Met „Blijdschap..." sloeg in als een bom
Chaos in Europese ether is
niet van vandaag of gisteren
CaidóeSouïont
GERARD COX: SCHERP,
VENIJNIG, SPITS, FAUNESK
„Ik heb veel
geluk gehad''
Andv Williams
PAGINA 2
LEIDSE COURANT
DINSDAG 4 AüuuoiuS 197U
Psychopaten
zorg in de
rechtspraak
IN een knappe nota hebben de be
windslieden voor Justitie deze zomer
het parlement de beloofde nota aange
boden waarin een overzicht wordt ge
geven in het beleid van de overheid
terzake van de terbeschikkingstelling.
Het beleid dus met betrekking tot bur
gers die in aanraking met het straf
recht komen, maar volgens deskundigen
hun ontsporing geheel of grotendeels te
wijten hebben aan psychische storin
gen; „niet of in verminderde mate toe
rekeningsvatbaar" is de term die dan
gewoonlijk in de rechtszaal valt.
Het terbeschikkingstellingsbeleid
komt in belangrijke mate neer op een
stuk psychopatenzorg. Nu zou het aller
beste zijn, dat de psychopatenzorg gele
genheid kreeg op een even breed ter
rein preventief in te grijpen als bij
voorbeeld de tandartsen tegenwoordig
gegeven is. Dan kon hun inschakeling
via de rechter na een misdrijf uitzonde
ring blijven.
Immers, al valt volgens de nota het
aantal terbeschikkinggestelden in ver
houding tot het totaal der wegens mis
drijf veroordeelden mee en al behoort
het grootste aantal door hen gepleegde
misdrijven niet tot het soort waarop
„zeer ernstig" van toepassing is, ieder
een zou er bij gebaat zijn (de betref
fende patiënten niet in de laatste
plaats) zo de therapie hier beginnen
kon zonder bevelende uitspraak van
een rechter.
Beveiliging
T\E nota doet vrschillende suggesties
waartegen noch op adviserend noch
op wetgevend gebied veel bezwaar zal
kunnen worden gemaakt.
Wanneer therapie noodzakelijk is,
moet er inderdaad een middel gevonden
worden om hiermee zo spoedig mogelijk
te kunnen beginnen; eerst de nodige
jaren „gewone gevangenis" en daarna
een gerichte behandeling kan immers
inderdaad het effect krijgen van een
achter de wagen gespannen paard. In
verschillende gevallen zal het dus in
aller belang zijn, dat de rechter niet
langer de plicht heeft om bij „vermin
derd toerekenbaren" de terbeschik
kingstelling gepaard te laten gaan aan
een „gewone" gevangenisstraf, die eerst
moet worden uitgezeten.
Wel zal dan de psychopatenzorg in de
gevallen, waar recidivisme niet uitge
sloten is, zo weinig mogelijk risico's
moeten nemen wat betreft de beveili
ging van de samenleving. Ieder wel
denkend mens moet er voor zijn. dat bij
oplegging en verlenging van de terbe
schikkingstelling de betreffende mede
mens een zo ruim mogelijke mate van
rechtszekerheid krijgt en in dit opzicht
zou het zeker toe te juichen zijn. indien
de minister voor Justitie de in de nota
opgenomen voorstellen via een wetswij
ziging tot gangbare praktijk kan ma-
Maar bezwaren hiertegen worden bij
voorbaat goeddeels weggenomen, wan
neer de overheid duidelijk maakt dat ze
bij de psychopatenzorg de samenleving
niet aan grotere risico's bloot gaat stel
len dan strikt genomen onvermijdelijk
Aan de vrijheid binnen en buiten het
therapeutisch milieu zullen bepaalde
grenzen gesteld moeten worden en bij
het bevorderen van de eigen verant
woordelijkheid van de patiënt zal, als
de keuze gaat tussen te veel en te
weinig risico's nemen, de voorkeur toch
steeds aan het laatste moeten worden
Geen risico
AP het gebied van gebouwen en per-
soneel zal zeker het nodige gemo
derniseerd moeten worden; maar wan
neer men de patiënt daarbij zoveel
mogelijk de indruk wil geven dat hij in
een ..open hof" leeft, dient te worden
voorkomen, dat de vrijheid ook in wer
kelijkheid riskant groot is.
