S)e GeicbeSoiiAcmt
APOLLO IJLT TERUG NAAR DE AARDE
„Hallo, we zitten met
een moeilijkheid.
Energie
valt weg, m
tanks
voor zuurstofvoorziening lek
Aquarius
dient als
redding
boot
THEODORAKIS VRIJ MAAR
DOODZIEK IN PARIJS
Sovjet-Russische kern-
duikboot wellicht vergaan
Man houdt
vrouw en
4 kinderen
gevangen
Man
vermoordt
drie kinderen
PAPENGRACHT 32 - LEIDEN
POSTBUS 11, TELEFOON 20935 REDACTIE
20015 en 25594 ADVERTENTIE AFDELING 20826
GIRO 10 30 03 - Bank: Amro-Bank N.V., Leiden
DIRECTEUR: DRS. J. H. M. BR ADER Hoofdred.
F. J. Plug - chefred. H. P. M. Heruer. ADV.
(excl. BTW) 23 ct. p. mm. Telefoontjes 2.10.
KLACHTEN bezorging tel. 20935 (18.00—19.00 uur).
ABONNEMENT (bij vooruitbetaling) p.w. f 1.16,
p. mnd. f 4!95, p. kwart. 14.85, £r. p. post 17.75
DINSDAG 14 APRIL 1970
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
HOGERE MIDDAGTEMPERATUREN
Weersverwachting van het KNMI, geldig tot mor
genavond
Droog weer met weinig wind. Plaatselijk nacht
vorst en hier en daar mist. Moi'gen zonnige
perioden en hogere middagtemperaturen dan van-
61e jaargang, no. 18.026
HOUSTON (A.P.). Geen moment, in
wat de moeilijkste uren van hun leven
mog enheten, hebben de astronauten
van de Apollo-13 hun zelfbeheersing
verloren.
„Hallo, we zitten met een moeilijkheid"
Dat was, van meer dan 300.000 km uit
de ruimte, de eerste beheerste
aanwijzing, dat er iets mis ging.
De televisie-uitzending uit de Apollo
was net voorbij een routinezaak, die
al zo gewoon was, dat geen belangrijk
Amerikaans station er ruimte voor had
genomen in zijn programma. De
vluchtleiding in Houston nam de
uitzending uiteraard op en vond het
een mooi programma
„Gefeliciteerd,,' zei Houston. Daarop
kwamen instructies over het instellen
van de Apollo op het waarnemen van
de comeet Benett.
„Hallo, we zitten met een moeilijkheid"
zei toen James A. Lovéll jr. de
■commandant van de missie. Lovéll is
de eerste mens, die viermaal in de
ruimte is geweest.
LOVELL HAISE SWIGERT
Control Centre: „Zeg het nog eens".
„Houston, we zitten met een moeilijk
heid".
„Wij zullen kijken wat er aan de hand
is", kwam uit Ifouston snel het ant
woord. Maar meer dan raad kon vanaf
de aarde niet gegeven worden. Twee
van de drie reeksen brandstofcellen,
waaruit het ruimteschip zijn energie
kreeg, waren uitgevallen.
„Okay, Houston, het voltage ziet er nu
weer goed uit. Het gaf een mooie klap
toen de storing doorkwam"
..Roger, Fred", tegen Fred Haise, voor
„Het is een soort gas". Ze zagen het uit
de raampjes van de Apollo. Druppels,
die vaste vorm aannamen aannemen
en sneeuwvlokken werijen, die weg
dreven als veren van een zieke vogel.
Het gas bleek de zuurstof van de
Apollo te zijn, de zuurstof, die hen in
leven moest houden.
Heen en weer uit de ruimte naar
Houston en terug gingen vraag en ant
woord. Kort, koel, indringend. Geen
paniek.
„Okay 13, er zitten massa's mensen op
te studeren. Zo gauw er iets uit komt,
vertellen we het jullie als eersten.
„Oh ja, nou fijn".
Niemand zei het, maar de astronauten
daar bij de maan en de mensen in
Houston wisten, dat er niet meer op
de maan geland zou worden. Het ging
er nu alleen om de energie die over
was de energie waarmee ze op de
maan hadden moeten landen te ge
bruiken om terug te komen naar de
„Ik had nooit gedacht, dat ik zo gauw
weer terug zou zijn", zei Fred Haise.
Hij zou de zesde mens geweest zijn, die
voet op de maan had gezet.
