Finland
4;^ÈMs|
JIM f
VAREN IS ONVOORSTELBAAR RIELEKSEN
weg
wezen
ZATERDAG 25 APRIL 1970
het spiekbriefje
1 van de
schepper
Dit is een land om lief te heb
ben een land en een volk om
lief te hebben een land en
een lucht om lief te hebben
oh het is zo schoon.
Sorry, dat ik me zo laat gaan
sorry voor Toon Hermans,
die nog steeds handenwringend
volhoudt, dat wij in Nederland
het paradijs in eigen hand hou
den. Hij is nog nooit in Finland
geweest en het zij hem dus ver
geven. Hij kent nog niet de
verpletterende rust van de ber
kenwouden rondom Tampere,
de eeuwig zingende bossen van
Lapland, die zichzelf allang met
stomheid hebben geslagen en
nu alleen nog een hemelse
pantomime opvoeren. Hij heeft
nimmer gemediteerd aan de
stille oevers van een der 60.000
meren, die als zilveren spiegels
I tussen Finse golf en noordkaap
liggen. Hij kan dus ook niet
weten, wat de Schepper zag,
toen hij na zeven dagen achter-
1 om keek en oordeelde, dat het
goed was.
De Nederlander od reis heeft
voldoende vergelijkingsmateri
aal om de oorspronkelijke be
doeling van de schepping te
achterhalen. Op al zijn tochten
draagt hij de littekens mee van
de rokende schoorstenen van
Botlek, de geestdodende sym-
j metrie van zijn nieuwbouwwij
ken, het schrikdraad rondom
zijn weilanden, de verbodsbor
den in zijn duinen, zijn wegen,
zijn verstopte gootstenen, zijn
recreatiegebieden verknipte
broddellappen, waar het ruikt
naar mensenvlees,
i Daarom voelt hij zich op zijn
dooltocht door Finland een
dromende Odysseus, die de fel
begeerde eenzaamheid op een
presenteerblad krijgt aange-
I reikt. U waadt door de stilte en
I weet, dat het geluk ook na de
F horizon geprolongeerd zal wor-
j den. Hij hoeft zich ook niet in
§0 allerlei bochten te wringen om
een plek voor zichzelf te vin
den. Hij kiest blindelings zijn
eigen eiland, zijn eigen oase
tussen de heuvels en trekt zich
als een tevreden kluizenaar
terug.
Anno 1970 ligt in Finland de
natuur nog steeds op punten
voor op de vraatzuchtige be
schaving. De verbinding tussen
hemel en aarde is nog niet ver
broken, het volk is nog niet uit
Gods hand gevallen.
Het klinkt als een liefdesver
klaring en zo is het ook be
doeld. Napels zien en dan ster
ven kan misschien voor moege
streden globetrotters aantrek
kelijk zijn, Finland zien en weer
beseffen, wat leven is, lijkt
vooralsnog aantrekkelijker. Wie
er eens geweest is, kijkt daar
om reikhalzend uit naar de dag
van zijn terugkeer.
Hij weet immers, dat de Heer
de spiekbrief van zijn zeven
daagse schepping daar heeft
achtergelaten.
