ÊeidócSoiWCMit
Luigi Nono in..
Aktuele Muziek
PREMIERE
OVER FILMS
Zwemmarathon
Zomaar een
zomeravond
HOLLAND FESTIVAL 1970
Venetiaans spinet in Den Haag
Meer armslag
voor Sticusa
LETOSE COURANT VRIJDAG 26 JUNI 1970
overheid en bedrijfsleven over deze kwes
tie voortduurt, des te groter wordt de
kans dait er ook dooi- NVV en NKV niet
gewenste ontwikkelingen komen, waarbij
de minister voor Sociale Zaken gedwon
gen zou worden om artikel 8 tegen wil
en dank te gaan toepassen.
Het is een weinig-inspirerende pres-
tigezaak geworden, waarbij politiek ge
stook tot resultaat heeft opgeleverd dat
partijen zich vastgebeten hebben in een
taaie koele, die ze nu moeilijk van kiezen
en tanden lo6 kunnen krijgen.
Gevraagd: duwtje
tot herstel
van het overleg
\Tóó r politiek bedrijf en sociaal-
economisch voor een kleine twee
maanden met „zomerverlof" gaan, krijgt
de Nederlandse burger uit menig mond j
te horen, dat de dreiging van een nieuwe
infLatiegolf in 1971 dwingt tot herstel van
overleg tussen de overheid en het gehele
bedrijfsleven inzake de loonpolitiek en
alles wat hiermee nauw verband houdt.
In eenvoudiger bewoordingen betekent
dit, dat de regering en de hele raad van
vakcentrales weer met elkaar over de
loonpolitiek zouden moeten gaan praten.
Daarvan is het kabinet-De Jong over
tuigd; daarover bestaat bij de werk
gevers en een groot deel van de politieke
partijen geen misverstand; daarop komt
in feite ook het standpunt van de vak
centrales en een deel der oppositie neer.
Alleen: die oppositie en twee van de
drie vakcentrales eisen voor hun mede
werking als prijs intrekken van artikel 8
van de loonwet-Roolvink.
Prestigezaak
JAMMER genoeg ziet van de drie vak
centrales alleen de kleinste, het CNV,
de realiteit zoals ze is: ook als formeel I schien het beste dat ze zelf
artikel 8 de regering de mogelijkheid
biedt om eenzijdig ten nadele van de i
werknemers toegepast te worden, dan j
nog zal deze regering gelet op de vóór- I
Strijdbijl
MET het CNV kunnen we moeilijk be
grijpen, waarom NVV en NKV wei
geren de strijdbijl te begraven, of ten
minste van tafel weg te nemen. Niemand
eist van hen dat ze de wet-Roolvimk een
gewenste zaak gaan noemen: mogen ze
dan weigeren in te gaan op een invitatie
tot samenwerking die als resultaat kan
opleveren een situatie waarbij gebruik
van artikel 8 overbodig en ongewenst
wordt?
Blijkt dit geruime tijd, dan is er alle
reden om de wet te gaan herzien; dat
kan trouwens ook, als er een systeem
voor het loonbeleid geschapen wordit.
waardoor excessen op een andere manier
kunnen worden gekeerd.
Wie geeft nu het duwtje dat nodig is
voor herstel van het noodzakelijk over
leg? Enkele prominenten hebben het al
tevergeefs geprobeerd. Als de heren
Kloos en Mertens zich niet over de
streep willen laten trekken, is het
iatief
geschiedenis
wege gedane toezeggingen alleen in het
alleruiterste geval gebruik maken van de
in artikel 8 opgesloten liggende bevoegd-
Anders km er een ontwikkeling komen
die de nieuwe regering straks van
welke politieke constructie dan ook
noopt tot een economisch beleid met
sterk beperkende nadruk. Niet voor de
werknemer alleen, maar wel hen mede
rakend. En wie i6 er dan beter op ge-
Alleen «iet-bonafide onruststokers!
