VROUWE
OLYMPIA
EEN
BLOTE
BRUNDAGE
IN
DE SAUNA
Wallis
dingt naar de gunst van
SION, april In het Zwitserse kanton Wallis
worden de flessen met bloedrode Dólewijn en
Schnaps gereedhouden voor het grote brui
loftsmaal. De tafels zijn gedekt, de 48.000
bedden gespreid. Het wachten is nu alleen nog
op het jawoord van de bruid. Haar naam is
Olympia, de felbegeerde, de veel omstreden,
de eeuwige vlam van tientallen vrijers, die
veohten om haar amateuristische gunsten. Ze
zijn stuk voor stuk bereid om tientallen mil
joenen guldens voor haar op te offeren, ze
branden van verlangen om haar in de watten
te leggen. Luxe hotelpaleizen, stadiongiganten,
complete bungalowdorpen, ze hoeft maar te
kikken en ze staan er. De plannen zijn gereed,
de architecten staan op scherp. De keus is
nu aan Olympia, die daartoe op 12 mei met
haar lijfwacht van reine rasamateurs in de
Amsterdamse RAI in conclaaf zal gaan om
uit te maken aan wie ze voor de 12e Olym
pische Winterspelen in 1976 haar warmbloedig
hart zal schenken.
d.
ten
f|
oell
<~i i
erM
be-B
,<>(óW
aak F
Zal het Laihti in Finland worden of
Denver in Amerika? Of gaat Olympia
wellicht door de knieën voor het aan
bod van het Canadese Vancouver, dat
nu al zo zeer van zijn adoniskwaliteiten
overtuigd is, dat het alvast een com
pleet supermodern olympisch dorp uit
de grond heeft gestamp! De Canadese
kaarten zijn inderdaad voortreffelijk
geschud, maar uit ervaring weet men,
dat Olympia een koele, onberekenbare
natuur heelt. Als je haar stiefvader,
de stramme A very Brundage, mag ge
loven, zullen bij de definitieve keuze
alleen de sportieve kwaliteiten van de
•mededingende vrijers worden gewogen,
maar de ingewijden weten, dat dit een
ftaai olympisch lacher! ie is.* De inge
wijden weten, dat Olympia in feite de
inzet vormt van een ingewikkeld poli
tiek steekspel, waarbij Rusland en
Amerika broederlijk de buit verdelen.
Op het moment, dat Los Angeles zijn
kandidatuur stelde voor de Olympische
Zomerspelen van 1976 leek er nog geen
vuiltje aan de luoht. Europa wordt
immers met Münohen al in 1972 op zijn
weniken bediend en volgens de ijzeren
olympische wet van verdeelen heers
is nu een ander werelddeel aan de
beurt. De vurige liefdesbrief van de
Russen, die plotseling bij het Inter
nationaal Olympisch Comité bezorgd
werd en waarin alsnog Moskou als
mededinger voor de Zomerspelen van
1976 naar voren werd geschoven, dopr-
kruiste echter alle hooggestemde Ame
rikaanse plannen. Het was de eerste
keer. dat een land uit het Oostblok naai
de gunst van Olympia dong en vol
gens de kenners is dal een formidabele
troefkaart. Daarbij komt nog, dat Los
Angeles in 1932 reeds de Zomerspelen
heeft georganiseerd en voor Olympia
dus de charme van de nieuwkomer
Beste papieren
Toen de Russische spelbreker op het
tapijt verschellen was. heeft Zwitser
land zijn kaarten dan ook opnieuw
geschud. Dat was noodzakelijk, want
op 8 april 1969. toen het kanton Wallis
zijn kandidatuur stelde voor de Winter
spelen van 1976, nam men gemakshalve
aan. dat Los Angeles de Zomerspelen
zou organiseren en volgens goed ge
bruik moest Olympia dan voor haar
winterse hoogstand naar een Europees
'and veldhuizen. In dat geval had het
kanton Wallis inderdaad de beste
papieren: het Finse Laihti beschikte
Wallis heeft zijn Olympische zaken grootscheeps aangepakt. Als Sion
Olympia tot bruid voor 1976 krijgt, zal onder meer een springschans
worden gebouwd met stadion, waar de opening- en sluiting van de
Spelen zullen plaatsvinden.
faciliteiten voor de alpine
en moet daarvoor met hel
hele olympische circus naar Lapland,
zo'n dikke duizend kilometer noord
waarts, reizen. Over de kandidatuur
van Spanje, dat Granada als bruide
gom voor Olympia had uitverkoren,
hadden de Zwitsers zich geen moment
ongerust gemaakt. Verspieders, die
daar de accommodatie van onder hun
groene jagershoedjes inspecteerden,
kwamen opgelucht terug in het Rhóne-
dal en konden hun comitéleden mede
delen, dat de winterse uitmonstering
van Granada een indrukwekkende
schertsvertoning was.