Ook wanneer waar mocht blijken,
dat op het gebied van de misdaad de
zeer ernstige gevallen relatief weinig
op het debet van terbeschikkinggestel
den moeten worden gebracht, dan nog
dwingen aard en gevolgen van dat klei
ne aantal tot doeltreffende voorzorgs
maatregelen om herhaling te voorko
men. Dit te meer, omdat bij de publieke
opinie de mening overheerst, dat bij
ernstige misdrijven de verdedigende
partij vrijwel steeds probeert vermin
derde toerekeningsvatbaarheid als voor
naamste bron van de ellende aanvaard
te krijgen.
En bij de psychopatenzorg zal toch
alleen dan van een echte verbetering
sprake kunnen zijn, als het perspectief
van de patiënten beter wordt, zonder
dat de samenleving aan grotere geva
ren hunnerzijds wordt blootgesteld.
(ADVERTENTIE)
TWEEDE KLASSE
PRIJZEN VAN:
f 15,zijn gevallen op nummers eindigende op:
f 50*zijn gevallen op nummers eindigende op:
50,zijn gevallen op nummers eindigende op:
f 100,zijn gevallen op nummers eindigende op:
f 100,— zijn gevallen op nummers eindigende op:
f 200,— zijn gevallen op nummers eindigende op:
f 400,zijn gevallen op nummers eindigende op:
1.000,zijn gevallen op nummers eindigende op:
EEN PRIJS VAN:
f 2.000,is gevallen op het nummei
f 2.000,is gevallen op het numme
f 2,000,is gevallen op het numme
2.000,is gevallen op het numme
f 2.000,is gevallen op het numme
DE PRIJS VAN:
f 5.000,is gevallen op het nummer:
f 50.000,Is gevallen op het nummer:
DE EXTRA PRIJS VAN:
100.000,is gevallen In de serie C op het nummer
1 Let wel: op dit nummer zijn twee prijzen gevallen.
598ste
STAATSLOTERIJ
4 augustus 1970
058555
001954
090134
058652
055330
002261
002261
Gerard Cox is juist bij het grote
publiek de afgelopen twee jaar wat
meer bekend geworden. Het program
ma „Met blijdschap geven wij ken
nis...." met Frans Halsema en Adèle
Bloemendaal, (het tweede jaar met
Connie Stuart) sloeg in als een bom.
Er werd een langspeelplaat van ge
perst, die buiten verwachting goed
liep. Ook zijn tv-show in kleur, sa
mengesteld door Rob Touber, sloeg
over het algemeen in bij televisiemin-
nend Nederland.
..Ik heb geluk gehad. Momenteel heb
ik een braintrust om me heen en daar
moet je het mee gaan maken. Dat
mag ook wel. Tenslotte ben ik bijna
30 jaar Maar voor je zover bent... er
komt zoveel mazzel bij te pas".
Hoe ging het met de t.v.-shows?
„Goed ontvangen. Het waren dacht
ik erg goede teksten, maar ook goede
liedjes. Als ik een tv-show maak, is
dat een geheel andere opdracht als
een cabaretavond. Het is wat anders.
Cabaret is, laten we maar eerlijk zijn.
voor een meer selekt publiek. Ik wilde
de tv-shows op een bredere basis stoe
len. Maar dat mag niet in Nederland,
nee, dan ga ik buiten het Nederlandse
hokje. Zo'n tv-show is voor een groot
publiek. Dat wil echter niet zeggen
dat ik daar onbenulligheid ga pre-
CABARETIER EN ZANGER?