Eenzaamheid op een presenteerblad
Hermans heeft nimmer gemediteerd z
Je kunt natuurlijk op dc autoped naar
Finland of met enkele bevriende feest
neuzen een Vliegende Hollander huren,
maar wie een exclusieve, zilte voor-
rangsweg verkiest, rijdt naar Trave-
münde of Lübeck in Duitsland en laat
vanaf dat moment de briesende paarde-
krachten van luxe cruiseschepen het
taaie werk doen. Ruim elfhonderd kilo
meter vóór Helsinki kan hij het con
tactsleuteltje van zijn auto al in zijn
zak steken en zich daarna anderhalve
dag lui laten wiegen op golven van
gelukzaligheid. Terwijl het schip zyn
weg zoekt door de Oostzee, prikt hij zijn
vorkje in de gerookte zalm of werkt hij
zich met wildvreemde, goeddoorregen
Finnen in het saunazweet. HU kan ook
in het schemerige, dryvende gokcen-
trum aan boord zijn zuurverdiende va
kantiecenten op de roulettetafel werpen
of op amoreuze vrijersvoeten de dans
vloer annexeren. HU zegt maar. hoe hü
het hebben wil, want aan boord van de
Finse ryd-op-ryd-af-schepen is de
klant gekroonde koning-
Verlenging;
Even een verduidelijking tussendoor
als u bij het horen van het woord
„rijd-op-rijd-af-schip" nog altijd denkt
aan een veerpontje over de Lek, dan
zal de confrontatie met Finnhansa,
Finlandia of Aallotar voor u een
smakelijke en complete verrassing zijn.
Deze schepen zijn namelijk stuk voor
stuk hypermoderne kruisvaarders met
eerste klas restaurants, danszalen,
verwarmde zwembaden, kapsalons, bars,
kinderspeelkamers, sauna's, belasting
vrije winkels en wat de Finnhansa
betreft een casino. De reiziger heeft
dan ook geen seconde het idee, dat hij
aan een simpele oversteek bezig is,
maar waant zich op een mini-cruise.
De voordelen zijn duidelijk: door in
zee te gaan met Finnlines of de Finland
Dan begint het adembenemend gevecht tussen de 1600 paardekrachten
n de metersdikke ijsvloer, die onder de tonnen staal spontaan opensplijt.
Steamship Company verlengt u uw
Finse vakantie met bijna twee dagen.
Dat is punt één. U rijdt uit Nederland
weg en komt na een tocht over groten
deels moderne Autobahnen in één van
de twee Duitse havensteden Lübeck of
Travemünde aan. De Finnhansa ver
trekt in het hoogseizoen (tussen 3 juni
en 30 augustus) om negen uur 's mor
gens uit Lübeck, de Finlandia en de
Aallotar hebben Travemünde als
vertrekhaven en beginnen hun cruise
respectievelijk om tien uur 's avonds
en vier uur 's middags. Als u voor het
traject NederlandDuitse kust acht
uur aanhoudt, kunt u zelf bepalen, hoe
laat u van huis moet. Gaat u voor
2 juni of na 31 augustus met de
Finnhansa in zee, dan is het vertrek
om vijf uur 's middags.
Rieleksen
Een tweede voordeel van deze zeereis
is, dat u comfortabel krachten kunt
opdoen voor uw adembenemend
Finlandavontuur. Varen is onvoorstel
baar rieleksen neem dat nou maar rustig
van deze licht gezouten zeerob aan. Als
Zilte
voorrangs-
weg naar
Finland
i reist, komt daar
als extra-uitsmijter nog een tocht door
het pakijs van de Oostzee en de Golf
van Finland bij. Als je die dikke, witte
ijsvloer opeens voor de boeg ziet
opdoemen, heb je het gevoel, dat het
een hopeloze strijd is en in stilte hoop
je reeds, dat de rederij wat extra-
proviand voor een lange overwintering
in de drijvende oneindigheid heeft mee
genomen. Je krijgt ook spontaan
visioenen van Nova Zembla en ziet
jezelf al met een harpoen over de
schotsen springen om een tranend visje
voor het kerstmaal te spietsen.
Grintniolens
Maar dan begint het adembenemend
gevecht tussen de 1600 paardekrachten
en de meters dikke ijsvloer, die onder
DOOR
LEO THURING
de tonnen staal opensplijt cn kruiend
tegen de scheepswand opklauwt. Het
geluid, dat uit de ruimen opstijgt, doet
denken aan overjarige grintmolens, die
het zwaar voor hun kiezen krijgen.
Het schip trilt nerveus en de be
stellingen van wodka-limes nemen
zienderogen toe.