Reizigers „op de rails"
jyjET enige trots verkondigen de
Necerlandse Spoorwegen, dat voor
het eerst sedert zeven jaar geleden het
reizigersvervoer „op de rails" weer een
groei vertoont. Een groei die de omzet
in geld uitgedrukt met tien miljoen
gulden deed stijgen.
Bij lange na nog geen voldoende
stijging om het tekort op de totale
N.S.-exploitatie merkbaar te laten dalen.
Een stijging, die bovendien niet in
hoofdzaak te danken is aan het normale
reizigersvervoer vervoer dus dat het
gemotoriseerde verkeer vervangt
maar aan speciale acties zoals de
tienertoerkaart en de bijzondere
reisfaciliteiten voor bejaarden.
Niettemin opent ook deze omzetstijging
I perspectief: ook in het groot-winkel
bedrijf zijn het de speciale acties, die de
loop naar de artikelen stimuleert. Boven
dien wettigen juist speciale voorzieningen
voor categorieën als bejaarden en
jongeren het feit, dat tekorten van de
N.S. rechtstreeks of indirect uit
algemene middelen worden bestreden.
Al zou het nog wel zo plezierig zijn
èn financieel èn bezien door de bril van
verkeersvoorzieningen wanneer ook
bij het gewone reizigersvervoer merk
baar werd, dat de „rails" gaan inlopen
op de achterstand die het autoverkeer
hen bezorgd heeft.
In „Première", de tweewekelijkse
filmrubriek van de NOS-televisie, ko
men vanavond de volgende onderwer
pen voor:
Filmtips, waarin speciale aandacht
wordt besteed aan de film „Wood-
stock"; gesprek met de in Nederland
vertoevende Johnny Weismüller; ge-
j sprek met Fons Rademakers n.a.v. de
televisieverloning van zin film
..Dorp aan de rivier"; gesprek met de
in Zweden wonende Nederlandse
schilder-cineast Ardy Strüwer.
I NOS Ned. II 19.04 uur.
Caféhouder boos
op Midweek
(Van onze omroepcorrespondent)
HILVERSUM De eigenaar van het
Utrechtse café „Donizicht" aan de
Oudegracht is verontwaardigd op de
VARA-televisie en in het bijzonder op
de makers van het t.v.-programraa
„Midweek"
Daarin werd volgens hem gesuggereerd,
dat een deel van de jeugdige klanten
kring van „Domzicht" verdovende mid
delen gebruikt. In tegenstelling hiermee
verklaarde de Utrechtse politie, dat
het etablissement gunstig bekend staat
en beslist geen trefpunt is voor ge
bruikers van drugs.
Van VAR A-zijde vernemen wij. dat
men onmiddellijk de beeldband had
gecontroleerd. Uit woord noch beeld
kon worden geconcludeerd, dat dooi
de drie koffiedrinkende jongelui drugs
werd gebruikt in café „Domzicht". Ze
spraken slechts zijdelings over het feit.
dat ze wel eens een stickie hadden
gerookt. Een meisje in liet gezelschap
verklaarde, dat bezoekers van het
trefcentrum „Trechter" wel allemaal
haejies zouden roken.
Van de o.a. door de AVRO georgani
seerde Internationale Zwemmarathon
Utrecht 1970 voor professionals, welke
morgen vanaf 12.00 uur op de Maars-
seveense Plassen wordt gehouden, zal
de AVRO-televisie enige directe re
portages verzorgen. Zij worden uitge
zonden op de volgende tijden: 11.45-
12.45 uur: de voorbereiding tot de
start, de start zelf en de
eerste ronde; 14.00-14.30 uur: de situ-
Gasten in het wekelijkse VARA-tele-
visieprogramma „Zo maar een zomer
avond", dat wordt gepresenteerd dooi
Koos Postema. zijn vanavond Julie
Rogers, Ingrid Valerius en Albert Mol.
VARA NED I 20.20 uur.
