S)e GeicbeSoiiAcmt APOLLO IJLT TERUG NAAR DE AARDE „Hallo, we zitten met een moeilijkheid. Energie valt weg, m tanks voor zuurstofvoorziening lek Aquarius dient als redding boot THEODORAKIS VRIJ MAAR DOODZIEK IN PARIJS Sovjet-Russische kern- duikboot wellicht vergaan Man houdt vrouw en 4 kinderen gevangen Man vermoordt drie kinderen PAPENGRACHT 32 - LEIDEN POSTBUS 11, TELEFOON 20935 REDACTIE 20015 en 25594 ADVERTENTIE AFDELING 20826 GIRO 10 30 03 - Bank: Amro-Bank N.V., Leiden DIRECTEUR: DRS. J. H. M. BR ADER Hoofdred. F. J. Plug - chefred. H. P. M. Heruer. ADV. (excl. BTW) 23 ct. p. mm. Telefoontjes 2.10. KLACHTEN bezorging tel. 20935 (18.00—19.00 uur). ABONNEMENT (bij vooruitbetaling) p.w. f 1.16, p. mnd. f 4!95, p. kwart. 14.85, £r. p. post 17.75 DINSDAG 14 APRIL 1970 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN HOGERE MIDDAGTEMPERATUREN Weersverwachting van het KNMI, geldig tot mor genavond Droog weer met weinig wind. Plaatselijk nacht vorst en hier en daar mist. Moi'gen zonnige perioden en hogere middagtemperaturen dan van- 61e jaargang, no. 18.026 HOUSTON (A.P.). Geen moment, in wat de moeilijkste uren van hun leven mog enheten, hebben de astronauten van de Apollo-13 hun zelfbeheersing verloren. „Hallo, we zitten met een moeilijkheid" Dat was, van meer dan 300.000 km uit de ruimte, de eerste beheerste aanwijzing, dat er iets mis ging. De televisie-uitzending uit de Apollo was net voorbij een routinezaak, die al zo gewoon was, dat geen belangrijk Amerikaans station er ruimte voor had genomen in zijn programma. De vluchtleiding in Houston nam de uitzending uiteraard op en vond het een mooi programma „Gefeliciteerd,,' zei Houston. Daarop kwamen instructies over het instellen van de Apollo op het waarnemen van de comeet Benett. „Hallo, we zitten met een moeilijkheid" zei toen James A. Lovéll jr. de ■commandant van de missie. Lovéll is de eerste mens, die viermaal in de ruimte is geweest. LOVELL HAISE SWIGERT Control Centre: „Zeg het nog eens". „Houston, we zitten met een moeilijk heid". „Wij zullen kijken wat er aan de hand is", kwam uit Ifouston snel het ant woord. Maar meer dan raad kon vanaf de aarde niet gegeven worden. Twee van de drie reeksen brandstofcellen, waaruit het ruimteschip zijn energie kreeg, waren uitgevallen. „Okay, Houston, het voltage ziet er nu weer goed uit. Het gaf een mooie klap toen de storing doorkwam" ..Roger, Fred", tegen Fred Haise, voor „Het is een soort gas". Ze zagen het uit de raampjes van de Apollo. Druppels, die vaste vorm aannamen aannemen en sneeuwvlokken werijen, die weg dreven als veren van een zieke vogel. Het gas bleek de zuurstof van de Apollo te zijn, de zuurstof, die hen in leven moest houden. Heen en weer uit de ruimte naar Houston en terug gingen vraag en ant woord. Kort, koel, indringend. Geen paniek. „Okay 13, er zitten massa's mensen op te studeren. Zo gauw er iets uit komt, vertellen we het jullie als eersten. „Oh ja, nou fijn". Niemand zei het, maar de astronauten daar bij de maan en de mensen in Houston wisten, dat er niet meer op de maan geland zou worden. Het ging er nu alleen om de energie die over was de energie waarmee ze op de maan hadden moeten landen te ge bruiken om terug te komen naar de „Ik had nooit gedacht, dat ik zo gauw weer terug zou zijn", zei Fred Haise. Hij zou de zesde mens geweest zijn, die voet op de maan had gezet. HOUSTON (AP/Reuter) De bemanning van de Apollo-13 is op de terugweg naar de aarde. Om 09.42 uur vanmorgen heb ben zij de enige redding die hun restte, de motor van de maanlander moeten benut