Voor oudere generatie is veel
bereikt, maar de jeugd zoekt
terecht nieuwe doelstellingen
,DE VERDOEMDEN'
Ned. Ver. van Huisvrouwen
teleurgesteld in de N.Z.H.
P. v. Hofwegen staat
boven aan KYP-lijst
MARKTEN
Leraren in spé winnen
schoolvoetbaltoernooi
een Hoover
IEMC0 n.v.
meedogenloze film van visconti
Prolongaties
VRIJDAG 3 APRIL 1970
DE LEID SE COURANT
PAGINA S
Nieuwe voorzitter Raad van Arbeid B. van Loen:
LEIDEN „Een aimabele, vriendelijke figuur, die een brede opvatting
heeft". Zo werd de nieuwe voorzitter van de Raad van Arbeid te Leiden,
de heer B. van Loen, die vanmorgen in de foyer van de Stadsgehoor
zaal werd geïnstalleerd, gekarakteriseerd. Vooral die laatste eigenschap
was zeer wel van toepassing, wat duidelijk bleek uit zijn lange „troon
rede", waaraan «en diepgaand onderzoek ten grondslag lag. Als
voorzitter van de Raad van Arbeid volgt de heer Van Loen de wegens
ziekte evenals bij het halve eeuwfeest vorig jaar van de Raad afwezige
mr. D. J. Gorter op. De „installateur", vice-voorzitter J. C. J. Lamber-
mont, vergeleek het voorzitterschap van de Raad van Arbeid met die
van de burgemeester in het gemeentelijk bestel. „Ondanks vele stormen,
die over de Raden van Arbeid zijn heengegaan, vormen zij thans organen
met een goede reputatie," aldus de heer Lambermont, die de voor
zittershamer namens de heer Gorter overdroeg aan de heer Van Loen.
volhouden. De mens is subjekt en geen
objekt van het economisch gebeuren.
Zoals de verantwoordelijke leiders van
onze industrie nauwelijks kunnen be
vroeden welke economische gevolge» de
technologische ontwikkeling voor hun
bedrijven zal hebben, zo worstelen de
jongeren met het probleem van de on
duidelijkheid over hun loopbaan. De
enige zekerheid die ze hebben is, dat ze
in hun arbeidsleven enkele malen van
beroep en misschien vain bedrijf zullen
moeten veranderen.
De fusies van bedrijven natonaal en
internationaal en de daarmee verband
houdende concentratie van economisch-
financiële macht versterkt het onbehagen
en de angst voor de toekomst.
Het woord schaalvergroting is aktueel
en hoewel men beseft dat schaalvergro
ting op economische, financiële en tech
nische gronden onontkoombaar is, heeft
deze ontwikkeling echter op het individu
een verstikkend effekt.
Er zit een innerlijke tegenstrijdigheid
in het streven van de mens naar grotere
puniSJOOM ap na Trajn^iinJisan'rsruaS.to
die deze strukturen oproepen, omdat ze
ondoorzichtig worden, afstand scheppen
en ongrijpbaar zijn. De struktuur wordt
een zelfstandige macht. Het gevolg is
dat de mens vervreemd raakt van zijn
eigen scheppingen en de angst preve-
leert. En niet zonder reden.
Voor er sprake
is van algemeen
welzijn moet er
nog veel gebeuren
By de snelle economische groei door de
technologische ontwikkeling en de ver
betering van het wetenschappelijk eco
nomisch denken zou er alleszins reden
moeten zijn tot tevredenheid. Maar on
danks de toenemende welvaart moeten
we vaststellen dat de ontevredenheid en
het onbehagen groeit en in toenemende
mate verzet rijst tegen onze maatschap-
peyke orde, aldus de heer Van Loen in
zijn installatierede.
Typerend is evenwel, dat de onrust zich
in vele landen manifesteert, landen met
geheel uiteenlopende sociale, economi
sche en politieke strukturen. Het gaat
vaak niet alleen om materiële zaken.