Verspreiding van
radio- en tv-
programma s
naar buitenland
HILVERSUM (A.N.P.) De commissie
van overleg tussen de stichting Radio
Nederland Wereldomroep en de Ne
derlandse Omroepstichting heeft be
sloten en werkgroep van deskun
digen uit de beide organisaties in
te stellen om na te gaan op wel
ke wijze een taakverdeling ensamen-
werking tot stand kan komen,
waardoor de verspreiding van Neder
landse radio- en televisieprogramma's in
het buitenland zo praktisch en efficiënt
mogelijk kan geschieden, aldus een
communiqué van de beide organisaties.
De terbeschikkingstelling van radio- en
t.v.progTamma's vormde het voor-
punt van overleg tijdens een
Spel zon der
grenzen
Vanavond zendt de NCRV twee
dagen nadat de wedstrijd is gespeeld
voor de tweede maal het internati
onale „Spel zonder grenzen" uit. Deze
uitzending begint om 20.20 uur en
wordt verzorgd door de Italiaanse af
deling van de Zwitserse televisie en is
opgenomen in Lugano. Voor Neder
land gaat de ploeg van Assen trachten
het puntentotaal van Dronten te ver
beteren en zich daarmeee een kans te
verschaffen de finale op 16 septem
ber in het Italiaanse Verona te halen.
Verder treden in Lugano ploegen aan
uit Italië. België. Frankrijk. Engeland,
Duitsland en Zwitserland. Het Neder
landse commentaar wordt als steeds
gesproken door Barend Barendse.
NCRV NED II 20.20 uur.
NEDERLAND I
NOS:
18.45 uur:
Pipo de Clown
18.55 uur:
Journaal
VARA:
19.04 uur:
Hier is Lucy
19.30 uur:
Beroemde dierentuinen
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
NOS:
22.35 uur:
Journaal
Tour de France
NEDERLAND II
18.55 uur:
Journaal
19.04 uur:
NCRV:
19.30 uur:
Scheepsjongens van
19.38 uur:
Zomer in Bulgarije
20.00 uur.
20.20 uur:
Spel zonder grenzen
21.35 uur:
Barenboim over
Beethoven
22.00 uur:
Hier en nu
22.45 uur:
De doorn in het vlees
22.50 uur:
Journaal
Te veel van
één componist
iia vfch!'
t.."°KrlJn t
Verpoorten I
Niet minder dan vijf werken van de
Italiaanse op 29 januari 1924 te Venetië
geboren componist Luigi Nonono werden
ons gisteravond op de eerste avond van
de serie Actuele Muziek in het
Amsterdamse Concertgebouw voor
geschoteld en er volgen er, op 30 juni,
nog vijf: dat is niet alleen te veel van
het goede, maar duidt op een eenzijdig
heid van keuze, die het informatieve
karakter dezer manifestaties ernstig in
gevaar brengt en daarmee het aantal
problemen rondom de toonkunst van
eigen tijd vermeerdert in plaats van
vermindert. Een principiële opmerking,
die een principieel protest impliceert.
Bovendien: Luigi Nono zelf was met
deze onkritische houding ten opzichte
van zijn oeuvre allerminst gediend: dat
bleek gisteren reeds. Want tegenover
muziek, die men voor de volle honderd
procent kon bewonderen, stond er an
dere met stijgende kritische reserve be
luisterd, door ons althans.
Die volle honderd procent: ze be
troffen de In 1962 ontstane „Condones a
Guiomar" voor sopraansolo, vrouwen
koor en instrumenten, waarin Liliane
Poli zich op indrukwekkende en ont
roerende wijze van haar solistische
functie kweet. Hier schiep Nono een
stuk, dat van begin tot het einde ge
ïnspireerd bleek. Als goed zoon van het
Italiaanse volk bewees hij bovendien,
dat hij voor de menselijke stem kon
schrijven en, hoewel modern, zijn po
tentie voor melaodiek, de hemel zij dank,
niet heeft verloren.