Als je een uur door het ijs hebt ge
ploegd, is de sensatie eraf en heb je
het gevoel, dat je nooit anders gedaan
hebt. Je hebt ook de zekerheid, dat
het voor een schip een peuleschil is
om door zo'n barrière te breken. Tot
dat je links en rechts de coasters en
olietankers ziet liggen, die zich hopeloos
vast hebben gewrikt in het ijs. Ze zijn
gedegradeerd tot vleugellamme vogels,
die ademloos moeten wachten op de
komst van de reddende veerboot. Met
opzet laveert de kapitein vlak langs
de gestrande schepen, die bij nadering
van de Finnhansa en de Finlandia hun
ketels hoog opstoken en zich haastig
in het wak achter de achtersteven
storten. In de buurt van Helsinki is
hun aantal vaak uitgegroeid tot twintig,
Om u een idee van de prijs te geven:
een retour in de toeristenklasse van
Finnhansa en Finlandia kost 350 gul
den, op de Aallotar komt u al voor
310 gulden aan boord. De maaltijden
zijn hierbij inbegrepen. Er is ook een
eenvoudige dekklasse, die 178 gulden
retour kost. U krijgt dan geen bed en
moet maar zien, waar u de slaapzak
neerlegt. Ook naar de zalm en de
onvoorstelbare Finse lunch, de Voilei-
papoyta kunt u in dat geval fluiten.
Voor uw auto betaalt u tussen de 136
en 180 gulden, afhankelijk van de
lengte.
Inlichtingen en boekingen voor deze
meesterlijke zeetrip kunt u krijgen bij
het Vereenigd Cargadoorskantoor,
Koningsplein 15, Amsterdam, telefoon
020-248303 en bij Voigt en Co N.V.,
Singel 60 in Amsterdam, telefoon
020-242735. U zult er waarachtig wel
bij varen.
Bevolking en staat
Op de noordpoolcirkel in het zuiden
van Lapland gaat de zon tussen 9 juni
en 4 juli niet onder. In het uiterste
noorden duurt die periode van 17 mei
tot 27 juli. Het is een vorm van uit-
sloverij, waar de zon 's winters dubbel
en dwars voor moet boeten: in Lapland
laat hij het dan gelijk negen weken af
weten en blijft hij krampachtig achter
de horizon hokken.
Finland (Suomi zesgen de Finnen zelf)
is het meest oostelyke land van Scan
dinavië en strekt zich uit tussen de 60e
en 70e breedtegraad. Het land heefi een
oppervlakte van 337.032 vierkante kilo
meter cn een bevolking van 4.67 mil
joen zielen. Dat moet je je even voor
stellen: een lap grond, die tien keer zo
groot is als Nederland en daarop die
handvol zwijgende Finnen. Reken erop,
dat je daar poolnachten van wakker
kimt liggen. Van Finland is 13 procent
bewoond. De rest bestaat uit 38 pro
cent eeuwig neuriënde bossen, 30 pro
cent moeras, 10 procent bouwland en
de rest water. De grootste lengte is
1160 kilometer, de grootste breedte 540
kilometer.
De bevolkingsdichtheid is gemiddeld
15 personen per vierkante kilometer.
Veertig procent van de Finnen woont
in de steden, waarvan Helsinki en
Tampere de grootste zijn. Fins is een
voor Nederlanders volkomen onver
staanbare taal, die door tweeënnegentig
procent van de bevolking gesproken
wordt. De overige acht procent spreekt
Zweeds, een erfenisje van de Zweedse
overheersing van Finland, die het vast
hield tot 1917. Op dat moment werd
Finland pas een onafhankelijke parle
mentaire democratie in de westerse zin
van het woord. Aan het hoofd van de
staat zetelt de president, die voor zes
jaar gekozen wordt. Momenteel is het
de razend populaire Kekkonen, een
bejaarde, lepe diplomaat, die zijn land
omzichtig door de kloven tussen Oost
en West laveert. De Finnen beschouwen
hem als een unieke persoonlijkheid, die
op kritieke momenten haastig met
Brezjnev in zijn particuliere sauna
duikt en er dan voor zorgt, dat blote
Boris het gevoel mee naar huis neemt,
dat hij volledig aan zijn trekken is
gekomen. Vaak ook gaat hij buiten
gaats in de Oostzee met het Russische
staatshoofd vissen, waarbij hij in het
midden laat, wie zijn hengeltje achter
het net heeft ingelegd. Het ligt in de
bedoeling, dat Kekkonen volgend jaar
een officieel staatsbezoek aan Neder
land zal brengen.