„Ik ben zanger. Bij cabaret komt
zingen te pas. Cabaret is trachten de
mensen de hele avond op de tenen te
laten staan. Je moet ze naar jouw
niveau trekken, aangenomen, dat het
niveau goed is. Ik ben een sterke
tegenstander van verhalen als „dat
kan je de mensen niet aandoen", of
„het op hun gezellige avond moeilijk
maken", weet je wel, zo'n zaterdag
avondshow. Dat is een vreemd soort
geredeneer. Je moet niet afdalen naar
het publiek maar ze voor jou interes
seren, voor jouw standpunten en me-
Vaklui in de show-business
„Er zijn in Nederland weinig vak
lui. Tegenover Touber heb ik eerst
zeer gereserveerd gestaan. Maar die
man weet sfeer rond zich te scheppen,
ook bij de technici. Hij schiet geen
beeldjes recht voor je raap, maar
maakt er wat van. Dat is tenminste
mijn ervaring met Rob Touber. Mo-,
menteel heb ik meer op met radio en
tv-luï als met de platenmaatschappijen.
Ik ga binnenkort een Metropool
show maken. Rogier van Otterlo
maakte de arrangementen voor groot
Tamelijk lang, blond, scherp ge
tekend gezicht: uitgesproken to
neelpersoonlijkheid; praat ge
makkelijk en onderhoudend;
werkt hard. noemt zich cabare
tier en zanger; is vader van
twee kinderen (4 en l1/») Werd
geboren te Rotterdam-Zuid op 6
maart 1940; stond twee jaar
voor de klas „maar dat moet
iedereen maar zo gauw moge
lijk vergeten", ging in 1962 iets
met een gitaar doen; in 1963, de
bloeiperiode van een Jaap Fi
scher en Hans van Deventer,
gebeurde er iets met Jan Wil
lem ten Broeke, luisterliedjes en
chansons, die toen een beetje
„in" werden; in datzelfde jaar
ontstond een soort „verminkt"
cabaret-liedjesprogramma met
Jan Willem ten Broeke aan de
piano; in 1964 kreeg het duo
een vast programma in de kel
der van een Delfts restaurant;
1966; Jan Willem ten Broeke
gaat zijn studie in Delft voltooi
en. en de andere helft van het
duo verbindt zich voor twee sei
zoenen aan Lurelei: 1968: (het
wordt recenter) „Met blijdschap
geven we kennisziet het
publieke licht. Sinds die tijd
draait het programma bijna 430
keer. Hij maakt in die tijd suc
cesvolle shows voor de VPRO
met de man, die het totaal in
zijn vingers heeft. Rob Touber.
Zijn naam is: GERARD COX.
in de füm het lied van Cox". In het
buitenland is het gewoon. Natuurlijk
Gerard Cox zet een plaat op van Julie
London. „Moet je horen, wat een ar
rangement, geweldig". Hij zingt een
stukje mee: „...girl talk..." „Zie je dat
klinkt simpel, altijd goed. Het is com
mercieel. Dat is voor mij geen vloek,
want het is toch goed? We weten in
Nederland bijna niet wat goed is".
Chansons?
„Waarom altijd chansons, waarom
niet songs? Ik houd ervan een lekker
liedje te zingen. Noem het: met een
boodschap (dat vind ik tooh wel een
goed woord). Je moet het weten te
verpakken, goed vertolken. Het zal
fijn zijn om naar te luisteren en het
zal meer doen. Als cabaretier breng je
beweging in de zaak. Cabaret ver
mengen met songs. Ik ben net D'66.
Geen bepaalde ideële instelling, maar
ergens naar wijzen. In Nederland kun
je moeilijk dingen zingen, met name
als het gaat over „love" of „l'amour".
Onze taal is ook wat hard en nuchter.
Vertalingen: bah. In de spreektaal
heb je het niet over: „ik ben verliefd",
maar ik houd van je", maar dat is
moeilijker te verwerken. Waarom zou
je dan niet in het Engels of zo zingen.
We zitten nog helemaal met dingen
die Shaffy en Boudewijn de Groot (of
Lennaert Nijgh) ons hebben nagela
ten. Ik geloof zelfs, dat we geen enkel
echt liefdeslied hebben".
vond hetzelfde cabaret
orkest. ERg goed hoor, een liedje of
tien in een half uur voor de radio met
het Metropole-orkest. Ik houd daar wel
MET BLIJDSCHAP
„De platen gaan ongelooflijk hard.
in een paar maanden ongeveer 25.000.
