ongestoord
„gekraakt"
59
De Pieterskerk
wat hij is geweest
zal nooit meer
zijn,
99
Steeds meer
weerstand tegen
lustrumcongres
I Honderden Hazemvoude naars
op de been om actiecomité
verkeerslichten te helpen
BOYCOT
RUDI ROOIJACKERS, N MAKER
VAN HET ENVIRONMENT:
DINSDAG 30 JUNI 1970
LEIDSE COURANT
HAZERSWOUDE De bezetting van het kruispunt Dorpsstraat—Gemeneweg in het hart van Hazerswoude
Dorp gistermiddag tussen half vier en vier uur kende een bijzonder rustig demonstratief karakter. Even voor
half vier stroomden honderden dorpelingen, vooral veel schooljeugd, en vele belangstellenden uit de verre
omtrek op het omstreden kruispunt af. Daarmee gehoor gevend aan de oproep van het actie-comité Ver
keerslichten kruispunt DorpsstraatGemeneweg", die nog voor 1 oktober aanstaande op het kruispunt
verkeerslichten gerealiseerd wenste te zien. Alleen de leerlingen van de christelijke Joh. Postschool de
den niet aan de actie mee. Het schoolbestuur had het hen verboden. De demonstranten droegen spandoe
ken met teksten als „we willen nog niet dood."
Het SGP-raadslid L. Mat ze (De Matze, vertelden omstanders i hij uit. „De raad heeft zich duidelijk tegen de aktie ver-
dat zich afgelopen donderdagavond in de raad ook al klaard en toch doet de bevolking het. Het is vreselijk. Men
de actie had getoond, trok ook heeft het recht niet op deze manier in te grijpen. Het is een
leer. In zwart j ondermijning van het recht in ons Vaderland. De bezetters
hier er maar mee, maar niet Den
fel tegenstander
gistermiddag tegen de demonstranten fel
(t)rouwpak, streepjesbroek, bolhoed en bemorst vest sprak I hebben alleen de
de SGP'er van een grote schande. „Het is ongehoord", riep I Haag. Daar lacht
Het vertoornde raadslid zei geen tegen
stander van akties te zijn: „Een aktie
vind ik best, maar laat het dan een ge
zonde aktie zijn, dón pas kunnen we
gaan praten en mogejjlk iets bereiken."
Waarop een omstander reageerde met:
„Ze praten nu al drie jaar. Niks daar
van. Er moet nu maar eens iets ge-
selijk tevreden te zijn met het verloop
van de aktie. De heer Simonis zei niet
te begrijpen waarom het raadslid Matze
van een „schande" sprak. „Het is voor
ons een schande dat er nog steeds geen
verkeerslichten zijn. Deze enorme druk
te (honderden namen aan de aktie deel
red.) bewijst toch wel, dat de bevol
king haar instemming met de aktie be
tuigt." De heer Simonis zei wel te ver-
wets paternalisme. Geen enkele keer is
een raadslid zich op de hoogte komen
stellen. Geen enkele keer is geïnfor
meerd bij de initiatiefnemers van de ak
tie. Dit is geen anarchie. Dit is ook geen
misbruik maken van de schooljeugd. Dit
is alleen een bewijs, dat de autochtone
bevolking en de nieuwe ingezetenen ge
ëmancipeerd zijn. U moet niet vergeten,
dat hier dagelijks de dood loert. Wij.
vijfhonderd gezinshoofden met school
gaande kinderen uit Hazerswoude, ge
ven u hierbfl opdracht ervoor te zorgen,
dat de verkeerslichten voor 1 oktober
worden geplaatst." De heer Simonis
overhandigde daarna de burgemeester
de petitie met 500 handtekeningen.
Opgewonden
Waarop hel opgew onden raadslid Matze I
zich onmiddellijk In de discussie mengde i
met: „Burgemeester, u moet de hand
tekeningen niet ongezien doorsturen naar
LEIDEN „Wetenschap en Welzijn", het lustrumcongres van de Leidse
universiteit kreeg vanaf het allereerste begin al de vorm van een protest
I mee. Na de opening door prof. G. Posthumus Meyes. de voorzitter van
de lustrumcommissie stormde E. Paerl de kansel van de Pieterskerk op.
Namens de Nederlandse Studenten Raad, het Aluminium Comité, de Su
rinaamse Studenten te Leiden, de Aktiegroep Suriname en de Socialis
tische Jeugd veroordeelde de Amsterdammer in een fel betoog het 'Barv
kierscongres', mogelijk gemaakt door de subsidie van enkele banken,
die in de arme landen de bevolking uitbuiten. Hij hekelde de 'koloniale
positie' van Suriname en de Antillen ten opzichte van Nederland e« de
discriminatie van Surinaamse studenten in Leiden.