Het landschap
Vanuit toeristisch oogpunt valt Finland
in drie delen uiteen:
1. de kustgebieden met inbegrip van
de unieke Alandseilanden;
2. het merengebied van Midden- en
Oost-Finland;
3. Fins Lapland met het district
Kuusamo.
De ontelbare eilanden rond de zuid
westkust vormen een overweldigend
brok natuurschoon. De Finnen hebben
indertijd de moeite genomen om hun
meren te tellen en zijn tot 60.000 ge
komen. De kleinere hebben ze daarbij
nog niet eens meegeteld. Het is één
gigantisch waterlabyrinth, dat zijn
weerga in de wereld niet heeft. Toe
risten, die bij hun vakantieplannen
steevast visioenen krijgen van ver
pletterende rust en hemelse stilten,
worden hier op hun wenken bediend.
Datzelfde kan worden gezegd van
Lapland, een verlaten oase. waar de
natuur nog steeds de lakens uitdeelt.
Een herfst in Lapland is een rustkuur
in technicolor.
deur van een Fin opslaat, ben je niet
in overtreding. Er zijn ook 370 cam
pings, waarvan er 250 worden bewaakt.
Deze laatste beschikken over kook-
gelegenhedcn. toiletten en uiteraard de
onvermijdelijke sauna met meestal
aangrenzend strand. Over het algemeen
zijn ze geopend tussen 1 juni en 1 sep
tember. De staanprijzen bedragen
Fmk 1 per nacht per persoon en per
auto. Een snecialiteitie vormen de
berghutten, die strikt genomen niet
bedoeld zijn voor toeristen, maar als
de nood hoog is, kruipt u er maar in.
Daar is de Fin niet kinderachtig in. Er
wordt wel van u verwacht, dat u alles
weer in de oorspronkelijke staat terug
brengt. Dat wordt dus wel even houtjes
hakken voor de volgende bezoeker.
Alcohol
Helsinki, de witte stad, noemt zichzelf de lievelingsdochter van de
Baltische Zee. Het is in tegenstelling tot de rest van Finland een bruisende
metropool, die dezelfde nerveuze harteklop heeft van andere Europese
steden.
Het verstrekken van alcoholhoudende
dranken is in Finland een staats-
aangclegenheid en afgaande op de on
vaste tred van vele Finnen mag men
aannemen, dat vadertje Staat verras
send goed voor zyn kinderen zorgt.
Toch is de prys van sterk alcoholische
dranken schrikbarend hoog. Wyn en
bier gaan nog, maar als u de grage
tanden wilt zetten in een wodkaatje of
een pittige aquavit, is het toch wel raad
zaam eerst uw banknoten zorgvuldig te
tellen.
Verbindingen
Klimaat
Lapland is een sensatie apart, met name in voor- en naseizoen, als de
;>-J^atuur in onvoorstelbare kleurenpracht openbarst. Het handjevol Lappen
op zijn beurt doet er nog een pittoresk schepje bovenop.
Omdat Finland door zijn geografische
ligging minder invloeden ondergaat van
Atlantische Oceaan en golfstroom,
heeft het een gematigd landklimaat.