ten om althans hun terugkeer naar de aar de te garanderen. Met een vuurstoot van dertig seconden zijn zij uit de koers van een cirkelbaan rond de maan in een baan van vrije terugkeer terechtgekomen, die het mogelijk maakt dat zij vrijdag tegen 09.00 uur Westeuropese tijd in de Atlan tische Oceaan of vrijdagavond in de Stille Oceaan zullen landen. De beslissing hier over moet nog genomen worden. Van nacht zal om 03.00 uur de stuwraket van de maanlander opnieuw worden ontstoken om de snelheid op te voeren en zo 24 uur op het zuurstofgebrek krappe tijdschema te winnen. De maansloep „Aquarius" fun geert sinds vannacht, toen door een lek de zuurstof uit de commando-cabine wegliep, als een soort „zuurstoftent" voor de ruim tevaarders. Bij toerbeurt nemen zij erin plaats, omdat de maanlander op niet meer dan twee mensen berekend is. Voor hun terugkeer in de dampkring zullen zij zich echter moeten verlaten op de geringe re serves van het moederschip, omdat de maanlander zonder hitteschild bin nen enkele minuten zou verbranden. Voor de berging in de Atlantische Oceaan doen de Verenigde Staten een beroep op alle marine- en koopvaardijschepen van welke natie dan ook. De Amerikaanse bergings vaartuigen zijn namelijk geconcentreerd in de Stille Oceaan, waar de Apollo vol gens de oorspronkelijke plannen zou neerkomen. De directeur van het ruimtevaart- oentrum in Houston sprak vanmorgen van de „ernstigste situatie in de bemande ruimtevaart die we ooit hebben meege maakt". Deze situatie is veroorzaakt door het uitvallen van de energievoorziening, die weer een gevolg was van een lek in een zuurstoftank, mogelijkerwijs ont staan door een explosie. De ruimtevaar ders maakten melding van een luide knal. Twee van de drie brandstofcellen van het moederschip werden op last van Houston uitgeschakeld, waardoor auto matisch de landing op de maan werd geannuleerd. De batterijen in de maan sloep bleven echter normaal werken, zodat de Aquarius als reddingboot dienst bon doen. Zonder die maanlander zou het ongeluk fataal zijn geweest. En dat zou dus ook het geval zijn geweest na de landing op de maan, omdat de maan lander daarna zou zijn afgestoten. Voorlopig lükt de toestand i gestabiliseerd. Het onmiddellijke gevaar voor de astronauten lijkt geweken, „Als de situatie blijft, zoals hij nu is, dan brengen we te veilig terug op aarde", aldus NAS A-directeur Kraft. James Mc- Divitt, commandant van Apollo 9, thans leider van het Apolloprogramma, is van mening dat er genoeg zuurstof en ener gie zal zijn voor de terugkeer. De austronaulon hebben vanmorgen ook moeite gehad door de ramen sterren of sterrenbeelden te onderscheiden, om dat het zonlicht schitterde in de raket motoren, en door de hoeveelheid „puin", die ontstond toen het mis ging. Die waar nemingen waren evenwel nodig voor de vluchtleiding bij de berekeningen die verband hielden met de terugkeer van de Apollo naar de aarde. Over de mogelijke oorzaak van het ongeluk zei JVlcDivitt, dat wat het ook geweest moge zijn, het „kennelijk iets hevigs" geweest moet zijn. Op de waag of een meteoriet de oorzaak geweest kan zijn, antwoordde hij dat een meteoriet zeker een hevige klap zou hebben ver oorzaakt. Ma3r ook een aantal andere gebeurtenissen zou zo'tn Iclap hebben kun nen veroorzaken, aldus McDivitt. Die Map volgde tegen het eind van een roubimedag, toen het ruimteschip zich op ruim 330.000 km van de aarde beland. Kortna een inspectie door Lovell en Haise van de maansloep, waarvan een deel tij dens een kleuren-t.v.