Van minder gehalte was het daaraan
onmiddellijk voorafgaande Ha Venido
Ze is gekomen voor sporaansolo
(Kitty Donker) en zes sopranen Een
bleek zich
perking op te leggen, waardoor het ar
tistieke resultaat gemanlereerd werd. te Een kli
sterk geëxalteerd en daardoor zelfs tegen de
lichtelijk hysterisch. Met het gevolg, dat
de hoorder, na aanvankelijk geïrriteerd
te worden, het op de duur echt wel
geloofde.
lionele en in de elektronische studio
geprofabriceerde geluiden „een klank
veld, dat zich nu eens als geheel voor
doet, en dan weer uiteenvalt in allerlei
delen, respectievelijk op momenten van
uiterste vervlechting of verbrokkeling".
De melodiek hierin?
Men wordt geconfronteerd, echter niet
op traditionele wijze, met het Chinese
lied „het oosten is rood"laten we nu
vertellen, dat we zulks nergens hebben
kunnen constateren: we delen u dit mede
op gezag van de componist, hieraan
toevoegend, dat „die rode dag" niet
slechts de wereld geldt, doch ook de
eerste levensdag van Nono's dochter
Bastiana. Waarvan akte
Onze indruk?
In alle eerlijkheid: deze muziek is
ons oor volledig voorbijgegaan. Misten
we de juiste luisterhouding, waren we
Dog te zeer beïnvloed door „boor-
gewoonten en toonpatronen uit het ver
leden", die het ons onmogelijk maakten
dit gecompliceerde samenstel van niet
doorzichtbare klanken ook maar zelfs te
We willen dit gaarne aannemen: in de
wetenschap echter, dat velen van de
echt luisterbereide en luistergrage be
zoekers in dezelfde siutatie verkeerden.
Na de pauze „La terra e la compagna"
de aaide en de gezellin voor
sopraan (Kitty Donken, tenor (Bert van
't Hoff), koor en solisten, een vervolg
op het de componist sterk preoccuperend
thema: „vrouw-natuur-liefde-strijd in
de wisselwerking van deze factoren, die
bepalend zijn voor de besluitvorming
en de keuze van het leven".
„La terra...." behoorde naar onze
smaak weer tot het betere gedeelte van
de avond, werd bovendien excellent ge
bracht.... was dit mede beïnvloed door
de omstandigheid, dat het vocale element
zich hier weer kon doen gelden? We
meenden van wel.
Tot slot een wereldpremière, ge
schreven in opdracht van het Holland
Festival. Gebaseerd op teksten van
vrouwen, die uit haar cel een mede
deling wisten te laten smokkelen als
boodschap aan de overlevenden: Rosa
Luxemburg en Hannie Schaft behoorden
daartoe. De componist betitelde dit werk
op enigszins polyglotte wijze met de drie
woorden „Voci destroying muros"
stemmen vernietigend muren en zond
het de wereld in, daarbij gebruik ma
kend van fragmenten uit het Chinese
volkslied „Het oosten is rood", het Cu
baanse lied „26 juli", de „Internationale"
en „Bandiera rossa". Waarmee we
meteen aanduiden, in welk klimaat we
hadden te leven.
Deze reportages worden door zeven
camera's in beeld gebracht; vier van
de N.O.S. en drie van B.R.T. De came
ra's van de N.O.S. zullen op de wal
gestationeerd zijn, terwijl twee draag
bare camera's van de B.R.T. vanuit
volgboten opereren. De derde draag
bare camera bevindt zich in een heli
kopter, die de wedstrijd vanuit de
lucht zal volgen en levens zorg zal
dragen voor de beeldverbinding tussen
de volgboten en de wal. Verslaggevers
zijn Dick van Rijn en Ruud ter Weij-
Morgen AVRO Ned. I 11.45 uur.
Barenboim over
Beethoven
de reeks „Barenboim over Beethoven".
