DE ARMOE
ROND MADRAS
VAN MENSEN
IN NOOD
Yeringa mogelijk KYP-lijsttrekker
Weerzien met
doodzieke Frans Schlooz
OM DE DAG
WERKEN
VOOR WAT
VOEDSEL
Koolwitjes
plegen
zelfmoord
JURGENS:
OPPOSITIE MOET
KOMEN MET
KEIHARD
PROGRAMMA
r
TERDAG 13 JUNI 1970 LEIDSE COURANT PAGINA 7
Hü was naar het vliegveld Menambukkam gekomen om oris af te
hadcn. Uiterlijk fit, blij om het weerzien. Later hoorden wij, dat ze
hem een paar uur eerder bewusteloos in zyn kamer hadden gevonden-
's Avonds vreesden zijn naaste medewerkers het ergste, want de
dokter had tyfus geconstateerd. Ze brachten hem naar het St.-Eli-
sabeth hospital, waar hij twee dagen lag te Ijlen zonder dat men de
zaak onder controle kon krijgen. Daarom werd hy in een oude auto
naar het isolatiezlckenhuls van Misereor in Chetpet vervoerd, 180
kilometer het binnenland in. Pas twee dagen vóór onze terugkeer
naar Nederland kregen we permissie, hem daar op te zoeken.
..Höchstens zwanzig Minuten", zei de Duitse arts. Hij had nog tegen
de veertig koorts, ze verwisselden zijn pyjama.iasje voor een sportief
shirt, dat we hadden meegebracht, en zetten hem in een stoel bü het
raam. Zo werd pater Frans Schlooz begin maart van dit jaar gefilmd
voor de Nederlandse televisie.
■am.
hnsdagavond 16 juni komt hij op het
cherm. Niemand zal merken, hoe ziek
lij toen was, én dat hij in korte tijd
3 kilo(!) aan lichaamsgewicht had
lèrloren. Hij is nu in Nederland,
Ivergekomen op uitnodiging van de
|tichting ..Mensen in Nood" te Den
i het kader van de landelijke
actie voor „zijn" Birmaanse vluchte
lingen in Madras (Zuid-India). Bij dé
lintjesregen van dit jaar ridder Ö.N.
geworden, vanwege 35 jaar verdien
sten als taaie ontwikkelingswerker in
-India. Volledig hersteld, de tyfus is
voorbij. Het had hem, juist nu zijn
pverk in Nedêrland zoveel reacties be
ton op te roepen, noodlottig kunnen
■■orden. Dat het niet gebeurde,
.'hrijft hij toe aan de voorzienigheid.
Die heeft hem nooit in de steek gela-
f ooruitgang
Ik had hem bezocht in juli 1969. Over
iièm en zijn fascinerend werk enkele
reportages gémaakt vóór deze krant.
Zê bleven gelukkig, maar volkomen
onverwacht, niet zonder echo in Ne
derland. Zijn thuisfront in Venlo, de
j.dichting „Hulpactie pater Frans
Schlooz", kon in 1969 bijna f 100.0000,-
zijn social welfare centre „Beati-
J tiidee" aan de rand van de miljoenen-
»tid Madras van de giro halen. Acht
■maanden na mijn eerste bezoek zag ik
1,Beatitudes" terug. Ik heb de vooruit-
Itang, door deze gelden mogelijk ge-
Mmiakt, kunnen zien.
I -'Vine Schlooz had een nieuw „Désti-
Tv-documentaire
over Birmaanse
vluchtelingen
den-Spanje, zei: „Gelukkig hebben we
nog wat over van de twintig ton
bruine bonen, die hij begin vorig Jaar
in Nederland heeft gekocht op de
veiling".
Vyasarpadi
Weerzien ook mét de erbarmelijke
vlakte van Vyasarpaditank, de groot
ste concentratie van Birmaanse vluch
telingen in Zuid-India, waarvoor „Be
atitudes" in 1965 werd opgericht. Ze
ventienduizend mensen. Bij de decem-
bermoesson, de ergste sinds 1892, wa
ren driehonderd hutten ingestort. Vo
rig Jaar was het een dorre, stinkende
boel. Nu stond een deel onder water,
pompen waren onbruikbaar geworden.
Frans Schlooz had drie nieuwe putten
laten bouwen sindsdien. Ik sprak mr.