-uitzending werd ge toond, hoorden de astronauten een harde knal, en riep Lovell uit „He, er is wat aan de hand". De moeilijkheden namen toen in hoog tempo onrustbarend toe. De stroom begon uit te vallen en zuurstof ontsnapte uit een der brandstofcellen. Vrouwen De vrouwen van Lovell en Haise zijn telefonisch op de hoogte gesteld van de gebeurtenissen (Swigert is, zoals bekend, vrijgezel). Zij hadden in Houston de televisie-uitzending gezien, en waren naar huis gegaan in de veronderstelling dat alles goed verliep. Mevrouw Lovell heeft gezelschap gekregen van Apollo-12 commandant Pc-Le Conrad en een predi kant, terwijl Alan Beam, eveneens van Apollo-12, mevrouw Haise opzocht, die zeven maanden zwanger is. „Het enige dat mij interesseert is dat zij veilig terug keren", aldus mevrouw Lovell. (Van onze correspondent) PARIJS Na een vermoeiende luchtreis van drie uur is de Grieks^ componist Theodorakis maandagmid dag om half zes als vrij man in Parijs aangekomen in gezelschap van Servan Schreiber, de algemene secretaris van de Franse liberale partü, die hem uit Athene gehaald heeft. Een grote menigte van Griek se eri* Franse studenten stond Theo dorakis bij zijn aankomst op het vliegveld Le Bourget op te wachten en juichtte hem hartelijk toe. De eerste die Theodorakis met tra nen in de ogen omhelsde was de Griekse actrice Melina Mercouri. In haar onmiddellijke nabijheid stond de regisseur van de film ,,Z", Kosta Gravas. Het was aanvankelijk de bedoeling, dat Theodorakis een pers conferentie zou houden, maar in verband met zijn ziekte achtten de doktoren het beter, dat hij onmid dellijk werd opgenomen. Aan de trap van het vliegtuig stond een ambulance gereed, die hem naar Pa rijs vervoerde, waar hij is opgeno men in het sanatorium, waarvan de naam nog niet werd meegedeeld. Theodorakis, ofschoon vermoeid en ziek, bedankte met een handgebaar Groots welkom op Le Bourget al zijn vrienden en de wachtende journalisten. Toen de ambulance was weggereden las Servan Schreiber namens de Griekse componist de volgende verklaring voor: „Het dringt nog niet goed tot mij door, dat ik thans vrij man ben. Want nog maar een paar uur gele den zat ik volkomen geïsoleerd in Athene. Ik kan na drie tragische jaren weer vrij ademhalen. Ofschoon ik de bittere bijsmaak heb, dat ik in Athene mijn vrouw en twee kinde ren heb moeten achterlaten, en bo vendien nog al mijn vele vrienden aan wier lijden nog geen einde is gekomen. Mijn vrijheid dank ik aan een grote internationale solidariteit en aan onze Europese vrienden. Bij zonder veel dank ben ik verschul digd aan. mijn directe bevrijder Ser van Schreiber. Mijn gedachten zul len blijven uitgaan naar mijn volk, welks toekomst in grote mate afhan kelijk is van de Europese solidari teit, en ik hoop dat men dit aan staande woensdag in Straatsburg zal begrijpen". Theodorakis doelde hier op de ver gadering a.s. woensdag van de com missie voor de Rechten van de Mens uit de Raad van Europa in Straats burg waar 213 gevallen van mishan deling van politieke gevangenen in Griekenland zullen worden behan deld. Vier maanden geleden is aan de minister van de Raad van Europa een rapport van 2000 pagina's over handigd, en woensdag zal in Straats burg worden beslist of dit rapport zal worden gepubliceerd. Het is de bedoeling van Servan Schreiber in deze vergadering aanwezig te zijn. Tot de aanwezige journalisten op Le Bourget verklaarde Servan Schrei ber nog het volgende. Zaterdag j.l. werd ik opgezocht door een aantal Griekse studenten die mij vroegen of ik pogingen wilde doen ten gunste van de politieke gevangenen in Athene, die nog dit