In deze kleurenserie van Granada zet
de pianist-dirigent Daniel Barenboim
zijn persoonlijke relatie uiteen tot het
werk van Ludwig van Beethoven, die
tweehonderd jaar geleden werd geboren.
In deze aflevering komen o.m. de vol
gende werken aan de orde: pianoso
nate no. 3 opus 2 en no 4 opus 7 de
symfonie no. 99 van Josef Haydn en
en de derde symfonie (Eroica), waar
van het Scherzo geheel wordt uitge
voerd. Barenboim dirigeert daarbij
het New Philharmonia Orchestra.
NCRV NED II 21.35 uur.
uitwisseling met de omroeporganisatu
in Suriname en de Nederlandse Antil
len werd besproken. Bijzondere aan
dacht, aldus de NOS. werd besleed aan
de programmauitwisseling met de In
donesische radio en t.v., waarvoor de
minister van CRM onlangs financiële
steun heeft verleend. Punt van gesprek
vormde' ook de binnenlandse samen
werking met name op het terrein van
de programmamedewerking en de op
leiding.
Weinig interesse
\oor godsdienstige
uitzendingen
(Van onze omroepcorrespondent)
- HILVERSUM Tijdens de verenigings
raad van de NCRV in het Beatrix-
gebouw te Utrecht ging de NCRV-
directeur mr. A. H. v. d. Veên in op
tal van Maagstukken in dé omroep
wereld. Wat de gevolgen van óe
komst van de Evangelische Omroep
voor de NCRV betreft verklaarde
spreker, dal tot op heden de NCRV
niet achteruit, maar met ca. 1000 leden
vooruit is gegaan. Wel i6 gebleken,
dat de belangstelling voor godsdien
stige onderwerpen uitermate gering is.
Spreker weet dit niet aan tekort aan
interesse in religieuze zaken, maar aan
de instelling van de t v-kijker, die zijn
"toestel niet liet middel acht om ge
ïnformeerd te worden over vragen om
trent God en leven. Nochtans zal de
NCRV godsdienstige uitzendingen blij
ven verzorgen.
Een „rechtse rubriek" zou een
aanvulling van het t.v.-menu kunnen
betekenen. Als het de TROS gelukt om
zo'n rubriek eerlijk te presenteren dan
Stemmen we voor de volgende Nipkov-
schijf op Sal Tas!
aanhanger. Zuidamerikaans guerrilla-
strijder, beiden desnoods! als het
in godsnaam maar ophield.
Maar toen het, eindelijk, ophield, hield
het nog niet op! Want toen trachtten de
solist-executanten zich onder de menigte
te verspreiden, waarschijnlijk om te dis
cussiëren. Wat niet lukte, waardoor
„Voel destroying muros" een vers was,
dat als een nachtkaars uitging.
U ziet het: een avondje vol emoties.
Een avondjet waar de vele executanten
we kunnen ze niet allen noemen -r-
voortreffeljke prestaties hebben ge
leverd: de twee dirigenten, Ladislav
Kupkovic en Luigi Nono in de eerste
plaats. Een avondje, dat betvees, weder
om bewees, dat de Hilversumse Omroep
een artistieke krachtcentrale is, een pool
van muzikanten herbergend vocaal,
instrumentaal uniek in den lande.
Laten
van deze vele en gedifl
sentaties, maar eens heel duidelijk
vertellen omtrent het puur
orkestrale werk „Per Bastiana, Tay Yang
Ccheng" (1967). dat we vóór de pauze
nog konden beluisteren?