Tot hel moment, dat Moslu>u -bij
Olympia op de stoep verscheen, zat
Wallis dan ook op rozen.Op 18 april
1969 waren de gezworenen voor het
eerst in de kantonale dwerghoofdstad
Sion om de tafel gekropen en bij die
gelegenheid werd de commandant van
de Zwitserse luchtstrijdkrachten Philip
Henchoz tot president gekozen. Toe
stromende journalisten spraken hem
hardnekkig aan met „monsieur le
général", ofschoon het aantal Zwitserse
vliegtuigen een dergelijke rang niet
rechtvaardigt. In zijn werkkamer in
een afgeleefd herenhuis verzoekt hij
ons daarom dringend als titel „Oberst-
Brigadier te vermelden. .Het staat zo
ongelukkig voor mijn collega's in
Nederland", legt hij geduldig uit, „die
weten donders goed. dat we in Zwit
serland geen generaal hebben. Ik zou
het trouwens nog beter vinden, als u
me gewoon Philip noemt. Oberst-
Brigadier klinkt nog te dik. Als ze dat
in Nederland lezen, denken ze gelijk:
„Heeft, die man niks anders aan zijn
kop?".
Champagne
Philip dus. Philip is nog steeds van
mening, dat Wallis een goeie kans heeft
om op 12 mei als favoriete vrijer van
Olympia uit de bus te komen. „We
gaan met een grote delegatie naar
Amsterdam", roept hij, „en als we
winnen, breken we gelijk de RAI af.
We hebben de champagne al koud
gezet". Hij baseert zijn optimisme op
de unieke ligging van de gebieden, die
Wallis aan schaatsers, bobbers en
skiërs kan aanbieden Als centrum
voor pers en officials is Sion gekozen,
een vriendelijk, niet bijster imponerend
wijnstadje met 50.000 inwoners. Maai
Hcnchoz heeft de ambitieuze plannen
onder handbereik in zijn bescheiden
diplomalenlasje. Als Olympia de uitge
stoken hand van Wallis accepteert,
/.uilen de kranen en bulldozers de
volgende dag al in gesloten gelederen
naar het centrum van de stad «naruk
ken. Dan komt er een hypermodern
ijsstadion op 500 meter van het station,
dan komt er een formidabele spring-
schans. die de modernste van de wereld
zal zijn. „We houden rekening met
3000 journalisten, 1000 atleten en ten
minste 60.000 bezoekers", /.egt Hen
choz, „voor hen staan in 1976 in een
cirkel van 30 kilometer 60.000 bedden
ter beschikking. We kunnen desnoods
morgen beginnen aan de bouw van
ons olympisch dorp. Eén van onze
grootste troeven is het feil, dat de
deelnemers en journalisten voor de
diverse onderdelen niet meer dan
25 minuten behoeven te reizen. Als u
zich nog kunt herinneren, wat voor
ellende er was bij de winterspelen in
Grenoble, zult u zich onze trots kun
nen voorstellen. Als mensen uien in
een busje moeten zitten, voordat ze
eindelijk bij een skisohans zijn, is de
lol er gauw af. Bij ons zal dit niet ge
beuren. We hadden ook kunnen zeg
gen: „Ga maar naar Saas Fee of Zer-
matt, maar dan zouden ze zestig kilo
meter moeten rijden en dat willen we
niet. Twintig kilometer is voor ons het
Vier centra
Om dat te bereiken hebben Henchoz
en zijn gezworenen rondom Sion vier
uitgelezen bergdorpen tot centra voor
hun winterspelen gebombardeerd.
Allereerst Crans-Montana. mondain
kraaienest op 1500 meter boven het
Rhönedal, dat de reuzeslalom voor
dahies (hoogteverschil 547 meter, start
op 2107 nieter) en de reuzeslalom
voor heren (hoogteverschil 990 meter,
start op 2520 meter) voor zijn reke
ning zal nemen. In het vlak daarbij
gelegen Vermala zullen voorts de spe
ciale slaloms voor dames en heren, het
combinatiespringen en de bob- en
rodel wedstrijden worden gehouden.