De zomer is er droger, zonniger en
warmer dan bij ons. Daar kijkt u van
op, maar het is de volle waarheid. Ook
de winter met zijn extreem lage tem
peraturen (Kees Verkerk kan er u alles
over vertellen) is door de kurkdroge
lucht doorgaans veel aangenamer dan
de vochtige, huilerige winters, die we
in Nederland op het dak krijgen. Juli is
de warmste maand van het jaar. fe
bruari de koudste. In Lapland duurt de
zomer korter, maar ook daar kan de
temperatuur toch vlot oplopen tot meer
dan tweeëndertig graden celsius. De
ellende is wel, dat het dan gelijk in de
bossen gonst van de miljoenen muggen.
Om u alvast een indruk te geven van
de gemiddelde middagtemperaturen in
de hoofdstad van Helsinki: juni 19° c,
juli 22° c, augustus 20° c.
Toegegeven, de Finse zomer is een
typische kortbloeier. In drie maanden
is de zaak wel bekeken, maar als-ie
ook losbarst is het wel gelijk raak. In
juli bijvoorbeeld komt de zon -al om
3.24 uur 's nachts op en gaat hij pas
om half tien 's avonds onder. Vandaar
waarschijnlijk, dat er zoveel trilogieën
geschreven worden in Finland.
Het wegennet in Finland is zonder
meer uitstekend. In het zuiden zijn de
belangrijkste routes geasfalteerd en
vooral de belangrijke weg van Helsinki
naar het Finse Lapland is een roman
tisch juweel. Van het totale wegennet
van 70.000 km is nu 17.000 km ge
asfalteerd. Daarnaast heeft ook het
bus- en treinverkeer zich de laatste
jaren sterk ontwikkeld. De trots van
het land is het moderne luchtnet, dat
over Suomi is gespannen. Er zijn
zeventien vliegvelden en FINNAIR
pendelt voortdurend tussen de voor
naamste centra. Om de prijs hoeft u
het ook al niet te laten, want vliegen
in Finland is inderdaad goedkoper dan
u denkt. Een voorbeeld: van Helsinki
naar de Lapse hoofdstad Rovaniemi
(770 kilometer, vliegtijd twee uur) kost
u Fmk 116, dat is krap honderd gulden.
U kunt ook voor tachtig dollar een
FINNAIR Holiday Ticket krijgen, waar
mee u veertien dagen onbeperkt per
vliegtuig door Finland kan kruisen.
Populair zijn de Midzomernacht
vluchten, die in de periode van 17 juni
tot 3 juli elke vrijdag- en zondagavond
uit Helsinki vertrekken. Het all-in-
larief (vliegen, overnachtingen, maal
tijden, speciale excursies) bedraagt
Fmk 278. FINNAIR (een sympathieke
maatschappij met goede vliegtuigen en
een uitstekende service) heeft in
Nederland een kantoor aan het Kleine
Gartmantplantsoen 21 in Amsterdam,
telefoon 020-244790.
De treintarieven in Finland behoren
tot de goedkoopste in Europa. U kunt
1000 kilometer tuffen voor Fmk 41,50.
Een slaapwagen kost, ongeacht de af
stand, Fmk 10 in de tweede en Fmk 15
in de eerste klas. Finland is daarbij ook
nog eens zeer gul met het verstrekken
van reducties. Als u kinderen bij de
hand Ihebt, zit u op fluweel. Een
grootvader is trouwens ook nooit weg,
want die reist mee voor half geld.
De bus is vooral in Lapland het popu
laire, voornaamste vervoermiddel. Voor
honderd kilometer betaalt u Fmk 7.40,
voor vierhonderd kilometer Fmk 25,10.
De vele ponten zijn gratis.
Autoslaaptrein
Op de treinroulc HelsinkiRovaniemi
worden gedurende de zomer en in het
skiseizoen autoslaaptreincn ingezet. De
kosten voor de auto bedragen Fmk 55
tot 95, afhankelyk van de lengte van
de wagen. Daarby komen uiteraard nog
de kosten voor eigen vervoer en even
tueel slaapwagen.
kan men in de zomer onderdak krijgen
in moderne studentenhuizen, die zich
bevinden in de universiteitssteden van
Helsinki, Tampere, Turku, Jyvaskyla
en Oulu. Ze zijn geopend tussen 1 juni
en 1 september. U betaalt daar voor
een kamer gemiddeld Fmk 20 tot 25.