weekend zouden worden gevonnist Ik meende mij aan dat verzoek niet te mogen ont trekken en vertrok nog diezelfde za terdagmiddag per vliegtuig naar Athene. Zondag kreeg ik bezoek van de vrouw van Theodorakis, die mij meedeelde, dat haar man sedert vier dagen in een ziekenhuis van Athene lag en bloed opgaf. De internationale solidariteit heeft dat weekeind de atmosfeer in Athene veranderd. Ik kreeg na een onderhoud met eerste minister Papadopoelos toestemming Theodorakis mee terug te nemen naar Parijs. Eind van deze week keer ik naar Athene terug en dan hoop ik nog andere politieke gevan gen mee te krijgen. Onder meer de Mikis Theodorakis wordt bij zijn aankomst in Parijs omhelsd door zijn landgenote Melina Mercouri. Een groot aantal landgenoten en vrienden van de componist ver welkomde hem. Fransman Jean Starakis, die tot 18 jaar gevangenisstraf werd veroor deeld. Gewapend met jachtgeweer POLITIEKORDON OM HUIS CASTLEFORD (AP) In het Engel se plaatsje Castlcford houdt een over spannen man, gewapend met een jacht geweer. een vrouw en vier kinderen als gijzelaars vast. Het huis waarin de 32- jarige William Norton Atkinson, zich heeft teruggetrokken, is omgeven door een hecht politiekordon. Atkinson, die volgens de politie ner veus is sedert zijn vrouw enige tijd geleden is overleden, bedreigde gister middag in zijn woning een politieagent Hij verliet de woning met twee van zijn kinderen, de acht jaar oude Cathe rine en de vijf jaar jongere Rachel. Toen zijn auto weigerde te starten, rende hij met de kinderen naar de woning van buurman Malcolm Simpson, waar hij diens vrouw Maureen, de 11- maandenoude Howard en de 3-jarige Debbie aantrof. De eerste agent die de woning naderde, Malcolm Selle, werd door Atkinson met een hagelkorrel in het oog geschoten, waarna de belege ring begon. De agent moest een spoed operatie ondergaan. Atkinson bracht me vrouw Simpson en de kinderen naar een bovenkamer. Hij stuude de kleine Debbie erop uit om snoepgoed voor de kinderen en een fles melk voor hemzelf te halen, met het dreigement dat, als zij niet terug zou komen, er wat voor haar moeder en zusje zou zwaaien. De inmiddels gealarmeerde heer Simpson kon niets anders doen dan zijn dochter terug te laten keren. Later vroeg At kinson babyvoeding en sigaretten, die hem ook geleverd werden. Olievlekken waargenomen WASHINGTON (Reuter) Ongeveer 400 mijl van de Spaanse kust op de Atlantische Oceaan is in het afgelopen weekeinde mogelijk een Russische kern onderzeeboot, die averij had, vergaan, zo meldt het Amerikaanse ministerie voor Defensie. De onderzeeboot werd vrijdag door een Amerikaans patrouillevliegtuig ge signaleerd en scheen in nood te verke ren, aldus het Pentagon. Later zagen Amerikaanse vliegtuigen bemanningsle den aan dek en twee Russische koop vaardijschepen die de onderzeeboot De gezichten, vertrokken van spanning, kijken de technici in Houston naar de controlepanelen, waarop de stand'van zaken van de Apollo-13 af te lezen is. Staande links Thomas Mattingly, die, ver dacht van rode hond, zijn plaats in de Apollo aan Swigert moest afstaan. (ADVERTENTIE) LAAT U door ons IN DE BOOT NEMEN CRUISES en RIJNREIZEN bij Reisbureau BEUK Nwe. Beestenmarkt 19, Leiden, tel. 32700 blijft NOS-radio vannacht in de lucht en recht streekse reportages. Op elk heel uur zal een uitzending van de radionieuwsdienst volgen. I Via Scheveningen-Radio en Wereld- omToepzenders zullen de Nederlandse schepen in de omgeving van het eiland j Ascencion in de Atlantische Oceaan voor de Zuidamerikaanse kust om medewer king worden