Gegronde reden
Het feit dat alles om ons heen in be
weging is, de kerken, de politieke par
tijen, het onderwijs, de vakbeweging, de
werkende jongeren, de vrouwen en kun
stenaars, bewijst toch dat er aan die
onrust fundamenteler oorzaken ten
grondslag moeten liggen.
Na de oorlog, aldus de nieuwe voorzitter,
hadden overheid, werkgevers en werk
nemers een aa/iital duidelijke doelstel
lingen. Behalve het zeer aansprekende
en voor de hand liggende doel van een
snelle wederopbouw van ons land en
normalisering van de verhoudingen, wa
ren er bovendien een aantal belangrijke
centrale sociaal-economische doelstel-
Weliswaar dachten de belangengroepe
ringen soms verschillend over de uit
gangspunten maar de wil was toch aan
wezig om gemeenschappelijk en snel een
aantal dezer doelstelingen te venvezen-
De generatie, die uit eigen waarneming
de vooroorlogse situatie als vergelijkings
maatstaf heeft, smaakte het genoegen
vele doelstellingen die tientallen jaren
als ideaal uitgedragen waren, te rea-
Angst
Het gevoel van onzekerheid in onze
maatschappij, dat manifest wordt bijv.
door de vele studies en conferenties over
het jaar 2000, de ontwikkeling van de
futurologie, de felle discussies in tal van
'maatschappelijke organisaties over de
wenselijk geachte organisaiiestrukturen
van onze samenleving, het streven
eeuwig gewaande normen aan te passen
aan de veranderde werkelijkheid
een moderne samenleving, het draait
allemaal om de kernvraag: hoe formu
leren we nieuwe doelstellingen, die nieu
we generaties een positief toekomst
beeld bieden?
Welzijn
Ir. H. Vos schreef een aantal jaren ge
leden in een hoofdartikel in Vrij Neder
land, dat we „ln het tijdperk van de
vervulde verwachtingen" leefden. Voor
de oudere generatie was dat zeker waar.
Die generatie vindt terecht dat er veel
ten goeile gekeerd is en hierin schuilt
ook één der oorzaken van 't generatie-
konfikt. Eén van de oorzaken, want' de
jongeren, dacht Ik, hebben meer en zeer
gegronde redenen om de struktuur van
onze samenleving ter discussie te stellen.
.Als één der voornaamste bronnen van
onrust beschouw Ik het feit, dat het de
jonge generatie aan duidelijke aanspre- i (Van
kende doelstellingen .zowel op korte als T rinrY
lange termen, ontbreekt. lmimwsi
De technologische ontwikkeling voltrekt
zich in een verbluffend tempo en heeft
zulke diep ingrijpende gevolgen voor de
struktuur van onze samenleving dat het
volkomen begrijpelijk is dat het ont
breken van duidelijke doelstellingen en
een positief toekomstbeeld een gevoel
van grote onzekerheid geeft en angst
oproept.
Adembenemend
Het komt mij voor, dat er nog een be
langrijker vraag te stellen is, n.l. of de
mens dit adembenemende tempo kan
In de discussie over de toekomstige
funktionering van onze samenleving
duikt dan ook de laatste jaren steeds
veelvuldiger de term welzijn op. Een op
welzijn gericht beleid omvat de materiële
als ook de immateriële behoeftebevre
diging. Het is zowel individueel als col
lectief bepaald. Het houdt voor de over
heid de consequentie in dat, meer dan
in het verleden, het beleid gecoördi-
Tatrai Kwartet
bij Voor A lien
nze muziekredactie
De Leidsche Kunstkring
„Voor Allen" organiseert op vrijdag
avond 10 april in de Stadsgehoorzaal eer
concert, waaraan medewerking wordt
verleend door het Tatrai Kwartet. Aan-
Het Tatrai Kwartet bestaat uit Vilmos
Tatrai (viool), Istvan Vérkonyi (viool),
György Konrad (altviool) en Ede Banda
(cello). Op het programma staan wer
ken van Beethoven, Kodély en Mendels-
neerd wordt omdat de verschillende deel
terreinen van het maatschappelijk leven
in elkaar grijpen, elkaar overlappen, be-
invloeden en van elkaar afhankelijk
worden. Een belangrijke hoeksteen van
het welzijnsbeleid vormt de sociale ze
kerheid. Het maatschappelijk verande
ringsproces heeft ook de opvattingen
over sociale zekerheid sterk beïnvloed
en vernieuwd.