Toch wel erg veel voor een elpee. Het
vreemde is, dat de grammofoonplaten
maatschappij stiekumpjes vraagt of
we weer snel zoiets op de plaat willen
zetten. Te gek. We hebben een pro
gramma gemaakt en daarvan is bij de
gratie gods een plaat geperst. Dat
begrijpen ze niet eens. We hebben
niet zuiver voor de plaat gewerkt
Platenmaatschappijen zijn voor mij:
gelduithalers van toevalstreffers. Maar
kijk' naar een Anneke Grönloh. Ze
maakte vijf gouden platen en daarna
hebben ze haar laten barsten".
Wat zou je graag willen doen?
„Acteren, filmspelen, zingen, caba-
ret, alles. Ik weel niet of ik het kan,
maar voor mezelf geloof ik dat ik
eraan toe ben. Kijk, toch weet ik weer
niet of dat in Nederland kan. Maar
een Sinatra speelt toch ook film zon
der te zingen. In Nederland zou on
middellijk gezegd worden: „We missen
„Dat is geen bezwaar. Voorbeeld:
In Londen heeft My Fair Lady 2281
voorstellingen gehaald (dat vonden de
Engelsen ook wel wat veel). Dat dient
tot aanbeveling. In het buitenland
draait een show vaak een jaar of vier.
Ik heb „Met blijdschap nu 420 keer
gespeeld. Het vreemde is. dat ik nu
moeilijkheden met mijn tekst ga krij
gen. In feite ben je een machientje..
Maar als de voorstelling steeds uitver
kocht is. Dat betekent wat. Het is
business, geen hobby. Ik moet ervan
vreten. Theaterdirecteuren vragen om
ons en dat zijn ook geen achterlijke
jongens. Iets dat goed loopt stop je
niet meteen. Na Adèle is Connie ge
komen. Zij heeft weer een nieuwe
injektie gegeven. Trouwens, er zitten
steeds weer andere mensen in de zaal.
die steeds weer anders reageren.
Maar tenslotte ben je artiest en moet
je je vak doen, discipline. Als je dat
niet doet ben je een flapdrol. Een
ambtenaar gaat ook niet elke dag met
evenveel plezier naar zijn werk".
Juist buiten liet gewoel van het
nijvere Rotterdam in een in de
loop van de tijd door de grote
stad opgeslokt dorpje woont de
man, die momenteel door veel
critici graag betiteld wordt als:
„de scherpe, venijnige, spitse,
fauneske Gerard Cox".
Zowel de VARA als de NCRV bekom
merden zich gisteravond om het nij
pende gevaar van de luchtveronti-eini-
ging. Maar daar het morgen 25 jaar
geleden is dat de atoombom op Hiro-
sjïma viel er werd gesproken van de
grootste oorlogsmisdaad herdacht
„Achter het Nieuws" dit vreselijke
feit met een documentaire gemaakt
door studenten van de Amerikaanse
Columbia-Universiteit. Kinderen
moesten er maar niet naar kijken...
Volwassenen zullen er wèl naar geke
ken hebben met afgrijzen en met
angst in het hart omdat we weten dat
zoiets, maar dan in veel heviger mate,
tot de mogelijkheden van de toekomst
behoort. Want struisvogelpolitiek helpt
(Van een onzer verslaggevers)
HILVERSUM De moeilijkheden
die op gezette tijden rijzen door het
optreden van zogenoemde ctherpira-
ten, zullen mede aan de orde komen
op de eerstvolgende internationale
golflengten-conferentie, die wordt
voorbereid. Het kan echter nog wel
enige jaren duren voor deze confe
rentie, waarop de verdeling van golf
lengten over de verschillende lan
den wordt geregeld, wordt gehou-
De huidige golflengtenverdeling da
teert van 1951. Ze heeft in de prak
tijk nimmer goed gewerkt, omdat
van stonde af aan een aantal lan
den zich niet aan de gemaakte af
spraken hield, met name de Vere
nigde Staten, die niet alleen een
omvangrijk zendernet in Europa in
stand hielden voor hun bezettings
troepen, maar bovendien de Duitse
landen in hun invloedssfeer de vrije
hand lieten. De Oostcuropese staten
hebben zich in het algemeen aan het
akkoord gehouden, evenals de mees
te Westeuropese landen.