HOUSTON (AP/Reuter) De bemanning
van de Apollo-13 is op de terugweg naar
de aarde. Om 09.42 uur vanmorgen heb
ben zij de enige redding die hun restte, de
motor van de maanlander moeten benut
ten om althans hun terugkeer naar de aar
de te garanderen. Met een vuurstoot van
dertig seconden zijn zij uit de koers van
een cirkelbaan rond de maan in een baan
van vrije terugkeer terechtgekomen, die
het mogelijk maakt dat zij vrijdag tegen
09.00 uur Westeuropese tijd in de Atlan
tische Oceaan of vrijdagavond in de Stille
Oceaan zullen landen. De beslissing hier
over moet nog genomen worden. Van
nacht zal om 03.00 uur de stuwraket van
de maanlander opnieuw worden ontstoken
om de snelheid op te voeren en zo 24 uur
op het zuurstofgebrek krappe tijdschema
te winnen. De maansloep „Aquarius" fun
geert sinds vannacht, toen door een lek de
zuurstof uit de commando-cabine wegliep,
als een soort „zuurstoftent" voor de ruim
tevaarders. Bij toerbeurt nemen zij erin
plaats, omdat de maanlander op niet meer
dan twee mensen berekend is. Voor hun
terugkeer in de dampkring zullen zij zich
echter moeten verlaten op de geringe re
serves van het moederschip, omdat de
maanlander zonder hitteschild bin
nen enkele minuten zou verbranden. Voor
de berging in de Atlantische Oceaan doen
de Verenigde Staten een beroep op alle
marine- en koopvaardijschepen van welke
natie dan ook. De Amerikaanse bergings
vaartuigen zijn namelijk geconcentreerd
in de Stille Oceaan, waar de Apollo vol
gens de oorspronkelijke plannen zou
neerkomen.
De directeur van het ruimtevaart-
oentrum in Houston sprak vanmorgen
van de „ernstigste situatie in de bemande
ruimtevaart die we ooit hebben meege
maakt". Deze situatie is veroorzaakt door
het uitvallen van de energievoorziening,
die weer een gevolg was van een lek
in een zuurstoftank, mogelijkerwijs ont
staan door een explosie. De ruimtevaar
ders maakten melding van een luide
knal. Twee van de drie brandstofcellen
van het moederschip werden op last van
Houston uitgeschakeld, waardoor auto
matisch de landing op de maan werd
geannuleerd. De batterijen in de maan
sloep bleven echter normaal werken,
zodat de Aquarius als reddingboot dienst
bon doen. Zonder die maanlander zou
het ongeluk fataal zijn geweest. En dat
zou dus ook het geval zijn geweest na
de landing op de maan, omdat de maan
lander daarna zou zijn afgestoten.
Voorlopig lükt de toestand i
gestabiliseerd. Het onmiddellijke gevaar
voor de astronauten lijkt geweken, „Als
de situatie blijft, zoals hij nu is, dan
brengen we te veilig terug op aarde",
aldus NAS A-directeur Kraft. James Mc-
Divitt, commandant van Apollo 9, thans
leider van het Apolloprogramma, is van
mening dat er genoeg zuurstof en ener
gie zal zijn voor de terugkeer.
De austronaulon hebben vanmorgen
ook moeite gehad door de ramen sterren
of sterrenbeelden te onderscheiden, om
dat het zonlicht schitterde in de raket
motoren, en door de hoeveelheid „puin",
die ontstond toen het mis ging. Die waar
nemingen waren evenwel nodig voor de
vluchtleiding bij de berekeningen die
verband hielden met de terugkeer van de
Apollo naar de aarde.
Over de mogelijke oorzaak van het
ongeluk zei JVlcDivitt, dat wat het ook
geweest moge zijn, het „kennelijk iets
hevigs" geweest moet zijn. Op de waag
of een meteoriet de oorzaak geweest kan
zijn, antwoordde hij dat een meteoriet
zeker een hevige klap zou hebben ver
oorzaakt. Ma3r ook een aantal andere
gebeurtenissen zou zo'tn Iclap hebben kun
nen veroorzaken, aldus McDivitt.
Die Map volgde tegen het eind van een
roubimedag, toen het ruimteschip zich op
ruim 330.000 km van de aarde beland.
