteur van een
krant, privaatdocent in Jena, rector van het
gymnasium in Neurenberg, hoogleraar te Heidel-
berg en vanaf 1818 in Berlijn, waar zijn roem
een hoogtepunt bereikte en waar hij in 1831 aan
de cholera overleed. Sinds 1811 was hij gehuwd
met de meer dan twintig laar jongere Marie von
Tucher en hij had drie kinderen.
Het aantal van Hegels ambachten is niet repre
sentatief voor het aantal van zijn ongelukken.
Rosenkranz beschrijft hem als een gelukkig en
harmonisch mens. Hij werkte langzaam en dege
lijk en hierdoor is het te verklaren dat hij wat
later en langs meer omwegen dan zijn brillante
vrienden zijn uiteindelijke bestemming bereikte
en het niveau waarop hij zich het beste kon
ontplooien. Aan deze degelijkheid die gepaard
ging met een sterk realisme, zal het ook wel te
danken zijn dat zijn invloed groter en bestendi
ger is dan b.v. van de komeet Schelling. Via
Marx die een "links" Hegeliaan is en de leer van
zijn meester materialistisch vertaald heeft, be
heerst die invloed ook nu nog de helft van de
wereld, zij het ook niet helemaal als filosofie
Maar ook buiten het marxisme vallen filosofen
van diverse pluimage telkens weer op Hegel
terug. Redenen genoeg om zijn geboorte na twee
eeuwen te herdenken en om zich te verbazen
over het feit dat dit zo weinig gebeurt. Rosen
kranz die een grote bewondering voor Hegel had.
geeft uitvoerige voorbeelden van de degelijkheid
waarmee de filosoof al op het gymnasium zijn
taak opvatte. Hij legde zich daar speciaal op de
klassieken toe en op de natuurkunde, later
kwam de theologie en tenslotte de wijsbegeerte.
Akelig leergierig
Maar Hegel las alles en wist alles. Hij was een
akelig leergierige jongen. Van alles wat hij las
maakte hij uitvoerige uittreksels en hij bewaar
de die zorgvuldig. Om zich te oefenen in het
Latijn hield hij als vijftienjarige een dagboek bij
waarin hij Latijnse aantekeningen maakte. Bij
voorbeeld op 30 juli 1785 over de lotgevallen van
een uitgave van Cicero uit 1582 die na meer dan
200 jaren van allerlei omzwervingen in zijn
handen opnieuw tot leven komt. Hegel is een
van de meest strenge systematici uit de geschie
denis van de filosofie. Hij herschreef zijn werken
tot ze aan alle eisen voldeden, soms tot vijf keer
toe. Zijn eerste werk verscheen toen hij 31 jaar
was. Zijn stijl is niet direct appetijtelijk, maar
zeer persoonlijk en verzorgd. Er zijn filosofen die
zeggen dat die stfjl slecht is en onleesbaar, maar
ze bedoelen dan waarschijnlijk dat de alomte
genwoordigheid van het systeem aan woorden
nis „geest", „begrip" of „onmiddellijk" een bepaal
de lading meegeeft, waardoor ze pretentieus en
duister lijken. Maar het gaat toch wat te ver om,
zoals van Klinkeberg in een pas verschenen
boekje doet, Hegel niet als een filosoof te be
schouwen omdat men moeite heeft met zijn
Niets prijsgeven
Hegel is niet alleen een systematicus van het
type, dat één gedachte tot in alle logische conse
quenties wil uitwerken. Zijn systeem is eerder
een poging om alles te omvatten, het een en
ander, deel en tegendeel. De taaie verzamelaar
van gegevens die Hegel is, wil niets prijsgeven
aan de onzinnigheid. Alles moet, oneerbiedig
gezegd, in zijn grote kosmische worst gestouwd
Zijn systeem is de gelijktijdigheid van alles,
maar die gelijktijdigheid wordt voorzover ze
logisch onmogelijk is, uitgesteld en opgetild. Het
een slaat om in het ander. De logica van de
gelijkheid wordt opgeheven in het ruimere kader
van een dialektiek van tijd en geschiedenis. Do
gelijktijdigheid van het zijn en het niets is het
worden. Er is geen rechtlijnigheid, maar gelijk
tijdigheid van tegendelen die elkaar opheffen.
Dit woord, door Hegel zeer bewonderd, betekent
zowel liquideren als: naar een hoger niveau
verplaatsen, grotere gelijktijdigheid geven. Hegel
past dit beginsel toe op het recht, de esthetica,
de logica en op de geschiedenis. Misschien is het
vooral zijn filosofie van het historisch gebeuren
waarin hij via Marx en buiten hem om zijn
grote en onontkoombare invloed uitoefent.