Gold nog niet zo lang geleden het uit
gangspunt dat het individu zelf primair
verantwoordelijk is voor het opvangen
van de calamiteiten des levens, aan de
wijziging in het denken over sociale ze
kerheid ligt nu meer ten grondslag een
versterking van het besef van de ver
antwoordelijkheid van de gemeenschap
voor de bestaansmogelijkheid van elk
individu. We vinden dat bevestigd in de
vele wetswijzigingen en nieuwe wetten
die na de oorlog tot stand kwamen.
Dit uitgangspunt nl. dat de gemeenschap
zich verantwoordelijk weet voor de be
staanszekerheid van het individu zal,
dacht ik, door de technologische ont
wikkeling in de toekomst, nog sterker
beklemtoond worden. Want het karakter
van de arbeid, de arbeidsomstandighe
den, de arbeidsverhoudingen, maar ook
de arbeidsvoorwaarden zullen zich sterk
wijzigen.
Recht op inkomen
In de toekomst zal naa
accent meer komen te liggen op het
vrije tijdsdenken dan op het arbeidsden-
ken. Reeds nu wordt naarstig gestu
deerd op het vinden van creatieve en
recreatieve oplossingen voor de aan de
vrjje tijd klevende problematiek. Aan
de filosofie van het recht op arbeid
wordt een nieuwe dimensie toegevoegd
nl. het recht op inkomen, op bestaans
zekerheid.
In een op welzijn gericht beleid zal ons
systeem van sociale zekerheid als bron
van inkomen in toenemende mate een
sleutelfunktie gaan vervullen. De psy
chologische bezwaren verbonden aan de
schaalvergroting van het bedrijfsleven,
waarop ik reeds eerder wees, gelden in
dezelfde mate voor de organisatorische
struktuur van de sociale verzekering.
De programmering van de sociale ver
zekering op middellange termijn noopt
tot afweging van prioriteiten. Geen ge
ringe opgave. Ofschoon ons societal ver
zekeringssysteem een hoge graad van
risicodekking heeft bereikt, zijn er toch
nog tal van maatschappelijke onvolko
menheden die het welzijn van bepaalde
groepen van de bevolking in de weg
staan. Ik denk in de eerste plaats aan
het pensioenvraagstuk, dat door de geld
ontwaarding een nijpend probleem wordt.
Verder baart de verzekering van een
redelijke materiële positie van de be
jaarden ons reeds grote zorgen, niet
minder groo.t zijn een aantal andere
bejaardenproblemen. Ik wilde slechts
aantonen dat hoe trots we ook terecht
zij nop onze sociale verworvenheden er
nog vele problemen zijn die om een op
lossing vragen, willen we van een waar-
lijke welzijnssituatie kunnen spreken.
Grondrechten
De heer Van Loen besloot: „Als richt
snoer voor mijn handelen kies ik het mij
vertrouwde richtsnoer van mijn vakcen
trale nl. de grondrechten neergelegd in
de Universele Verklaring van de Rech
ten van de Mens, die voorwaarden wil
len scheppen voor de ontplooiing van de
mens als persoon en als sociaal wezen."
landeljjk secretaris van de Algemene
Bedrijfsgroepen Centrale van het NVV
werd vyf jaar geleden algemeen se
cretaris van het NVV. De nu 52-jarige
heer Van Loen heeft in deze periode,
waarin hjj belast was met de sociale
verzekeringskwesties, voldoende erva-
rnig opgedaan voor zyn nieuwe taak.
„U zegt nu wel dat u een tijdje nodig
hebben om in te werken, maar vol
gens mij heeft u zo'n goede opleiding
achter de rug, dat dat best mee zal val
len", aldus de heer G. Meyerink, direc
teur sociale verzekering van het minis
terie van Sociale Zaken.