gevraagd voor een oogge tuigenverslag van de daling en berging van de Apollo-13 Over de reeds aangekondigde t.v - HILVERSUM (A.N.P.). In verband met dc moeilijkheden met de Apollo-13 zal de NOS-radio gedurende de gehele komende nacht via de zender Hilver sum 1 in de lucht blijven. In de nacht uitzending zullen de ontwikkelingen met .uitzendingen bestaat nog geen zekerheid. Moskou vermeldde problemen Apollo zonder eommentaar MOSKOU (Reuter. A.F.P.. A.P.) Radio Moskou heeft vanmorgen zonder commentaar gemeld, dat de Apollo 13 genoodzaakt is terug te keren naar de aarde, zonder de opdrachten op de maan uit te voeren. Meegedeeld werd dat de bemanning ernstig gevaar liep, maar dat de Nasa alle noodzakelijke maat regelen nam om de astronauten veilig te laten terugkeren. In het verleden hebben Russische regeringsfunctionarissen en astronauten' altijd de Amerikaanse ruimtevaarders toegejuicht. Van officiële zijde is het nut van de ondernemingen wel eens in twijfel getrokken. trachten te slepen. Wegens de ruwe zee scheen dat niet te lukken. Zondag zagen de bemanningen- van patrouillevliegtuigen de oorlogsbodem niet meer, maar wel werden twee olie vlekken waargenomen. De koopvaardij schepen waren nog wel in het gebied en schenen te zoeken. „Het is mogelijk dat de Russische kernonderzeeboot is gezonken. Het lot van de bemanning is niet bekend", al dus de verklaring van het Pentagon. Het Pentagon identificeerde de onder zeeboot als behorende tot de N-klasse. waarvan er tot 1965 vijftien zijn ge bouwd. De N-boten hebben een water verplaatsing van 3500 ton boven water varend en 4000 ton onder water. Zij zijn ongeveer 120 meter lang en hebben een bemanning van 88 marinemannen. De hoofdmotoren zijn kernreactoren die stoomturbines aandrijven die het schip een snelheid van 25 knopen geven. De N-klasseboten zijn bestemd voor de jacht op vijandelijke onderzeeboten. De Russische marine zal in de loop van april en mei manoeuvres houden in de Atlantische en Stille Oceaan. Dit heeft het Russische persbureau Tass bekendgemaakt. J. ten Heuvelhof en 2 vrouwen burgemeester van Hazerswoude DEN HAAG Tot burgemeester van Hazerswoude is benoemd de heer J. ten Heuvelhof te Leidschendam. De benoe ming gaat in op 1 mei. De heer Ten Heu velhof volgt de heer S. G. van Dobben de Bruyn op, die eind vorig jaar op zijn verzoek eervol ontslag werd verleend. De nieuw benoemde burgemeester van Ha zerswoude is thans 51 jaar, lid van de ARP en gereformeerd. Hij is sinds twaalf jaar wethouder van de gemeente Leid schendam en tien jaar voorzitter van de Christelijke Bond van Overheidsperso neel. Het voorzitterschap van deze amb tenarenbond, alsmede zijn vele andere functies in ambtenarenorganisaties zal de heer Ten Heuvelhof beëindigen. MEMPHIS (AP) In dc Amerikaanse slatl Memphis heeft een man gisteren v(jf personen met een pistool doodgescho ten, onder wie drie kinderen. Een zesde persoon werd zeer ernstig gewond. Dc man schoot vervolgens zich zelf in het hoofd. Hij is nog in leven, maar moest met zeer ernstige hoofd wonden in het ziekenhuis opgenomen worden. Zijn slachtoffers zijn mevr. Thelma Chavis, hun kinderen Matonica (3) en Daphne (4), de twee jaar oude Eugene Bohlen en de 33-jarige mevr. Bohlen. Naar mededeling van de politie was de man, dc 25-jarige Richard Chavis in Memphis aangekomen om zijn vrouw op te zoeken, van wie hij twee maanden ge scheiden leefde. Behalve Chavis is ook de twee jaar oude George Bohlen in kritieke toestand in het ziekenhuis opgenomen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1970 | | pagina 1