Verwijt
Systemen zijn verleidelijk voor het denken; zij
fascineren door de belofte dat zij „alles" omvat
ten en verklaren. Er zit iets moederlijks en
beschermends in het systeem. Tegelijk wordt
Hegel wel eens verweten dat hij teveel heeft
toegegeven aan de neiging om de geschiedenis te
laten eindigen met zijn eigen tijd en zijn eigen
systeem en dat hij van de Pruisische staat een
sluitsteen van zijn systeem gemaakt heeft. Daar
door zou hij bijgedragen hebben aan de verabsolu
tering van de staat en allerlei vormen van
totalitarisme. Ik geloof niet dat het zinvol is na
tweehonderd jaar na zijn geboorte dit probleem
aan te snijden. Want op de eerste plaats zouden
we de fout kunnen maken aan de Pruisische
staat van toen allerlei kenmerken van latere
staten toe te dichten. En wat veel erger is: van
filosofie zouden we dan zonder meer politiek
maken en die gelijkstelling is zeker niet Hegeli-
CORN. VERHOEVEN
DE BJLT. Boven Tsjecho-
Slowakge bevindt zich het cen
trum van een omvangrijk hoge-
drukgebied, dat in een zeer groot
deel van Europa het weer be
heerst. Het brengt vrijwel overal
helder weerIn de nacht daalt,
ten gevolge van de sterke uit
straling, de temperatuur op veel
k.n.m.i. Zelfde
deelt
mede: weertype
plaatsen tot omstreeks tien graden,
hoewel hier en daar ook lagere
minima, tot vijf graden, voor
komen. Dit gaat vaak gepaard met
mistvorming. Depressies worden
alleen aangetroffen ten zuiden van
IJsland en lussen Janmayen en
Noorwegen. Zi}- oefenen geen di
recte ip.vloed uït-op het uwer bij~
ons. De luchtdruk in onze naaste
omgeving blijft hoog en het fraaie
zomerweer duurt ook morgen
met kans op een bui.
Weersvooruitzichten voor zaterdag
in cijfers gemiddeld over ons land:
aantal uren zon: 4 tot 12; min.
temp.: omstreeks normaal; max.
temp.: 0 tot 5 graden bonen
normaal; kans op een droge
periode van minstens 12 uur: 90
procent: kans op een geheel droog
etmaal: 70 procent.
WEER IN NEDERLAND
WEER IN EUROPA
Sb '3
ADVERTENTIE
voor de lezers van Het Binnenhof en
Leidse Courant
Het Lïnnenhof en Leidse Courant bieden hun lezers in september vier
5-daagse reizen per luxe touringcar langs de Rijn. Prachtige, volledig
verzorgde tochten met diverse excursies, onder meer naar het romantische
Ahrdal en Eifelgebergte. En bovendien een gezellige boottocht op vadertje
Standplaats is Aegidienberg, een schilderachtig dorpje in het Zevengebergte.
De directe omgeving biedt volop gelegenheid tot het maken van wandelingen.
Op ongeveer 200 meter van hotel Dahm, waar onze lezea-s een aantal dagen
gastvrijheid en een uitstekende verzorging zullen genieten, beginnen dc
bossen. Dicht in de buurt is ook de Himbergersee, waarin zwemmers hun
hart en visliefhebbers hun dobbers kunnen ophalen.
Alle vier tochten beginnen op een maandagmorgen en eindigen vrijdags
avonds. De vertrekdata zijn: 7, 14, 21 en 28 september aanstaande. De prijs
van een volledig verzorgde reis bedraagt 148.per persoon plus 5 gulden
reisbelasting. (Ook alle excursies zijn in dit bedrag begrepen; entrees,
kabelbanen e.d. echter niet).
Hier volgen de adressen en telefoonnummers:
Den Haag: Spuistraat/Gr. Marktstraat Telefoon (070)-924211
Rijswijk: In de Bogaard Telefoon (070) 906668
Leiden: Aalmarkt 'Brcestraat Telefoon (01710) - 41241
(ADVERTENTIE)
lakens
en slopen
blanke
kilo
250 gram 98
prachtige
normaal 500 gram 398
279
500H-.3Z5 g. g. f.
extra mooie magere
500 gr.469 "inO
500 gram 329
Am. corned beef
sappig pekelvlees
cervelaatworst
gekookte lever
naar keuze QQ
150 gram PO
LUCKY LUKE:
ew het vee staat uu alleeh onoee
oe STBOMEHDe VEGEN OE ce uiTcesrgetre
WSlOeGQOUDEH VRUCHTBAAR cT
K1ESEGEM - BREDA. Een zware
muur van de pastorie in het Belgische
Meensel/Kiescgem is de beruchte bende,
die de laatste maanden in de Neder
lands-Belgische grensstreek talrijke
radio- en t.v.-zaken op Wild-Westwij ze
heeft gekraakt, fataal geworden. Beladen
met rijke buit van v(jf kraken in Char
leroi zjjn de drie bendeleden in Kiese-
gem met een gestolen Citroën in de
nacht van maandag op dinsdag uit de
bocht gevlogen. Deze keer hadden de
i juwelier bezocht
Eén van de drie, de 18-jarige E. S., is
ernstig gewond geraakt en werd in een
andere snel gestolen wagen naar een
ziekenhuis in Diest gebracht, waar de
zaak niet vertrouwd werd. Kort daarop
werd de 19-jarige H. B. gearresteerd. De
hoofddader, de 26-jarige L. T.. is nog
voortvluchtig.
Het drietal heeft voor vele tienduizen
den guldens aan radio's, t.v.'s, band
recorders, platenspelers e.d. geroofd. Ze
opereerden in minstens vijftig zaken in
Nederland en Belgié.
De werkwijze van de bende was steeds
dezelfde: er werd een aantrekkelijk
object uitgekozen om daarna met een
gestolen auto achteruit de winkelruit
aan diggelen te rijden waarna twee man
zo snel mogelijk zoveel mogelijk uit de
etalage gapten.
DEN HAAG (ANP) Het aantal
geregistreerde overnachtingen van bui
tenlandse gasten in hotels is volgens
het CBS in het eerste kwartaal van
1970 vergeleken met het overeenkom
stige kwartaal van 1969 met 17,2%
van 600.000 tot ruim 700.000 gestegen.