De heer Lambermont merkte op, dat
de heer Van Loen voorheen op macro
sociaal niveau te werk ging en nu op
micro". Burgemeester v. d. Willigen, die
de heer Van Loen verwelkomde mede
namens de eerste burgers van rand
gemeenten, vond dat de nieuwe voorzit
ter een menselijke lijn volgde, die hij
van zeer groot belang achtte. De di
recteur van de Sociale Verzekering
Bank zei, na vorige sprekers, onder wie
de heer Van Loen, gecorrigeerd te heb
ben op enkele slippertjes, dat de con
troleposities gewijzigd zijn: „Werk ik
tot dusver door de heer Van Loen ge
controleerd, nu zijn de rollen juist om
gedraaid."
In de foyer spraken voorts nog mr. G.
A. A. M. Boot (voorzitter ver. van Raden
van Arbeid), NW-voorzitter A. H.
Kloos en namens de Raad de heer J. G.
Lamers. Tevens was aanwezig wethou
der S. Menken.
Receptie
In de foyer, waar de belangstelling
deze inauguratie bijzonder groot
bestond vooral ook veel belangstelling
van de zyde van het NVV, o.m. verte
genwoordigd door voorziter A. H. Kloos.
De heer Van Loen werd in 1945 nameljjk
ZOETERWOUDE De kandidatenlijst van de K.V.P. voor de as. gemeenteraads
verkiezingen zal aangevoerd worden door de heer P. v. Hofwegen. Dit kwam
gisteravond uit de bus tijdens de groslijststemming die op een ledenbijeenkomst
in het Don Boscohuis werd gehouden. De nieuwe formule volgens welke dit
gebeurde bleek byzonder goed te voldoen. Door bij elke stemming twee kandidaten
te kiezen werd de Ijjst trapsgewijs op een overzichtelijke wyze samengesteld.
Het geheel was perfect georganiseerd
en werd op knappe wijze geleid door de
heer J. W. Vink. Deze had in zijn in
leiding gewezen op het grote belang van
een kundige K.V.P.-fractie voor de ko
mende vier jaar, want er staan in Zoe-
terwoude grote dingen te gebeuren. Mede
omdat verschillende kandidaten nog niet
zo lang in de gemeente woonachtig zijn
werden hun antecedenten op uitvoerige
wijze door de heer Vink naar voren ge
bracht. Aan het slot van de bijeenkomst
wekte de voorzitter de aanwezigen nog
op toch vooral deel te nemen aan de
verkiezingen in juni en dit te propageren
in hun omgeving.
Het aantal leden dat aanwezig was bleef
wat beneden de verwachtingen maar
omdat velen ook voor anderen stemden
bij volmacht werden steeds 101 stemmen
uitgebracht.
De totaaluitslag luidt: 1. P. v. Hofwegen;
2. L. v. d. Post; 3. A. Evenstijn; 4. D. d.
Groot; 5. W. v. d. Ploeg; 6. A. Duindam;
7. P. d. Jong; 8. P. v. Rijn; 9. H. Broek
huis; 10. G. Koek; 11. J. v. Nierop; 12.
P. Overdevest.
In de huidige raad bezet de K.V.P. 5
zetels. Door deze uitslag zal de K.V.P.-
fractie in de volgende zittingsperiode
belangrijk zijn verjongd. Ditzelfde zal
het geval zijn met P.C.C., waarvan de
beide zittende leden niet zullen terug-
WOUBRUGGE Tegen SVOW komt
Woubrugge als volgt uit: doel: G. Wit;
achter: L. Witteman, C. van Dorp, Th.
Kooien, D. Schuilenburg, H. Kijk in de
Vegte; midden: F. Treuren, S. Kesting;
voor: C. Brussel, C. van der Hoek, H.
van Reenen.
OUD ADE Het bestuur van de
Handbalvereniging „Jofcg Ade" wijst de
leden erop, dat het betalen van contri
butie is verplaatst van a.s. zondag naar
zondag 12 april vanaf 9.30 uur tot 10.