Het idee van de
„Internationale
universiteit
van prof. Staal
slaat niet aan
lossing van deze welzijnsproblemen ligt
niet alleen in aktie. Een combinatie van
denken en doen ls noodzakelijk. Juist
omdat wetenschap de motor is van de
maatschappelijke vooruitgang is het
daardoor ook doelwit geworden van
scherpe kritiek," aldus de Leidse hoog-
zij voetgangerslichten. Van der Werf:
„Heel de burgerij heeft inspraak, dus
als al deze mensen daar op staan, dan
i op een gegev*
't het gevaarlijk kruispunt
ie bijzonder rustig. De span-
zich.
Dat probleem werd door de Groningse fi
losoof LiW Naüta opgenomen. „Als je
wiltwilt weten wat er aande hand is,
moet je allereerst gaan kijken, wat de
universiteit allemaal niet doet. Waarom
komt het abortusvraagstuk en het pro
bleem van de gastarbeiders in de univer-
l'rof. D. van Arkel, de voorzitter van de siteit niet aan bod? We zitten." zo zei hij.
Congrescommissie, kon moeilijk aan het ..met een geweldige discongruentie. Er
woord komen na deze woelige ouverture, bestaat een geweldige afstand tusseri
Pas nadat de zaal gevraagd had of er in wetenschappelijk werk aan de ene kant
de samenleving misschien ook nog en politieke aktie aan de andere. Voor
plaats is voor de mening van een ander i wat de universiteit betreft speelt daar
kreeg prof. Van Arkel do gelegenheid om nog veel mee van het typisch Nederland-
te stellen, dat het congres slc -hts een be i se fatsoen. Iedereen moet zijn eigen tuin-
gin kan zijn van een sociale bcwustwor- t je maar wieden. De vervuiling van het
ding van de universiteit, liy bracht in leefmilieu verontrust minder dan het
herinnering, dat liet de provo's waren, l krasje op de eigen auto. Ethische
die voor het eerst ontdekten, dat wel- j bezinning op deze problemen krijgt snel
zijn steeds schaarser wordt." Maar de op- liet karakter van een alibi. In werkelijk-
politiek vraagstuk. Nodig
Burg. Ten Heuvelhof:
„Leuk, de prins is jarig"
SGP-raadslid Matze:
„Het is ongehoord"
wachten dat binnenkort verkeerslichten Gedeputeerde Staten. De r
op het kruispunt zullen worden ge
plaatst. „We staan per slot van reke
ning al op de urgentielijst en met deze
dwang erachter moet men toch wel tot
aanleg van de lichten overgaan", aldus
de heer Simonis.
MevrKroezen, wiens zoontje begin van
het vorig jaar op het kruispunt door
een auto werd geschept en daaraan een
dubbele schedelfractuur overhield (hij Is
inmiddels genezen) bevond zich ook on
der de demonstranten. „Na het ongeluk
van zijn zoontje zijn aan beide zijden
van de weg waarschuwingsbordjes ge
plaatst, maar dat is natuurlijk niet vol
doende. En veel mensen denken er zo
over als ik, dat kan ik u wel vertellen."
Binnen 5 jaar wordt begonnen met een
totale reconstructie. Mevr. Kroezen:
„Ja, maar dat duurt nog zo lang."
Vaak raak
Een andere omstander wist te vertel
len: „Vorige week vlogen er hier nog
twee auto's op elkaar. Alleen maar blik
schade. Er kwani niet eens politie aan
te pas. Maar volgende keer is het raak.
Vorig jaar zijn er hier wel zo'n dertig
van dergelijke „klappen" geweest.
De heer Plaisier maakt foto's. Voor zijn
plakboek, zegt hij. Ook hij heeft een
mening over de aktie: „Ik kan me wel
indenken, dat de mensen zo iets doen,
maar persoonlijk voel ik hier weinig
voor. Ik vind het zo revolutionair, en
daar houd ik niet van."
enige deelnemers aan de actie met hun
auto's het kruispunt afschermden. Wel
werden ijverig de kentekennummers ge
noteerd. De heer Simonis was niet ver
baasd over de passiviteit van de politie.
„De politie heeft begrip voor deze aktie.