De Amerikanen volgden bij hun golf-
lengtenpolitiek aanvankelijk een
vaste lijn: zij gebruikten steeds de
aan Rusland locgewezen frequenties
voor hun. soldatcnomroep AFN. De
zenders van de deelstaten er wa
ren per bezettingszone één hoofdgolf-
lcngte en één hulpgolf toegewezen
pikten vaak golflengten van de
minder goede uit het Oostblok in.
Men kaapt eikaars
golflengten
Frankfort uitzenden op de golf van
Sofia. Ook ontzag men zich niet het
aan geallieerden toegewezen ether
plekje in beslag te nemen. De dooi
de Franse bezettingsautoriteiten op
gerichte Südwestfunk bijvoorbeeld,
die op de 251 meter recht had, werd
daarvan door de Voice of America
verdreven en nestelde zich ergens
tussen Graz en Hilversum 2-
De Franstalige randstaatjes zochten
het vooral in de lange golven
Luxemburg beroept zjch al sinds
1932 op zijn „gewoonterecht", wat
het groothertogdom niet weerhield
bovendien de toegewezen 208 meter
te gebruiken. Saarland kwam via
een Franse grossier in radiostations
aan Europe nr Un. Monaco nam er
verleden jaar nog de 1400 meter bij
en Andorra, dat in het geheel geen
etherrechten bezat, heeft nu, zoals
dit dubbel vorstendom betaamt, twee
zenders op de middengolven, de cén
onder Franse, de andere onder
Spaanse controle
Inflatie
Tegelijkertijd ontstond een geweldi
ge inflatie in het antennevermogen.
Zenders van duizend kilowatt (en
meer) op de lange, van zeshonderd
kilowatt op de middengolf vormen
geen uitzondering, aldus beschermt
men zijn kostbaar plaatsje in de
ether tegen illegaal medegebruik.
Dat heeft tot gevolg dat nieuwko
mers als Radio-Veronica en Radio-
Nordsee in het voetspoor van
tientallen Iberische zenders er
gens tussen de reuzen kruipen en
aldus interferentie-fluittonen veroor
zaken. Overdag kan 't er allemaal
wel mee door, maar als 's avonds de
heavysidelaag zich doet gelden, ont
staat er een ware kakafonie - die
alle luistergenot vergalt. De FM kan
dan nog uitkomst bieden.
Nederland zelf is enige jaren gele
den uit de boot gevallen toen het de
240 meter voor Hilversum III ging
gebruiken. Het protest van de Ne
derlandse PTT tegen Radio-Nordsee
doet dan ook wat vreemd aan. want
hier ageert de ene overtreder van de
golflengtenovereenkomst tegen de
Bovendien bedraagt de frequentieaf
stand tussen beide zenders meer dan
de voorgeschreven negen kilocycles.
De door lang niet alle luisteraars
geconstateerde storing van Radio-
Nordsee moet worden toegeschreven
aan de kracht van het zeestation en
de zwakte van de als reservezender
bedoelde installatie in Lopik. waar
door de geografische nabijheid ten
nadele van het Nederlandse popsta
tion werkt. De administrateur van
c"e Nozema, die het Nederlandse zen
derpark beheert, radiopionier W
Vogt. zei ons dat in dit geval „de
praktijk de theorie verstoort" Het
geen voor het Nederlandse radiobe-
stel geen onbekende situatie is.
hier niet. Nu zijn er altijd voor- en
tegenstanders van dergelijke beeldpu-
blikaties. mensen die het nut ervan
betwijfelen en zij die de waarschu
wing ook in deze vorm wenselijk of
noodzakelijk achten. Wij scharen ons
achter de laatsten en vonden de uit
zending een goede greep.