Kortna een inspectie door Lovell en Haise
van de maansloep, waarvan een deel tij
dens een kleuren-t.v.-uitzending werd ge
toond, hoorden de astronauten een harde
knal, en riep Lovell uit „He, er is wat
aan de hand". De moeilijkheden namen
toen in hoog tempo onrustbarend toe. De
stroom begon uit te vallen en zuurstof
ontsnapte uit een der brandstofcellen.
Vrouwen
De vrouwen van Lovell en Haise zijn
telefonisch op de hoogte gesteld van de
gebeurtenissen (Swigert is, zoals bekend,
vrijgezel). Zij hadden in Houston de
televisie-uitzending gezien, en waren
naar huis gegaan in de veronderstelling
dat alles goed verliep. Mevrouw Lovell
heeft gezelschap gekregen van Apollo-12
commandant Pc-Le Conrad en een predi
kant, terwijl Alan Beam, eveneens van
Apollo-12, mevrouw Haise opzocht, die
zeven maanden zwanger is. „Het enige
dat mij interesseert is dat zij veilig terug
keren", aldus mevrouw Lovell.
(Van onze correspondent)
PARIJS Na een vermoeiende
luchtreis van drie uur is de Grieks^
componist Theodorakis maandagmid
dag om half zes als vrij man in
Parijs aangekomen in gezelschap
van Servan Schreiber, de algemene
secretaris van de Franse liberale
partü, die hem uit Athene gehaald
heeft. Een grote menigte van Griek
se eri* Franse studenten stond Theo
dorakis bij zijn aankomst op het
vliegveld Le Bourget op te wachten
en juichtte hem hartelijk toe.
De eerste die Theodorakis met tra
nen in de ogen omhelsde was de
Griekse actrice Melina Mercouri. In
haar onmiddellijke nabijheid stond
de regisseur van de film ,,Z", Kosta
Gravas. Het was aanvankelijk de
bedoeling, dat Theodorakis een pers
conferentie zou houden, maar in
verband met zijn ziekte achtten de
doktoren het beter, dat hij onmid
dellijk werd opgenomen. Aan de
trap van het vliegtuig stond een
ambulance gereed, die hem naar Pa
rijs vervoerde, waar hij is opgeno
men in het sanatorium, waarvan de
naam nog niet werd meegedeeld.
Theodorakis, ofschoon vermoeid en
ziek, bedankte met een handgebaar
Groots welkom
op Le Bourget
al zijn vrienden en de wachtende
journalisten. Toen de ambulance was
weggereden las Servan Schreiber
namens de Griekse componist de
volgende verklaring voor:
„Het dringt nog niet goed tot mij
door, dat ik thans vrij man ben.
Want nog maar een paar uur gele
den zat ik volkomen geïsoleerd in
Athene. Ik kan na drie tragische
jaren weer vrij ademhalen. Ofschoon
ik de bittere bijsmaak heb, dat ik in
Athene mijn vrouw en twee kinde
ren heb moeten achterlaten, en bo
vendien nog al mijn vele vrienden
aan wier lijden nog geen einde is
gekomen. Mijn vrijheid dank ik aan
een grote internationale solidariteit
en aan onze Europese vrienden. Bij
zonder veel dank ben ik verschul
digd aan. mijn directe bevrijder Ser
van Schreiber. Mijn gedachten zul
len blijven uitgaan naar mijn volk,
welks toekomst in grote mate afhan
kelijk is van de Europese solidari
teit, en ik hoop dat men dit aan
staande woensdag in Straatsburg zal
begrijpen".
Theodorakis doelde hier op de ver
gadering a.s. woensdag van de com
missie voor de Rechten van de Mens
uit de Raad van Europa in Straats
burg waar 213 gevallen van mishan
deling van politieke gevangenen in
Griekenland zullen worden behan
deld. Vier maanden geleden is aan
de minister van de Raad van Europa
een rapport van 2000 pagina's over
handigd, en woensdag zal in Straats
burg worden beslist of dit rapport
zal worden gepubliceerd. Het is de
bedoeling van Servan Schreiber in
deze vergadering aanwezig te zijn.