UTRECHT, 2 april. Vee Totaal aan
voer 5492; weekaanvoer 5852: runderen
1345. vette kalveren 16. graskalveren
175. nuchtere kalveren 1964, schapen 290,
lammeren 4S, varken boven 100 kg 276,
id. beneden 100 kg 19. biggen 1344, bok
ken en geiten 17. Prijzen: melk- en kalf-
koeien 1250-1500, kalfvaarzen 1050-1275,
vare koeien 900-1025. pinken 650-850,
stieren 875-1500, graskalveren 400-650,
nuchtere kalveren 30-70, fokkalveren
100-275, schapen 90-145, lammeren 125-
200, drachtige varkens 600-750, lopers
125-150, biggen 105-115, bokken en gei
len 6-65 alles p. stuk, vette koeien le
kw. 4.80-5.05, id. 2e kw. 4.55-4.75, id.
3e kw. 4.05-4.30 alles p. kg gesl. gew.,
vette kalveren le kw. 4.10-4.30, id. 2e
tere kalveren 1.30-1.75, zware vette var-
kw. 3.80-4.00, id. 3e kw. 3.70-3.80, nuch-
kens 2.67-2.70, zouters 2.75-2.78, slacht-
zeugen 2.25-2.30, jonge slachtzeugen 2.30-
2.38 alles p. kg lev. gew. Overzicht resp.
handel en prijzen: melk- en kalfkoeien,
rustig, prijshoudend; vette koeien, rus
tig, hoger; vare koeien, rustig, prijsh.;
vette kalveren, vlug, even lager; gras
kalveren, rustig, niet geh. prijsh.; nuch
tere en fokkalveren. lui, even lager;
schapen en lammeren, willig, minder
prijsh.; varkens en biggen, rustig, niet
geheel prijshoudend.
Wensen blijken niet voor nadere overweging
in aanmerking te kunnen komen
LEIDEN, 3 april, Groente Andijvie
87-99, Snijbonen 490-550, Prei 61-93, Ra
barber 143-150, Spinazie 51-67, Sprui
ten A 177-187. idem B 158-171, Komkom
mers 26-73, Champignons 375-405, To
maten A 21.30-22.00, idem B 21.70, idem
C 18.90-19.60, idem CC 17.30, Uien drie
lingen 29-33, idem middelgrof 60-62,
Witlof 91-114, per kg. Sla A 17-27 per
100 stuks. Peterselie 10-14, Raapstelen
15-19, Radijs 29-44, Selderij 8-17 per
100 bos.
BonaventuraLyceum infinalepoule gewipt
LEIDEN Gisteren zyn de laatste
voorronden en de finales ln het Leidse
schoolvoetbaltoernooi gespeeld. Evenals
de voorgaande dagen werd er onder de
meeat bizarre weersomstandigheden ge
voetbald. Sneeuwbuien en harde
wind maakten goed voetbal onmogelijk.
By de senioren sneuvelden in de morgen
uren drie elftallen van de Christelijke
Pedagogische Academie. Alleen het 1ste
team van deze school bereikte, met Bo-
naventura 2 en het Leidse Instr. Makers,
de finale-poule.
In de finale-poules werd er keihard om
de eer gestreden. By de senioren moest
de Christelijke Pedagogische Academie
eerst de strijd aanbinden tegen Bona-
ventura 2. De sterke Bonaventura-ver-
dediging wist lange tijd goed stand te
houden tegen de furieus aanvallende te
genstander. Slechts bij enkele uitvallen
kon Bonaventura gevaarlijk worden.
Enkele seconden voor het laatste fluit
signaal maakte één van de Bonaventura-
spelers binnen de beruchte lynen hands.
De bal ging op de stip en Laurens Mou
ter faalde niet. De grote vreugde ver
dween echter snel. De scheidsrechter
besliste, dat de penalty overgenomen
moest worden. Laurens Mouter plaats
te zich voor de tweede maal achter de
bal en ook tegen dit schot had Frans de
Wekker een uitstekende doelman, geen
verweer (1-0). Bonaventura zag in de
resterende seconden geen kans meer de
opgelopen achterstand weg te werken.