Even ten noorden van Crans zal een
parcours worden uitgezet voor het ski-
Gloednieuw is het wintersportcentrum
Anzère op 1500 meter, dat beschikt
over een razend moeilijk skigebied, dat
schreeuwt om de Noorse alpinenum
mers. Ook Thyon aan de andere kant
van het dal heeft door zijn noordelijke
ligging op 2000 meter unieke moge
lijkheden voor de zwaardere skinum
mers. Twaalf liften ontsluiten daar een
skigebied van 10 vierkante kilometer,
dat met een hoogteverschil van 1100
meter meer dan twintig kilometer pis
te offreert. Tenslotte is er nog Haute-
Nendaz, dat op nauwelijks twintig mi
nuten van Sion ligt en ook| geschikt is
voor alpinenummers.
In de lift
De prangende vraag, wie dat allemaal
gaat betalen, heeft inmiddels een af
doend antwoord gekregen. Op 12 juli
van het vorig jaar zijn alle inwoners
van Waillis naar de stembus gegaan en
70 procent heeft toen „ja" gezegd
tegen het vermetel olympisch avontuur.
Thyon, splinternieuw wintersportdorp op 2000 meter heeft unieke
afdalingsmogelijkheden voor skiërs. Ook voor het maken van film- en
televisie-opnamen zijn de hellingen in dit gebied voortreffelijk.
Zürieh en Graubünden zaten op dat
tijdstip ook nog in de lift, maar toen
ze daar hoorden, wat de grap ging
kosten, hoefde het niet meer voor de
heren. En men weet het. geen Zwit
sers, geen geld.
Wallis daarentegen was bereid de gok
te wagen en diep in de buidel te tas
ten. Alleen de stad Sion stelde zich al
garant voor '10,5 miljoen Zwitserse
franken eri het kanton deed er op zijn
beurt nog eens zo'n schep bovenop.
Inmiddels heeft men berekend, dat de
bouw van nieuwe installaties, hotels
en dergelijke een investering zal ver
gen van zo'n 200 miljoen franken. En
dan is men er nog niet. want ook de
straten naar de diverse dorpen moeten
drastisch verbreed en vernieuw wor
den. Doe de knio maar weer open
Philip: 400 miljoen franken op zijn
minst „We houden er rekening mee",
zegt Henchoz stralend, „dat we met
die Winterspelen tussen de 600 en 800
miljoen franken kwijt zijn. Dat lijkt
veel. maar het is ons inziens toch een
verantwoorde investering. Wallis krijgt
immers op die ïpanier een sportaccom
modatie. die zijn weerga in de wereld
niet heeft. En dan praat ik nog niet
eens over de goodwill, die we met zo'n
organisatie kweken. Zwitserland leeft
grotendeels bij de gratie van het toe
risme en voor de toekomst daarvan
kunnen de Olympische Winterspelen
een machtig wapen zijn."
Gouden ringen
Kan hij nog even binnensmonds be
kennen. hoeveel kans 'hij zichzelf en
zijn ambitieuze rakkers geeft? Henchoz
haalt de schouders op. Zegt: „Het is
natuurliik allemaal politiek. Maar als
we nu gemakshalve aannemen, dat ze
straks in Amsterdam zullen zeggen:
„Japan heeft de Winterspelen in 1972
en voor 1976 moet het du« weer een
land in Europa worden, dan zitten we
op fluweel."
„Hoeveel procent dus meneer Hen-
Hij aarzelt. „Laten we het maai- hou
den op 30 procent", zegt hij met zicht1
bare tegenzin.
Want bij de vrijers van Olympia gaat
het nu eenmaal niet zozeer om het spel
alswel om de gouden ringen.
LJSO TH U RING
TAMPERE (april). Op 30 december
1969 bijna negen maanden na de
kandidaatstelling van het Zwitserse
Sion kwam Finland pas op hel idee
om met Tampere een wit amateur-
voetje te halen bij het Internationaal
Olympisch Comité. Aanvankelijk was
Lahti in de strijd om de Winterspelen
van 1976 geworpen, maar zelfs de meest
chauvinistische Fin begreep al gauw.
dat zijn land met de povere accommo
datie van deze 50 jaar oude stad geen
poot op het olympische üs zou krijgen-
Weliswaar beschikt Lahti over een
springsohans en een ijsbaan (Neder
land herinnert zich nog met afgrijzen
de dramatische 10 kilometer, die Kees
Verkerk daar bij een temperatuur van
35 graden reed), maar de skimogelijk
heden in de wijde omtrek zijn van op
merkelijk Madurodamformaat. Enkele
jaren geleden bouwde een struise ex-
boerin vijf kilometer buiten de stad de
eerste skilift, die de plaatselijke bevol
king met mateloze trots vervult, maar
die in feite geen bliksem voorstelt Dit
jaar kwam er nog een tweede lift bij,
waardoor de skiërs een afdaling van
pakweg 850 meter kunnen maken.