Tot de aanwezige journalisten op Le
Bourget verklaarde Servan Schrei
ber nog het volgende. Zaterdag j.l.
werd ik opgezocht door een aantal
Griekse studenten die mij vroegen of
ik pogingen wilde doen ten gunste
van de politieke gevangenen in
Athene, die nog dit weekend zouden
worden gevonnist Ik meende mij
aan dat verzoek niet te mogen ont
trekken en vertrok nog diezelfde za
terdagmiddag per vliegtuig naar
Athene. Zondag kreeg ik bezoek van
de vrouw van Theodorakis, die mij
meedeelde, dat haar man sedert vier
dagen in een ziekenhuis van Athene
lag en bloed opgaf. De internationale
solidariteit heeft dat weekeind de
atmosfeer in Athene veranderd. Ik
kreeg na een onderhoud met eerste
minister Papadopoelos toestemming
Theodorakis mee terug te nemen
naar Parijs. Eind van deze week
keer ik naar Athene terug en dan
hoop ik nog andere politieke gevan
gen mee te krijgen. Onder meer de
Mikis Theodorakis wordt bij zijn
aankomst in Parijs omhelsd door
zijn landgenote Melina Mercouri.
Een groot aantal landgenoten en
vrienden van de componist ver
welkomde hem.
Fransman Jean Starakis, die tot 18
jaar gevangenisstraf werd veroor
deeld.
Gewapend met jachtgeweer
POLITIEKORDON
OM HUIS
CASTLEFORD (AP) In het Engel
se plaatsje Castlcford houdt een over
spannen man, gewapend met een jacht
geweer. een vrouw en vier kinderen als
gijzelaars vast. Het huis waarin de 32-
jarige William Norton Atkinson, zich
heeft teruggetrokken, is omgeven door
een hecht politiekordon.
Atkinson, die volgens de politie ner
veus is sedert zijn vrouw enige tijd
geleden is overleden, bedreigde gister
middag in zijn woning een politieagent
Hij verliet de woning met twee van
zijn kinderen, de acht jaar oude Cathe
rine en de vijf jaar jongere Rachel.
Toen zijn auto weigerde te starten,
rende hij met de kinderen naar de
woning van buurman Malcolm Simpson,
waar hij diens vrouw Maureen, de 11-
maandenoude Howard en de 3-jarige
Debbie aantrof. De eerste agent die de
woning naderde, Malcolm Selle, werd
door Atkinson met een hagelkorrel in
het oog geschoten, waarna de belege
ring begon. De agent moest een spoed
operatie ondergaan. Atkinson bracht me
vrouw Simpson en de kinderen naar
een bovenkamer. Hij stuude de kleine
Debbie erop uit om snoepgoed voor de
kinderen en een fles melk voor hemzelf
te halen, met het dreigement dat, als
zij niet terug zou komen, er wat voor
haar moeder en zusje zou zwaaien. De
inmiddels gealarmeerde heer Simpson
kon niets anders doen dan zijn dochter
terug te laten keren. Later vroeg At
kinson babyvoeding en sigaretten, die
hem ook geleverd werden.
Olievlekken
waargenomen
WASHINGTON (Reuter) Ongeveer
400 mijl van de Spaanse kust op de
Atlantische Oceaan is in het afgelopen
weekeinde mogelijk een Russische kern
onderzeeboot, die averij had, vergaan,
zo meldt het Amerikaanse ministerie
voor Defensie.
De onderzeeboot werd vrijdag door
een Amerikaans patrouillevliegtuig ge
signaleerd en scheen in nood te verke
ren, aldus het Pentagon. Later zagen
Amerikaanse vliegtuigen bemanningsle
den aan dek en twee Russische koop
vaardijschepen die de onderzeeboot
De gezichten, vertrokken van
spanning, kijken de technici in
Houston naar de controlepanelen,
waarop de stand'van zaken van de
Apollo-13 af te lezen is. Staande
links Thomas Mattingly, die, ver
dacht van rode hond, zijn plaats in
de Apollo aan Swigert moest afstaan.
(ADVERTENTIE)
LAAT U door ons
IN DE BOOT NEMEN
CRUISES en RIJNREIZEN bij
Reisbureau BEUK
Nwe. Beestenmarkt 19, Leiden, tel. 32700
blijft
NOS-radio
vannacht
in de lucht
en recht
streekse reportages. Op elk heel uur zal
een uitzending van de radionieuwsdienst
volgen.