Juist de politie weet hoe gevaarlijk het
is op dit kruispunt." Als enige kinderen
op de verkeersborden beginnen te slaan,
dan grijpt de heer Simonis onmiddellijk
in. „We willen per se geen vernielingen",
zegt hij.
handtekening hebben gezet wisten niet
dat daar deze aktie aan verbonden was."
Burgemeester Ten Heuvelhof brak de
monoloog van de heer Matze af door
tegen de heer Simonis te zeggen: „Ik
moet u nu dringend vragen onmiddellijk
het kruispunt vrij te maken, anders moet
ik de politie laten ingrijpen." Binnen een
paar minuten was het kruispunt daarna
vrij. Later zei de burgemeester ons nog:
„Ik onderschrijf natuurlijk het feit dat
dit een bijzonder gevaarlijk kruispunt
is. maar als overheidspersoon
elke buiten-parlementaire actie sowieso
afkeuren. Ach. dit kan ik eigenlijk nog
niet eens „kraken" of „bezetten" noe
men. Anders ligt het verkeer op het
kruispunt ook rond half vier stil, want
dan steken de onderwijzers de kindereu
over. Vandaag duurde het alleen wat
langer. Het was wel een gezellig ge
zicht. De prins is jarig, het is wel ge
zellig als zoveel mensen hij elkaar ko
men." Op de vraag of hij de handteke
ningen doorstuurt naar Gedeputeerde
Staten antwoordde burgemeester Ten
Heuvelhof'volmondig: „Ja."
heïd i
is een politisering, dat wil zeggen,
bewustwordng van de samenhang van
wetenschap en maatschappij en het trek
ken van consequenties uit die samenhang.
Dat hoeft niet automatisch partij-politiek
handelen te betekenen."
Prof. L. Nauta:
„De slechte
wetenschap is
nationalistisch
gcetr iêmeerd
Democratic
LEIDEN Geslaagd aan de Leidse
Rijksuniversiteit: doet. ex. Not. studier.
I M. Wallis de Vries (Den Haag)J. P.
Rijn en wethou- Couman (Nijmegen): P. J. E. M. Stee-
ook op het j man Lelden)H. W. Evers (Rijswijk); I
Loco-burgemeester V
der Van der Werf
kruispunt aanwezig. De meest
hand liggende (nood-)oplossïng vinden I H. C. A. Kramer (Leiden).
LEIDEN De Nederlandse Stu
denten Raad, liet landelijk Alunii-
niuni-coniité, de Surinaamse Stu
denten Unie Leiden, de Surinaam
se Organisatie van Studenten, de
Socialistische Jeugd, de Rotter
damse organisatie voor Ontwikke
lingssamenwerking, de groep wel
zijnszorg van de Bond van Weten
schappelijke Arbeiders, aktie-
comité's van Surinaamse studen
ten in Wageningen, de Medische
Aktiegroep, en liet. Zwartboek
Leiden boycotten het Leids uni
versitair lustrumcongres „Weten
schap en Welzijn". Zij hebben be-
sloten geen bijdrage te leveren
binnen dit congres, waarvan zij
vinden, dat het een doekje is voor
het bloeden, terwijl ondertussen
Petitie
Aanvankelijk lag het in de bedoeling dat
de demonstranten omstreeks kwart voor
vier richting oude Raadhuis zouden gaan
om aldaar burgemeester J. ten Heuvel
hof een petitie aan te bieden met 500
handtekeningen met het verzoek die
door te sturen naar Gedeputeerde Sta-
De burgemeester bespaarde de demon
stranten de gang naar het oude Raad
huis. Hij kwam zelf naar het kruispunt,
waar de heer Simonis o.m. tegen hem
zei: „De raad is door en voor ons ge
kozen. Zij heeft dus aan de bevolking te
gehoorzamen. Het is de wens van de
bevolking, dat er verkeerslichten ko
men. Wij willen nu van u daden zien."
De heer Simonis werd ook nog even fel:
„De raad heeft blijk gegeven vanouder-
ZOETERWOUDE Woensdag con
certeert de Sint Jansfanfare in de open
lucht. Dit z.g. gemeenteconcert wordt
gegeven voor het parochiehuis aan de
Schenkelweg en vangt aan om 20.00 uur.
LEIDEN „We hebben op
lende manieren in dit enviromi
delijk willen maken dat het
dood. Maar
,'erscliil- de
ns gaat
levend
element is helaas verdwenen. De Barne-
veldse kippen, die door ons waren aan
gebracht op liet graf van Boerliaave.