Joseph Weer. het dorpshoofd van Sa-
strlnagar. „Sir' u moet voorzichtig
zijn. Er heerst onrust in de kampen,
de communistische agitatie wordt met
de dag groter. Men stelt dat filmen
niet erg op prijs". Inderdaad brak er,
na ons derde bezoek, een heftige rel
uit. Er werd gescholden en gevochten
men gooide elkaar met complete fiet
sen naar het hoofd. Het verloop heb
ben we niet afgewacht. Naderhand
kwam er een politieonderzoek, maar
men liet ons er gelukkig buiten.
Een nieuwe ervaring was de kennis
making met pater Ignatus Dharma-
kartha o.f.m. (39) een Indiër, beho
rend tot de Nederlandse franciscanen-
provincie. Zijn weritgebied is de
streek rondom Madavaram. een boe
renplaats op 15 kilometer buiten Ma-
Dlnsdagavond 16 juni a.s. staat
de KRO een gedeelte van haar
televisiezendtijd op Nederland
1 af aan de stichting „Mensen
in Nood" voor de ultaendlng
van een documentaire over de
Birmaanse vluchtelingen in
Zuid-India (Madras en omge
ving). Daarmee wordt een lan
delijke actie ingeluid, waarvan
de opbrengst besteed zal wor
den ter verbetering van de
leef- en werkgelegenheidssitu
atie van deze vluchtelingen. In
de periode septemtjer-oktober
1969 heeft ons blad reeds aan
dacht gevraagd voor deze zaak
met een uitvoerige reportage-
serie van Jan Derix en foto
graaf Gerard Kruysen. Op
verzoek van de stichting
„Mensen in Nood" vergezelde
Jan Derix de cineast Piet Ou(
opnieuw naar Madras. In bij
gaand artikel geeft hij zijn
indrukken van de huidige toe
stand weer. De actie, die op 16
juni via de Nederlandse tele
visie wordt gestart, kreeg de
titel „Een dak boven hun
hoofd". Hel adres Is: giro
1111222 (vier maal één, drie
maal twee). Mensen in Nood.
Den Bosch.
dras. Ook Birmaanse vluchtelingen,
25.000, verdeeld over bijna twintig ko
lonies. Hij zei: „Hier op het platteland
is ruimte om deze mensen uit hun
noodsituatie te halen. Ik heb geen
gaarkeuken, ik zoek naar structurele
verbeteringen. Dit probleem moet in
twintig jaar op te lossen zijn". Ignati
us is begonnen met kleine projecten:
de aanleg van wegen en fleurige
tuintjes in de nederzettingen, de bouw
van putten. Als beloning krijgen de
mensen graan, geschonken door de
Catholic Relief Services. Hij had 400
mannen en vrouwen aan het werk.
Van ieder gezin mocht een persoon
om de andere dag meedoen, In ruil
voor een kilo tarwe met soja-olie.
Sholovaram
Met Ignatius waren we in Sholava-
ram, een van de „transit camps" voor
vluchtelingen buiten Madras City. Er
was nooit eerder een filmteam bin-
nengeweest. Een stel bamboeschuren
op een open, schaduwloos gravel-ter-
réin, ingericht door de Indiase rege
ring. Hier komen de mensen aan,
zodra ze in Madras Harbour van de
transportschepen komen, die hen in
Birma hebben opgehaald. Hel begon
in 1964, tot vorig jaar november kwa
men er gemiddeld 3000 per maand.
Toen hield het plotseling op. Ignatius
zei: „India heeft momenteel alle
scheepsruimte nodig voor de Mekka
bedevaarten, na mei komt de vluchte
lingenstroom zeker weer op gang".
Anderen hopen, dat het kolonelsbe-
Frans Schlooz tussen de sterfbedden van zijn Destitute Home
wind in Rangoon, om de Birmaanse
economie van een dreigend bankroet
te redden, iets toleranter iB geworden
ten opzichte van de niet-autochtone
bevolkingsgroepen.