I Via Scheveningen-Radio en Wereld-
omToepzenders zullen de Nederlandse
schepen in de omgeving van het eiland
j Ascencion in de Atlantische Oceaan voor
de Zuidamerikaanse kust om medewer
king worden gevraagd voor een oogge
tuigenverslag van de daling en berging
van de Apollo-13
Over de reeds aangekondigde t.v -
HILVERSUM (A.N.P.). In verband
met dc moeilijkheden met de Apollo-13
zal de NOS-radio gedurende de gehele
komende nacht via de zender Hilver
sum 1 in de lucht blijven. In de nacht
uitzending zullen de ontwikkelingen met .uitzendingen bestaat nog geen zekerheid.
Moskou vermeldde
problemen Apollo
zonder eommentaar
MOSKOU (Reuter. A.F.P.. A.P.)
Radio Moskou heeft vanmorgen zonder
commentaar gemeld, dat de Apollo 13
genoodzaakt is terug te keren naar de
aarde, zonder de opdrachten op de maan
uit te voeren. Meegedeeld werd dat de
bemanning ernstig gevaar liep, maar
dat de Nasa alle noodzakelijke maat
regelen nam om de astronauten veilig
te laten terugkeren.
In het verleden hebben Russische
regeringsfunctionarissen en astronauten'
altijd de Amerikaanse ruimtevaarders
toegejuicht. Van officiële zijde is het nut
van de ondernemingen wel eens in
twijfel getrokken.
trachten te slepen. Wegens de ruwe zee
scheen dat niet te lukken.
Zondag zagen de bemanningen- van
patrouillevliegtuigen de oorlogsbodem
niet meer, maar wel werden twee olie
vlekken waargenomen. De koopvaardij
schepen waren nog wel in het gebied
en schenen te zoeken.
„Het is mogelijk dat de Russische
kernonderzeeboot is gezonken. Het lot
van de bemanning is niet bekend", al
dus de verklaring van het Pentagon.
Het Pentagon identificeerde de onder
zeeboot als behorende tot de N-klasse.
waarvan er tot 1965 vijftien zijn ge
bouwd. De N-boten hebben een water
verplaatsing van 3500 ton boven water
varend en 4000 ton onder water. Zij
zijn ongeveer 120 meter lang en hebben
een bemanning van 88 marinemannen.
De hoofdmotoren zijn kernreactoren die
stoomturbines aandrijven die het schip
een snelheid van 25 knopen geven. De
N-klasseboten zijn bestemd voor de
jacht op vijandelijke onderzeeboten.
De Russische marine zal in de loop
van april en mei manoeuvres houden in
de Atlantische en Stille Oceaan. Dit
heeft het Russische persbureau Tass
bekendgemaakt.
J. ten Heuvelhof en 2 vrouwen
burgemeester van
Hazerswoude
DEN HAAG Tot burgemeester van
Hazerswoude is benoemd de heer J. ten
Heuvelhof te Leidschendam. De benoe
ming gaat in op 1 mei. De heer Ten Heu
velhof volgt de heer S. G. van Dobben
de Bruyn op, die eind vorig jaar op zijn
verzoek eervol ontslag werd verleend. De
nieuw benoemde burgemeester van Ha
zerswoude is thans 51 jaar, lid van de
ARP en gereformeerd. Hij is sinds twaalf
jaar wethouder van de gemeente Leid
schendam en tien jaar voorzitter van de
Christelijke Bond van Overheidsperso
neel. Het voorzitterschap van deze amb
tenarenbond, alsmede zijn vele andere
functies in ambtenarenorganisaties zal de
heer Ten Heuvelhof beëindigen.
MEMPHIS (AP) In dc Amerikaanse
slatl Memphis heeft een man gisteren
v(jf personen met een pistool doodgescho
ten, onder wie drie kinderen.
Een zesde persoon werd zeer ernstig
gewond. Dc man schoot vervolgens zich
zelf in het hoofd. Hij is nog in leven,
maar moest met zeer ernstige hoofd
wonden in het ziekenhuis opgenomen
worden.
Zijn slachtoffers zijn mevr. Thelma
Chavis, hun kinderen Matonica (3) en
Daphne (4), de twee jaar oude Eugene
Bohlen en de 33-jarige mevr. Bohlen.
Naar mededeling van de politie was de
man, dc 25-jarige Richard Chavis in
Memphis aangekomen om zijn vrouw op
te zoeken, van wie hij twee maanden ge
scheiden leefde.
Behalve Chavis is ook de twee jaar
oude George Bohlen in kritieke toestand
in het ziekenhuis opgenomen.