De pop van Bob l^>ns staat er. Hij is
opgebouwd uit duidelijk positieve ele
menten en draagt verder in zich een
bepaalde documentatie van alles wat
bedreigd is of vernietigd wordt." Dal
zegt Rudi Rooijaekers, de man van
Psyehopolis, de Vrije Akademie van Den
Haag, die spreekt namens alle werkers
aan het environment. We vragen hem,
wat de opzet is van de herschepping
van de Pieterskerk en wat zijn ver
wachtingen ervan zijn, hoe het over zal
komen bij de bezoeker van gebouw en
congres.
Rudi Roojjackers: „Ons environment is
begonnen na een eerste kontakt met de
universiteit. Zij dachten bij de Universi
taire Lustrum Commissie, dat we zou
den komen met een soort décor. Maar frontatie
-ereld barst van de Expo's. Zoiets weer te geven. De mensen zijn bang de kerkvoogden een revolutie zoals er
hebben we bewust stijlloos en per sé van 't negatieve als je 't in beeld brengt, nooit geweest is. De koster hier heeft
niet gewild. Wij wilden alle barrières Maar als je over abortus spreekt vanaf: gezegd: het is nog nooit gebeurd, dat
volledig doorbreken. De situatie in uni- de preekstoel, dan kan dat wel. Breng I de kerkvoogdij tot één uur 's nachts
versiteit en maatschapij is zó, dat we- je het in beeld, dan wordt het de kerk heeft vergaderd."
tenschappers zich bewust moeten zijn, uitgezet." En Rudi: „We hebben geen
datrtvetenscliap macht betekent en een kunst willen plegen, maar bijvoorbeeld 1 Willem: „Dat wj
politieke stellingname met zich mee gewerkt met steigers. Een doorbraak democratie hier.
brengt. Dat was ook or.ze stelling. De van alle barrières, waar het 't gebouw! geconfronteerd met
mensheid g'ing zich door wetenschap j betreft. Spandoeken. We wilden inbren- vironment hier ,e
zelf bedreigd voelen. Het hele leven gen wat er op de straal gebeurt." WH
wordt bedreigd. De pop van Bob Lens 1
is een aanklacht.
Willem: „We moet enaistappen van al
■l u ii m I dat afgelikte gedoe. Als je een schut-
De ilood hebben we er uitgehaald. Eerst tingwoord neerschrijft, alsof dat porno-
hadden we een kooi gepland, met aan j g-rafje zou zjjni (jan heeft dat jarenlang
de ene kant een slang en aan de andere invloed Rudi: De uiuCo wilde eerst
een kikker. Als je een schuitje naar contractueel vastleggen, dat het zou
boven zou trekken, kon de slang bij «Ie worden gemaakt in een samenwerking
kikker komen. Je moei niet vergeten. I van universiteit en Vrije Akademie.
dat niemand bad verweent, dat wc met Maar wij willen juist iedere geintcres-
levende wezens zouden komen." seerde aan het environment laten mee-
i werken. Dat hoort gewoon bij 't ènviron-
Willem Veldhoven, eveneens medewei - ment. Toen we met de derde opbouwdag
ker aan het environment vult daarbij 1 bezig waren hebben de kerkvoogden
hebben geprobeerd de con- ingegrepen op negen plaatsen. Op het
i positief en negatief visueel moment dat ze ingrepen ontstond c
?rste begin van
erden duidelijk
groep. Ons en-
werkelijk revolutonair.
Wij hebben in een zeer kritieke nacht
gezeten. Onze groep van de Vrije Aka
demie is democratisch. De brandweer
zei, dat we de aorta van Theo Botschuy-
ver moesten weghalen. Die was te ge
vaarlijk met het oog op brand. Toen
hebben we de honderd meter plastic
buis, die zich door de kerk slingerde,
losgesneden van het hart. De beslissing
daarover namen we in tien minuten.
De kerkvoogden moesten uren over hun
negen objekten praten. De kerkvoogden
waren verontrust door hun achterban en
ze zochten naar iets om het environment kerkvot
eruit te hebben. Dat ia onder andere als wij
die pop geworden, die negatieve pop, i grijpen
nis zondebok." Rudi: „Eerst wilden we het en
b(j alles maar weg halen. Maar we wilden meer z
Daarbovenop plaatste hij een opmerking,
die als bij toeval direkt op het optreden
van de aktiegroep aan het begin van het
congres sloeg." Het aandragen van in-
formatie werkt alleen bewustmakend,
wanneer ze verteerbaar aankomt. Niet-
I verteerbare informatie wordt als een
verkeei'd getransplanteerd orgaan afge
stoten. Die politisering moet in het on
derwijs worden ingebouwd, maar er moet
ook 'n doorstroming van denkbeelden zijn
naar de personen, die aan de universi
teit de macht in handen hebben."