Daarmee is ook gelijk de koek op,
want grotere heuvels zijn er domweg
niet in Lahti. Nochtans heeft de stad
telkens weer geprobeerd het hart van
A very Brundage te vermurwen door
hem voor te stellen, de Noordelijke
alpinenummers meer dan duizend kilo
meter verderop in Lapland te situeren.
Een kniesoor, die daar bezwaar tegen
zou durven ma'ken. meenden de |Fin-
La'hti stond ook deze keer weer pralend
op de lijst van mededingers, maar eind
1969 greep de Finse regering in en
bombardeerde Tampere tot nieuwe
kandidaat voor de Winterspelen van
1976 De kansen voor Finland stegen
daarmee gelijk, want Tampere is inder
Burgemeester Pckka Paavola van Tampere, zelf een practiserend sport
liefhebber, waagt zich onbekommerd op het gladde ijs van zijn stadion.
daad een heel wat serieuzere vrijer
voor Vrouwe Olympia dan Lahti. Deze
tweede stad van Finland met een be
volking van zo'n 160.000 mensen heeft
bij de organisatie van de wereldkam
pioenschappen ijshockey in 1965 reeds
de internationale wedstrijdsfeer kun
nen ODsnuiven en voelt er alles voor
om de werèld het bewijs te leveren,
dat het een sportcentrum bij uitne
mendheid is. Tampere bezit reeds een
overdekte ijsbaan met accommodatie
voor 10.800 bezoekers, een ijsstadion
met 10-000 zitplaatsen en het hyper
moderne Tampere atadian, dat 19.000
bezoekers kan opvangen,
En dan zijn er nog de uitpuilende por
tefeuilles met plannen. De staat betaalt
en wat dat aangaat kan Tampere dus
zijn gang gaan. Er komen twee ski
schansen. twee nieuwe ijsbanen en
even builen het centrum zal het Lam-
mininpagebied geschikt worden ge
maakt voor alle olympische afdalingen.
Weliswaar doen de heuvels in Tampere
ook al wat minnetjes aan, maar met
wat passen en meten kan het vereiste
aantal poortjes voor de xeuzeslalom
tooh op de hellingen worden uitgezet-
Alleen het onderdak voor deelnemers,
pers en bezoekers baart de organisa
toren nog enige song, Volgend jam pee
...alleen daarom
zou je
Tampere
al die
Winterspelen
willen
geven
begint men met de bouw van een uni
versiteitscomplex, dat gebruikt zou
kunnen worden als olympisch dorp.
Daarnaast is er in de (zeer fraaie, dat
wel) hotels plaats voor 2500 bezoekers.
Als men na gedane olympische zaken
nog eens bereid is om 100 kilometer
te reizen, dan kunnen nog 1500 mensen
extra worden ondergebracht.
Een grap
Dat is duidelijk te weinig en burge
meester Pekka Paavola wil dan ook
best erkennen, dat hij het succes voor
zijn stad niet zo bijster duidelijk ziet
zitten. Hij ontvangt ons in de gemeen
telijke sauna, waar hij bereidwillig een
eindje opschuift om voor ons een plaats
te creëren tussen hem en gemeente
secretaris Olavi Syrjanen. Hel kost
hem zichtbaar niet de minste moeite
om zich geheel en feestelijk bloot te
geven. „Natuurlijk is die hele kandi
daatstelling van Tampere maar een
grap", roept hij stralend, „maar het
probei en alleen is al fascinerend. We
krijgen eindelijk veer eens de kans
om wat propaganda voor onze stad te
maken en wie weet blijft er in de toe
komst nog wat van hangen". Hij slaat
met de vlakke hand op zijn dampende
linkerdij en werpt vervolgens drie
lepels water op het vuur. Drie secon
den later hapt hij reeds blijmoedig
naar adem. De meter op de houten
wand wijst honderd graden aan. „Al6
ik Brundage hier in de sauna zou
kunnen krijgen", roept Paavola hor
tend, „dan zou er voor Tampere nog
wel een kansje in zitten. Als het Kek
konen lukt om Breanjev in de sauna
omver te praten, moet het met ao'n
man ook kunnen".
Een blote Brundage in de sauna. Alleen
daarom zou je Tampere die Winter
spelen al willen gunnen-
In het gigantische ijsstadion van Tampere werden in 1965 de wereldkampioenschappen ijshockey gehouden.
Ir
De handelsschool van Tampere is bestemd om als hoofdkwartier van de Winterspelen te fungeren. Op de
achtergrond de overdekte ijsbaan.