Wat onze vervuilde lucht aangaat, de
NCRV begon al terstond met directe
beelden en kwam vervolgens met een
team van betrokkenen en deskundigen
op tafel waar „Achter het Nieuws"
maar één man, dr. Biersteker, voor de
camera bracht. Er moet mee.- geld
besteed worden aan de bestrijding
was de slotsom. „Hier en Nu" ging
wat dieper in op het probleem door de
schuld van zovelen onder de aandacht
te brengen, van automobilisten, van
verantwoordelijke mensen in de in
dustrie en de kolenstokers. Maar is
het waar dat er geen schone benzine
motor bestaat? De verzekeringen over
het researchwerk aanvaarden we
gaarne maar er bleven nog vele vra
gen achterwege die. en daar zijn we
eveneens van overtuigd, niet terstond
afdoende beantwoord hadden kunnen
worden, b.v.: wat kunnen bedrijven
als de Hoogovens er in de kortst
mogelijke tijd aan doen om ons leef
milieu niet nog meer te verontreini
gen. Zeker moeten we bewondering
opbrengen voor de tv-organisatie. die
op zulk een korte termijn dergelijke
Kijkers die van een „film met een
verhaal" houden, zullen hun genoegen
beleefd hebben aan „The pumpkin ea
ter" waarin een huwelijkstragedie in
schrille kleuren geschilderd is en
waarin de moraal niet ontbreekt om
dat er nadrukkelijk in aangetoond
wordt hoe deze mensen tekort schie
ten en hun huwelijk laten mislukken.
En nog een goede noot voor deze
rolprent: de melodramatiek die bij
dergelijke gevallen altijd voor het
grijpen ligt., is door regisseur Clayton
met zorg en tact vermeden.
Iedere aflevering van de Andy Willi
ams-show is gebouwd op een strak
patroon van grapjes en spotten met de
perfectie van de show. Ook ditmaal
waart de koekjes-etende beer rond om
Andy het leven lastig te maken wat
hem niet weerhoudt om toch weer een
aantal songs ten beste te geven. Hij
wordt bijgestaan door onder anderen
Sergio Mendes en Brasil '66. zorgvul
dig afgewogen klankspel op de Zuid-
amerikaanse tour.
KRO Ned II 21.00 uur.
KRO:
15.30 uur:
Felix de kat
en de robot
15.38 uur:
Reportages
Benares
16.00 uur:
Geen zee te hoog
NOS:
18.45 uur:
Pipo de Clown
18.55 uur:
Journaal
AVRO:
19.04 uur:
Vaders tegen
wil en dank
NEDERLAND I
NCRV:
17.00 uur:
Jongensstad '70
NOS:
18.45 uur:
Pipo de Clown
18.55 uur:
Journaal
O 19.04 uur:
Puffenstuf
IKOR:
19.30 uur:
Kenmerk
20.00 uur:
Journaal
19.30 uur:
Wat nu mr. Deeds?
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
Peyton Place
21.05 uur:
Wereldmuziekconcours
21.15 uur:
De familie Markurel 1
21.55 uur:
Tèlevizier
22.45 uur:
Journaal
NEDERLAND II
NOS:
O 20.20 uur:
Ontwikkelings
samenwerking
Getuige a charge
22.15 uur:
Studio Sport
22.40 uur:
Journaal
NEDERLAND II
NOS:
18.45 uur:
Pipo de Clown
18.55 uur:
Journaal
19.04 uur:
Kunstsignalering
19.30 uur:
Muziek in vrije tijd
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
Brandpunt
21.00 uur:
Andy Williamsshow
21.50 uur:
Naakt door de hel
22.55 uur:
Journaal
NCRV:
19.04 uur:
Scheepsjongens
van Bontekoe
19.11 uur:
Transatlantisch
trefpunt
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
José Feliciano
21.05 uur:
Spel zonder grenzc
22.20 uur:
David Hollestelle
22.25 Overweging.