Pensions worden aangeduid als Mat-
kustajakoti (we kunnen het ook niet
helpen) en daar vraagt men voor een
éénpersoonskamer Fmk 10 en voor een
tweepersoonskamer Fmk 15. Er zijn
ook over het gehele land verspreid
zo'n dertig hypermoderne motels.
Prijzen liggen rond de Fmk 20 voor
één-, Fmk 30 voor tweepersoonskamers.
De Motorestmotels beschikken over een
eigen boekingscentrale (wel aan te be
velen): Motorest Oy, Rauhankatv 15 B
35. Helsinki 17
Boerderijen en
vakantiewoningen
Goud zoeken
In Lapland wordt nog steeds zij het
op bescheiden schaal goud gevonden.
Er worden excursies gemaakt naar het
goudzoekersgebied bij Lemmenjoki.
Men overnacht in een klein bungalow
dorp of bij de goudzoekers. Uiteraard
kan men ook zijn geluk beproeven bij
het goud wassen.
Kleding
Hotels
De Finnen vinden modern komfort een
vanzelfsprekende zaak en hun hotels
zijn daar overtuigende voorbeelden van.
Over de gehele linie zijn ze modern
en smaakvol. Vrijwel alle kamers
hebben een douche, bad en toilet.
Moderne Finse meubels en textiel
worden veelal voor de inrichting ge
bruikt. De prijzen zijn licht gepeperd.
In Helsinki moet u rekenen op een
bedrag van Fmk 40 tot 60 per persoon,
maar daar krijgt u ook een vorstelijke
behandeling voor In de kleinere steden
liggen de prijzen wat gunstiger. Ook
In honderd Finse boerderyen is de toe
rist welkom. Hy leeft daar het rustige
leven des Finsen landmans, compleet
met twee sauna's per week. Kosten per
dag met volledig pension Fmk 16 tot
22. voor kinderen Fmk 8 tot 10. Er zyn
ook 1500 vakantiewoningen, variërend
van zeer eenvoudige met één kamer en
een sauna tot luxueuze bungalows. De
prUzen variëren al even sterk: van
Fmk 75 tot 300. Men vindt ze over het
gehele land verspreid.
In de zomer kan men volstaan met nor
male zomerse kleding. Een regenjas in
de bult is ook nooit weg. Een wollen
trui. vooruit, doe hem er maar bij.
Zekere voor het onzekere, zo kennen
we elkaar weer. De winter vraagt daar
entegen om dikke kleding, liet dragen
van een hoofddeksel wordt dan sterk
aangeraden, want voordat u het weet.
ligt één van uw oren in de paksneeuw.
Souvenirs en shopping
Zoals goed gebruik is in Scandinavië
is het kamperen in Finland vrij. Zolang
je je tentje niet uitgerekend voor de
De Finse vormgeving is terecht wereld
beroemd en schitterende voorbeelden
daarvan worden druk geëxposeerd over
de gehele wereld. Sieraden, hand-
geweven textiel, muurtapijten, meubels,
glaswerk, aardewerk (het beroemde
Arabia) en moderne kleding liggen in
de warenhuizen van Helsinki voor het
meenemen. Stockman in Helsinki heeft
voor toeristen een extra-service: ge
kochte goederen worden naar het schip
gebracht, waarmee u weer uit Finland
I# vertrekt. Dat scheelt u tientallen
i\ampereil guldens Moderne vormgeving vindt u
in St. Henrik's Market en Pukeva-
Kappakeskus. Speciaalzaken in Helsinki
zijn Marimekko, Finnflare, Vuokko
Design, Artek, Asko en Haimi.