De structuur ervan: geschreven voor
geluidsband en instrumenten produceert
de maker in een combinatie van conven-
Een mateloze overtuiging van iemand,
die bovendien kan componeren: de
ruimtelijke werking van de op ver
schillende punten van de zaal geplaatste
sopranen was zo nu en dan verrassend
Doch zijn apostolische ijver, met zijn
„dwing ze om in te gaan" schoot de
componist zijn doel voorbijwc kregen
weer het gevoel, dat we alles zouden
willen worden Mao Tse Toeng-
Rolling Stones
negen oktober
in Amsterdam
DEN HAAG De Rolling Stones heb
ben thans definitief besloten om tjjden:
de komende Europese tournee ook ii
Nederland op te treden. De keuze is g
vallen op de Nieuwe RAI te Amsterda
en de datum is vrijdagavond 9 oktobi
Voor de pauze treden vermoedelijk
Buddy Guy en de Junior Wells All Stars
op. Dit is het enige concert van de Stones
in de Benelux. Uit alle delen van Neder
land zullen bustochten naar Amsterdai
georganiseerd worden. De entreeprijs b<
draagt f 15,en de kaartverkoop stai
reeds half juli.
De tournee van de Rolling Stones be
gint op 30 augustus in Malmö en doet
verder de volgende steden aan: Helsinki,
Stockholm, Gothenburg. Aarhuus,
penhagen. Hamburg, Berlijn, Keulen,
Stuttgart, Parijs, Wenen, Rome, Milaan,
Lyon, Frankfurt en Essen. Het concert i
in Amsterdam is tevens hel laatste van
De muziekinst
Celestini, verv
klavecimbelbot
is een van de drie bekende
rd met ivoren knopjes en een rbzet in, g
o de binnenkant van het deksel. Andere spinetten bevinden zich i
.ige jaren een ander instrument van Celestini, namelijk een klave
zijn er van Celestini slechts zeven instrumenten bewaard gebleven.
;che stijl en heeft i
1605. In totaal
Doe-het-zelfin
Tropenmuseum
in Amsterdam
AMSTERDAM (A.N.P.). De educa
tieve dienst van hel Tropenmuseum in
Amsterdam heeft zu'n activiteiten uitge
breid met een aantal projecten, die ten
doel hebben het publiek en vooral de
jeugd
Het J
kunnen zelfs deelnemen aan enkele
cultuuruitingen van volken, die ver van
ons afstaan. Zo kunnen ook kinderen
in de leeftijdsgroep van zeven tot veer
tien jaar zich 's ochtends in het museum
bezighouden met dansen, muziekmaken,
r muzieke zullen op bpaalde
certen worden gegeven op
t de tropenlanden.
AMSTERDAM (A.N.P.) De advies
raad voor culturele samenwerking tus
sen de landen van het Koninkrijk
(Suriname, Nederlandse Antillen en
Nederland) zal voortaan ook op eigen
initiatief adviezen uitbrengen aan de
regeringen., in plaats van af te wach
ten welke problemen de raad om advies
worden voorgelegd.
gekomen. Deze adviesra;
juni zijn tiende zitting begonnen.
Wat betreft het beleid van de Sticusa
sprak de raad als zijn mening uit, dat
de Sticusa alleen tot een goed beleid
kan komen als zij in Suriname en de
Nederlandse Antillen gelijkwaardige
gesprekspartners tegenover zich vindt.
waarin gepleit wordt
Suriname respectievelijk de Nederland
se Antillen in het leven roepen van
een orgaan, dat als gelijkwaardig ge
sprekspartner kan functioneren, en
waardoor een tweerichtingsverkeer zal
worden bevorderd.
Omstreden „Barricade"
in Gemeentemuseum
DEN HAAG Het schilderij „Barri
cade" van Constant (Nieuw enhuys),
waarover het Stedelijk Museum in Am
sterdam en Constant elkaar jarenlang de
eigendomsrechten hebben betwist, is in
het najaar te zien in het Haags Gemeen-
Het ruim 10 vierkante meter grote doek
maakt deel uit van de collectie van Con
stant voor de tentoonstelling Konstrasten,
die van 12 september tot 15 november a.s.
in het Haags Gemeentemuseum te zien is.
Het schilderij dat door Constant werd
gemaakt voor de Cobratentoonstelling,
delijk Museum, dat het thans
tentoonstelling Konstrasten beschikbaar
heeft gesteld aan het Haags Gemeente-