Tot dusver zijn in India ongeveer
200.000 Birmaanse Indiërs aangeko
men. Als pater Ignatius gelijk krijgt,
zullen er nog 600.000 volgen, schat
men. De meesten blijven hangen in de
omgeving van de stad Madras, nadat
ze uit de doorgangskampen komen. In
kamp Sholavaram mocht men tot no
vember hoogstens zes weken blijven,
dan kwam de volgende scheepslading
binnen. De 54 gezinnen, dfe er nu al
tut# home" (sterfhuis) kunnen bouwen
Ken prachtige barak van betonpalen
golfplaten Ze waren juist begon-
n met de overhuizing uit de gam
mele bamboehutten, waarvan er een
december kapotgcregend was. Er
1'agen 87 stervenden, sommige kende
ik nog van vorig jaar. Drie nonnen
de Missionaries of Charity, die
hém verzorgen (en 50 pet erdoor we
ten te slepen), hadden in de barak een
'eigen verblijfsruimte gekregen. Ze
n er blij mee. Het schooltje was
uitgebouwd met een dertig meter lan-
ae hal, ook beton én plaatwerk. Er
konden nu tweehonderd kinderen
meer in. En de 3000 maaltijden aan
ouden-van-dagen, zieken en kinderen,
die ..Beatitudes" vorig jaar per dag
uitgaf in de gaarkeuken, waren er
vierduizend geworden.
Cineast Piet Out („wat ls dat hier een
vreselijk gecompliceerde toestand, hoe
kan eén man dat allemaal runnen?")
zotte het op de film. Op het laatste
nippertje maakten we ook nbg de
aankomst mee van de eerste 15 ton
melkpoeder, die mihister Lardinois
verleden jaar september voor het
hulpcentrum van Frans Schlooz be
schikbaar stelde. Deze maand gaat
nogmaals 15 ton scheep. De mensen
loonden openlijk hun dankbaarheid:
as feest, we kregen bloemkransen
hindoeguirlandes omgehangen.
Maar intussen waren ze door de rijst-
voorraad heen, bijkopen op de vrije
markt was onbetaalbaar, want de
rijstprijzen waren in enkele maanden
met 100 pet opgelopen. Zijn plaatsver
vanger, father Roberto (39) uit Mid-
WÊÊIÊ^MÈÊÊÈlÊm
Dc vluchtelingen strijken aan de gr
geluk hebben vinden
vier maanden zaten, hadden geluk.
Een van hen. John David, overgeko
men met vrouw en acht kinderen, zei:
„Wij hebben uit Birma alleen onze
kleren, een beetje keukengerei en drie
bedmatjes kunnen meenemen. De In
diase regering heeft ons een toelage
gegeven, maar die was na veertien
dagen al op. Als we hier weg moeten,
weet ik niet waarheen. Ik was techni
cus bij de Birma Air Force.
Ignatius Dharmakartha sjouwt stad
en land af om werkgelegenheid voor
hen te vinden, maar hij weet hoog
stens 5 pet tc helpen. De rest gaat na
de zes weken in het „transit camp"
zwerven. Velen nestelen zich in Ma
dras op straat, cr zijn tienduizenden
daklozen. Hun behuizing is een stuk
zeildoek of een paar planken. Anderen
vestigen zich in de huttendorpen ron
dom Madras, met Vyasarpadi Tank aLs
grootste magneet. Verschillende kolo
nies bij Madavaram ontstonden door
occupatie. Groepen tot wanhoop ge
dreven vluchtelingen bezetten
's nachts een stuk land van de staat of
van grootgrondbezitters, bouwen er
hutjes op. spannen er prikkeldraad
omheen. Tot dusver heeft de politie
niet ingegrepen.
Woningplannen
In de documentaire, die Piet Out voor
„Mensen in Nood" samenstelde, komen
deze aspecten van het probleem der
Birmaanse vluchtelingen in Zuid-In
dia objectief, realistisch aan de orde
Zij maken duidelijk, dat het zo niet
langer kan. Nederland, wordt nu ge
vraagd om in India opnieuw bij te
springen. Frans Schlooz en Ignatius
hebben namelijk beiden een woning
bouwplan ingediend bij de stichting
„Mensen in Nood". Twee projecten,
die voorzien in de bouw van 400
huisjes. Op elke 20 woningen een
fabriekje. Zo kan een nieuw dorp
ontstaan, met medewerking van de
Indiase overheid, die een terrein van
5 hectaren beschikbaar heeft ge
steld.
Het bestuur van het Social Welfare
Centre „Beatitudes" en het door pater
Ignatius opgerichte „St. Anthony's
Guild" hebben besloten, deze bouw
plannen in eerste instantie uit te voe
ren voor de sociaal zwakste vluchtelin
gengezinnen. Ignatius: „Onder de Bir-
manen zijn veel onvolledige families.