Ook de tweede wedstrijd leverde Bona
ventura geen succes op. De Leidse Instr.
Makers wonnen met dezelfde cijfers
(1-0).
De grote strijd werd uitgevochten door
de beide overwinnaars van Bonaventura.
De technisch en taktisch betere kweke
lingen oefenden grote druk uit op het
doel van de instrumentmakers. Drie mi
nuten voor het laatste fluitsignaal was
de stand nog dubbelblank. Logger maak
te een einde aan de onzekerheid en kop
te uit een indraaiende corner van Van
Efferink de kwekelingen naar een 1-0
voorsprong. De verdediging van de Pe
dagogische Academie, met als uitblin
kers Plaatzer en Pesante, gaf deze voor
sprong niet meer uit handen.
Bij de junioren werd de Thorbecke mavo
met groot machtsvertoon kampioen. Met
4-1 en 3-0 wezen zij mavo Z.W. en Dr.
Visser 't Hooft Lyceum terug. De aspi
ranten moesten door het nemen van
penalties uitmaken, wie zich kampioen
van Leiden mocht noemen. Na alle drie
één wedtrjjd met 1-0 gewonnen en één
wedstrijd met dezelfde cijfers verloren
te hebben, toonde het Dr. Visser 't
Hooft Lyceum zich het koelbloedigst.
Bij de lagere scholen was het krachts
verschil gering. De Telderskadechool
ging hier met de eer trljken door Hof-
dijck met 1-0 te verslaan. De kampioe
nen vertegenwoordigen Lelden vandaag
in de streekfinales.
De uitslagen:
Voorronden senioren: Chr. Ped. Acad. 2-
Bonaventura 2 0-1; Chr. Ped. Acad. 2-
MTS 0-1; MTS-Bonaventura 2 0-0; Chr.
Ped. Acad. 3-LTS 1-1; Chr. Ped. Acad.
3-Chr. Ped. Acad. 1 0-3: Chr. Ped. Acad.
1-LTS 2-0; Chr. Ped. Acad. 1-LTS 2-0;
Chr Ped. Acad. 4-Rijnl. Lyceum 2-0;
Rijnl. Lyceum-Leidse Instr. Makers 0-6;
Leidse instr. Maker-Chr. Ped. Acad. 4
2-0.
Finale senioren: Bonaventura 2-Chr.
Ped. Acad. 1 0-1; Bonaventura 2-Leidse
Instr. Makers 0-1; Leidse Instr. Ma-
kers-Chr. Ped. Acad. 1 1-0.
Finale junioren: Thorbecke Mavo-Mavo
Z.W. 4-1; Dr. Visser 't Hooft Lyc.-Mavo
Z.W. 0-0; Dr. Visser 't Hooft Lyc.-Thor-
becke Mavo 0-3.
Finale aspiranten: Dr. Visser 't Hooft
Lyc.-Chr. LTS 1-0; Bonaventura ColL
2-Chr. LTS 0-1; Bonaventura Coll. 2-
Dr. Visser 't Hooft Yyc. 1-0.
Finale lagere scholen: Oppenheim-Tel-
derskade 0-0; Hofdijck-Oppenhelm 1-1;
Telderskade-Hofdijck 1-0-
VOOR
ELK
TAPIJT
Nieuwe Rijn 29-32
Tel. 24244 - Leiden
LEIDEN Het bestuur van de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen,
afdeling Leiden, is teleurgesteld in de NZH. Medio februari van dit jaar ver
zochten de huisvrouwen de NZH te willen bewerksteUigen, dat 1. de nummering
op de bussen groter en de vermelding van de richting waarheen de bus rijdt
duidelijker worden aangegeven; in het bijzonder het aangevi
aan de achterzijde van de bussen, zodatjj":"1"
Gesprek met
directie volgt
De directeur van de Noord-Zuid-Holland
se Vervoersmaatschappij, mr. J. P. A.
van Ballegoijen de Jong, antwoordde
daarop dat het ontbreken van een lijn-
cijferaanduiding op de achterkant va
nieuwe bussen een gevolg is van het feit
dat het hier 'n zogenaamde standaardbus
betreft, welke landelijk gebruikt wordt.