De heer Nauta deed het voorstel een
interuniversitair orgaan op te richten,
dat ongevraagd adviezen uit zou brengen
aan de regering met betrekking tot het
belang. Enkele honderden I wetenschapsbeleid. Bovendien zou het
oktober aanstaande zinvo1 zÜn de bestaande programma's
van de politieke partijen op deze punten
door te lichten, Het studenten verzet in
dit proces een belangrijke plaats inne
men, als aanjager van de discussie. Want
het grootste gedeelte van het „weten
schappelijk salariaat" en van de studen
ten weet niet meer van de verhouding
wetenschap en politiek dan een kind van
vijf jaar," aldus de heer Nauta.
De heer J. F. Staal, hoogleraar aan de
universiteit van Californie schetste in een
sterk theoretisch getint betoog de positie
van de „Academicus als nowhere man".
Daarmee verwees hij naar de Beatles
song „He is a real nowhere man." „De
universiteit is zo afhandeiyk geworden
van de samenleving, die haar financiert,
dat ze nauwelijks mogelijkheden heeft
voor een onafhankelijke kritiek. De
maatschappij is daarenboven ook hele
maal niet gesteld op een vrije en onaf
hankelijke kritiek." aldus de heer Staal.
Hij pleitte voor de oprichting van een in
ternationale universiteit: „Op interna
tionaal grondgebied gelegen en gefinan
cierd door internationale lichamen zou
het een belangrijke manier zijn om de
eenheid van de wereld te bevorderen.
Maar het blijft vooralsnog een utopie.
Het is makkelijk er cynisch tegenover
te staan. Men zou moeten beginnen aan
de basis, internationale' contacten van
studenten en wetenschappors zouden het
van de grond moeten krijgen. De slechte
wetenschap is nationalistisch georiën-
j teerd. Een internationale universiteit zou
heel onafhankelijk kunnen zijn, maar
bevreesd moeten zijn voor een
H|!gjSSriM| de internationale
de traditionele lustrumviering ge
woon doorgaat. Er is belangrijker
werk aan de winkel. Met name
bekritiseren zij fel dat de Leidse
situatie van de stad en burgerij
niet aan de orde komt. Ook ach
ten zij zich buitengesloten van de
voorbereiding van het congres,
dat zij het liefste tot een opposi
tioneel gebeuren zouden willen
maken, waarbij de verantwoorde
lijke instanties scherp geatta
queerd zouden behoren te worden.
de ULuCo niet de dupe laten worden.
Toen werd onze eis: bordjes aanbrengen
op de plaats van de objekten, met daar
op „CensuUr kerkvoogdij
We hebben gemerkt, dat in besprekin
gen met werkgroepen alles wetenschap
pelijk werd gefundeerd. Maar wij zeiden:
wat willen jullie eigenlijk. Daar wisten
zij geen raad mèe. Deze studenten en
wetenschappers hadden moeite zich Ie
uiten. Dit environment is een afwijking
van de gewone gedragspatroon. Mis
schien komen de congressisten er nu
gemakkelijker toe. zich uit te spreken.
Die wetenschappelijke fundering komt
wel in orde. Wij zijn alleen bang, dat
het allemaal te droog wordt.
In dit environment
t de opbouw. En ook de
moesten kunnen ingrijpen,
konden reageren. Hun in-
■vengoed een bijdrage aan
te grote invloed
De kerk
hij geweest i.
In de discussie werd ingegaan op een
vraag van het gemeenteraadslid de heer
Verboom, die zich afvroeg, hoe die rela
tie tussen wetenschap en maatschappij
\oor de burgers duidelijk zou kunnen
worden gemaakt. De universiteit neemt
nog steeds een geïsoleerde positie In. Alle
gepraat gaat over de hoofden van de
burgerij heen. En dut terwijl er In de
Leidse bedrijven aangrijpingspunten ge
noeg zijn, omdat bijvoorbeeld de werk
situatie soms ronduit slecht genoemd kan
worden. Een duidelijk antwoord kwam er
niet. De beer Nauta stelde, dat de weten
schappelijke arbeider geen machtige des
kundige kan zijn, todat de fundamentele
ongelijkheid in de wereld is opgeheven.
En dan werd nog het Idee van de inter
nationale universiteit aangevallen. Het
uitvoeren van liet idee veronderstelt, dat
er een hechte politieke samenwerking
tussen landen met verschillende maat-
sohappjjsystemen hestaai. En dat gaat
natuurlijk niet op.
I
