Is bange buitenstaander met een beperkte kennis van
I: ierduiven, leghoorns en marmotten, heb je het lef niet
zijn uitspraak te twijfelen. Alberto kent Afrika
als de achterzak van zijn stugge kakibroek. Die
aat met leeuwen op en gaat met poema'
annacht, op het bordes van de eetzaal, heeft hij er nog
ver verteld op de trage, blasé toon van een beroepsjager.
>r:e nachten heeft hij in een schuilhut van palmbladeren
p de loer gelegen, voordat hij de jachtluipaard in de
tesscherpe bundel van zijn schijnwerper gevangen
ad. Het eerste schot miste, het tweede was raak Recht
18994 bot* de'raap. Een mees ter-treffer „Je moet razendsnel
fageren", zei hij, „anders worden de rollen
egarandeerd omgedraaid. Je kunt je in feite bij een
tchtluipaard geen misser veroorloven Want voordart je
bot ol^lberto maakte zich die avond ook niet druk over de
uiggen, die proefboringen verrichtten op zijn handen en
zijn nek. Hij zat onderuit gezakt in zijn leunstoel, de
i'.ch met ijs in zijn linkerhand, het dubbelloopsgeweer
p zijn schoot. Om hem heen verzorgden de krekels zijn
ondoverdenking, die \-anuit het dichtgeteerde oerwoud
Ij val kreeg van tam tams en de xylofoons van holle
alebassen. Na een half uur passeerde er een neger op
chte balletvoeten, maar Alberto zag hem niet
'laapifiij reageerde zelfs niet, toen een mug bij de landing op
ijn vlezig gezicht in een mist* van sigarenrook verzeild
aakte en ruggelings in zijn glas viefl. Hij nam een slok
vhiskey, kauwde even aandachtig en spuwde het Hjk
refzeker tussen de zoute pinda's. „Als Faibricius nu hier
dachten we. ..was er weer een kolonie.lie roman
■ijfhonderd pagina's geboren"
duur haar luie leven niet zeker is. De zwakke broeder
loart op de broeder, die nog zwakker is, de sterke
vindt op zijn pad altijd weer zijn meerdere. En hoog
in de lucht wachten de gieren cp de kruimels- Het is
een moorddadige kringloop, die in hot oerwoud de zorg
de oude dag totaal overbodig maakt. Ziekenfonds
en AOW zijn vervangen door generale vraatzucht, die
geen pardon kent. Het is een even simpele als
doeltreffende oplbssfchg van een probleem, 1 waar de
mens al eeuwen over zit te dubben.
Als je de leeuwen ziet liggen in het wildpark Öorongosa
(het mooiste van de wereld, zeggen de Portugezen en
dan zal het wel zo zijn) heb je overigens moeite om hen
moordplannen te verdenken. Ze hangen
lusteloos over elkaar heen en barsten kennelijk van de
slaap. Pas als het busje met kraaiende safarizangers
bijna over hun gewatteerde poten rijdt, openen ze
doodvoorzichtig een lodderoog en taxeren ze met grote
tegenzin de verzameling zonnebrillen, kakihoedjes en
die als een gezwel boven het open dak van
de bus uitpuilt .In Artis kun je ze beter fotograferen
stelt Starrenburg dan ook verbitterd vast.
Datzelfde kan ook gezegd worden van de andere dieren,
die in Mozambique rondscharrelen. Van de nijlpaarden,
die uiterst vadsig in het bruine water van de
Zambesirivier liggen £n alleen zo nu en dan hun
\ierkarote koppen als collectezakken opensperren. Van
de krokodillen, bange waterwezels, die met veel
een dooie tak imiteren, maar bij het naderen van de bus
schubbige hals over schubbige kop het water invluchten.
Van de zebra's, die ondanks hun ouderwetse
.streepjespyjama, klaar wakker zijn en geen polonaise
van bleekgozichten aan hun lijf wensen Met zijn allen
vormen zij een fraaie partij ongeregeld goed, die door
een geniale Loe Lapfiguur in het oerwoud i-s leeggestort.
Palmwijn
9118'
En dan zijn er ook nog de
over het hoofd zien. De negers, die in de brandende zon
voor hun hutten zitten of samendrommen bij de
haveloze dorpskroeg. Soms kom je ze midden in de
godverlatenheid tegen met wn kruik clandestien
gestookte palmwijn op de bagagedrager van hun fiets
Ze zijn overigens niet de enigen die de spirituele
geneugten an de palmboom hebben ontdekt. Ook de
olifanten komen graag een slurfje alcoholhoudend
palmblad halen en het gevolg is, dat je regelmatig
complete kudden laveloos door het bos ziet zwalken.