Vaak is er geen inkomen wegens
ziekte van man of vrouw. Wij zullen
zo'n achtduizend mensen moeten hel
pen, die geen gebruik kunnen maken
van een staatslening, omdat ze geen
goed Inkomen hebben, Birmaanse ge
zinnen zijn over het algemeen groot,
gemiddeld zes tot acht kinderen".
De „Werkgroep 2000" in Amersfoort
schonk Ignatius vorig jaar f 25.000.-.
waarmee hij het ..modeldorp" Gummi-
dipundi heeft opgezet. Honderd wo
ningen, waarvoor binnenkort ook In
diase leningen zullen vrijkomen. De
mensen bouwen, op basis van „voedsel
voor werk". Het dorp, dat men uit de
actie van „Mensen in Nood" hoopt te
realiseren, komt bij Madavaram. Elke
woning gaat f2500.- kosten. De men
sen zullen in coöperatief verband de
fabriekjes gaan runnen en aldus in
staat zijn om over enkele jaren die
f 2500,- geleidelijk terug te betalen.
Uit deze aflossingen kunnen dan col
lectieve voorzieningen voor het dorp
bekostigd worden.
In Chetpet verklaarde de zieke Frans
Schlooz: „Met zo'n gaarkeuken ven
ons kunnen wij alleen de acute nood
lenigen. Als je verder niets doet, komt
het probleem nooit tot een oplossing.
Daarom willen wij die huizen bou
wen, om de mensen uit de treurige
vicieuze cirkel te trekken, waarin ze
nu gevangen zitten".
Een dak
De actie, die op 16 juni van start gaat
met een direct appèlop het Neder
landse volk, kreeg de naam „Een dak
boven hun hoofd".. Concreet gaat het
om 400 woningen, maar in feite om
veel meer. Want een woning hebben
betekent voor deze, buiten hun schuld
op drift geraakte vluchtelingen weer
grond onder de voeten hebben Een
plaatsje te krijgen in een moeilijke,
moeizame maatschappij als die van
het ontwikkelingsland India. Binnen
de sociale dimensies waardoor deie
groep verschoppelingen verstikt dreigt
te raken. Want wat betekenen uitein
delijk 200.000 „repatrianten" ln een
land met een jaarlijks geboorteover
schot van 13 miljoen? In deze mense
lijke mierenhoop vallen ze nauwelijks
op.
Maar de erbarmelijke toestanden In
Vyasarpadi Tank, de algemene wan
hoop in Sholaaram spreken andere
taal. De taal van mensen In nood.
Nederland kan er weer Iets aan doen.
Er zal zo men daarvoor bevreesd
mocht zijn niets aan de strijkstok
blijven hangen of onoordeelkundig
worden geïnvesteerd. De Catholic
Charities India te Madras, zusterorga
nisatie van „Mensen in Nood, tal de
aanwending der gelden verzorgen. En
om tenslotte filmmaker Plet Out t*
citeren: „Ik hoop. dat mijn beelden de
mensen in Nederland zullen pakken.
Het is niet allemaal ellende, wat ik
Iaat zien. Maar aan het slot wordt het
wel even hard. Dan moeten er drie
miljoen beurzen open".
sH'JSSEL A.N.P.ln Wenduyne
ae aelaische kust liggen ontelbare
'ijkjes van koolwitjes, die bij duizenden
»it het binnenUlte: naar de kust zijn
oevlogen en vervolgens if. .et uieïer..
Hei Belgisch Koninklijk Instituut voor
Natuurwetenschappen heeft na het be
kend worden van dit verschijnsel ver
klaard het niet uitgesloten te achten,
dat de vlinders massaal ..zelfmoord"
Plegen. Een verschijnsel, dat zich ook
voerdoet bij lemmings. Het instituut
acht het niet onwaarschijnlijk dat de
vlinders massaal zijn vertrokken uit een
streek waar onvoldoende voedsel voor
de larven is. Ze zijn daarna naar zee
getrokken, waar ze uitgeput in het water
vielen.
(Van c
parlementaire redactie)
DEN HAAG Dc drie grote confessionele partijen
streven ernaar elk één landelijke lijsttrekker voor
dc komende Kamerverkiezingen aan te wijzen. Dit
om ccn duidelijk en gezamenlijk optreden in de ver
kiezingsstrijd tc bevorderen. De naam die bij de
KVP het meest genoemd wordt, is de huidige KVP-
minister van Onderwijs en Wetenschappen, prof. dr-
G H. Vering*. Hot dagelijks bestuur van de CHU
h>*ft al voorgesteld minister Udlnk van Ontwikke
lingshulp landelijk lijsttrekker te maken, terwijl
fractieleider mr. B. Biesheuvel die taak naar alle
waarschijnlijkheid bü de AR op zich zal nemen.