Dus niet speciaal voor de NZH ontwor
pen en gebouwd. Het is, volgens de NZH-
directeur, een technisch ingewikkelde en
bovendien zeer kostbare zaak om de in
dienst zijnde bussen alsnog van een der
gelijke aanduiding te voorzien of de be
staande cijferafmetingen te vergroten.
Dit is dan ook de reden dat de NZH hier
toe niet over kan gaan.
Wat betreft de vraag naar routekaarten
met overstapmogelijkheden in de bussen
antwoordde mr. Van Ballegoijen de Jong,
dat dit bij de NZH onmogelijk is. Hij
geeft als verklaring: „Onze maatschap
pij bezit ca. 300 autobussen die dagelijks
en soms meerdere malen per dag een to
taal andere dienst en route rijden. Bo
vendien bezitten onze bussen een zoge
naamde omroepinstallatie waarmede de
chauffeurs desgevraagd de overstaphal-
tes in de bus bekendmaken."
Het bestuur van de Ned. Vereniging van
Huisvrouwen vindt dit antwoord teleur
stellend omdat geen van de wensen zelfs
maar voor nadere overweging in aan
merking blykt te kunnen komen. Het
heeft daarom de directie van de NZH
uitgenodigd voor een open gesprek op een
van zyn oehtendbyeenkomsten. Het ge
sprek zal woensdagmorgen 20 mei a.s.
plaatshebben. Waar is nog niet bepaald.
LUXOR Regisseur Luchino Vis
conti heeft in zyn jongste film
„The damned" een kleine door en door
zieke gemeenschap geschilderd onder
een nog verfoeilyker regime. Hoewel
hy in de begintitels vermeldt, dat
„iedere overeenkomst met bestaande
situaties en dode of nog in leven zijnde
personen toevallig is", verplaatst hij
ons naar het Nazi-Duitsland van de
jaren dertig en concentreert hy zich
op de meedogenloze machtstrijd in een
familie wapenfabrikanten, voor het
gemak maar wel erg doorzichtig
Von Essenbeck genoemd. Men
heeft de Italiaan Visconti verweten
dat juist hy, waar er in eigen land
over de tweede wereldoorlog genoeg
kritiek te leveren was, een der meest
anti-Duitse films van de laatste de
cennia moest maken, maar „The dam
ned" is er nou eenmaal, meer dan
levensgroot uitgemeten op het scherm.
In niet mis te verstane beelden breekt
Visconti langzaam de uiterlijk zo
voorname familie Van Essenbeck af,
tot er niets menselijks meer van hen
overblijft. Aan het slot is zelfs de
enige nog sympathieke figuur, de
dromerige Günther, vervuld van haat
en rijp om het nationaal-socialisme
in de praktijk te brengen. Grootvader
Joachim - veteraan Albrecht Schoen-
hals - mag dan een keurige heer op
leeftijd schijnen, ook hij is uit zake
lijke overwegingen bereid met het
Hitler-regime samen te werken. Lang
maakt hij het echter niet, want op
zijn verjaardag wordt hij vermoord
door de eerzuchtige Friedrich Bruck-
mann, minnaar van de schoondochter
van de baron en weduwe van zijn in
de eerste wereldoorlog gesneuvelde
zoon. Deze Sophie, een dominerende
vrouw, weet vervolgens haar zwakke
zoon Martin te bewerken Bruckmanr.
directeur van de staalfabriek te ma
ken. Bruckmanns volgende zet, daar
toe aangespoord door zijn SS-relaties,
is zijn vice-president Konsbantin Von
Essenbeck uit de weg te ruimen
tijdens een orgie van de SA waar
laatstgenoemde een achtenswaardig
lid van is. Viconti reconstrueert hier
toe zeer schilderachtig „de nacht van
de lange messen" - van 29 op 30 juni
1934 - toen de SS bloedig afrekende
met him rivalen de SA. Na een reünie
■in Bad Wiessee, waarbij hij alle regis
ters opentrekt. Martin een travestiet
met een ongezonde belangstelling voor
kleine meisjes, heeft intussen ook niet
stil gezeten. In het zadel geholpen
door de SS, die genoeg heeft van de
eerzucht van Bruckmann, wreekt hij
zich op zijn moeder en haar minnaar.