Als je op dat moment hun pad kruist, kun je beter even
wachten en vooral niel den'. >n: „Ik ben met rede
begaafd, dus ik heb voorrang", want dan kun je later
gegarandeerd mM niemand meer over je groot gelijk
Wegwijzers
laar op die olifant heeft Alberto zich toch even lelijk
erkeken- Hij weet, dat er één in de buurt is zijn
erspieders in het dorp hebben hem gewaarschuwd
hij met °'ns het spoor volgt, blijkt, dat het dier
lotseling is overvallen door een vierdaagsekolder. Op
Ie plaatsen, waar hij langs is gewandeld, heeft hij links
rechts met de onstuitbare vlijt van een ANWB'er de
lomen uit de bodem gerukt en als wegwijzers op hel
lebarsten zandpad gegooid. „Hij kan niet ver zijn'roept
ilberto hoopvol. ..cle hars zweet nog. Waarschijnlijk is
op zoek naar water"
lij stuurt de Landrover dieper de oneindigheid in en
lekommert zich alleen nog om de slordige bakens, die
e dorstige olifant heeft uitgezet. Het 's een vonn van
'orteltrekken, die wel hardhandig is, maar in elk geval
egelrecht leidt napr de Grootste Gemene Deler. Uit
'oorzorg houden we daarom de camera's vast in de
anslag.
Ia anderhalf uur wordt het ons duidelijk, dat we te
loen hebben met een practical joker, die voortdurend
ondjes heeft gedraaid en uiteindelijk op geen twee
nlometer van het kamp bij een groezelige poel voor
inker is gegaan. Hij staat wijdbeens tussen de struiken
zuigt de grijze modder als grenadine op. Zijn vel is
>ij de kruising van lijf en poten overdreven geplooid en
rest van zijn huid wekt het vermoeden, dait hij
U9tig een paar maten kleiner had kunnen nemen Het
trgument dat hij het op de groei heeft gekocht, wordt
mtzenuwd door zijn bruine, afgebrokkelde tanden, die
tijn hoge leeftijd verraden-
Overbelichte foto's
Soms kom je ze midden in de godverlatenheid tegen met e
stien gestookte palmwijn op de bagagedrager van hun fiets.
i kruik clande
Goedmoedige lobbes
Het is de eerste olifant, dic we sinds onze aankomst in
Yhamalca zien en dat verklaart gelijk de gretigheid,
waarmee we uit de auto springen en op hem afstormen.
Alberto heeft weliswaar gewaarschuwd, dat een
beaveigde olifant zijn aanvaller met smaak de boaem
i'rapt. maar we kunnen niet aannemen, dat dit 0°^
opgaat voor deze goedmoedige lobbes. Leer ons de
olifanten kennen. Nee. daar zijn we net even te vaak
voor bij Boltini geweest.
Eén van ons. TAP-manager .Toop Starrenburg, heeft
vanmorgen met voorbeeldige versterving wat
suikerklontjes uit zijn mond gespaard en roept zacht:
„psssst". De olifant kijkt hem aan met 66,1 blik van
„ga je moeder pesten" en werpt als waarsohuwing een
kwak modder in de richting van de Landrover, waar
Alberto bij het rechtervoorwiel diverse doden sterft. Hij
houdt z>jn geweer in de aanslag en schreeuwt: „Terug.
Allemaal terugkomen- Zijn jullie nou helemaal
bedonderd". We kijken hem vol medeleven aan en
denken: „Kapsoneslijer. Meneer moet het nou niet
interessanter gaan maken da^ het is". Iemand roept
„Kan dat beest niet effe andersom gaan staan, want op
deze manier krijg ik allemaal overbelichte films". Een
meter verder roept Joop teleurgesteld. „Meneer voelt
zich kennelijk te goed voor mijn suikerklontjes. Nou
goed dan. dan vreet ik ze zelf op".
Er is in de groep ook een padvinder op leeftijd, die tijdens
zomerkampen in Delden (Ov.) en Cuyck aan de Maas
geleerd heeft, hoe je jq verdekt opstelt en de konijnen
besluipt. Hij is ook de enige, die een korte maxibroek
draagt die tot halverwege zijn broze knieën reikt. Op
zijn buik wrikt hij zich door hot gras in de richting van
de olifant en als Alberto hem vloekend probeert te
weerhouden, steekt hij jolig zijn linkerhand op en roept:
„Zoef, zoef Eerst even een plaatje maken Zoef. zoef"
Het is uitgerekend de olifant, die de wijste is en na een
kwartier een einde maakt aan deze dubieuze ontmoeting
Vanuit een pipercup
lijkt oerwoud op een
gigantisch veld boerenkool
De negers zijn overigens niet de enigen, die de spirituele geneugten 1
palmboom hebben ontdekt. Ook de olifanten komen graag een slurfje alcohol
houdend palmblad halen.