Dc- KVP heeft Jarenlang met meerdere lijsttrekkers
geopereerd; voor noordoost- en west-Nederland, Bra
bant en L;mburg- Ook premier De Jong wordt wel
genoemd als mogelijk lijsttrekker. Ook de CHU heeft
een tweede kandidaat in de persoon van staatssecre
taris dr- Kruisinga van Volksgezondheid Bij de CHl'
valt dc beslissing volgende wv+ t'j.tens dc
I ;n Utrecht
(ADVERTENTIE)
Volgens de aftredende PPR-Voorzitter Jurgens, die
vanmorgen sprak op de algemene vergadering van
zijn partij in Rotterdam mo? er „nu de politieke
malaise eerder verergert dan vermindert een de ver
beelding der kiezers aansprekende daad verricht
«verden. Die daad zal moeten bestaan in het bieden
v:in een keihard legeringsprogram voor 1971-'75 van
c*e oppositie als alternatief voor het nu gevoerde
„slaperige bewind".
Op het AR-ocnvent. dat g'steien in Utrecht is be
gonnen. heeft AR-fractieleider mr. B Biesheuvel
buitenparlementaire actie als cue tegen de woning
toestanden in de Haagse Schilderswijk en legen de
lucht- en watervervuiling toegejuicht Hij zag hierin
een teken dat de Jongeren als mondige buigers wil
len meewerken aan de vorming van het regerings
beleid en „ons parlementariërs daarbij kritisch op ac
\ingers kijken"-
Zn was mr. Bicsheuve' het eens met het Initiatief
van het gemeentebestuur van Deventer de kabouters
Uit te nodigen een lijst van onbewoonde huizen op
U stellen Die eigentijdse instelling verdient na
volging.
Van Dien1 Van UdenBesarxpon1 Koppenberg+Co
Accountants
Aan de eind-examinandi 1970
Een baan is maar een baan...
(waarom niet kiezen voor een carrière?)
Geïnteresseerde eind-examinandi lichten wij in een vrijblijvend
informatief gesprek gaarne in over de mogelijkheden die het
accountantsberoep biedt.
Uiteraard kan of wil niet iedereen accountant worden. Maar
voor hen die over een administratieve knobbel" beschikken
biedt dit beroep mogelijkheden die je elders maar zelden
vindt: zeer goede financiële perspektieven; boeiend werk
op intellektueel niveau (en dit is immers ook een belangrijk
aspekt bij je beroepskeuze!); ten derde hangen je carrière
mogelijkheden uitsluitend af van je eigen ambitie (praktisch
iedere accountant Is als assistent begonnen).
Accountant zijn betekent een bij uitstek modern vak
beoefenen met een breed veld van taken. Het tegendeel
van saai: je zit niet steeds op dezelfde stoel, maar wordt
voortdurend gekonfronteerd met andere mensen en andere
situaties.
Tenslotte is het een belangrijk punt dat je verdient én blijft
doorstuderen (op basis van een gunstige studiekosten
regeling). Daardoor verdiep je je in de praktijk opgedane
kennis en vergroot Je je mogelijkheden.
Wij zullen het op prijs stellen als je voor het maken van een.
afspraak onderstaande bon wilt gebruiken; in ongefrankeerde
envelop verzenden en adresseren aan
Van Dien'Van Uden' Besangon' Koppenberg Co
Antwoordno. 3426, Amsterdam-c
i informatie-afspraak i
I Ik zou inderdaad graag een gesprek met u willen hebben
over het accountantsberoep in het algemeen en over de
mogelijkheden die daarbij - gezien mijn opleiding - voor mij
I in het bizonder bestaan, op korte zowel als op lange termijn. I
I Naam
I Adres
I Woonplaats:
I Leeftijd
Tel.:
- Diploma:
Je kunt ons echter ook rechtstreeks schrijven of telefoneren
voor een afspraak aan ons kantoor Den Haag - 2078,
Jacob Mosselstraat 2, postbus 2093, tel. 070 - 831100
ORANJESTAO (ARUBA) PHILIPS8URG (ST. WAARTEN) CARACAS (V6NS2UKLA)