Dit is in korte trekken - noem het
hoogtepunten - de korte inhoud van
„The damned", dat van Visconti wel
zeer toepasselijk de ondertitel „Göt-
terdammerung" meekreeg. Want de
regisseur heeft in het verleden reeds
bewezen niet terug te deinzen voor
'n fors aangezet Wagneriaans drama.
Net als met „Rocco en zijn broers"
en „De tijgerkat" is Visconti weer zo
lang van stof geweest, dat de film na
zijn première op het festival in Ve
netië in enigszins verkorte vorm onze
bioscoopschermen bereikt. De twee-
cn-een-half uur decadentie en gees-
'elijke kwellingen die overbleven doen
Visconti's bedoelingen toch ook goed
-verkomen. De stijl van de film doet
vat verouderd aan, maar past vol
komen bij de artdirection die een tot
n de kleinste details verzorgd Duits-
and van het midden der dertiger
aren reconstrueert. Meeslepend Is
,rificor>ti ln het minitieus observeren
van de steeds meer beschonken ra-
weinige lieflijke beelden
ti's „De Verdoemden"
kende SA'ers, dreigend ln de daarop
volgende montage van de in onheil
spellend duister zachtjes naderende
SS-troepen met als climax een beest
achtig bloedbad.
Dit is veruit het sterkste fragment
van de film, die treffend zeker sfeer
weet te scheppen op het „huiselijk"
verjaardagsfeestje van opa Joachin.
- gelijktijdig met de Rijksdagbrand,
die Visconti echter niet laat zien -
en in de begrafenisscène van die
zelfde Joachim. Schokkend ook is de
bruiloft van Sophie en Friedrich aan
het slot met Martin als Ijskoude
ceremoniemeester. „The damned" is
met alle bezwaren, die men tegen de
film kan aanvoeren, een boeiend,
soms ondanks zijn melodramatiek
ook aangrijpend kijkspel met knappe
rollen van Dirk Bogairde als Friedrich
en Ingrid Thulin als Sophie, een
moderne Lady Macbeth. Indrukwek
kend is ook het debuut van Helmut
Berger als de aanvankelijk verwijfde,
later - gesteund door de SS - mee
dogenloze Martin.
HPRIANON „Le Clan des Sicl-
llens" (Meesters ln de misdaad).
Knappe misdaadthriller met sterke
rollen van Alain Delon, Jean Gabin
en Lino Ventura. Ingenieuze, maar
misdadige activiteiten van een Ita
liaanse familie (14 j. - tweede week).
LIDO „De brug bij Remagen", met
George Segal, Robert Vaugh en Ben
Gazzara. Aanbevelenswaardige oor
logsfilm in kleurige beelden. (Twee
de week - 14 jaar».
STUDIO „Asterix en Cleopatra".
De kostelyke legendarische figuur
Asterix is in deze film vermakelijker
dan ooit. Voor de kinderen een be
levenis. (Derde week - uile leeftij
den).
REX „The Love Bug" (Als m'n
wagentje 'ns kon pratenVer
makelijk, maar ietwat kinderlijk
filmgebeuren, door Walt Disney bont
en kleurrijk opgezet. (Tweede week -
alle leeftijden). Nachtvoorstellingen:
„Gevaren der Liefde" met Liber.ad
Leblanc (18 jaar).
CAMERA „Uw vtouw - het on
bekende wezen". Liefdesles van Os-
walt Kolle, die het ailemaai wel goed
bedoelt. Hy neemt in elk geval geen
blad voor de mond. (Vijfde week - 18
jaar). Dinsdag: Pasollni's „EpldoRe"
(aanbevolen - 18 jaar). Nachtvoor
stelling: „Nevada Smith", met Steve
McQueen (18 jaar).