waaruit elke vorm van leven is verdwenen. Het 's een
gruwelijke verbeelding van wat de wereld nog wacht,
nadat de engelen de bazuinen hebben gestoken. Pas als
de piloot zijn stalen spuugzak in een grauwgele zandbak
laat zakken, zie je de duizenden buffels, die doelloos in
een nimbus van stof naar de horizon denderen. Voorop
de ouderlingen, eerbiedwaardige doordouwers, die het
principe huldigen, dat het verderop altijd beter is- Zij
bepalen de koers en geven het tempo aan, zij beslissen
uiteindelijk ook over dood en leven in de groep. Op hun
hielen kleven de hijgende moeders van grote gezinnen,
die blindelings de bevelen uit de spits opvolgen. De-melk
in him uieis is allang tot hangop geklutst, maar ze
wagen het niet om aan pa te vragen, of het som9 wat
kalmer aan kan. Zolang de kudde in beweging is, moe
je als buffel meedreven op straffe van een zekere dood.
De kneusjes, die de rij sluiten, weten dat ook en proberen
het tempo zo lang mogelijk bij te sloffen. In de groep
vinden ze immers de bescherming tegen belagers, dic
overal op de loer liggen: de luipaarden, die plotseling
te voorschijn springen en op hun ruggen een dodelijk
hogeschoolnummer rijden; de leeuwinnen, die over de
grond aansluipen en opeens als treinrovers langszij
komen Zodra ze zich uit zwakte isoleren hebben ze tegen
deze aanvallers geen enkel
tussen één gigant en vijf stervelingen met een
Daktarisyndroom. Hij heeft het vennetje inmiddels
vrijwel leeggehoosd en sukkelt op grote platvoeten weg.
Over twee weken zal bij het ontwikkelen van de films
pas blijken, dat we in de zenuwen" alleen zijn groot,
gepliisseerd achterwerk in onze lenzen hebben gevangen
Maar er zijn altijd nog geduldige ansichtkaarten, die
ervoor zullen zorgen, dat onze faam als onverschrokken
oorwoudvoraers op het thuisfront niets van zijn glans
verliest.
Thuis maak je ook de balans op van veertien dagen
Afrika. Een zwerftocht van 1300 kilometer, die begon
in het kokendhete Bedra en vandaar dwars door het
uVgedroogde klokhuis van Mozambique naar de witte KfUiniClS
oase Lorenzo Marques voerde. Vanuit de pipercup
een nerveus braakmiddel met vleugels lijkt het
oerwoud op een overdadig beplant veld met boerenkool.
En dan zijn er nog de blanken. Een duidelijke
minderheid, die in de steden de indruk wekt. dat ze het
aantal negers royaal overtref) en daarbuiten, alleen
vertegenwoordigd is dooi- eenzame missionarissen,
jagers en bestuursambtenaren. Ze menen het doorgaans
goed. maar tegen de natuurlijke achtergrond zijn Zq toch
gedoemd om als overbelichte foto's door het leven te
gaan
De safarigangei laat deze groep me, liefde links liggen,
want er L in het fotoalbum immers geen plaats voor
een gekerfde man in een vale. witte toog, die onder het
rf raatje van Vermeer zijn brevier bidi en geduldig
uitlegt, waarom zijn God gewild heeft, dat je maar met
één vrouw trouwt Wat heb je aan een kiek van witte
pater André Saullat, die het welvarende Quebec vijf
iaar geleden geruild heelt voor een uitgewoonde pastorie
in het binnenland van Mozambique? Hij weet trouwens
zelf ook niel al te best, waarom hij die feuzensprong
gemaakt heeft. De missiepost bestaat vierhonderd jaar
en tot nog toe zijn er tweeduizend mensen gedoopt. „Hei
zal wel idealisme zijn", stel, hij monter voor. „laten we
het daar maar op houden"
Zwartkijkers
Maar van de oude olifant nemen we wel een foto mee
naar huis. En van het afgekloven karkas van een zebra
met één been krijgshaftig op de holle schedel En als
er een neger met een speer in de buurt is, slaan we de
arm om hem heen en laten we ong door Jam kieken
Wamt echt, we zijn geen zwartkijkers.
Wat kan ons gebeuren? We waren immers toch
alleen maar op doorreis naar moeders veilige
pappot?
LEO THURINO
